Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
aanwervingskantoor in de Antwerpse haven
zie aanwerven, digikot, het Kot
Dokwerkers die ’s ochtends heel vroeg samentroepen in het beruchte Kot om een dagcontract in de wacht te slepen: een beeld dat nu al tot het verleden behoort. (GVA 110517)
aanwervingslokaal in de Cadixstraat te Antwerpen waar de dokwerkers zich aanbieden en voor een shift worden aangeworven voor de dag
Afbeelding: zie hier
Foto van ’t Kot rond 1940: zie hier
Er worden ook wel voorafspraken gemaakt op straat of in de cafés in de buurt van ’t kot.
demorgen.be: “Bol het af! Als je daar nog lang blijft staan, kan je wat kloppen krijgen. (…)” Journalisten zijn niet bepaald welkom aan ’t Kot aan het Kempische Dok in Antwerpen. In de grote loods verzamelen de havenarbeiders elke dag om te weten waar ze die dag aan de slag kunnen.
destandaard.be: In totaal werken in de Antwerpse haven zowat 8.000 havenarbeiders in zeer diverse jobs. Sommigen werken langere tijd bij hetzelfde bedrijf, anderen worden in het Kot aangeworven voor hun werk van die dag.
stembus
Frans: urne: stembus
Van Dale: urn
1 stenen of metalen pot ter bewaring van de as van een gestorvene < vormvariant urne
2 waterkruik < vormvariant urne
3 BE stembus < vormvariant urne
Klik op de afbeelding
Voor veel Fransen was het vandaag aanschuiven om hun kiesbrief in de urne te steken.
Over amper een maand kunnen ze weer naar de urnen trekken voor de parlementsverkiezingen.
metalen bord dat ertoe bestemd is om briefjes met mededelingen, plaatjes enz. op vast te hechten door middel van een magneet
Afbeelding zie hier
Magneetborden zijn tegenwoordig gelakt zodat men er ook met een bordstift kan op schrijven.
een roggebroodje met krenten
zie ook ruggemaftje
in Antwerpen een roggeverdoemeke
WNT:
Een ‘maf’ is in West-Vlaanderen, bepaaldelijk te Brugge een ”kleen roggenbroodje met korenten gebakken” (De Bo (1873))
Afbeelding zie hier
Maftjes als ontbijt met roomboter op een zondagmorgen…
roggebroodje met rozijnen, zie ook roggeverdoemeke
Afbeelding zie hier
Ruggemaftjes vullen de mage goed.
roggebroodje met rozijnen
zie ook ruggemaftje
WNT: Roggeverdommeken, in het Antwerpsche: klein roggebroodje met krenten er in gebakken (corn.-vervl. (1899)).
Afbeelding zie hier
Elke zaterdag bestellen wij bij onze bakker een roggeverdoemeke.
Roggeverdoemekes verkopen ze in Herentals in de Delhaize.
slaapzak
Klik op de afbeelding
Mijne mafzak is weeral gewassen. Hij ligt klaar om mee op kamp te nemen.
hoofd- en voeteinde, bedsponde
zie ook spon
WNT: sponde: overlangsche plank van een bed of bedstee, inzonderheid de voorplank. Nog in het Zuiden.
Afbeelding zie hier
Klik op de afbeelding
#/media/File:Barcelona_i_el_modernisme.jpg)
Bed met een hoofd- en voetsponde
Een modern bed met antieke eiken sponden is een nieuwe woontrend.
verkorte vorm van sponde
hoofdeinde en voeteinde van een bed
hoofd- en voetbord
Afbeelding zie hier
Een voetspon is niet meer in de mode.
hoofd- en voeteinde, bedsponde
zie ook spon
WNT: sponde: overlangsche plank van een bed of bedstee, inzonderheid de voorplank. Nog in het Zuiden.
Afbeelding zie hier
Een modern bed met antieke eiken sponden is een nieuwe woontrend.
verkorte vorm van sponde
hoofdeinde en voeteinde van een bed
hoofd- en voetbord
Afbeelding zie hier
Een voetspon is niet meer in de mode.
hoofd- en voeteinde, bedsponde
zie ook spon
WNT: sponde: overlangsche plank van een bed of bedstee, inzonderheid de voorplank. Nog in het Zuiden.
