Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #61791

    palto
    (de ~ (m.), 's)

    overjas, mantel

    < Frans paletot <ontleend aan Middelengels paltok; verdere herkomst is onzeker
    - overgenomen in diverse talen: Russich ??, Duits, Albanees, Turks …

    WNT: paletot
    (uitgesproken als in het Frans), znw. vr., mv. -s. In de 19de eeuw overgenomen uit frans paletot; in ouderen vorm palletot, palletoc enz., dat samenhangt met nederl. paltrok. Ook in andere talen in gebruik.

    Van Dale 2005:
    paletot
    de (m.); -s; paletotje
    (1866) < Frans paletot
    1. korte overjas, korte mantel

    ook in West-Vlaanderen, Mechelen
    wordt niet gebezigd in Antwerpen

    Mijn palto hangt aan de kapstok.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Jun 2017 01:26
    4 reactie(s)

    #61792

    palto
    (de ~ (m.), 's)

    overjas, mantel

    < Frans paletot < Middelengels paltok; verdere herkomst is onzeker
    - overgenomen in diverse talen: Russich ??, Duits …

    WNT: paletot
    (uitgesproken als in het Frans), znw. vr., mv. -s. In de 19de eeuw overgenomen uit frans paletot; in ouderen vorm palletot, palletoc enz., dat samenhangt met nederl. paltrok. Ook in andere talen in gebruik.

    Van Dale 2005:
    paletot
    de (m.); -s; paletotje
    (1866) < Frans paletot
    1. korte overjas, korte mantel

    ook in West-Vlaanderen, Mechelen
    wordt niet gebezigd in Antwerpen

    Mijn palto hangt aan de kapstok.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Jun 2017 01:19
    4 reactie(s)

    #61793

    ooltereke

    samen achter of naast elkaar

    Broertje zette zijn speelgoedsoldaatjes ooltereke naast elkaar.
    De kinderen uit dit groot gezin staan ooltereke volgens grootte achter elkaar.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Kastanjeoog op 15 Jun 2017 22:11
    0 reactie(s)

    #61794

    dobbelflup
    (de ~ (v.), -en)

    vrij grote perensoort
    synoniemen: dubbel Flip, Beurré de Mérode, Doyenné de Mérode

    fluppen: ook bekend in Antwerpen

    Klik op de afbeelding
    20doyennedemerode-Alphonse Mas,1865
    Tekening uit 1865

    De peren dobbelfluppen zijn erg verwant met de kalabassen.

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 14:22
    1 reactie(s)

    #61795

    furie
    (de ~, (v.), geen mv.)

    woede, colère, gefrustreerde kwaadheid, razernij
    uitspraak: furre

    < Frans furie < Latijn furia

    zie ook furre, zijn ~ uitwerken op

    Gene ambras hier in huis he, gaat uw furie maar buiten uitwerken.

    Gaat een blokske rond tot uw furie over is.

    - de Spaanse furie: de plundering en verbranding van de stad Antwerpen door muitende Spaanse troepen in 1576
    - de Franse furie: de onverwachte aanval van de hertog van Anjou op verschillende steden, waaronder Antwerpen, in 1583

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 14:11
    0 reactie(s)

    #61796

    patronaal
    (bn.)

    betrekking hebbend op de patron, uitgaand van de werkgevers

    Van Dale online: BE:
    - pa­tro­na­le be­roeps­groe­pe­rin­gen
    - pa­tro­na­le bij­dra­ge: sociale zekerheidsbijdrage van de werk­ge­ver

    Het patronale standpunt zal morgen worden bekend gemaakt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 14:10
    0 reactie(s)

    #61797

    patronaal
    (bn.)

    betrekking hebbend op de patron, uitgaand van de werkgevers

    VD onbline: BE:
    - pa­tro­na­le be­roeps­groe­pe­rin­gen
    - pa­tro­na­le bij­dra­ge: sociale zekerheidsbijdrage van de werk­ge­ver

    Het patronale standpunt zal morgen worden bekend gemaakt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 14:07
    0 reactie(s)

    #61798

    quadri
    (de ~ (m.)?, ~'s)

    Een quadri wil zeggen vierkleurendruk (alle vier proceskleuren (CMYK) worden gebruikt)

    < afkorting van quadrichromie

    Kan deze folder als quadri gedrukt worden?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 14:04
    0 reactie(s)

    #61799

    Neet
    (de ~, (v.), Neten; geogr. eigennaam)

    Officieel: Kleine Nete, rivier die ontspringt in de buurt van Arendonk en Postel en in Lier samenvloeit met de Grote Nete.

