Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
iets of iemand kunnen duiden, thuisbrengen
vnw: thuisbrengen, zich herinneren waar iets of iemand hoort
VD2017 online: BE
Nog steeds had ik mijn ongenode disgenoot niet kunnen thuiswijzen, maar ik moet er wel aan toevoegen dat zijn stem me hoe langer hoe meer vertrouwd voorkwam. (florsnieuweblog.blogspot.be)
afstudeerwerk (scriptie of thesis)
VD2016 online: BE
opm: de meer alg. betekenis van opstel, tekst, werk, … is SN
Filip Declercq is dit jaar afgestudeerd met een verhandeling over de woordenschat voor de voeding in West-Vlaanderen (mill.arts.kuleuven.be)
Murakami was eerder al afgestudeerd met een verhandeling over het reismotief in de Amerikaanse cinema (brusselnieuws.be)
lid van een commissie
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
Zonder twijfel zou de commissie haar bedenkingen zowel op de syndicus als op de commissaris van toepassing verklaard hebben indien de tijdslijn omgekeerd was. (quimmo.be)
aprilzot (geroepen als men iemand te grazen neemt op 1 april)
NL: aprilgek
Prilgek! Steek uw neus in de bezemstok! (in Limburg: Prilgêk, stèèk z’n naos èn de bêssemestêk!)
een leidinggegevende functie door de politiek toegewezen (bv. bij de politie)
vnw: in België ook: functie van gekozen afgevaardigde
vgl. schepenmandaat
Belga: Het nieuwe organogram van de federale politie zal ongeveer een derde van het huidige aantal mandaten tellen.
tijd.be: Van de huidige 84 mandaten blijven er nog 31 mandaten over.
Het Laatste Nieuws: Twee op de drie mandaten bij de federale politie verdwijnen.
Het Nieuwsblad: Van de huidige 84 mandaten blijven er nog 31 mandaten over.
DeMorgen.be: Twee op de drie mandaten bij de federale politie verdwijnen
DeMorgen: Fernand Koekelberg beëindigt zijn mandaat als commissaris-generaal van de federale politie, meldt hij zelf.
1. schaal- en schelpdieren uit de zee
Schotel met zeevruchten
< Frans fruits de mer
(staat intussen wel ongemarkeerd in de Grote Van Dale, maar Van Dale Engels-Nederlands vermeldt voor “seafood” nog steeds dat het om een belgicisme gaat; zie ook Van Dale NL-FR “zeevruchten”, FR-NL “fruit”, SP-NL “marisco”)
Voorbeeld: Een pasta met zeevruchten.
2. chocolade in de vorm van zeevruchten
Klik op de afbeelding
Chocolade zeevruchten
“Bij chocolade zeevruchten denk je wellicht spontaan aan de witte dozen van Guylian. Dat merk was in de jaren 50 de pionier: zij brachten de eerste zeevruchten in chocolade mét praliné-vulling op de markt.” (radio2.be)
1. schaal- en schelpdieren uit de zee
< Frans fruits de mer
(staat intussen wel ongemarkeerd in de Grote Van Dale, maar Van Dale Engels-Nederlands vermeldt voor “seafood” nog steeds dat het om een belgicisme gaat; zie ook Van Dale NL-FR “zeevruchten”, FR-NL “fruit”, SP-NL “marisco”)
Voorbeeld: Een pasta met zeevruchten.
2. chocolade in de vorm van zeevruchten
Klik op de afbeelding
Chocolade zeevruchten
“Bij chocolade zeevruchten denk je wellicht spontaan aan de witte dozen van Guylian. Dat merk was in de jaren 50 de pionier: zij brachten de eerste zeevruchten in chocolade mét praliné-vulling op de markt.” (radio2.be)
fluitje
Een plastieken schuifelet
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schuifelet
— SCHUIFLET —, znw. onz. In aansluiting bij Schuifelen vervormd uit Frans sifflet. Thans nog in West-Vlaanderen.
Fluit.
Schuyfflet, siflet. Fistula, bij Kiliaan.
- “Zij ghaven alhier ende daer … schuffeletten aen de kynders”, Van Male bij De Bo (1859).
- “De jongens maken schuifeletten van wilgetwijgen, enz.” “Het kind blies gedurig op zijn schuifeletje”, De Bo (1873).
Leiestreek: schuiferling, skuferling
Vlaamse Kust: schuifelet
West-Vlaanderen: schuuflette, schuflet
werkwoord: schuifelen, schuffelen
De champetter blies op zijn schuifelet.
pinken, knipogen
vgl. Engels to blink (knipperen met de ogen)
Ik kreeg van de non tegen mijn vijs omdat ik in de kerk naar de meiskes geploenken had. (zie vijs, onder zijn of haar ~ geven of krijgen)
“Ik heb heur op u zien plinken.” (Cornelissen-Vervliet (1899-1906))
berispen, berispt worden
Mijn baas heeft mij gisteren nogal onder mijn vijs gegeven.
Mijn collega heeft gisteren nogal onder zijn vijs gekregen van zijn vrouw.
een plastieken of metalen muntje dat als betaalmiddel gebruikt kan worden of in de gleuf van een apparaat gestopt wordt, om het te kunnen gebruiken.
NL: muntje
Van Dale online: Belgisch-Nederlands fiche, munt bij allerlei spelen
DS2015 penning: standaardtaal
.jpg)
Plastieken jetons.
zie ook drankjeton
Al mijn jetonnekes zijn op.
De wasmachienen in de blok van de serviceflats werken met jetons.
- pinker- richtingaanwijzer
- in wagens uit de jaren 50
vnw: knipperlicht, richtingaanwijzer van een auto
zie ook flisse
‘Vergeet niet de (joen) flèche uit te steken’ zei mijn vader telkens ik een straat indraaide. Die flèche was de richtingsaanwijzer, een metalen staafje dat op en neer ging en ’klik-klak-klik-klak … zei.
een plastieken of metalen muntje dat als betaalmiddel gebruikt kan worden of in de gleuf van een apparaat gestopt wordt, om het te kunnen gebruiken.
NL: muntje, fiche
Van Dale online: Belgisch-Nederlands fiche, munt bij allerlei spelen
DS2015 penning: standaardtaal
Plastieken jetons.
zie ook drankjeton
Al mijn jetonnekes zijn op.
De wasmachienen in de blok van de serviceflats werken met jetons.
chocolade bonbon, pranil
< Belgisch-Frans, praline
vnw: chocoladebonbon
anw: praline
((vooral) in België)
lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline
vgl. pralinetop
De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!
“Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)
schreien, huilen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Voorbeelden
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
chocolade bonbon, pranil
vnw: chocoladebonbon
anw: praline
((vooral) in België)
lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
< Belgisch-Frans, praline
zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline
vgl. pralinetop
De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!
“Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)
reuma, reumatiek
Brugs: rematiek
zie ook rematis, rammetis
vgl flisijn
Mijn schoonmoeder heeft ocharme jaar en dag afgezien van de rammatiek.
schreien, huilen, grienen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Voorbeelden
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
