Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
leraren
taaladvies.net: Een aantal woorden op -aar heeft niet alleen een meervoudsvorm op -s, maar ook een op -en. Bij de meeste van deze woorden is de vorm op -en in Nederland de meest gebruikelijke en de vorm op -s in België. Dat geldt niet voor alle woorden in gelijke mate, maar wel in het bijzonder voor leraar. De in België gebruikelijke vorm leraars komt in Nederland niet of nauwelijks voor; daar wordt leraren gebruikt. Dat verschil geldt ook voor samenstellingen met leraar als eerste deel: leraarskamer versus lerarenkamer (voor zover niet docentenkamer gebruikt wordt) en lerarenagenda.
vrttaal mail: leraars is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal (leraars)
Limburg kent de meervoudsvorm: sleutelen i.p.v. sleutels.
Leraars gaven aan de nieuwe spelling niet te zien zitten. Ook handelaars werden geconfronteerd met de nieuwe wetgeving.
De Vlaamse vereniging voor Wiskundeleraars zegt klaar en duidelijk: “met de nieuwe eindtermen gaat het niveau voor wiskunde omhoog”. (vrt.be)
- niet goed behandelen, verpesten
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
morsen
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•morsen, prutsen
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
o.a. keukenterm: kubus(je), blok(je), dobbelsteen(tje)
vnw: blokje
Snij de korsten van het brood en snij het in teerlingen. (koken.vtm.be)
Snij de varkensschouder in teerlingen van +/- 2 cm. (tierenteyn.be)
Bak de bloemkoolroosjes met geschilde en in teerlingen gesneden koolrabi krokant in boter. Kruid met peper en zout. (weekend.knack.be)
De toponiem ‘Den Teerlinck’ nl. de plaats waar de molen staat, werd ontleend aan een typische molenterm. ‘Teerlinck’ is de naam van de vier zware muurstenen in de vorm van teerlingen, waarop de kruisplaten liggen die de molen dragen. (landvanrode.be)
achterdeel, kont, zitvlak, zitwerk, reet , gat , billen, aars, anus, poeper, poepgat
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
neologisme: romantisch, dromerig
google 2025: weinig hits in .NL
Zoals bij Barbara Sarafian die van Goens de vraag kreeg of zij door haar turbulente voorgeschiedenis op liefdesvlak wel geschikt was om in een podcast “de morantische miserie van anderen op te lossen”. (demorgen.be)
Morantisch slenteren in de winkelstraten, jazeker, maar evengoed avontuurlijk bungelen aan een klimmuur. (visit.gent.be)
Ik ben een man en woon in Pajottenland (prachtig, rustig, morantisch allé) (België) en mijn beroep is Onderwijzer. (bloggen.be)
“Da was toch vree morantisch? We zijn dan blijven overnachten in een oud kasteel.” (nieuwsblad.be)
Op de televisie geniet ze van morantische filmkes en ze zingt vals mee op schlagermuziek van Franske Bauer. (nieuwsblad.be)
Morantisch = romantisch schijnt het. Waar en hoe is dat woord ontstaan? Het googelt 981 keer maar ik word er niet echt wijzer van. Het lijkt wel Vlaams. (nl.taal.narkive.com)
wat verband houdt met het unitarisme, belgicistisch
“Unitaristen zijn de echte doodgravers van België” (titel DS 10.03.99)
NL: een drankje doen
zie ook er ene gaan drinken, iets (gaan) eten
Ey poes, toerke doen? Of gaan we ne keer iets gaan gaan drinken?
Waarom met vriend(inn)en iets gaan drinken een goed idee is (guido.be)
NL: een drankje doen
zie ook er ene gaan drinken, iets (gaan) eten
Ey poes, toerke doen Of gaan we ne keer iets gaan gaan drinken?
Waarom met vriend(inn)en iets gaan drinken een goed idee is (guido.be)
neologisme: romantisch
google 2025: weinig hits in .NL
Zoals bij Barbara Sarafian die van Goens de vraag kreeg of zij door haar turbulente voorgeschiedenis op liefdesvlak wel geschikt was om in een podcast “de morantische miserie van anderen op te lossen”. (demorgen.be)
Morantisch slenteren in de winkelstraten, jazeker, maar evengoed avontuurlijk bungelen aan een klimmuur. (visit.gent.be)
Ik ben een man en woon in Pajottenland (prachtig, rustig, morantisch allé) (België) en mijn beroep is Onderwijzer. (bloggen.be)
“Da was toch vree morantisch? We zijn dan blijven overnachten in een oud kasteel.” (nieuwsblad.be)
Op de televisie geniet ze van morantische filmkes en ze zingt vals mee op schlagermuziek van Franske Bauer. (nieuwsblad.be)
Morantisch = romantisch schijnt het. Waar en hoe is dat woord ontstaan? Het googelt 981 keer maar ik word er niet echt wijzer van. Het lijkt wel Vlaams. (nl.taal.narkive.com)
dobbelen, met de teerlingen spelen
vnw: dobbelen
Prosper Vanlaere uit Petegem werd kampioen in het teerlingen en Marnix Boone uit Nevele in het kaarten. (nieuwsblad.be)
Iedere eerste dinsdag van de maand (behalve in januari) gaat het teerlingen voor punten door. (okra.be)
Elke derde vrijdag van de maand komen ze samen om te bieden en of te teerlingen. (standaard.be)
“We krijgen veel berichten van onze leden dat ze staan te popelen om terug te kaarten en te teerlingen en vooral om elkaar terug te zien.” (hln.be)
Omstreeks 20u wordt er dan gekaart en geteerlingd voor de maandelijkse punten van de club. (nieuwsblad.be)
dobbelsteen
vnw: dobbelsteen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1
< Frans: terne, faire terne: ‘met drie stenen hetzelfde getal gooien’ of ‘met alle stenen drie gooien’ (onzetaal.nl/taaladvies)
uitspraak met zware e
Van Dale: teer·ling (dem; teerlingen; teerlinkje)
1 (archaïsch) dobbelsteen
< andere definitie van teerling
vgl. teerlingen, teerlingbak
We beslissen wie er mag beginnen door een teerling te werpen.
