Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #82091

    honger, op zijn ~ laten
    (uitdrukking)

    teleurstellen, niet geven wat verwacht wordt

    VD2015 online: BE

    zie ook honger, op zijn ~ blijven zitten,
    honger, op zijn ~ laten zitten

    “Laten de media u ook al eens op uw honger? Dan staat u niet alleen.”
    (http://de-bron.org/content/beginselverklaring)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 26 Nov 2015 00:28
    1 reactie(s)

    #82092

    mismeesteren
    (ww. mismeesterde, heeft mismeesterd)

    medisch foutief behandelen (met alle gevolgen van dien)

    bij uitbreiding: iets verkeerd aanpakken

    < meesteren, geneeskundig behandelen < meester, in de betekenis medicijnmeester, heelmeester; zie ook oogmeester, peirdemeester

    Het resultaat van de plastisch chirurg was niet om aan te zien. Hij mismeesterde zijn patient in die mate dat een proces onvermijdelijk lijkt.

    Groen!: “Arrest Fortis bewijst dat dossier is mismeesterd” (DM
    14.12.08)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 26 Nov 2015 00:26
    1 reactie(s)

    #82093

    mismeesteren
    (ww. mismeesterde, heeft mismeesterd)

    medisch foutief behandelen (met alle gevolgen van dien)

    < meesteren, geneeskundig behandelen < meester, in de betekenis medicijnmeester, heelmeester; zie ook oogmeester, peirdemeester

    Het resultaat van de plastisch chirurg was niet om aan te zien. Hij mismeesterde zijn patient in die mate dat een proces onvermijdelijk lijkt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 26 Nov 2015 00:22
    1 reactie(s)

    #82094

    mismeesteren
    (ww. mismeesterde, heeft mismeesterd)

    medisch foutief behandelen met alle gevolgen vandien

    < meesteren, geneeskundig behandelen < meester, in de betekenis medicijnmeester, heelmeester; zie ook oogmeester, peirdemeester

    Het resultaat van de plastisch chirurg was niet om aan te zien. Hij mismeesterde zijn patient in die mate dat een proces onvermijdelijk lijkt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 23:47
    1 reactie(s)

    #82095

    tegenspannen
    (~, spande tegen, tegengespannen ww)

    alleen maar in de 3de pers.enk. “het spant tegen”
    wordt gezegd van stevig voedsel waarvan men niet veel kan eten

    VD 2015 zegt “niet algemeen” met betekenis “tegenstaan”

    Merci, neen, geen crème au beurre meer voor mij, ’t is heel goed maar ’t spant toch zo tegen!

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 20:37
    0 reactie(s)

    #82096

    voorwat
    (vnw.)

    waarvoor, waarom

    normaal 2 woorden: voor + wat, maar toch 1 VL woord van gemaakt in analogie met waarvoor, waarom, voordat, …

    uitspraak Antw: verwa
    Kempen: “veuwa”
    Hageland: “veewa”

    Voorwat moet ik het altijd zijn die de kinderen van ’t school moet halen? Gij kunt toch ook rijden?

    Voorwat dient dat? Is dat een soort stoppentrekker ofzo?

    Voorwat hebben ze dat hier nu gezet? Dat staat toch in de weg zo?

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:58
    0 reactie(s)

    #82097

    krakkebuis
    (de ~ (v.), ~zen)

    hetzelfde als klakkebuis
    Brussel: flokkebus, Kempen: flopbuis

    ’t Bènneste van ne flierestek authaole vér ’n krokkebaus van te maoke.
    (Het binnenste van een stok vlierenhout leeghalen om er een krakkebuis van te maken.)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:54
    0 reactie(s)

    #82098

    krakkebuis
    (de ~ (v.), ~zen)

    hetzelfde als klakkebuis
    Brussel: flokkebus, Kempen: flopbuis

    ’t Bènneste van ne flierestek authaole vér ’n krokkebaus van te maoke.