    De naam Nete is van Keltische oorsprong en betekent zoiets als de walmende.
    Hnita in 726, Nita in 1008, betekent waarschijnlijk de blanke, de glanzende, de heldere. (Wikipedia)

    Nete
    De Klein Neet in Herentals
    Nete
    De Grote Neet in Lier

    Nete
    Grote Neet in Herenthout.

    Nu is de Neet ingedijkt, maar vroeger overstroomde ze bijna elk jaar en als het vroor gingen we schaatsen op de ondergelopen beemden (bempd).

    Mijn jeugdjaren heb ik dikwijls doorgebracht bij mijn memoe die niet ver van de samenvloeiing van de Klein Neet en de Grote Neet woonde en waar ik als kind heb leren zwemmen in het Netekanaal.

    Een deel van de film Pallieter uit de jaren 70, werd opgenomen aan’t Schipke aan de Grote Neet in Herenthout (foto 3)

    “Waar de drie kronkelende Nethen een zilveren knoop leggen”. (Felix Timmermans)

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 13:58
    1 reactie(s)

    #61800

    Dezeke
    (naam)

    Jezus

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: jezus:
    In de zegsw. ‘Deezeken de oogen uitsteken, het te bont, te bar maken.
    ’Dat gaat over zijn hout. Menschen, houdt op, want waarlijk ge steekt Deezeken zijne oogen uit!’ De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).

    (Hageland) Zjuzzeke, Jezeke

    zie ook danke Dezeke, Dezeke kijft

    smoort, smoort, smoort ’n sigaret
    doe voort, voort, voort en smoort zo lank a ge nog asem hèt
    vraagt on Deezeke, lieve God
    dat ’m boven al e pleutske lot
    mor da g’ eerst nog moet trekke on oe sigaret
    (naar de Strangers)

    Ge meugt Diezeke zijn ogen niet uitsteken!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 01:15
    4 reactie(s)

    #61801

    hoorndul
    (bn.)

    hoorndol, razend, knettergek

    Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
    NL-SN: hoorndol

    WNT:
    Modern lemma: hoorndol
    HOORNDUL; daarnaast (door eene onjuiste etymologie) in Z.-Ndl. OORENDOL, OORENDUL
    1. Eigenlijk, van hoornbeesten. Verwoed, razend, kolderig, zoodat zij (de menschen enz.) met de hoorns aanvallen; naar men meent of meende, ten gevolge van eene aandoening in de hoorns.
    ‘De koe wierd hoorndul’ JOOS (1900-1904).
    2. Bij vergelijking. Van menschen. Woedend.

    zie ook: horendol, ergens ~ van worden
    orendul

    Ik word hoorndul van dat jonk! Geen second zit dat stil.
    Boemboemmuziek tot een stuk na middernacht: om ho-ren-dul te worre!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 01:10
    1 reactie(s)

    #61802

    hoorndul
    (bn.)

    hoorndol, razend, knettergek

    Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
    NL-SN: hoorndol

    WNT:
    Modern lemma: hoorndol
    HOORNDUL; daarnaast (door eene onjuiste etymologie) in Z.-Ndl. OORENDOL, OORENDUL
    1. Eigenlijk, van hoornbeesten. Verwoed, razend, kolderig, zoodat zij (de menschen enz.) met de hoorns aanvallen; naar men meent of meende, ten gevolge van eene aandoening in de hoorns.
    ‘De koe wierd hoorndul’ JOOS (1900-1904).
    2. Bij vergelijking. Van menschen. Woedend.

    zie ook: horendol, ergens ~ van worden
    orendul

    Ik word hoorndul van dat jonk! Geen second zit dat stil.
    Boemboemmuziek tot een stuk na middernacht: om ho-ren-dul te worre!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 01:09
    1 reactie(s)

    #61803

    holebi
    (de ~ (m.), ~'s)

    samentrekking van de termen homo, lesbisch, biseksueel

    Ook dikwijls uitgesproken en gespeld als: holibi

    ook samenstellingen zoals: holebigemeenschap

    De tijden zijn veranderd, holebi’s hebben de dag van vandaag niet al te veel te klagen.

