Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #9471

    moêsen
    (ww., moêsde, gemoêsd)

    knoeien (bv. onhandig iets proberen in elkaar te steken)

    vgl. ook mozen, smossen
    zie ook gemoês

    uitspraak: moewesen: /muw?s?n/

    wa zitte doa na te moêse, ge zè persies de Markus!
    Wat zit ge daar te morsen, ge zijt precies de Markus!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 19:03
    0 reactie(s)

    #9472

    verhansvollen
    (ww. (verhansvolde, verhansvold))

    - niet goed behandelen, verknoeien
    - bewerken, hanteren

    < verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
    “Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)

    - Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.

    - “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 19:01
    4 reactie(s)

    #9473

    brielpot
    (de ~ (m.), ~ten)

    morser, knoeipot, kliederaar

    zie ook: brielen = knoeien, morsen

    Als mijn kinderen schilderen, is het meer brielen dan wat anders. Het zijn twee brielpotten samen.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 19:00
    0 reactie(s)

    #9474

    hart, zijn ~ op tafel leggen
    (uitdrukking)

    open zijn, uit zijn hart spreken, hartelijk zijn
    NL: zijn ziel bloot geven

    Een acteur moet zijn fantasie openzetten en tegelijk zijn hart op tafel leggen. Als ik die combinatie zie, zit het goed. (DM)

    Fotograaf Jelle Vermeersch kocht een tractor met beestenkar, verbouwde die tot fotostudio en trok op onderzoek uit. Gent, Antwerpen, Brussel… Altijd gaat het over de stad. Maar hoe is het met de mensen op het platteland? Ze stemden rechts, van corona hebben ze weinig last, en het leven gaat er zijn gangetje. Of niet? Als je bij de mensen thuis komt leggen ze hun hart op tafel. (Klara, Espresso)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 18:59
    0 reactie(s)

    #9475

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    kont, achterwerk, zitvlak

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 18:58
    7 reactie(s)

    #9476

    furieuselijk
    (bw)

    woedend, uitzinnig, razend

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Van furieus met -(e)lijk. Niet in Middelnederlands woordenboek.
    In alle betekenissen sinds lang verouderd.
    1. Razend, woedend, uitzinnig; vol woede; op woedende, uitzinnige wijze; ook: op zeer wreede wijze.
    2. Zeer krachtig, zeer heftig; op zeer krachtige, heftige wijze; met groote kracht, verwoed.
    > gevechtshandelingen, en dan verbonden met ww. als aanvallen, schieten, vechten e.d.
    > de beweging, de kracht van den wind, het water e.d.

    niet in Van Dale

    De burgerij wel wetende dat de heren van de wet vergaderd waren, zo zijn ze bijeen verzameld en furieuselijk naar het stadhuis gelopen waar zij met geweld de schepenkamer openbraken welke in die tijd op de eerste verdieping was van de hallentoren. (Ieper, Westhoek.net)

    Oostende 1706: de belegerde geallieerden zijn zeer furieuselijk bij nachte en bij dage gebombardeerd geweest. (28 febr. 1985 – De Plate)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 18:57
    0 reactie(s)

    #9477

    opjoeberen

    zie opzjoeberen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 18:56
    0 reactie(s)

    #9478

    statutariseren
    (ww. statutariseren, gestatutariseerd )

    letterlijk: het tot statuut maken, vastleggen – in de ambtenarij gebruikte term voor ‘vast dienstverband aangaan’. (niet in VD)

    zie ook: statutarisering, statuut, nepstatuut enzoverder
    zie ook reacties

    Om aantrekkelijk te zijn als werkgever van de stad Gent zijn we van plan om ons personeel verder te ‘statutariseren’. (Nieuwsblad)

    De vakorganisaties herinneren eraan dat de tweede pensioenpijler werd ingevoerd nadat in 2009 beslist werd om niet meer te statutariseren. (HLN)

    Goed nieuws voor 800 ambtenaren die meer dan twaalf jaar in dienst zijn bij de Stad Gent. Zij worden ‘gestatutariseerd’, vast benoemd in de volksmond. (HLN)

    Noteer dat de VGC deze boete ook kan vermijden door te statutariseren. (hetacv.be)

    Is de overheid verplicht de contractuele personeelsleden van het administratief en logistiek kader die behoren tot groep X en die geslaagd en batig gerangschikt zijn in de algemene proef, (functioneel) te statutariseren? (acodonline.be)

    In de Commissie Binnenlandse Zaken van het Brussels Parlement werd de minister-president ondervraagd over de statutarisering van contractuelen in lokale besturen. (openvldbrussel.be)

    Daarnaast werden de contractuelen die laureaat zijn van een vergelijkend examen prioritair gestatutariseerd, waardoor de kennis binnen de justitiehuizen kan worden gevaloriseerd. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 18:56
    5 reactie(s)

    #9479

    chance
    (de ~ (v.), geen mv.)

    geluk

    < Frans la chance

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    versterkend: hoerenchance
    zie ook: malchance; chansaar; chanceke, een ~; buzze; piet

    Da’s weeral chance, m’n vrouw heeft die vreemde bh in de slaapkamer ni zien liggen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 18:55
    2 reactie(s)

    #9480

    promo, in ~ staan
    (uitdrukking)

    AN: in de aanbieding zijn
    zie ook: promotie

    Bekijk hieronder de producten die vandaag in promo staan en scoor je korting! (thedepot.be)

    De CO-melder van Alecto staat in promo bij Kruidvat. Op de meeste sites betaal je rond de €22,99. Bij Kruidvat staat dezelfde voor €14,99. (promojagers.be)

