Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
aardbei
zie ook jerbees
< een oudere vorm van aarde was ‘eerde’
Hij eet jebbezen met bruine suiker.
aardbei
in de streek van Heist-op-den-berg
ook in Vlaams-Brabant
jerbees, jarrebees, jaarebees, eirbees, etsbees, jebbees
< een oudere vorm van aarde was ‘eerde’
Jef, ga eens wa jetbezen plukken in den hof, ze zijn rijp.
aardbei
jetbees, jarrebees, eirbees, etsbees, jéerbees, jebbees
< een oudere vorm van aarde was ‘eerde’
’k Hem tejust jerbezen gegeten. (Ik heb daarnet aardbeien gegeten.)
opgelet, attentie
Van Dale 2016 online: BE
opm: de aandacht als zn. is SN
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1; ‘Aandacht’ wordt hier beschouwd als een purisme voor ‘attentie!’.
ook verdubbeling: aandacht, aandacht
libelle.be: Aandacht aandacht, jij wordt op de Libelle Winterfair verwacht!
standaard.be: Aandacht, aandacht voor de kilometerheffing.
newsmonkey.be: Aandacht, aandacht coffeelovers: vanaf nu kan je koffie in kratjes kopen.
hln.be: Aandacht aub! Twee op vijf vrouwen geeft toe iemand anders te hebben gekust bij het uitgaan.
wel
minder gebruikte variant van awel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Hewel, modern lemma: awel
In Zuid-Nederland (naast ehwel en awel): wel; welaan; welnu; komaan. Ontwijfelbaar eene navolging van frans ‘hé bien’ (vergelijk De Vreese, Gallicism.).
Hewel?… wat zegt ge nu van dit geval? Loveling (1891).
“Ewel, dat is 4 dagen genieten van de natuur, van het samen weg-zijn, en van de geneugten des levens!” (forum detorenvalk.be)
“Ewel, ik moet zeggen…de regelingen vooraf liepen vrij vlot ook al waren er tal van onzekerheden. Zou het niet te koud zijn? Waar parkeren we …” (stekvzw.be)
wel
op vragende toon, met sterk stijgende klemtoon: hoe?
ook: ewel
Van Dale online:
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) welnu, wel, nu
ook versterking door herhaling: “awel awel awel”
vergelijk awel merci; awel ja; awel nee
Awel dat had ik nu nooit gedacht, zie.
Awel? Verstaat gij dat nu niet?
(Hoe? Begrijp je het niet?)
Awel, awel, awel, wat is dat hier allemaal?
knabbelen, knagen
variant: knijzen
Hij zit de godsjeugdigen dag op nen tutterfrut te knazen.
(Hij zit de godganse dag kauwgum te knabbelen)
De steenmarters hebben de kabels doorgeknaasd.
Die artrosepijn knaast al een halve tijd aan het bot van mijn schouder.
Mijne rug; die zeer zit al een godgansige dag te knazen, zelfs tot in mijn been.
welnu, wel, nou, komaan
op vragende toon, met sterk stijgende klemtoon: hoe?
ook: ewel
Van Dale online:
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) welnu, wel, nu
ook versterking door herhaling: “awel awel awel”
vergelijk awel merci; awel ja; awel nee
Awel dat had ik nu nooit gedacht, zie.
Awel? Verstaat gij dat nu niet?
(Hoe? Begrijp je het niet?)
Awel, awel, awel, wat is dat hier allemaal?
welnu, wel, nou, komaan
minder gebruikte variant van awel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Hewel, modern lemma: awel
In Zuid-Nederland (naast ehwel en awel): wel; welaan; welnu; komaan. Ontwijfelbaar eene navolging van frans ‘hé bien’ (vergelijk De Vreese, Gallicism.).
Hewel?… wat zegt ge nu van dit geval? Loveling (1891).
“Ewel, dat is 4 dagen genieten van de natuur, van het samen weg-zijn, en van de geneugten des levens!” (forum detorenvalk.be)
“Ewel, ik moet zeggen…de regelingen vooraf liepen vrij vlot ook al waren er tal van onzekerheden. Zou het niet te koud zijn? Waar parkeren we …” (stekvzw.be)
bijten
variant: knijzen
Hij zit de godsjeugdigen dag op nen tutterfrut te knazen.
(Hij zit de godganse dag kauwgum te knabbelen)
De steenmarters hebben de kabels doorgeknaasd.
Die artrosepijn knaast al een halve tijd aan het bot van mijn schouder.
Mijne rug; die zeer zit al een godgansige dag te knazen, zelfs tot in mijn been.
veel, een groot deel
In alle voorbeelden zou ‘een heel deel’ ook vervangen kunnen worden door ‘een heel pak’
Een heel deel politiekers zijn inderdaad zakkenvullers, maar er zitten er ook goei tussen.
Er zijn al een heel deel soorten planten die beginnen te botten met dat warme winterweer.
Ze speelden zo slecht dat er met den time al een heel deel mensen naar huis gingen.
In zijn nieuwe job gaat hij een heel deel meer verdienen.
Heel die achtergevel gaat eruit en dan gaan ze een heel deel bijbouwen.
- niet goed behandelen, verknoeien
- bewerken, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
vrouwmens
“Een zuster van mijn Fien sliep inne kellerkamer en die was do nog ma just en toen kwamp da vremmes. As wij do ware dan kwamp ze nie.” (http://www.volksverhalenbank.be/ Vlaamse Volksverhalen – grensgebied Kempen-Hageland)
vrouwmens
“Een zuster van mijn Fien sliep inne kellerkamer en die was do nog ma just en toen kwamp da vremmes. As wij do ware dan kwamp ze nie.” (http://www.volksverhalenbank.be/ Vlaamse Volksverhalen – grensgebied Kempen-Hageland)
opgelet, attentie, waarschuwing
Van Dale 2016 online: BE
opm: de aandacht als zn. is SN
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1; ‘Aandacht’ wordt hier beschouwd als een purisme voor ‘attentie!’.
ook verdubbeling: aandacht, aandacht
libelle.be: Aandacht aandacht, jij wordt op de Libelle Winterfair verwacht!
standaard.be: Aandacht, aandacht voor de kilometerheffing.
newsmonkey.be: Aandacht, aandacht coffeelovers: vanaf nu kan je koffie in kratjes kopen.
hln.be: Aandacht aub! Twee op vijf vrouwen geeft toe iemand anders te hebben gekust bij het uitgaan.
aardbei
zie ook jerbees, eirbees, jaarebees, etsbees, jetbees
Geef me nog eens wat jarrebezen, ze zijn lekker.
Technisch Secundair Onderwijs
= middelbaar onderwijs dat een technische opleiding aanbiedt
Mijn zoon heeft het TSO volledig uitgedaan. Hij is elektrieker van beroep nu.
“In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.” (onderwijs.vlaanderen.be)
Technisch Secundair Onderwijs
= middelbaar onderwijs dat een technische opleiding aanbiedt
Mijn zoon heeft het TSO volledig uitgedaan. Hij is elektrieker van beroep nu.
“In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.” (onderwijs.vlaanderen.be)
Technisch Secundair Onderwijs
= middelbaar onderwijs dat een technische opleiding aanbiedt
Mijn zoon heeft het TSO volledig uitgedaan. Hij is elektrieker van beroep nu.
“In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.” (onderwijs.vlaanderen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