Een modern bed met antieke eiken sponden is een nieuwe woontrend.
verkorte vorm van sponde
hoofdeinde en voeteinde van een bed
hoofd- en voetbord
Een voetspon is niet meer in de mode.
verkorte vorm van sponde
hoofdeinde en voeteinde van een bed
hoofd- en voetbord
Een voetspon is niet meer in de mode.
parvenu, aansteller
zie zeepbaron
Ik hoorde van mijn ouders (°1919 en 1922, ondertussen al lang overleden) altijd de volgende verklaring voor deze benaming. Ze zou afkomstig zijn van één of andere zakenman die rijk werd door zeep te maken en te verkopen. Uiteindelijk werd hij zelfs in de adelstand “verheven”, waardoor hij het nogal hoog in zijnen bol kreeg. De bevolking noemde hem van dan af spottend “baron zeep” omdat hij zijn titel verdiend had met zeep. Spijtig genoeg kan ik mij zijn naam niet meer herinneren …
Tegen iemand die uit de hoogte deed, werd er bij ons thuis nogal eens gezegd “Seg, baron zeep, een tooentje léger hé !” Soms sprak men ook van “baron sunligt”, maar dat is wellicht niet letterlijk (Sunlight zeep) te nemen …
“De eigenaars van deze clandestiene fabrieken verdienden goed geld en dat toonden ze ook graag, waardoor de pejoratieve naam ‘zeepbaron’ (‘le baron Zeep’ in het Frans) ook snel werd geassocieerd met parvenu’s die grote sier maakten met grote wagens, dure sigaren en andere luxeproducten.” (https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeepbaron)
parvenu, aansteller
zie zeepbaron
Ik hoorde van mijn ouders (°1919 en 1922, ondertussen al lang overleden) altijd de volgende verklaring voor deze benaming. Ze zou afkomstig zijn van één of andere zakenman die rijk werd door zeep te maken en te verkopen. Uiteindelijk werd hij zelfs in de adelstand “verheven”, waardoor hij het nogal hoog in zijnen bol kreeg. De bevolking noemde hem van dan af spottend “baron zeep” omdat hij zijn titel verdiend had met zeep. Spijtig genoeg kan ik mij zijn naam niet meer herinneren …
Tegen iemand die uit de hoogte deed, werd er bij ons thuis nogal eens gezegd “Seg, baron zeep, een tooentje léger hé !” Soms sprak men ook van “baron sunligt”, maar dat is wellicht niet letterlijk (Sunlight zeep) te nemen …
iemand die zich verrijkt heeft tijdens de oorlog
in Antwerpen is/was ‘baron zeep’ een scheldnaam voor een parvenu of iemand met jannestreken
WNT: Zeepbaron. Naam, gegeven aan de personen, die tijdens de bezetting van 1914-1918, van de Duitsche overheid de toelating bekwamen om zeep te maken, waarmede zij veel geld verdienden. Bij uitbreiding is de naam overgegaan op al degenen, die tijdens den oorlog veel geld wonnen, Liev. Coopm. (1955).
“Ik ga ’t u zeggen: De oorlog zal maar een einde nemen als de munitiefabrikanten, de zeepbarons en de ministers hun zakken hebben gevuld.” Brulez (1950).
iemand die zich verrijkt heeft tijdens de oorlog
in Antwerpen is/was ‘baron-zeep’ een scheldnaam voor een parvenu of iemand met jannestreken
WNT: Zeepbaron. Naam, gegeven aan de personen, die tijdens de bezetting van 1914-1918, van de Duitsche overheid de toelating bekwamen om zeep te maken, waarmede zij veel geld verdienden. Bij uitbreiding is de naam overgegaan op al degenen, die tijdens den oorlog veel geld wonnen, Liev. Coopm. (1955).
“Ik ga ’t u zeggen: De oorlog zal maar een einde nemen als de munitiefabrikanten, de zeepbarons en de ministers hun zakken hebben gevuld.” Brulez (1950).
digitaal systeem om dokkers aan te werven in de haven van Antwerpen. Door dit systeem hoeven de havenarbeiders niet aanwezig te zijn in het Kot.
zie aanwerven
De zowat 1.200 Antwerpse havenarbeiders van de vroege shift moeten voortaan van thuis uit via een iPad hengelen naar de jobs. Een systeem – Digikot – waar ze de voordelen, maar zeker ook de nadelen van zien. (GVA 110517)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
