Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
zorgen dat men in orde is
vnw: zich in orde stellen: zijn verplichtingen nakomen, alle formaliteiten in orde brengen
zie ook orde, in ~ zijn met; regel, zich in ~ stellen
vgl. stellen
Diegenen die nog altijd niet betaald hebben, krijgen nog een kans om zich in orde te stellen en dan krijgen ze een boete.
Ze vloog terug naar huis en moest zich eerst in orde stellen met het schooluniform voor ze terug binnen mocht.
vrt taalnet:
Niet: U kunt u via een advocaat in orde laten stellen.
Wel: U kunt uw zaak via een advocaat laten regelen.
(Dat zijn voor mij twee verschillende betekenissen.)
zorgen dat men in orde is
vnw: zich in orde stellen: zijn verplichtingen nakomen, alle formaliteiten in orde brengen
zie ook orde, in ~ zijn met; regel, zich in ~ stellen
Diegenen die nog altijd niet betaald hebben, krijgen nog een kans om zich in orde te stellen en dan krijgen ze een boete.
Ze vloog terug naar huis en moest zich eerst in orde stellen met het schooluniform voor ze terug binnen mocht.
vrt taalnet:
Niet: U kunt u via een advocaat in orde laten stellen.
Wel: U kunt uw zaak via een advocaat laten regelen.
(Dat zijn voor mij twee verschillende betekenissen.)
zorgen dat men in orde is
vnw: zich in orde stellen: zijn verplichtingen nakomen, alle formaliteiten in orde brengen
zie ook orde, in ~ zijn met
Diegenen die nog altijd niet betaald hebben, krijgen nog een kans om zich in orde te stellen en dan krijgen ze een boete.
Ze vloog terug naar huis en moest zich eerst in orde stellen met het schooluniform voor ze terug binnen mocht.
vrt taalnet:
Niet: U kunt u via een advocaat in orde laten stellen.
Wel: U kunt uw zaak via een advocaat laten regelen.
(Dat zijn voor mij twee verschillende betekenissen.)
zorgen dat men in orde is
vnw: zich in orde stellen: zijn verplichtingen nakomen, alle formaliteiten in orde brengen
zie ook orde, in ~ zijn (met)
Diegenen die nog altijd niet betaald hebben, krijgen nog een kans om zich in orde te stellen en dan krijgen ze een boete.
Ze vloog terug naar huis en moest zich eerst in orde stellen met het schooluniform voor ze terug binnen mocht.
vrt taalnet:
Niet: U kunt u via een advocaat in orde laten stellen.
Wel: U kunt uw zaak via een advocaat laten regelen.
(Dat zijn voor mij twee verschillende betekenissen.)
in een bep. positie brengen; doen zijn, maken
zie ook gesteld zijn
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vgl. regel, zich in ~ stellen; orde, zich in ~ stellen
in enkele vaste uitdrukkingen:
- een einde stellen aan zijn leven (een einde maken aan, Fr. mettre fin à) (een eind aan het leven stellen)
- hoe stelt uw grootvader het allewijl? (hoe maakt hij het?)
zie stellen, het goed ~
- zich in iets stellen (zich erbij neerleggen)
- de gestelde lichamen (de gestelde machten, Fr. les corps constitués)
- op rust stellen (pensioneren, Fr. mettre à la retraite), oprustgesteld (buiten dienst), opruststelling (pensionering) pensioen, iemand op ~ stellen
zich in orde stellen (orde, zich in ~ stellen), zijn verplichtingen nakomen (conform het vereiste)
vnw: zich in regel stellen: zijn zaken regelen, zijn verplichtingen nakomen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
vrt taalnet: Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands zijn:iets in orde laten maken (brengen), zijn zaken laten regelen, zijn verplichtingen nakomen
<Fr.: se mettre en règle
Om u in regel te stellen moet ge uw geiser op gas laten checken door een erkende controleur.
De negen andere Diyanet-moskeeën krijgen een waarschuwing en moeten zich tegen november in regel stellen. (vrt.be)
Daarmee wil het zich in regel stellen met de Europese DMA-wetgeving, de digital markets act. (demorgen.be)
De uitbater van de attractie ‘Challenger’ moet zijn installatie definitief in regel stellen. (demorgen.be)
Volgens het openbaar ministerie moest het zich in regel gesteld hebben met de normen (standaard.be)
liniaal
vnw: in België ook: liniaal, meetlat
Ik moet een lijn trekken, geef die regel is.
