Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
in het diepst (holst) van de nacht
uitspr.: putteke van de nacht
vgl. putje van de winter, putje van de zomer
niet in VD2014
google2014: .BE (> 66.000); .NL (> 600)
WNT:
“De Vlaamsche werklieden die elken dag of in ’t putje van den nacht naar Frankrijk tjolen (zwerven) om er de korste brood te gaan verdienen”, De West-Vlaming 20 Sept. 1930
knack.be: Alle medewerkers gooien zich op de dansvloer en douchen de spanning van de dag van zich af, recht het putje van de nacht in.
Nieuwsblad.be: Zelfs in het putje van de nacht ging ik, samen met Alex Querter, dat veld besproeien om het toch maar mooi groen te houden.
In ’t putteke van de nacht werd er op de deur geklopt. Wie zou dat wel zijn?
dichtvriezen, toevriezen, vastvriezen, door en door bevrozen
zie ook: stenen uit de grond vriezen
MNW:
- Een cleen rivierken, daer hi (Karel de Stoute) … gevonden wert, sijn aensicht was (l. vast) aent ijs vervrosen sijnde, Exc. Cron., Vlaanderen/Brabant, (1530)
De zak potgrond staat nog buiten. De grond erin is bevrozen maar de zak is vervrozen, ik kan die ni meer open krijgen.
De grendel van het poortje is vervrozen.
- een toestand als de temperatuur beneden het nulpunt gedaald is
- ook bevriezen (> gewestelijk: bevroos, bevrozen), ontvriezen, vervriezen.
De r in de verleden tijd meervoud ‘vroren’ en het verleden deelwoord ‘gevroren’ is klankwettig ontstaan door grammatische wisseling en rotacisme, zoals in (uit)verkoren bij verkiezen. De oorspronkelijke verleden tijd ‘vroos’ — nog Vlaams — werd door analogie met verloor vervangen door vroor. In het Duits is hetzelfde gebeurd en is de – r – uiteindelijk zelfs doorgedrongen in de infinitief frieren en in de vormen van de tegenwoordige tijd. ( Etym. Woordenboek)
In de winter van 1986 waren de conservenblikjes op zolder zo hard bevrozen, tot een week na de dooi.
- een toestand als de temperatuur beneden het nulpunt gedaald is
- ook bevriezen (> gewestelijk: bevroos, bevrozen), ontvriezen, vervriezen.
De r in de verleden tijd meervoud ‘vroren’ en het verleden deelwoord ‘gevroren’ is klankwettig ontstaan door grammatische wisseling en rotacisme, zoals in (uit)verkoren bij verkiezen. De oorspronkelijke verleden tijd ‘vroos’ — nog Vlaams — werd door analogie met verloor vervangen door vroor. In het Duits is hetzelfde gebeurd en is de – r – uiteindelijk zelfs doorgedrongen in de infinitief frieren en in de vormen van de tegenwoordige tijd. ( Etym. Woordenboek)
In de winter van 1986 waren de conservenblikjes op zolder zo hard bevrozen, tot een week na de dooi.
uitglijden
ook in de Kempen
Pas maar op dat ge niet uitritst, ’t is hier gelettig, ’t heeft gevrozen (vriezen).
blijven doorzeuren over iets (idem in Limburg)
zie ook: melken, sirken
Van Dale 2015 online:
1.(informeel) vervelend kletsen
synoniem: leuteren
2. treuzelen
zn.: gemem
persoon die memt: memmer, memster
Zit daar niet te memmen, ik krijg het daar van op mijn zenuwen.
Zeg, ge moet niet memmen he. Doe maar gewoon wat ik u gevraagd had.
afglijden, naar beneden glijden
zie ook rijzen, afrijs, afrijzer
Van Dale:
(gewestelijk) neerglijden: zich van de berg laten afrijzen
Als ge bovenaan dat schuin dak zit, zie dan dat ge er niet afrijst.
glijden, afglijden
vgl. afrijs, uitrijzen, afrijzen
De Anneliezen rijzen in het begin van het programma altijd langs de trapleuning naar beneden…
In de winter kunt ge met een slee van die helling naar beneden rijzen.
glijden, afglijden
VD 2013 online:(gewestelijk) vallen, afvallen
vgl. afrijs, uitrijzen, afrijzen
De Anneliezen rijzen in het begin van het programma altijd langs de trapleuning naar beneden…
In de winter kunt ge met een slee van die helling naar beneden rijzen.
naar beneden, afwaarts verg.: heivisj
Aversj geis-te heller wie angesjom.
Naar beneden ga je harder dan andersom.
vibrator
bij mijn (beperkte) weten altijd als verkleinwoord
Victor heeft in de erotiekwinkel een muisbrommerke gekocht voor zijn vriendin. Hij ziet een tantracursus niet zitten.
Huls aan een spade waarin de steel zit.
Van Dale:
dille
de; -n
(1467) ~ Ohd. tulli (buisje waarin de pijlpunt zit, pijlpunthouder)
1. buisvormig deel van een schop, spade enz., waarin de steel wordt bevestigd
vormvariant: dil
synoniem: steelhuis
De dille aan mijn spade is verroest en stuk, zodat mijne steel niet meer past.
kapot, stuk
uitspraak: zjaak
zie ook naar de jaak zijn
‘t is na jaak, zedde na content?’
bedden
Een geïnterviewde op het vrt-nieuws: We helpen de mensen de beddes opmaken…
Die jeugdherberg heeft wel zeker 100 beddes.
iemand die een petitie houdt of mee ondertekent/indient
niet in VD2015
demorgen.be: Beste kunstenaars en andere ‘petitioneerders’,
ik kan de ontgoocheling van een kunstenaar of een groep kunstenaars die subsidies aanvragen en er geen krijgen ten volle begrijpen, omdat het lijkt op een politieke afwijzing van zijn of haar persoonlijke artistieke expressie.
vlaamsparlement.be: In een aantal commissies kan men de
verschijning vragen van de indiener404; die mogelijkheid is facultatief voor de commissie en vrijblijvend voor de petitioneerder.
< 1287 ‘kikker’
Zweeds puta (gezwollen zijn), de grondbetekenis is ‘zwellen’ (Van Dale)
uitspraak in Antwerpen: peut
Onze vijver zit vol puiten.
“Daar wipte opeens een puit vlak vóor zijnen neus uit het gras” De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).
kikker, puit
Die peuten maken zoveel lawaai dat ik niet kan slapen.
regelgeving die het kunstenbeleid in Vlaanderen bepaalt
zie ook decreet
kunstenenerfgoed.be: Het kunstenlandschap is de laatste 10 jaar sterk veranderd. Het Kunstendecreet, dat dateert uit 2004, is niet meer afgestemd op dit veranderende kunstenlandschap. Na een grote evaluatie in 2012 werd er dan ook een nieuw Kunstendecreet ontworpen. Dit decreet werd in 2013 gestemd door het Vlaams Parlement. Vanaf eind 2015 kunnen er subsidiedossiers volgens de regels van dit nieuwe Kunstendecreet ingediend worden.
demorgen.be: Van dat jaarlijkse cultuurbudget wordt ongeveer 150 miljoen besteed via het Kunstendecreet.
verwacht of onverwacht bezoek van vrienden, familie, vreemden
Ik moet me nog van gebakjes voorzien, want deze namiddag heb ik overkomste.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
