Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #88151

    verbalemonden
    (ww. ~mondde, verbalemond)

    zonder respect om zeep helpen, stukmaken, vernielen, slecht beheren
    < Middelnederlands voorvoegsel bal > balo: slecht, verderfelijk, zoals in balorig, baldadig

    VD2014: gewestelijk

    WNT:
    < Middelnederlands: als beheerder (enig goed) slecht of oneerlijk beheeren
    < balmond (baelmond), znw. m. Mhd. balmunt. Van bal, d. i. slecht, en mond, d. i. voogd. Vgl. hd. vormund en ndl. momboor, mondig, enz.
    - Een slecht voogd, hij die de belangen van minderjarige kinderen, aan zijne voogdij toevertrouwd, slecht behartigt, en vervolgens hij, die zijne bevoegdheid verliest om weder voogd te zijn.

    Dat baldadig ventje heeft zijn gedacht doorgezet en op zijne weg alles verbalemond wat hem tegenkwam. Een kras op nen auto, ne sjot tegen de vuilzakken, buskestamp. Ga maar uit de weg als ge hem tegenkomt.

    Dat huis kunt ge niet huren, dat zou eerst helemaal moeten vernieuwd worden want de vorige huurders hebben het op 3 jaar tijd verbalemond.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2015 18:23
    2 reactie(s)

    #88152

    kap, aan de ~ liggen
    (uitdr.)

    vechten

    ‘t Heeft weer niet lang geduurd voor die twee weer aan de kap lagen, zo’n ruziemakers!

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2015 17:34
    0 reactie(s)

    #88153

    bel-etage
    (de ~ (m.) meestal in de samenstelling 'bel-etagewoning')

    Vroeger: belangrijkste (mooiste) woonlaag in een herenhuis met een souterrain (voor het huispersoneel) dat half boven het straatniveau uitkomt. De bel-etage is te bereiken via een trap voor of achter de voordeur. In die betekenis (vroeger) ook gebruikelijk in Frankrijk (bel étage), vooral in de Loirevallei, in Duitsland (Beletage, ook nu nog) en in Nederland.

    Vergelijk: het Schoon Verdiep

    In Vlaanderen is de betekenis van ‘bel-etagewoning’ verschoven naar ‘woonhuis met op de gelijkvloerse verdieping een garage en met de belangrijkste woonlaag op de eerste verdieping’. In het Belgisch-Frans, sporadisch ook in Noord-Frankrijk: bel-étage
    In Nederland: ‘drive-inwoning’

    VD online: bel-etage: pseudo-Frans
    - eerste verdieping van een aanzienlijk huis boven de begane grond of het souterrain, vaak met salon
    - woning op die verdieping

    Hebbes.be
    Rustig gelegen, goed onderhouden bel-étagewoning met zonnige tuin en garage.
    Indeling: op het gelijkvloers een inkomhal, grote garage, wasplaats en bureau.
    Op de eerste verdieping is er een ruime leefruimte met aparte ingerichte eetkeuken en aansluitend zonnig terras.
    Op de tweede verdieping zijn er drie slaapkamers en een badkamer met dubbele lavabo, toilet en ligbad.

    fr.answers.yahoo.com
    En Belgique un “bel-étage” est une maison dont le garage et le hall d’entrée sont situés au rez-de-chaussée, le jardin et la buanderie en général aussi – au premier le living, la cuisine (w.c. ou terrasse avec escalier ou non donnant sur le jardin, cela dépend) et au deuxième les chambres et la salle de bain (avec éventuellement un second w.c.).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2015 15:43
    0 reactie(s)

    #88154

    bel-etage
    (de ~ (m.) meestal in de samenstelling 'bel-etagewoning')

    Vroeger: belangrijkste (mooiste) woonlaag in een herenhuis met een sousterrain (voor het huispersoneel) dat half boven het straatniveau uitkomt. De bel-etage (zonder accent in woordenlijst.org) is te bereiken door een trap voor of achter de voordeur. In die betekenis (vroeger) ook gebruikelijk in Frankrijk (bel étage), vooral in de Loirevallei, in Duitsland (Beletage, ook nu nog) en in Nederland.

    Vergelijk: het Schoon Verdiep

    In Vlaanderen is de betekenis van ‘bel-etagewoning’ verschoven naar ‘woonhuis met op de gelijkvloerse verdieping een garage en met de belangrijkste woonlaag op de eerste verdieping’. In het Belgisch-Frans, sporadisch ook in Noord-Frankrijk: bel-étage
    In Nederland: ‘drive-inwoning’

    VD online: bel-etage: pseudo-Frans
    - eerste verdieping van een aanzienlijk huis boven de begane grond of het souterrain, vaak met salon
    - woning op die verdieping

    Hebbes.be
    Rustig gelegen, goed onderhouden bel-étagewoning met zonnige tuin en garage.
    Indeling: op het gelijkvloers een inkomhal, grote garage, wasplaats en bureau.
    Op de eerste verdieping is er een ruime leefruimte met aparte ingerichte eetkeuken en aansluitend zonnig terras.
    Op de tweede verdieping zijn er drie slaapkamers en een badkamer met dubbele lavabo, toilet en ligbad.

