Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door de Bon

    zeikmoeier
    (de ~ (v.), ~s)

    mier, muurzeiker

    < Zeikmoeier wordt alleen in de provincie Antwerpen, meer bepaald in het noordoosten, gebruikt. In de rest van die provincie is het gewone woord voor mier muurzeiker. Het woord zeikmoeier is het resultaat van een interessante ontwikkeling. Het gedeelte zeik- is eenvoudig te verklaren: het mierenzuur wordt door het volk als urine beschouwd, zodat een aantal dialectwoorden voor de mier samenstellingen zijn met pis, zeik en andere woorden voor urine. – moeier is iets minder doorzichtig. Aan de grondslag ervan ligt het woord muur, zoals dat voorkomt in de nog gebruikelijke Brabantse “mier”- benaming muurzeik. Waarschijnlijk is dit muur een wisselvorm van mier, maar het is onduidelijk hoe die ontstaan is. In een aantal Oost-Brabantse dialecten, niet zo ver van het zeikmoeier-gebied vandaan, wordt het woord muur als muujer uitgesproken, waardoor het bijna hetzelfde klinkt als moejer, een variant van moeder, die gebruikt wordt voor vrouwtjesdieren en in heel platte taal ook wel eens voor “moeder”. Door die vrijwel gelijke uitspraak van beide woorden werd het eerste deel in muurzeik dus opgevat als “moer, moederdier”, wat dan weer als effect had dat de volgorde van de elementen in de samenstelling van moeier + zeik als ongerijmd werd aangevoeld. Een naam voor de mier die letterlijk “moederzeik” betekent, klinkt nogal gek. Wellicht zijn in dat stadium de twee delen van het woord verwisseld, zodat opnieuw een enigszins interpreteerbare combinatie ontstond: zeikmoejer, letterlijk “een vrouwtjesmier die zeikt”. (variaties.ugent.be)

    Ik lig hier in nen nest vol zeikmoeiers, eikeba.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 04 Nov 2015 16:40
    0 reactie(s)

    zeikmoeier
    (de ~ (v.), ~s)

    mier, muurzeiker

    < Zeikmoeier wordt alleen in de provincie Antwerpen, meer bepaald in het noordoosten, gebruikt. In de rest van die provincie is het gewone woord voor mier muurzeiker. Het woord zeikmoeier is het resultaat van een interessante ontwikkeling. Het gedeelte zeik- is eenvoudig te verklaren: het mierenzuur wordt door het volk als urine beschouwd, zodat een aantal dialectwoorden voor de mier samenstellingen zijn met pis, zeik en andere woorden voor urine. moeier is iets minder doorzichtig. Aan de grondslag ervan ligt het woord muur, zoals dat voorkomt in de nog gebruikelijke Brabantse “mier” benaming muurzeik. Waarschijnlijk is dit muur een wisselvorm van mier, maar het is onduidelijk hoe die ontstaan is. In een aantal Oost-Brabantse dialecten, niet zo ver van het zeikmoeier-gebied vandaan, wordt het woord muur als muujer uitgesproken, waardoor het bijna hetzelfde klinkt als moejer, een variant van moeder, die gebruikt wordt voor vrouwtjesdieren en in heel platte taal ook wel eens voor “moeder”. Door die vrijwel gelijke uitspraak van beide woorden werd het eerste deel in muurzeik dus opgevat als “moer, moederdier”, wat dan weer als effect had dat de volgorde van de elementen in de samenstelling van moeier + zeik als ongerijmd werd aangevoeld. Een naam voor de mier die letterlijk “moederzeik” betekent, klinkt nogal gek. Wellicht zijn in dat stadium de twee delen van het woord verwisseld, zodat opnieuw een enigszins interpreteerbare combinatie ontstond: zeikmoejer, letterlijk “een vrouwtjesmier die zeikt”. (variaties.ugent.be)

    Ik lig hier in nen nest vol zeikmoeiers, eikeba.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 04 Nov 2015 16:39
    0 reactie(s)

    surprisebrood
    (zn. o. -den)

    uitgehold groot rond brood waarin mini-sandwiches met gevarieerd beleg worden geserveerd

    < Frans: pain surprise

    zie ook verrassingsbrood

    Vóór het uithollen van het brood wordt de bolle kant er afgesneden: die dient dan als deksel van het surprise brood.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 04 Nov 2015 15:27
    1 reactie(s)

    verrassingsbrood
    (zn. o. -en)

    uitgehold brood dat gevuld is met belegde mini-sandwiches o.d. Het wordt geserveerd bij een feestelijke gelegenheid: verjaardag, kleine receptie, enz.

    treffers Google
    site .nl: 1.030
    site .be: 27.800

    wordt ook surprisebrood en soms receptiebrood genoemd

    “Verrassingsbrood normaal
    Groot rond wit of bruin brood
    Keuze uit 60 minisandwiches, minipistolets of combinatie
    Belegd met een 10-tal soorten beleg” (bicasso.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 04 Nov 2015 15:25
    1 reactie(s)

    receptiebrood
    (zn. o. -en)

    zie verrassingsbrood

    “Hey, wij hadden om te beginnen na de doop cava geschonken en nadien wijn. Als hapjes hadden we bij de bakker een receptiebrood besteld in de vorm van een schildpad met daarin kleine belegde sandwiches en dat was hier wel een succes.” (9maand.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 04 Nov 2015 15:25
    0 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.