“Het moghen wel ketters van staet genoemt werden, die alles zoo scherp, by reghel, en compas, willen af-meten, dat-er niet het minste hoeckjen overschiet, " – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658
liniaal
vnw: in België ook: liniaal, meetlat
m.b.t. België als eenheidsstaat
Van Dale 2015 online: BE
zie ook unitarist, unitarisme, unitaristisch
idd.be: Politiek is België al een confederatie, economisch blijft het unitair (Trends, pag. 14, 31/01/2013)
De Belgische Unie is een centrumpartij, die streeft naar een nieuw, unitair en sterk België (unionbelge.be)
In ons land piekte de staatsschuld in het laatste jaar als unitair land, daarna begon ze te dalen. (deredactie.be)
Het einde van het unitaire België: een land met gewesten en gemeenschappen. (hln.be)
Gaston Eyskens zou in 1970 voor het eerst de uitdrukking “La Belgique de Papa” gebruikt hebben, maar dikwijls hoort of leest men ook “La Belgique à Papa”. De ietwat spottende en onvertaalbare benaming verwijst naar de Belgische samenleving tot aan de communautaire hervormingen in het begin van de jaren zeventig. Die maatschappij had conservatieve en paternalistische trekjes en was unitair Belgisch; de politieke partijen en de vakbonden bijvoorbeeld hadden een Belgisch opgevatte structuur. De uitdrukking verwijst ook naar het sociale overwicht van een Franstalige, hoofdzakelijke Brusselse elite die misprijzen aan de dag legde voor de Vlamingen en hun taal.
Kuifje: film met nostalgische terugblik op het “Belgique de papa”(Knack 27 januari 2014)
wikipedia: La Belgique de papa (soms ook La Belgique à papa) is een term uit de Belgische politiek en verwijst naar de periode van het unitaire, door een Franssprekende elite beheerste België.
demorgen.be: België moet terug. Niet la Belgique à papa, maar een staat die functioneert en niet langer schaamte oproept.
Een derde generatie van de Franstalige industriële familie Frère is benoemd tot regent in de Nationale Bank. Het doet fiscaal specialist Michel Maus verontwaardigd denken aan “la Belgique à papa”. Dit is in de Belgische geschiedenis, vooral bij de Vlaamse beweging, een fors scheldwoord om aan te klagen dat Franstalige ‘zonen van …’ op allerlei sleutelposities worden geplaatst. (vrt.be)
Hij maakte als premier in 1970 een einde aan het Belgique à papa. (hln.be)
pesten, treiteren, kwellen
vnw: iemand de du(i)vel aandoen: treiteren, plagen
zie ook koejonneren
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
“Ze kunnen je soms de duvel aandoen, maar ze appreciëren het wel” (sportinghubstudents.be)
Nu voetbalclubs elkaar de duvel aandoen over stadionsubsidies mss ook ns nadenken over ridicule vrijstelling RSZ op monsterloon… (twitter.com)
‘Het zijn de koningen, de edelen en de bisschoppen die iedereen de duvel aandoen,’ merkte Peer ernstig op, ’wij proberen alleen maar het jaar door te komen. (books.google.be)
Mekaar niet den duvel aandoen, probeert overeen te komen.
Gallopin, een ploegmaat van bolletjestrui Bardet, probeert Caruso nog de duvel aan te doen op de Montée d’Aussois, maar de Italiaan laat zich niet ringeloren. (sporza.be)
En Bart De Wever zal moeten blijven achteromkijken of die partners hem niet de duvel aandoen, zoals het Vivaldi-ensemble Alexander De Croo de duvel aandeed. (demorgen.be)
bruine suiker
Karnemelkpap met poesuiker is voor velen een lekkernij.
Ik moefelde je boterhammen met ‘poesuiker’ op tot ik scheel zag en ik heb je Piedboeuf-tafelbier uitgedronken dat altijd werd geserveerd tijdens de maaltijd. (nieuwsblad.be)
wagen die veel naft verbruikt, ook wel benzineslikker genoemd, zie benzine slikker
NL: benzineslurper
Privé zou ik me wsl geen 15 jaar oude naftzuiper gekocht hebben die 16 liter achterover slaat, maar als bedrijfswagen is dat sowieso ook al niet het geval. (Forum)
Mijn vriendin heeft een Audi als bedrijfswagen, dus alle lange ritten doen we met hare auto, en daarom heb ik een naftzuiper gekocht…anders had ik mijn bakske gehouden. (Forum)
Overigens is volgens-de-draad-van-Dadeemelee BULLSHIT, zoals de meeste draden van naft- of stookolie-snuffelaars. Maar die naft- of stookolie-snuffelaars hebben bij warm weer geen zweetvoeten zoals de geitenwollen sokkendragers :D Maar het moet toch echt wreed hard pikken als er zo ne wereldverbeteraar met zijn E-doos wordt voorbij gevlamd door een dikke naftzuiper. (Politics.be)
wagen die veel naft verbruikt, ook wel benzineslikker genoemd, zie (benzine slikker]
NL: benzineslurper
Privé zou ik me wsl geen 15 jaar oude naftzuiper gekocht hebben die 16 liter achterover slaat, maar als bedrijfswagen is dat sowieso ook al niet het geval. (Forum)
Mijn vriendin heeft een Audi als bedrijfswagen, dus alle lange ritten doen we met hare auto, en daarom heb ik een naftzuiper gekocht…anders had ik mijn bakske gehouden. (Forum)
Overigens is volgens-de-draad-van-Dadeemelee BULLSHIT, zoals de meeste draden van naft- of stookolie-snuffelaars. Maar die naft- of stookolie-snuffelaars hebben bij warm weer geen zweetvoeten zoals de geitenwollen sokkendragers :D Maar het moet toch echt wreed hard pikken als er zo ne wereldverbeteraar met zijn E-doos wordt voorbij gevlamd door een dikke naftzuiper. (Politics.be)
Besloten bijeenkomst van de Belgische ministers om de balans van inkomsten en uitgaven (de begroting) op te maken. Ook kortweg als ‘conclaaf’ aangeduid.