    fr.answers.yahoo.com
    En Belgique un “bel-étage” est une maison dont le garage et le hall d’entrée sont situés au rez-de-chaussée, le jardin et la buanderie en général aussi – au premier le living, la cuisine (w.c. ou terrasse avec escalier ou non donnant sur le jardin, cela dépend) et au deuxième les chambres et la salle de bain (avec éventuellement un second w.c.).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2015 13:24
    0 reactie(s)

    #88155

    bielle
    (zn. m./v. -s)

    drijfstang

    Nen tik in de moteur? Dat zal wel een kapotte bielle zijn!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2015 12:54
    0 reactie(s)

    #88156

    schepen
    (de ~ (m.), ~en)

    Lid van het schepencollege, het uitvoerend orgaan van het gemeentebestuur. Een schepen krijgt meestal een bepaalde bevoegdheid toegewezen: bv. schepen van sport. De eerste schepen vervangt de burgemeester indien nodig.

    NL: (analogon) wethouder, wethoudster

    zie ook schepen, eerste ~

    De burgemeester en schepenen stonden op de eerste rij bij de opening van de nieuwe sporthal.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 13 Jun 2015 20:03
    4 reactie(s)

    #88157

    namiddag
    (de ~ (m.), ~en)

    Periode van de dag tussen de middag en de avond, dus meestal vanaf 12u (of iets later) tot ongeveer 17u-19u (dit varieert nogal).

    In Nederland enkel gebruikt voor wat in Vlaanderen de ‘late namiddag’ heet; zie ook voormiddag.

    Ook samenstellingen zijn standaardtaal in België: maandagnamiddag, … Of ’s Woensdagsnamiddags (swoensdags-snamiddags); zie namiddags, ’s ~

    maandag 4 februari: pannenkoeken voor iedereen in de namiddag vanaf 14 uur .. (compostela.be)

    Overpelt – Deze namiddag is rond 16.30 uur brand uitgebroken in het huis Willem II … (hbvl.be)

    We hebben een hele namiddag zitten sjouwelen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 13 Jun 2015 19:56
    8 reactie(s)

    #88158

    namiddag
    (de ~ (m.), ~en)

    Periode van de dag tussen de middag en de avond, dus meestal vanaf 12u (of iets later) tot ongeveer 17u-19u (dit varieert nogal).

    In Nederland enkel gebruikt voor wat in Vlaanderen de ‘late namiddag’ heet; zie ook voormiddag.

    Ook samenstellingen zijn standaardtaal in België: maandagnamiddag, … Of ’s Woensdagsnamiddags (swoensdags-snamiddags); zie namiddags, ’s ~

    maandag 4 februari: pannenkoeken voor iedereen in de namiddag vanaf 14 uur .. (compostela.be)

    We hebben een hele namiddag zitten sjouwelen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 13 Jun 2015 19:50
    8 reactie(s)

    #88159

    rijksregisternummer
    (zn. o.; ~s)

    uniek identificatienummer waarmee elke Belg in het Rijksregister vermeld staat

    ook INSZ; insz

    kortrijk.be: Je vindt jouw rijksregisternummer achteraan jouw identiteitskaart of op de voorzijde van jouw SIS-kaart, zoals getoond in de voorbeelden hieronder.

    dienstencheques-rva.be: Hoe moeten personen die geen INSZ hebben, zich inschrijven in het systeem van de dienstencheques?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:49
    0 reactie(s)

    #88160

    insz
    (begrip)

    Inschrijvingsnummer Sociale Zekerheid, ook rijksregisternummer

    VD2015 online: in België

    famipedia.be: Het Rijksregisternummer of INSZ-Nummer is een uniek identificatienummer toegekend aan alle natuurlijke personen ingeschreven in de bevolkings- en vreemdelingenregisters van de gemeenten, de registers van de diplomatieke afvaardigingen en de consulaten in het buitenland en de wachtregisters van de gemeenten waar de vreemdelingen worden ingeschreven die verklaren vluchteling te zijn of die vragen erkend te worden als vluchteling.

    Dit nummer wordt officieel het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen genoemd of ook het nationale nummer voor de sociale zekerheid.

    Men vindt het terug op de SIS-kaart en de (elektronische) identiteitskaart of men kan het persoonlijk opvragen aan het loket van de dienst Bevolking.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:48
    0 reactie(s)

    #88161

    insz
    (begrip)

    Inschrijvingsnummer Sociale Zekerheid, ook rijksregisternummer

    VD2015 online: in België

    famipedia.be: Het Rijksregisternummer of INSZ-Nummer is een uniek identificatienummer toegekend aan alle natuurlijke personen ingeschreven in de bevolkings- en vreemdelingenregisters van de gemeenten, de registers van de diplomatieke afvaardigingen en de consulaten in het buitenland en de wachtregisters van de gemeenten waar de vreemdelingen worden ingeschreven die verklaren vluchteling te zijn of die vragen erkend te worden als vluchteling.

