Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
een stopwoordje op het einde van de zin
te vergelijken met het SN: hoor
zie ook : zalla, zulle, ze
in prov. Antwerpen: zenne
Dat is goed, za.
Nee za, dat moet niet vandaag, morgen is ook nog goe zenne.
er op los leven
Hij heeft heel zijn leven gebougeneerd, en toch is hij honderd jaar geworden.
glijden
Bemerk ook de overeenkomst met het Nederlandse woord ‘gletsjer’ (ijsveld in het hooggebergte dat door zijn eigen zwaarte naar beneden glijdt).
Ook gebruikt in de zin van ‘laat u maar eens goed gaan’, ‘laat u maar eens goed gletsen’.
Jongens, blijf maar van die hoop samengeveegde sneeuw af: ge gaat eraf gletsen en iets breken.
Een calamiteitenroute is een omleidingsroute die gebruikt wordt als de snelweg voor een aantal uren versperd of afgesloten is, bijvoorbeeld bij een ernstig ongeval. (verkeerscentrum.be)
Het verkeerscentrum raadt aan om vanaf de uitrit 11 Beervelde de calamiteitenroute met de letter F tot oprit 12 Lokeren te volgen. Daar kan je opnieuw de snelweg op. (destandaard.be)
Een calamiteitenroute is een omleidingsroute die gebruikt wordt als de snelweg voor een aantal uren versperd of afgesloten is, bijvoorbeeld bij een ernstig ongeval. (verkeerscentrum.be)
;
uitspraak in Antwerpen: klik hier
voetpad
< verhollandsing, Schoon Vlaams voor lantoer
herkomst: Frans alentours
Ge moogt niet van de lantoor gaan !
juridischforum.be: Als u verder dan 25 meter gaat staan mag u noch stilstaan noch parkeren want daar is het trottoir ofte lantoor.
users.skynet.be: Ik woon na al bekan ting joar in Spanje en ik koam hier gereigeld mense tege oit bellege en antwaarpe en azzek vraag of dasse het woord lantoor kenne dan zender mor weineg die daar oep kunne aantwourde zenne: lantoor is voetpad of trottoir.
uitspraak in Antwerpen: klik hier
trottoir, voetpad, stoep
→ Frans alentours (les ~) de omgeving, lieux autour: omstreken
oorsprong: De straten hadden geen voetpaden zoals nu, maar de rijken hadden wel een verhoogd wandelpad, voetpad dat ‘aux alentours’ lag (rond het eigendom).
Nog gebruikelijk in het Antwerps dialect.
De kinderen hinkelen oep (op) de lantoer.
broodzegening
vgl. kruidwiswijding
Klik op de afbeelding
Mèt St.-Hubèèr ees braudwaajes. (met Sint-Hubertus is er de zegening van het brood)
broodzegening
vgl. kruidwiswijding
Klik op de afbeelding
Mèt St.-Hubèèr ees braudwaajes. (met Sint-Hubertus is er de zegening van het brood)
uitspraak: doodsbeeleke
doodsprentje, bidprentje
herinnering aan een afgestorvene
Klik op de afbeelding
Tijdens de uitvaart deelt een van de lijkbidders een doodsbeeldeke uit, als ge de lijkkist komt groeten.
schillen, met een mes van de schel ontdoen
WNT: schellen: Van de schil of de bast ontdoen. Gewestelijk.
zie ook: ongescheld
Klik op de afbeelding
Patatten schellen
Voor de patattenjas (jassen, patatten ~) heb ik vandaag 2kg gescheld voor frieten. Morgen houden ze hun frakske aan. Gekookt in de pel, met een beetje echte boter en een snuifke peper en zout. Zalig.
schillen, van de schel of pel ontdoen
zie ook: ongescheld
WNT: schellen: Van de schil of de bast ontdoen. Gewestelijk.
Klik op de afbeelding
Patatten schellen
Voor de patattenjas (jassen, patatten ~) heb ik vandaag 2kg gescheld voor frieten. Morgen houden ze hun frakske aan. Gekookt in de pel, met een beetje echte boter en een snuifke peper en zout. Zalig.
schillen, van de schel of pel ontdoen
zie ook: ongescheld
WNT: schellen: Van de schil of de bast ontdoen. Gewestelijk.
Klik op de afbeelding
Patatten schellen
Voor de patattenjas (jassen, patatten ~) heb ik vandaag 2kg gescheld voor frieten. Morgen houden ze hun frakske aan. Gekookt in de pel, met een beetje echte boter en een snuifke peper en zout. Zalig.
ham
Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:
Het woord hesp is algemeen BN, in de Belgische dialecten komt het in diverse varianten voor. In Nederland bestaat het slechts in het Utrechts, waar de vorm hips ’hamschijf’ (met s-p-metathese, zie ook ? wesp) ook bovendialectisch algemeen in gebruik is.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
(Gent) hespe
(Leiestreek/kust/Brugge) hespe
zie ook heps
Klik op de afbeelding
Een schel hesp
Eerst eet ik een boke met hesp, en dan pak ik nog wel ene met kaas.
ham
Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:
Het woord hesp is algemeen BN, in de Belgische dialecten komt het in diverse varianten voor. In Nederland bestaat het slechts in het Utrechts, waar de vorm hips ’hamschijf’ (met s-p-metathese, zie ook ? wesp) ook bovendialectisch algemeen in gebruik is.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
(1252 ‘gewricht, heupgewricht, ham, hengsel’)
(Gent) hespe
(Leiestreek/kust/Brugge) hespe
zie ook heps
Klik op de afbeelding
Een schel hesp
Eerst eet ik een boke met hesp, en dan pak ik nog wel ene met kaas.
kont, achterwerk, zitvlak, gat, billen
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
Fr. poupe, achtersteven van een schip, Lat. puppis
Blote poep van een man
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
kont, achterwerk, zitvlak, gat, billen
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
Fr. poupe, achtersteven van een schip, Lat. puppis
Blote poep van een man
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
onzelieveheersbeestje
WNT: Modern lemma: piempampoentje
— PIMPAMPOENTJE —, znw. onz., mv. – s.
Gewestelijke benaming in Zeeuwsch – en West-Vlaanderen voor het onzelieve-heersbeestje; Coccinella septempunctata. Aangezien daarnaast ook de vorm pimpalioentje in gebruik is (zie De Bo (1873)), ligt het vermoeden voor de hand dat deze benamingen vervormingen zijn van papeljoentje, dat eertijds als benaming van andere vliegende insecten voorkomt en uit frans papillon is ontleend;
zie pimpampoeleke, pimpaljoentje, pimpompuleke piempampulleke, pieternel, hemelbeestje
ook piempompulleke (Eeklo), piempajoentje (Westhoek), pimpampullie (Ronse); lievenherekuikske (Z.-Limb.)
Klik op de afbeelding
Toen onze Jan thuiskwam van school, zat er een pimpampoentje in zijn haar.
waterdicht tafelkleed
< Fr. la toile = het linnen, la cire = de (bijen)was; ciré: volt.deelwoord = bedekt met was
Klik op de afbeelding
We hebben een nieuwe toile cirée nodig, want ons huidig tafelkleed is helemaal beschadigd.
waterdichtgemaakt linnen, vroeger met was, nu met een plastieklaag. Grondstof voor een tafellaken, een regenvest, een Zuidwester, een zeil(tje), enz.
< Fr. la toile = het linnen, la cire = de (bijen)was; ciré: volt.deelwoord = bedekt met was
Klik op de afbeelding
We hebben een nieuwe toile cirée nodig, want ons huidig tafelkleed is helemaal beschadigd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