    Wie (klein)kinderen én een tuin of terras heeft, kan nu al een deal doen voor de lente of zomer. Bij Hypercarrefour staat er een speelhuisje van Smoby in promo. Het ziet er alvast een mooie deal uit. Maar toch even checken of dat ook zo is. Kost zo’n huisje zonder promo inderdaad 129 euro? (Nieuwsblad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 18:54
    0 reactie(s)

    #9481

    middenvinger
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    SN/NL: middelvinger

    = de middenste vinger

    wordt ook (beperkt) in NL gebruikt, maar ‘middelvinger’ wordt niet in VL gebruikt

    vrt-taal:
    “middenvinger, middelvinger
    Beide vormen zijn correct.”

    vgl. ook midden, …

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Dat betekent dat de hoogste Poolse rechters hun middenvinger opsteken naar de hoogste Europese rechters. (nieuwsblad.be)

    Een welgemeende middenvinger, voortaan ook via emoji (vrt.be)

    Bestuurder toont middenvinger aan flitscamera. En dat komt hem ZEER duur te staan! (zita.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2025 18:54
    0 reactie(s)

    #9482

    poeier, ~ hebben
    (Idioom)

    kracht, lef of power hebben

    zie ook poeier

    Ik zei: ‘Bel mij als je 18 bent, want jij hebt het juiste poeier voor de politiek’. (DM)

    885 reacties, amai dat is veel voor wat poeier! Bart de wever heeft toch hier weer succes, normaal hij spreekt de waarheid. (Forum)

    Ik zeg het met wat schroom en ik krijg er ook altijd wat kippenvel van, maar het mag allemaal wat meer poeier hebben. (DS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 18:53
    0 reactie(s)

    #9483

    lepel, een dikke ~
    (uitdrukking)

    uitdrukking om aan te geven dat iets overdreven of zwaar aangezet is
    NL: een grote schep, een flinke scheut, een flinke dosis
    zie de 7e reactie onder lokvogelpraktijk van Georges Grootjans

    De groep mixt ambient electronica met een dikke lepel pop en heeft met debuutalbum ‘ZABA’ een groot deel van 2014 van muzikale smaak voorzien. (indiestyle.be)

    “Met een dikke lepel humor probeert men mooie, leuke verhalen te brengen”, meldt nieuw voorzitter Annemie Du Bin. (hln.be)

    Hoe eng en crapuleus ook, die losers in Ex-drummer zochten wel naar geluk. Toegegeven, ik deed er een dikke lepel saus over en wat slechte humor. (bruzz.be)

    Opvallend: de regen, die aanvankelijk een dikke lepel roet in het eten gooide, stoorde eigenlijk niet meer. (wijngaardhof.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 18:50
    0 reactie(s)

    #9484

    titel
    (zn. m. -s)

    kop

    ww.: titelen

    Den bompa kon de titels in de gazet nog lezen zonder bril.

    > andere betekenis van titel

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Joost Klein op 11 May 2025 18:10
    0 reactie(s)

    #9485

    dwaalouderen
    (neologisme altijd mv.)

    bejaarden die weglopen en de weg terug niet meer vinden

    Om dwaalouderen op te kunnen sporen wordt aan elektronische armbanden gedacht. Ook het plaatsen van nepbushokjes rond de instellingen blijkt effect te sorteren.

    Dwaalouderen (Titel)
    Bijna dagelijks is ergens wel een zoektocht aan de gang naar een demente bejaarde. (http://www.een.be/ 14/02/13)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Joost Klein op 11 May 2025 17:44
    0 reactie(s)

    #9486

    kaarsriet

    kaarsvet, kaarsroet

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Joost Klein op 11 May 2025 17:38
    0 reactie(s)

    #9487

    gerief, dat is een ~
    (uitdrukking)

    dat is een gemak, ~ een handig ding, ~ een oplossing

    zie ook gerief

    Dienstencheques: da’s echt een gerief. ’t Gerief biedt Hulp in huis aan en een Strijkservice buitenshuis. (lemariagedelouise.be)

    Ze heeft de eerste tien minuten gejankt, maar dan hebben we haar de hele nacht niet meer gehoord. Ze slaapt in een bench. Zo’n bench is echt een gerief. (bloggen.be)

    Echt een gerief, die ontvlekker! Conclusie? Ik ben tevreden met de wasballen. Mijn kleding is proper en ik verbruik nog amper waspoeder … (review wasballen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 17:37
    0 reactie(s)

    #9488

    kesseriet
    (het ~)

    gesmolten kaarsriet

    Als kind vonden mijn nichtje en ik het leuk om elkaar “verzegelde” brieven te sturen. Wij gebruikten daar kesseriet voor.

    Regio Hageland
    Bewerking door Joost Klein op 11 May 2025 17:35
    0 reactie(s)

    #9489

    kaarsriet

    kaarsvet

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Joost Klein op 11 May 2025 17:35
    0 reactie(s)

    #9490

    onnozel, om ~ van te worden
    (uitdrukking)

    om gek van te worden

    Jaja.” Om onnozel van te worden. Dat er in de hele VRT niemand is om die rekel een halt toe te roepen, begrijp ik niet.’(Knack)

    Als in het laatste bedrijf de stroom beelden even vermindert, gooit hij er stroboscopen tegen… om onnozel van te worden. (kanevas.be)

    Om onnozel van te worden. Voor het magere liefdesverhaal dat er doorheen geweven zit, moet je het ook niet doen. (forum)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2025 17:35
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.