In NL wordt ’conclaaf alleen in religieuze betekenis gebruikt (Pausverkiezing in Rome) Al wordt wel grappend gezegd: “daar moeten we nog maar eens over in conclaaf”.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Op dag drie van het begrotingsconclaaf stond het luik rond de inkomsten op het programma. (VRTNWS)
In Het Conclaaf komen zeven politieke kopstukken samen om te debatteren en een weekend lang samen onder hetzelfde dak te verblijven. (VTM)
kantine, eetzaal
vnw: eetzaal van een school, kantine van een bedrijf
Van Dale 2013 online (Belgisch-Nederlands) eetzaal (m.n. in een school of bedrijf)
zie ook: bedrijfsrefter; schoolrefter; refterbewaking; refterstoel; reftertafel; reftertoezicht
Na de lunch is de refter één grote puinhoop.
Refter wordt lunchbar. Verschillende scholen maken komaf met de traditionele lunchpauze: samen in de rij aanschuiven, stilzwijgend eten en … (standaard.be)
“Ik doe al tien jaar toezicht in de refter en merk dat het aantal leerlingen dat geen boterhammen mee heeft, de voorbije jaren aan het stijgen is" (demorgen.be)
Door bijkomende coronamaatregelen die sinds vandaag gelden, mogen leerlingen niet meer binnen in de refter eten. (vrt.be)
taak van een leraar of vrijwilliger om in de schoolrefter toezicht te houden; reftertoezicht
zie ook refter
Een viertal leerkrachten en een personeelslid dat de refterbewaking doet, zijn net als een aantal kleuters besmet geraakt de voorbije week. (hln.be)
Juf Ines doet elke dag de refterbewaking. Haar klas (4A) eet elke dag mee in de refter. (tkompas.be)
‘Wat enorm opvalt, is wat er is weggevallen. De vergaderingen, de tuchtklassenraden, de studie-uren, de speelplaats- of refterbewakingen …’ (standaard.be)
Tijdens je stage heb je recht op 30 minuten middagpauze. Je hebt dezelfde speelplaats- of refterbewakingen als je mentor. (wilgenduin.be)
taak van een leraar of vrijwilliger om in de schoolrefter toezicht te houden; refterbewaking
zie ook refter
Kleuterleidsters hebben ook al hun beurtrol voor reftertoezicht en speelplaatstoezicht. Dat kan er dus zeker niet meer bij (vlaamsparlement.be)
Ook in het lager onderwijs kunnen zij een rol opnemen. Bijvoorbeeld voor het doen van bewakingen, reftertoezicht, verzorging van een leerling die dat nodig … (knack.be)
Ons Team ; Meester Dirk. lichamelijke opvoeding 1e en 2e graad ; Meester Joran. lichamelijke opvoeding ; Nancy Goeman. onderhoud en reftertoezicht. (smetlede.vbssterreneiland.be)
Toezichten, ook reftertoezichten gebeuren door de leerkrachten. Maar eigenlijk doen wij dit vrijwillig. Het hoort niet tot onze schoolopdracht. (happymama.be)
taak van een leraar of vrijwilliger om in de schoolrefter toezicht te houden; refterbewaking
Kleuterleidsters hebben ook al hun beurtrol voor reftertoezicht en speelplaatstoezicht. Dat kan er dus zeker niet meer bij (vlaamsparlement.be)
Ook in het lager onderwijs kunnen zij een rol opnemen. Bijvoorbeeld voor het doen van bewakingen, reftertoezicht, verzorging van een leerling die dat nodig … (knack.be)
Ons Team ; Meester Dirk. lichamelijke opvoeding 1e en 2e graad ; Meester Joran. lichamelijke opvoeding ; Nancy Goeman. onderhoud en reftertoezicht. (smetlede.vbssterreneiland.be)
Toezichten, ook reftertoezichten gebeuren door de leerkrachten. Maar eigenlijk doen wij dit vrijwillig. Het hoort niet tot onze schoolopdracht. (happymama.be)
taak van een leraar of vrijwilliger om in de schoolrefter toezicht te houden; reftertoezicht
Een viertal leerkrachten en een personeelslid dat de refterbewaking doet, zijn net als een aantal kleuters besmet geraakt de voorbije week. (hln.be)
Juf Ines doet elke dag de refterbewaking. Haar klas (4A) eet elke dag mee in de refter. (tkompas.be)
‘Wat enorm opvalt, is wat er is weggevallen. De vergaderingen, de tuchtklassenraden, de studie-uren, de speelplaats- of refterbewakingen …’ (standaard.be)
Tijdens je stage heb je recht op 30 minuten middagpauze. Je hebt dezelfde speelplaats- of refterbewakingen als je mentor. (wilgenduin.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.