Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
snelheid, vlugheid met een bijklank van haastigheid
vnw: in de rappigheid, in de rapte: in de gauwte, in de haast, in zeven haasten
Dat stukje tekst had ik in de rappigheid niet tegoei gelezen.
SN-NL: voor het grijpen liggen
vnw: dat ligt voor het rapen: voor het grijpen
Typisch Vlaams: dat ligt voor het rapen: dat ligt voor het oprapen/grijpen, dat is er in overvloed: (Belgisch-Nederlandse Standaardtaal)
Wie bewijs zoekt kan het vinden. Het ligt voor het rapen. De vraag is alleen of daarmee het voorakkoord ook bewezen is. (vrt.be)
Binnen Vlaams-nationalistische kringen leeft het idee dat net daar mogelijkheden voor het rapen liggen. (demorgen.be)
De tijd dat jobs voor het rapen lagen, lijkt alweer voorbij (standaard.be)
snugger, snel van begrip
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
-dat is een rappe: een vlugge of een slimmerik
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zelfst. naamw.: rappe
> andere betekenis van rap
Die nieuw kandidate in Blokken, dat is een rappe zenne. Wat die niet allemaal weet.
Voilà sè, ge zijt een rappe leerling. (bouwinfo.be)
snugger, snel van begrip
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zelfst. naamw.: rappe
> andere betekenis van rap
Die nieuw kandidate in Blokken, dat is een rappe zenne. Wat die niet allemaal weet.
Voilà sè, ge zijt een rappe leerling. (bouwinfo.be)
snel, vlug
Wordt veel meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
Ook in de geijke uitdr.: al rap = al vlug
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
wnt: Snel, vlug. In Zuid-Nederland nog algemeen in de volkstaal, in Noord-Nederland tegenwoordig alleen als literair woord.
DS2015 standaardtaal
zie ook als het hier nog lang gaat duren zal het hier rap gedaan zijn
Als dat hier niet rap uit de voeten is, dan sta ik niet in voor de gevolgen.
Hij kan rapper typen dan ik kan lezen.
Om ter rapst naar huis lopen?
Een nieuwe pc met scherm en printer dat kost toch al rap een paar honderd euro.
De Jean is nogal rap zat, na twee pintjes heeft em er al van.
demorgen.be: Bovendien verandert het territorium van IS in rap tempo.
> andere betekenis van rap
snel, vlug
Wordt veel meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
Ook in de geijke uitdr.: al rap = al vlug
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
wnt: Snel, vlug. In Zuid-Nederland nog algemeen in de volkstaal, in Noord-Nederland tegenwoordig alleen als literair woord.
DS2015 standaardtaal
zie ook als het hier nog lang gaat duren zal het hier rap gedaan zijn
Als dat hier niet rap uit de voeten is, dan sta ik niet in voor de gevolgen.
Hij kan rapper typen dan ik kan lezen.
Om ter rapst naar huis lopen?
Een nieuwe pc met scherm en printer dat kost toch al rap een paar honderd euro.
Hij is heel rap, ge moet het hem maar een keer voordoen en hij heeft het beet.
De Jean is nogal rap zat, na twee pintjes heeft em er al van.
demorgen.be: Bovendien verandert het territorium van IS in rap tempo.
> andere betekenis van rap
de gelederen sluiten, eenzelfde standpunt innemen, op eenzelfde lijn gaan staan, aan eenzelfde zeel trekken, de neuzen in dezelfde richting draaien …
vnw: de rangen sluiten: de gelederen sluiten
Van Dale 1995: (Belg.)
zie ook rangen
De verschillende regeringsleden hadden totaal verschillende oplossingen voor het begrotingstekort en de loonhandicap maar uiteindelijk hebben ze de rangen gesloten en is er iets uit de bus gekomen. Of het wat goed is, dat is een ander dispuut.
vroedvrouw, baker
ook: achterwoarsterigge
z’èt ekocht mi d’achterwoareege
vroedvrouw, baker
ook: achterwoarsterigge
Vergis ik me of wordt het woord ook niet gebruikt (in het Gents) in de betekenis van: ’ curieuzeneuze’, iemand die
naar ‘nieuwtjes graaft’ ?
’t Is ’n echte achterwoarsterigge. Ze blijft maar neuzen.
leden van een groep
vnw: de rangen: groep personen met een gemeenschappelijk doel
vgl. rang; rang, de ~en sluiten
Stijn Martens versterkt de rangen van Medialife. (made-in.be)
Zouden de Vlaamse christendemocraten ook “plooien” in het parlement, of heerst er nog ongenoegen in de rangen van de fractie? (vrt.be)
Vier nieuwe renners, onder wie de Italianen Leonardo Bertagnolli en Michele Scarponi, versterken volgend jaar de rangen van Lampre. (demorgen.be)
Jonge kinderen werden gehersenspoeld en in de rangen van IS opgenomen. (standaard.be)
Dat Defensie de leden van zulke motorbendes vandaag niet meer in haar rangen wil, is allesbehalve toeval. (hbvl.be)
de gelederen sluiten, eenzelfde standpunt innemen, op eenzelfde lijn gaan staan, aan eenzelfde zeel trekken, de neuzen in dezelfde richting draaien …
Van Dale 1995: (Belg.)
zie ook rangen
De verschillende regeringsleden hadden totaal verschillende oplossingen voor het begrotingstekort en de loonhandicap maar uiteindelijk hebben ze de rangen gesloten en is er iets uit de bus gekomen. Of het wat goed is, dat is een ander dispuut.
een rij van leerlingen, soldaten, mensen, …
vnw: rij personen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1; Een ‘rang’ is een rij mensen, voornamelijk schoolkinderen of soldaten
Van Dale 1995: (Belg., gallicisme) rij van personen
ook: in (de) rang lopen, uit (de) rang lopen, in (de) rang staan, …
vgl. rangen
Aan de hoek van de Steenstraat was de rang gedaan.
