Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Zoals Van Dale de label BE gebruikt om Vlaams te markeren, gebruikt het ANW (anw: Algemeen Nederlands Woordenboek) de label (vooral) in België.
Het ANW bevatte al meer dan 1500 Nederlandse woorden of betekenissen die vooral in België gebruikt worden, en voegt daar nu – in lijn van het Groene Boekje – de taalvariëteiten van Suriname en de Caribische eilanden aan toe. (ivdnt.org)
kraambed
wnt: kinderbed: Het bed waarin de kinderen geboren worden; waarin de vrouw van (haar) kinderen bevalt; het kraambed. Eigenlijk, en, evenals kraambed, in gewijzigde opvattingen, bij welke aan het bed zelf nauwlijks en zelfs niet meer gedacht wordt. In de algemeene taal, behalve in de kerk, verouderd maar gewestelijk en plaatselijk in de volkstaal nog in levend gebruik.
( …)
In ‘t kinderbed sterven: in de kraam; bij of kort na de bevalling
’Ist een vrou die int kinderbedde sterft met haer kint, dat kint wort in sijns moeders rechten arm gheleyt, ende met sijn moeder in een graf begraven, (1602).
’Myne … Moeder stierf van my in het kinderbed’ Wolff en Deken (1784).
zie ook verzamellemma geneeskunde
Onze gebuur zijn eerste vrouw is in het kinderbed gebleven. ( zie in het kinderbed blijven)
“En als men hem ’s avonds deed roepen had hij geen tijd meer, hij moest een kinderbed doen, men zou wel eens willen weten waar.”
(Louis Paul Boon verzameld werk)
- lange overjas
- boeken- of sporttas
< Frans: casaque: een mantel die vroeger door mannen werd gedragen. Het woord zou van Persische oorsprong zijn.
Aanw: jas, rok of kiel – archaïsch; alleen nog in uitdrukkingen in gebruik, vooral in België:
- zijn kazak keren; zie ook kazakkendraaier
- op iemands kazak zitten
wnt:
1) 16de E.: als soldatendracht: een lang overkleed, een lange overjas.
2) 19de E: in Vlaamsch-België: mansrok, jas, frak
- Kazak(ke): jas, groot overkleed voor mannen. De Bo (1873).
- Kazakke: alle mansoverkleed (den kiel uitgezonderd), Teirlinck, Zuid-Oostvl. Idioticon.
Hij steekt (steken) de documenten en kaften in zijne kazak, doet zijne kazak aan en vertrekt naar zijn werk.
> andere betekenis van kazak
- ongepast, verstorend, niet conform, niet op zijn plaats, onaangepast
< Frans: arriver, être reçu comme un chien dans un jeu de quilles
anw: ((vooral) in België)
als een storend en onwelkom element dat de gewone gang van zaken helemaal in de war brengt
Van Dale 2018: BE als een hond in een kegelspel
ongewenst, ongelegen
DS2015 ongewenst: standaardtaal
vnw:
ergens komen als een hond in een kegelspel: heel ongelegen komen
ergens ontvangen worden als een hond in een kegelspel: slecht ontvangen worden
Op een dag loopt Placide als een hond in een kegelspel door een fotosessie voor een modereportage.
“Moet je weten: ik heb in twintig jaar Portugal nog nooit een boete gehad. De laatste keer in België had ik er drie: verkeerd geparkeerd, te hard gereden. Ik voel me in het Belgische verkeer als een hond in een kegelspel.” (uit een blog 3 juli 2013)
Een kajakker tussen de wielrenners, dat moet als een hond in een kegelspel zijn, hoor ik je denken. Of toch niet? (wielersportboeken.be)
> meer uitleg en andere voorbeelden in de reacties
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