‘Alea iacta est’ ofte de teerling is geworpen is een bekende uitspraak van de Romein Julius Caesar.
veelhoekig bakje met vilten bodem waarop met dobbelstenen wordt gespeeld.
Oud-Vlaams dobbelspel
< Het woord Pitjesbak zou verwijzen naar de ogen die op de teerlingen staan.De gelijkenis met pitten van vruchten (ook pitjes genoemd) is hier een mogelijke uitleg voor. (wikipedia)
ook pitjesbak, tritsbak, teerlingbak
vnw:
•bak met vilten bodem waarin dobbelstenen worden gegooid
•triktrak, dobbelspel
Tegenwoordig wordt er op café niet veel meer gespeeld op de pietjesbak.
Ik liep daar op een paar gezellige tafelschuimers, die me op een partijtje pitchesbak uitdaagden, Lebeau, 1962, (zie NZWB, 381)
pietjesbak; dobbelbak
vnw: dobbelbak
Voor niet-kaarters is een teerlingbak voorzien. (ksvoudenaardejeugd.be)
In de meeste cafés en herbergen gaat het samen met een kaarting of een teerlingbak. (nieuwsblad.be)
Voor hen voorzien de organisatoren een teerlingbak als amusement. (hln.be)
Bij de teerlingbak werd Nicole Noppe de kampioen, gevolgd door Lydie Nuyttens. (kw.be)
dobbelsteen
vnw: dobbelsteen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1
< Frans: terne, faire terne: ‘met drie stenen hetzelfde getal gooien’ of ‘met alle stenen drie gooien’ (onzetaal.nl/taaladvies)
uitspraak met zware e
Van Dale: teer·ling (dem; teerlingen; teerlinkje)
1 (archaïsch) dobbelsteen
< andere definitie van teerling
vgl. teerlingbak
We beslissen wie er mag beginnen door een teerling te werpen.
‘Alea iacta est’ ofte de teerling is geworpen is een bekende uitspraak van de Romein Julius Caesar.
o.a. keukenterm: kubus(je), blok(je)
vnw: blokje
Snij de korsten van het brood en snij het in teerlingen. (koken.vtm.be)
Snij de varkensschouder in teerlingen van +/- 2 cm. (tierenteyn.be)
Bak de bloemkoolroosjes met geschilde en in teerlingen gesneden koolrabi krokant in boter. Kruid met peper en zout. (weekend.knack.be)
De toponiem ‘Den Teerlinck’ nl. de plaats waar de molen staat, werd ontleend aan een typische molenterm. ‘Teerlinck’ is de naam van de vier zware muurstenen in de vorm van teerlingen, waarop de kruisplaten liggen die de molen dragen. (landvanrode.be)
dobbelsteen
vnw: dobbelsteen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1
< Frans: terne, faire terne: ‘met drie stenen hetzelfde getal gooien’ of ‘met alle stenen drie gooien’ (onzetaal.nl/taaladvies)
uitspraak met zware e
Van Dale: teer·ling (dem; teerlingen; teerlinkje)
1 (archaïsch) dobbelsteen
< andere definitie van teerling
We beslissen wie er mag beginnen door een teerling te werpen.
‘Alea iacta est’ ofte de teerling is geworpen is een bekende uitspraak van de Romein Julius Caesar.
technicus
vnw: technicus, monteur
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
zie ook: tandtechnieker
Voor een bedrijf in de regio van Aalst zijn wij op zoek naar een technieker.
Technieker op de baan.
Technieker ontdekt kinderporno op defecte gsm (standaard.be)
Van Eddy Berckmans is bekend dat hij als bekwame technieker voortdurend voertuigen of materiaal restaureert. (standaard.be)
belasting heffen
vnw: belasten, een belasting heffen op
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
vgl. taks
zie ook taxatie
Het zwaarder taxeren van eenmalige drankverpakkingen dreigt meteen de hele collectieve inzameling van glas via glascontainers en van pmd via de «blauwe zak» te bedreigen. (senate.be)
Indien geen akkoord wordt bereikt, taxeert de administratie die uitgaven of lasten op een redelijk bedrag. (lex.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