    Het Laatste Nieuws en De Morgen: “VS versoepelen visumaanvraag van holibi-koppels”

    Ook de dag van vandaag is het niet altijd gemakkelijk voor de holebi’s: stigmatisering, sociale uitsluiting en geweldpleging komen nog altijd geregeld voor. Niet alleen in Rusland, maar ook hier bij ons. (Om de eerste voorbeeldzin wat te relativeren ;)

    De Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump verscheen vandaag op het podium van een campagnebijeenkomst met de regenboogvlag in zijn handen. Dat is het symbool van de holebigemeenschap. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Jun 2017 00:44
    2 reactie(s)

    #61804

    halfmaan
    (de ~ (vr.), -en)

    ragebol, raagbol, half ronde borstel aan een lange steel om het rag, de spinnendraden, weg te nemenook halvemaan

    Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands

    zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel

    Klik op de afbeelding
    Ragebol, halfmaan

    Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.

    2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
    A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2017 15:32
    4 reactie(s)

    #61805

    halfmaan
    (de ~ (vr.), geen mv.)

    ragebol, raagbol, half ronde borstel aan een lange steel om het rag, de spinnendraden, weg te nemenook halvemaan

    Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands

    zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel

    Klik op de afbeelding
    Ragebol, halfmaan

    Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.

    2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
    A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2017 15:26
    4 reactie(s)

    #61806

    halfmaan
    (de ~ (vr.), geen mv.)

    ragebol, raagbol, half ronde borstel aan een lange steel om het rag, de spinnendraden, weg te nemenook halvemaan

    Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands

    zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel

    Ragebol, halfmaan

    Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.

    2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
    A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2017 15:25
    4 reactie(s)

    #61807

    halfmaan
    (de ~ (vr.), geen mv.)

    ragebol, raagbol, half ronde borstel aan een lange steel om het rag, de spinnendraden, weg te nemenook halvemaan

    Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands

    zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel

    Ragebol, halfmaan

    Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.

    2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
    A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2017 15:07
    4 reactie(s)

    #61808

    halfmaan
    (de ~ (vr.), geen mv.)

    ragebol, raagbol, half ronde borstel aan een lange steel om het rag, de spinnendraden, weg te nemenook halvemaan

    Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands

    zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel

    Ragebol, halfmaan

    Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.

    2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
    A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 14 Jun 2017 15:07
    4 reactie(s)

    #61809

    duvelke
    (het ~, ~s)

    een klein kacheltje dat veel warmte afgeeft; een klein, handig voorwerp dat “duivels” goed presteert

    SN: duveltje: klein kacheltje waarop gekookt kan worden

    WNT: Klein gietijzeren kacheltje. In Zuid-Nederland (Cornelissen-Vervliet)

    Eisen Ofen

    Het duvelke brandde op halve kracht, maar toch was het na een half uur al lekker warm in de blokhut. (vb, Afbeelding zie hier)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 14 Jun 2017 15:02
    0 reactie(s)

    #61810

    duvelke
    (het ~, -s)

    Een steekwagentje: een transportmiddel met een horizontaal vlak, 2 wielen en 2 handvatten dat gemaakt is om vb. bierbakken of dozen te transporteren.

    WNT: duivel: Rolwagentje. In Zuid-Nederland (V. Houcke en Sleypen, Mets. (1897); Cornelissen-Vervliet 1899).

    zie ook pierewiet, pirrewitje

    Laboratoriumjas

    De brouwer kan dankzij zijn duvelke verschillende bakken bier in 1 keer verzetten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 14 Jun 2017 14:44
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.