zijt, gij ~

zijt, gij ~

(werkw.)

In gans Vlaanderen is dit de 2e persoon enkelvoud (én meervoud) van het werkwoord ‘zijn’. Men hoort (voornamelijk Antwerpse) jongeren ook wel eens (of meermaals) ‘bent’ gebruiken in combinatie met ge/gij, maar op enkele minuscule exotische dialectale uitzonderingen na is dit gebruik volledig verkeerd.

In Nederlands Brabant wordt ‘ge bent’ wel dialectaal gebruikt, maar het Brabants wordt daar (net als de lokale talen in alle andere delen van Nederland) in ijltempo weggevaagd (vagen) door het Poldernederlands, waar ‘je bent’ de norm is, en Noord-Brabant maakt dan ook geen deel uit van Vlaanderen.

Betreffende de 2e persoon meervoud hoort men in Vlaanderen ook zeer velen ‘jullie zijn’ (evenals ‘jullie’ + andere werkwoorden) gebruiken, maar dit is eveneens fout. Vermoedelijk gebeurt dit omdat men er zich niet van bewust is dat álle Vlaamse dialecten een meervoudsvorm hanteren die identiek is aan de enkelvoudsvorm (historisch gezien was ‘ge/gij’ zelf de meervoudsvorm, tegenover ‘du’ in het enkelvoud), en men zodoende opteert voor het Nederlandse ‘jullie’ in plaats van ge/gulder/gijle (of uitspraakvarianten), uit een onterechte (onbewuste) angst onbeschaafd voor te komen.

73

Persoonlijk zeg ik “onnozelaar dade zijt”. Ik vermoed dat die -de van ‘dade’ dezelfste is als die van de 2e persoon met inversie (gelijk zijde gij, kunde gij, enz.) Hoe wijdverspreid is die ‘dade’?

Ik schreef hier recentelijk nog dat er nog niet zo lang geleden iemand kurkdroog in De Standaard mocht beweren (zonder tegenspraak) dat ‘ge zijt’ Antwerps zou zijn, maar blijkbaar is dat een fabeltje dat al langer de ronde doet, ra ra wie dat zo’n dingen verspreidt.

https://belned.wordpress.com/2011/01/22/ruud-hendrickx-hoofdredacteur-van-dale-en-vrt-taaladviseur-over-gij-zijt/

Ik blijf bij mijn verklaring. Niemand van buiten Antwerpen heeft het echt hoog op met Antwerpenaars, dus probeert men iedereen wijs te maken dat typisch Vlaamse woordenschat en grammatica eigenlijk Antwerps zijn, zodanig dat men die woorden al dan niet ekspres uit het eigen taalgebruik zou gaan weren, in de hoop dat de Nederlandse woorden als enige overblijven. Al een chance dat de gemiddelde Vlaming Hollanders nóg ambetanter vindt dan Antwerpenaars, edoch lijkt de strategie enigszins te werken.