Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•morsen, kladden, prutsen
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
roomboter, echte boter, zie ook goeiboter
Een croissant met goeboter is superlekker.
zijn eigen problemen oplossen
NL: zijn eigen straatje schoonvegen (ook in de betekenis van ‘de schuld van zich afschuiven’)
Wil Vooruit met enige geloofwaardigheid in de verkiezingsarena stappen, dan moet de partij snel voor eigen deur gaan vegen. (De Tijd)
Hoofdcommentator Bart Eeckhout ziet dat het Europese Hof Ursula von der Leyen een tik op de vingers geeft. Maar, schrijft hij, eerst even voor eigen deur vegen. (Krantencommentaren VRT)
‘Voor eigen deur vegen’ betekent doorgaans iets compleet anders, maar in Oudenburg mag je die uitspraak letterlijk nemen. Onder de noemer ‘Veeg voor je eigen deur’ lanceert de stad een actie voor propere straten. Iedereen die deze maand de stoep voor zijn eigen woning proper houdt en hiervan een foto stuurt naar de milieudienst, krijgt als dank een bloemetje. HLN)
zijn eigen problemen oplossen
NL: zijn eigen straatje schoonvegen (ook in de betekenis van ‘de schuld van zich afschuiven’
Wil Vooruit met enige geloofwaardigheid in de verkiezingsarena stappen, dan moet de partij snel voor eigen deur gaan vegen. (De Tijd)
Hoofdcommentator Bart Eeckhout ziet dat het Europese Hof Ursula von der Leyen een tik op de vingers geeft. Maar, schrijft hij, eerst even voor eigen deur vegen. (Krantencommentaren VRT)
‘Voor eigen deur vegen’ betekent doorgaans iets compleet anders, maar in Oudenburg mag je die uitspraak letterlijk nemen. Onder de noemer ‘Veeg voor je eigen deur’ lanceert de stad een actie voor propere straten. Iedereen die deze maand de stoep voor zijn eigen woning proper houdt en hiervan een foto stuurt naar de milieudienst, krijgt als dank een bloemetje. HLN)
zaak waarbij het om het principe gaat
zie ook princiepskwestie
NL/SN: principekwestie
Godefroy heeft van het hele verhaal een princiepszaak gemaakt: ’Ik versta gewoonweg niet wat er allemaal met mij gebeurt. Ik had ooit een succesvolle zaak. (DS)
Het is voor mij een princiepszaak. Ik neem de manier niet waarop Philips de controle heeft verworven en de aandeelhouders heeft bedrogen’. (De Tijd)
Eind juli heeft advocaat-generaal Wahl van het Europees Hof van Justitie conclusie genomen in de princiepszaak over de zogenaamde “platformbans”. (Michel Segers)
verouderd, college van schepenen en een schout (zie laatste voorbeeldzin)
zie ook: schepeneed
In iedere stad en in elke heerlijkheid was er een schepenbank bestaande uit zeven schepenen met een schout en dikwijls nog een secretaris. (heemkundebrustem.be)
In het Gerechtshof zetelde de Schepenbank op de eerste verdieping. Daar bevond zich ook een gevangenis voor de voorhechtenis, een wacht- en een schrijfkamer. (Lanaken)
De schepenbank was aanvankelijk een regionale rechtbank, maar ontwikkelde zich later in de Middeleeuwen tot een politiek orgaan dat vergelijkbaar is met wat tegenwoordig een ‘gemeente’ is. Schepenbanken waren de voorlopers van de tegenwoordige schepencolleges in België en de colleges van burgemeester en wethouders (B&W) in Nederland. (historiek.be)
iemand die veelvuldig spreekt, die onophoudelijk spreekt
vgl. spraakwater
Trouw op post is ook weer Xavier uit Gent die met zijn collectie Playmobil en Lego de aandacht trekt. Maar de vrolijke spraakvaar heeft nog meer in petto. (hln.be)
‘Tja, die allereerste keer in Marokko heeft veel voor ons betekend’, vertelt Laurent Uyttersprot, de blonde spraakvaar van het tweetal (standaard.be)
De Cramer is op dreef. Tijdens de urenlange ondervragingen van collega onderzoeksrechter Nicole De Wilde legt de spraakvaar over zijn vriend Jespers de ene hallucinante getuigenis na de andere bloot. (bloggen.be)
Dat de Rotterdammers ondeugende spraakvaren zijn weten we al langer. Voor alle nieuwe bouwwerken verzinnen ze terstond grappige bijnamen, zoals “De Hoerenloper” voor een voetgangersbrug, “De Zwaan” voor de Erasmusbrug, “Het Potlood” voor een flatgebouw, “Het Kapsalon” voor het Centraal Station en nu dus “De Glasbak” voor Het Timmerhuis. (knack.be)
iemand die overvloedig spreekt, babbelt, spraakvaar
opm: SN betekenis van spraakwater is sterke drank waardoor men veelvuldiger, vlotter gaat praten, ook speeksel
vgl. spraakvaar, taterwater
Bovendien blijkt de man niet echt een spraakwater. Eigenlijk zou hij liever niet praten. (demorgen.be)
Ik besefte dat ik dan nog liever het omgekeerde had: iemand die een nul was in de chat en een spraakwater in het echte leven. (demorgen.be)
“Je voelt dat hij openbloeit, maar hij zal nooit een spraakwater worden." (nieuwsblad.be)
iemand die overvloedig tatert (tateren)
naar analogie met spraakwater
Wervelwind is het derde boek over Bet, de jongste dochter uit een gezin van vijf meisjes. Bet is een wiebelkont, een taterwater en een wervelwind. (eenhoorn.be)
Een taterwater, die zegt wat hij denkt. (hln.be)
Denk aan een niet al te slanke Amerikaanse dame van 75. Aan een te hoog opgetrokken broek. Aan een veelkleurige blouse. Aan een taterwater. (demorgen.be)
Firas is een taterwater. “Eigenlijk babbelde ik er vooral tegen de juf”, zegt de jongen. (gva.be)
overvloedig spreken zonder veel inhoud, praten, babbelen, keuvelen
vnw: praten, babbelen, kwebbelen, snateren, kwetteren
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen, niet ongunstig
zie ook tatergat, taterwater
Sandy is nogal aan het tateren! Die heeft taterwater gedronken zeker!