    Regio Haspengouw
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:53
    0 reactie(s)

    #82099

    flokkebus
    (de ~ (v.), -sen)

    vlierhouten proppenschieter
    dim. ~ken
    < bus verbastering van buis

    ook klakkebuis, krakkebuis, flopbuis

    De kinderen schieten met een flokkebus proppen naar ’t plafond.

    Regio Brussel
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:52
    0 reactie(s)

    #82100

    flopbuis
    (de ~, ~ en, m znw)

    Houten buisje, meestal van uitgeboord vlierenhout, waarmee vlierbolletjes weggeschoten worden. Men stopt hierbij een bolletje vooraan in de buis en een ander achteraan waarna een stemper doorheen de buis gestoten wordt. Met een beetje gelukt vliegt het voorste bolletje dan weg. In de plaats van vlierbolletjes kon men ook een elzeflop weggeschieten, maar dan was de stemper meestal van metaal. Een proppenschieter dus.
    Brussel: flokkebus
    Haspengouw: krakkebuis

    De Ronny had met zijn flopbuis een elzeflop tegen de kop van de meester geschoten en toen heeft hij een djoefeling gehad waar hij niet goed van was.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:52
    0 reactie(s)

    #82101

    klakkebuis
    (de ~ (v.), -zen)

    uitgeholde vliertak om vlierbessen of wat anders al blazend mee weg te schieten (blaaspijp)

    Brussel: flokkebus
    Haspengouw: krakkebuis
    Kempen: flopbuis

    WNT: klak: Naam voor de klakkebus (De Bo (1873); De Cock en Teirl., Kindersp. (1905)).

    Toen we nog jong waren was het maken van en spelen met klakkebuizen een zeer geliefd tijdverdrijf.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:51
    9 reactie(s)

    #82102

    cavalier seul spelen
    (idioom)

    alleen handelen, zich van anderen niets aantrekken
    zie ook: soloslim

    Dat de Britten in Europa alweer cavalier seul spelen creëert op het oude continent nog maar eens de indruk dat het Verenigd Koninkrijk braafjes aan de Amerikaanse lijn loopt. (deredactie.be)

    De handelaars van de Diestsestraat spelen cavalier seul en nemen niet deel aan de Langste Dag. Zij geven daarom geen braderiekortingen. (De Standaard)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 25 Nov 2015 18:38
    0 reactie(s)

    #82103

    brem stoken
    (uitdrukking)

    ruzie stoken
    zie vuur, kwaad ~ stoken, vuurkestook doen

    “Waarom ziet de kerktoren van Herenthout zo zwart?
    Omdat de mensen er vroeger zoveel brem gestookt hebben.”
    De laatste regel maakt uiteraard allusie op de armoedige gronden waar slechts brem gedijt maar
    het is evengoed zo dat de uitdrukking ‘brem stoken’ in de Kempen de betekenis heeft van ruzie
    maken. Zo sloeg men alweer twee vliegen in één klap. (Kempensche tydinghen nr 56 Pagina 39)

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:28
    0 reactie(s)

    #82104

    vuur, kwaad ~ stoken
    (uitdrukking)

    Ruzie stoken, meestal op achterbakse wijze.
    Zie ook vuurkestook doen,brem stoken

    VD2014 online: gewestelijk

    Het liefste wat hij doet is kwaad vuur stoken. Bij de ene zegt hij zus en bij de ander zo en achteraf heeft iedereen ambras.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:27
    0 reactie(s)

    #82105

    vuurkestook doen
    (uitdr.)

    iets kwaadwillig met woorden in gang steken

    In de Kempen zegt men hiervoor: “kwaad vuur stoken”. Zie vuur, kwaad ~ stoken, brem stoken

    Hij is bij die twee aan ’t vuurkestook doen en seffens liggen ze in ruzie.