Als het belt moeten de kinderen direct stoppen met spelen en in rang gaan staan.
De soldaten stelden zich op in rangen van vijf.
een optreden toegevoegd aan een evenement, in de marge van
zie ook rand~
Den Boerman speelt op zijn accordeon en een paar Antwerpse artiesten geven een randoptreden. (Nieuwsblad.be)
In het kader van de braderij zijn er randoptredens van plaatselijke artiesten.
kanttekening, zijdelingse bemerking
vnw: kanttekening
VRT taalnet: Standaardtaal in België
Van Dale 2018 online: BE
< Duits: Randbemerkung (Van Dale)
Globaal gezien ben ik ’t akoord met het voorstel, maar zou toch enkele randbemerkingen willen maken.
De randbemerking aangegeven onder vraag 4 is hier eveneens van toepassing. (vlaamsparlement.be)
Kleine randbemerking: Van de vele VW-leden zijn er maar enkelen die trouw hun bijdrage verlenen.
rampschade
vnw: schade als gevolg van een ramp, rampschade
Van Dale 2018 online: BE
In elke gemeente is een Coördinator Rampenschade aangesteld, die u eventueel kan helpen bij het invullen van de formulieren. (vlaanderen.be)
Winterstormen van januari kostten verzekeraars meer dan rampenschade van heel 2017. (vrt.be)
Griekenland verwarde rampenschade met staatssteun – Vilt
…aanpassingen in verband met herverzekerings- en rampenschaden en omtrent de toerekening van kosten, waarbij de vereiste documentatie… (nbb.be)
pak rammel, biet
ook fig.
SN: aframmeling
vnw: pak slaag, pak rammel
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 6
zie synoniemen bij pandoering
Als ge nog eens aan mijn lief zit, zal ik u eens een rammeling geven.
Een jaar na de federale rammeling keerde CD&V/N-VA in juni 2004 als grootste fractie terug bij de Vlaamse verkiezingen. (vrt.be)
De daders filmden die rammeling. Matthias vluchtte naar het station en kreeg een tweede pak slaag, dat opnieuw werd gefilmd. (demorgen.be)
iemand die het flink kan uitleggen, tateren
ook: reddelgat, tetterkont, tettergat
vnw: babbelaar, kletskous, kletsmajoor
znwb: Babbelaar, kletskous, kletsmajoor, ouwehoer enz. – Ook in de vorm rammelkont v., -en.
gwnt: (Zuidn.) kletskous.
zie rammelen
Wat een rammelgat is me dat zeg! Daar krijg je geen speld tussen.
’Terwijl Leontientje, noch mossel noch vis, rammelgat, gelijk haar tante Fie zaliger, optemets zot gelijk een drilnote, zat te kwebbelen als een ekster, binst dat ze haar moeder hielp met een wrong sajette die moest opgerold worden …’ (‘Vertelsels bij de Leuvense stove’ – Paul Baekeland)
“Zuidnederlandse term voor de speeltrommel waardoor torenbeiaarden om het uur, half uur of kwart uur tot klinken worden gebracht. Het bestaat uit een (koperen) cilinder bezaaid met uitsteeksels (stiften, bruggen en bramen) die de toetsen van het beiaardklavier oplichten, waardoor de klokken slaan, en na de passage weer loslaten.” (Muziekencyclopedie
- S. van Ameringen – 1962)
vnw: klokkenspel, beiaard
znwb: Klokkenspel (inz. op het uur en het halfuur).
“Ondergeteekenden, gezinshoofden zijn zo vrij te protesteren tegen het te langdradig en te luid-druchtige rammel van de beiaard, op het uur, het half uur, en het kwartier." (beiaard.org)
De rammel, het beiaardmuziekje dat om de 7,5 minuut de tijd aangeeft op de Sint-Romboutstoren, zwijgt binnenkort van 9 uur ’s avonds tot 9 uur ’s ochtends. Het schepencollege heeft dat beslist na klachten van omwonenden. (standaard.be)
De klokkenkamer van de stadsbeiaard te Sint-Niklaas. Rechts de electromagetische hamers voor de ‘rammel’ of ‘wekkering’. (dbln.org)
We zouden nu even goed kunnen voorstellen om de jaarlijkse investering in het onderhoud van de beiaard en de rammel te vervangen door een goedkopere geluidsinstallatie. (gva.be)
Iemand (man of vrouw) die veel roddelt. Zie rammelen
vnw: gebabbel, geklets
Onze buurvrouw is een echte rammel, ze doet niks dan praten en liefst kwaad over een ander.
- van een motor: laag toerental
vnw: ralenti: laagste toerental van een motor
van het Frans: ralentir: vertragen of inhouden; ralenti: de laagste snelheid waaraan een motor draait zonder stil te vallen (Larousse français)
- ook fig.: op een laag ritme
Als de auto stilstaat draait de moteur op ralentie.
Tom Boonen reed op ralenti de laatste 50 km van Parijs-Roubaix en kwam aan met anderhalve minuut voorsprong.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