> andere betekenissen van tateren
snateren, kwetteren, kakelen, kwaken, tetteren
vnw: praten, babbelen, kwebbelen, snateren, kwetteren
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen, van dieren
De eenden op de parkvijver tateren van jewelste!
Borneose borstelkoppen zijn lawaaierige vogels die tateren en kwetteren als de beste.
kinderliedje:
Sofie de krokodil
die tatert maar (2x)
Sofie de krokodil
haar mondje staat nooit stil
> andere betekenissen van tateren
kop, voor bijvoorbeeld koffie, thee of soep
vnw: kopje om koffie of thee uit te drinken
-een tas koffie: een kopje koffie
DS2015 geen standaardtaal
in Vlaanderen heeft ‘kop’ uitsluitend de betekenissen vermeld onder kop
zie koffietas, theetas, soeptas, ondertas
Moet gij een taske koffie hebben?
Vijftien jaar geleden begon hij de klontjes die naast een tas koffie lagen te verzamelen. (standaard.be)
Bij een tas thee in haar huiskamer komen ze op adem.(standaard.be)
platform, parkeerplaats voor de vliegtuigen
< Am. (handelsnaam) tar + mac(adam): wegdek van gewalst en geteerd steenslag
Van Dale 2017 online: BE, het & de (m), metonymisch platform op luchthavens
Taalunie.net: standaardtaal in België? status nog onduidelijk
zie ook Vlaamse geslachten; Vlaamse uitspraak; wegcode; verwaterde merknamen
Vliegtuigen op de tarmac van Brussels Airport
De straaljagers staan netjes naast elkaar geparkeerd op de tarmac.
> andere betekenis van tarmac
start- en landingsbaan
< Amerikaanse (handelsnaam) tar + mac(adam): wegdek van gewalst en geteerd steenslag
vnw: vnw: start- of landingsbaan van een luchthaven
Van Dale 2017 online: BE, het & de (m), metonymisch platform op luchthavens
Taalunie.net: standaardtaal in België? status nog onduidelijk
zie ook wegcode, verwaterde merknamen
Het is druk op de tarmac in Zaventem.
“Wanneer het vliegtuig zacht neerkomt op de tarmac, barst het gejuich los.” taalunie.net
> andere betekenis van tarmac
platform, parkeerplaats voor de vliegtuigen
< Am. (handelsnaam) tar + mac(adam): wegdek van gewalst en geteerd steenslag
vnw: start- of landingsbaan van een luchthaven
Van Dale 2017 online: BE, het & de (m), metonymisch platform op luchthavens
Taalunie.net: standaardtaal in België? status nog onduidelijk
zie ook Vlaamse geslachten; Vlaamse uitspraak; wegcode; verwaterde merknamen
Vliegtuigen op de tarmac van Brussels Airport
De straaljagers staan netjes naast elkaar geparkeerd op de tarmac.
> andere betekenis van tarmac
- niet goed behandelen, verknoeien
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
knoeien
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•knoeien, prutsen
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
tandtechnicus
vnw: tandtechnicus
zie ook technieker
De tandarts beoordeelt het kunstgebit en geeft de opdracht aan de tandtechnieker om eventuele herstellingen uit te voeren of het maken van een nieuw gebit. (gebrokengebitherstellen.be)
Ben je op zoek naar Tandtechnieker jobs? Dan ben je op de juiste plaats geland, Jobat.be heeft 23 Tandtechnieker jobs ter beschikking. (jobat.be)
Tandtechnieker vrijgesproken voor tandbleachen. (demorgen.be)
Ferdinand was tandtechnieker van beroep. Hij leerde de stiel in Duitsland, waar hij als 24-jarige twee jaar studeerde, en bedreef hem in een … (standaard.be)
titel voor een schepen die 25 jaar in functie is
“De zilveren schepen” noemt Marcel Van Snick (77) graag zichzelf, hiermee verwijzend naar het feit dat hij 25 jaar schepen is geweest. (Nieuwsblad)
Legendarisch waren zijn discussies met de zilveren schepen over punten en komma’s in een of andere toeristische tekst en over de juiste schrijfwijze van bepaalde woorden. (Everbeek – Boven)
De Zilveren Schepen zijn hond kan niet zingen. Hij kan des te beter blaffen, vooral als het niet nodig is. (Seniorennet)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