    Dit nummer wordt officieel het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen genoemd of ook het nationale nummer voor de sociale zekerheid.

    Men vindt het terug op de <span class="caps">SIS</span>-kaart en de (elektronische) identiteitskaart of men kan het persoonlijk opvragen aan het loket van de dienst Bevolking.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:48
    0 reactie(s)

    #88162

    insz
    (begrip)

    Inschrijvingsnummer Sociale Zekerheid, ook rijksregisternummer

    VD2015 online: in België

    famipedia.be: Het Rijksregisternummer of INSZ-Nummer is een uniek identificatienummer toegekend aan alle natuurlijke personen ingeschreven in de bevolkings- en vreemdelingenregisters van de gemeenten, de registers van de diplomatieke afvaardigingen en de consulaten in het buitenland en de wachtregisters van de gemeenten waar de vreemdelingen worden ingeschreven die verklaren vluchteling te zijn of die vragen erkend te worden als vluchteling.

    Dit nummer wordt officieel het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen genoemd of ook het nationale nummer voor de sociale zekerheid.

    Men vindt het terug op de SIS-kaart en de (elektronische) identiteitskaart of men kan het persoonlijk opvragen aan het loket van de dienst Bevolking.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:47
    0 reactie(s)

    #88163

    rijksregisternummer
    (zn. o.; ~s)

    uniek identificatienummer waarmee elke Belg in het Rijksregister vermeld staat

    ook INSZ

    kortrijk.be: Je vindt jouw rijksregisternummer achteraan jouw identiteitskaart of op de voorzijde van jouw SIS-kaart, zoals getoond in de voorbeelden hieronder.

    dienstencheques-rva.be: Hoe moeten personen die geen INSZ hebben, zich inschrijven in het systeem van de dienstencheques?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:44
    0 reactie(s)

    #88164

    Rijksregister
    (begrip; zn. o.; ~s)

    register waarin alle inwoners van het land geregistreerd worden

    VD2015 online: in België

    zie ook rijksregisternummer

    hln.be: Bestuur Geert Bourgeois een brief gestuurd aan zijn federale ambtgenoot met de vraag om de taalcode uit het rijksregister te verwijderen.

    Nu dat ik mijn belastingsbrief weer moet invullen denk ik er toch serieus aan mij uit het Rijksregister te laten schrappen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:43
    0 reactie(s)

    #88165

    rijksregisternummer
    (zn. o.; ~s)

    uniek identificatienummer waarmee elke Belg in het Rijksregister vermeld staat

    ook <span class="caps">INSZ</span>

    kortrijk.be: Je vindt jouw rijksregisternummer achteraan jouw identiteitskaart of op de voorzijde van jouw SIS-kaart, zoals getoond in de voorbeelden hieronder.

    dienstencheques-rva.be: Hoe moeten personen die geen <span class="caps">INSZ</span> (rijksregisternummer) hebben, zich inschrijven in het systeem van de dienstencheques?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:43
    0 reactie(s)

    #88166

    Rijksregister
    (begrip; zn. o.; ~s)

    register waarin alle inwoners van het land geregistreerd worden

    VD2015 online: in België

    hln.be: Bestuur Geert Bourgeois een brief gestuurd aan zijn federale ambtgenoot met de vraag om de taalcode uit het rijksregister te verwijderen.

    Nu dat ik mijn belastingsbrief weer moet invullen denk ik er toch serieus aan mij uit het Rijksregister te laten schrappen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:36
    0 reactie(s)

    #88167

    zout op zijn patatten niet verdienen
    (uitdr.)

    hij verdient te weinig geld
    patatten, het zout op de ~ niet verdienen

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Hij verdient het zout op zijn patatten niet.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:29
    0 reactie(s)

    #88168

    patatten, het zout op de ~ niet verdienen
    (uitdr.)

    heel weinig verdienen

    zie: zout op zijn patatten niet verdienen

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    NL: het zout in de pap niet verdienen

    Zijne winkel draait niet, hij kan er amper het zout op zijn patatten mee verdienen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:29
    0 reactie(s)

    #88169

    ontlasten
    (ww. ontlaste, ontlast)

    van een taak of opdracht ontheffen

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt

    sergedefraene.com: Deze twee leden, samen met de voorzitter, ontlasten de penningmeester van zijn verantwoordelijkheden.

    vilvoorde-handelaars.be: Na de bespreking van het voorbije jaar (Activiteiten en financiën). wordt het bestuur ontlast en het nieuwe bestuur voor het volgende jaar aangesteld.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:22
    1 reactie(s)

    #88170

    wandelvoordracht
    (zn. v.; ~en)

    voordracht die al wandelend gedaan wordt, bv. in een museum

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    uitinvlaanderen.be: Welke grote ramp beleefden ze en hoe zag hun leven er nadien uit? Je komt het te weten tijdens een wandelvoordracht in Museum De Kolonie.

    .landelijkegilden.be: Wandelvoordracht ‘De biologische kruidentuin’

    standaard.be: In de galerietuin van Lieve Lambrecht is er op zondag 5augustus om 16uur een wandelvoordracht.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jun 2015 16:13
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.