    Ge moet geen vuurkestook gaan doen, laat de geburen (gebuur) gerust!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 18:27
    0 reactie(s)

    #82106

    steriliseerpot
    (zn. m. -ten)

    inmaakpot
    zie ook bokaal, steriliseerbokaal, steriliseerketel, steriliseren, opleggen

    Van Dale online: (Belgisch-Nederlands) inmaakpot
    synoniem: (Nederlands) weckglas, weckpot

    “Blijf roeren tot alle schuim weg is en doe de aardbeienconfituur in (voorgekookte) steriliseerpotten.” (piethuysentruyt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 25 Nov 2015 16:17
    0 reactie(s)

    #82107

    attak
    (de ~ , ~ken man. of vr. zelfst. nw.)

    beroerte, aanval
    zie ook geraaktheid

    Van Dale:
    attaque
    de; -s
    < (1646 ‘vijandelijke aanval’) Frans
    2. aanval van een ziekte
    (verouderd) een attaque van een beroerte

    Hij heeft een hartattak gehad.

    Als mijn moeder dit te weten komt krijgt ze een attak.

    Ze hebben hem naar ’t gasthuis gedaan, maar tegen dat em daar was was het over. De dokters zeiden dat het waarschijnlijk een attakske geweest was.

    Hij kreeg wijd nen attak van ’t verschieten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 25 Nov 2015 15:22
    5 reactie(s)

    #82108

    geraaktheid
    (de ~ (v.), meervoud niet gebruikelijk)

    beroerte, infarct
    zie ook attak

    uitgesproken: geroktèt, gerokthad, geroktaad

    VD2014 online: gewestelijk, verouderd: door of met een geraaktheid geslagen, getroffen worden, een beroerte krijgen

    WNT:
    Beroerte, aanval van vallende ziekte, verlamming. Het mv. mogelijk, doch weinig in gebruik.
    - Kom, Pauw, kom naar boven, of ik krijg er nog eene geraaktheid van! Conscience (ed. 1868)
    - Het jaar daarna werd de oude hertog Philips te Brugge door eene geraaktheid geslagen, Conscience (ed. 1869).

    Fons ligt in het ziekenhuis, hij heeft een kleine geraaktheid gekregen, maar hij komt er wel weer bovenop.

    Op 10 november 1608 werd Avellinus bij aanvang van de viering van de Heilige Mis getroffen door een beroerte. Als gevolg hiervan wordt hij tot op vandaag om voorspraak gevraagd bij “geraaktheid” en “onvoorziene dood”. (wikipedia: Andreas Avellinus)

    Gelooft me na, dat is deur da zuipe dat hem een “gerokthad” ee g’had. (Antwerpen)

    Hij heeft een geroktaad gehad en is lam geworden aan één kant. (Kempen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 25 Nov 2015 15:15
    1 reactie(s)

    #82109

    ruimtelijk structuurplan
    (vaste woordgroep)

    plan dat globaal de verwachte en gewenste ruimtelijke ontwikkelingen weergeeft voor een gemeente (of delen ervan), voor een provincie of een gewest

    standaardtaal in Vlaanderen
    zie ook ruimtelijk uitvoeringsplan

    Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) is een door het Vlaams gewest opgemaakt ruimtelijk structuurplan dat de gewenste toekomstige ruimtelijke ordening in Vlaanderen coördineert. (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 14:02
    3 reactie(s)

    #82110

    ruimtelijk structuurplan
    (vaste woordgroep)

    plan dat globaal de verwachte en gewenste ruimtelijke ontwikkelingen weergeeft voor een gemeente (of delen ervan), voor een provincie of een gewest

    standaardtaal in Vlaanderen

    Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) is een door het Vlaams gewest opgemaakt ruimtelijk structuurplan dat de gewenste toekomstige ruimtelijke ordening in Vlaanderen coördineert. (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 25 Nov 2015 14:02
    3 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.