Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
Manier van bellen waarbij de GSM horizontaal voor de mond gehouden wordt waardoor het lijkt alsof de beller een cracker aan het eten is. Soms staat de speaker daarbij luid.
‘Crackerbellen’, ‘zebradrinken’ en ‘manosfeer’ zijn de drie populairste woorden volgens het Team Taaladvies van de Vlaamse overheid. (Het Nieuwsblad)
Kan iedereen stoppen met #crackerbellen in de trein? Ik wil niet horen hoe je gesprekspartner nog in bed ligt. (Treinleven)
‘Crackerbellen’ is het populairste woord van het jaar, maar het verschijnsel zelf roept toch vooral irritatie op: waar komt het vandaan? (GVA)
Een 54-jarige Fransman moet 200 euro betalen omdat hij in het treinstation van Nantes aan het telefoneren was met zijn smartphone die op luidsprekerstand stond. De politie had hem daar al voor gewaarschuwd, maar hij dacht dat het om een grap ging. ‘Crackerbellen’ wordt door de meeste mensen als bijzonder irritant ervaren. (HBVL)
sport: typische met kasseien geplaveide helling, meestal in de Vlaamse Ardennen, die in de Vlaamse klassiers en andere koersen door de coureurs opgereden moet worden
Iconische kasseihelling opnieuw in parcours Ronde van Vlaanderen (nieuwsblad.be)
De Oude Kwaremont, één van de beroemde beklimmingen tijdens de Ronde Van Vlaanderen, staat vooral bekend omwille van zijn pittige kasseihelling van ruim anderhalve kilometer. (visitvlaamseardennen.be)
Voor de overgang van de typisch Vlaamse kasseihellingen naar de typische Ardennen klimmetjes moet je in de Druivenstreek zijn. (debrabantsepijl.be)
Niet op de fiets, maar met de fiets aan de hand trotseren sommigen de kasseihellingen. (vrt.be)
De Paterberg, één van de wereldberoemde kasseihellingen van Kluisbergen. (hln.be)
straatsteen van natuursteen (meestal porfier), kinderkopke
anw: (vooral) in België: dikke, min of meer vierkante straatsteen met een afgeronde bovenkant
vnw:
•kei als straatsteen, soort kinderhoofdje, kinderkopje
•straatweg met keien
Van Dale: kassei
1300 ‘straatweg, straatsteen’ < Picardisch cauchee (Frans chaussée)
DS2015 kasseien: straatstenen: standaardtaal
zie ook kasseiweg, kasseibaan, kasseistraat, kasseiwegel, kasseidreef, kasseilegger, kasseikapper, kasseisteen, kasseihelling
Mijn armen doen zeer van te veel op kasseien te fietsen.
Als ge met dees regenweer de kasseis gaat doen, past op dat ge met uwe velo er ni van onderuit schuift.
oorspronkelijk letterlijk: een ambacht leren
veralgemeend: het vak leren; iets leren; iets onder de knie krijgen; iets eigen maken
znwb: de stiel leren: het vak leren
zie ook stiel
De school waar privaatbankiers de stiel leren (tijd.be)
“Natuurlijk kan Remco al in een peloton rijden, maar op die smalle Vlaamse wegen kan hij nog meer de stiel leren”, zegt koersdirecteur Rony De Sloovere. (hbvl.be)
Word je geboren als directeur, of kan je de stiel leren? (cno.uantwerpen.be)
Hij leert de stiel in de clubs van Parijs, toert een jaar met het Gipsy Project van stergitarist Biréli Lagrène en formeert Thomas Dutronc et les Esprits Manouches. (bruzz.be)
Hij is de stiel nog aan het leren. Premier zijn is niet moeilijker of makkelijker dan de Vlaamse regering leiden, maar het is een totaal andere job. (demorgen.be)
vakkennis
vnw: vakkennis
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
DS2015 standaardtaalzie ook stiel
In de vakschool krijgen de leerlingen genoeg theoretische stielkennis maar te weing praktijk
SN-NL: twaalf ambachten, dertien ongelukken
Al vanalles gedaan hebben, maar nooit succesvol
vnw: twaalf stielen, dertien ongelukken: twaalf ambachten, dertien ongelukken
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
zie stiel
Jacques Vermeire heeft vroeger ooit in een muziekgroep gespeeld. Hij zij daarover van zichzelf: “Ik heb al vanalles gedaan, ja. Twaalf stielen en dertien ongelukken.”
oorspronkelijk iemand die onder de gangbare prijs werkte;
ook iemand die volgens zijn medewerkers te snel, te hard, te goed werkt
google 2024: slechts 4 hits in .NL
zie ook stielbederf; stiel
De enthousiaste jonge ambtenaar werd al rap door zijn collega’s bestempeld als stielbederver.
Ik ben de stielbederver van de nieuwsredactie: ik doe veel meer dan van me gevraagd wordt. (demorgen.be)
vak, beroep, specialisatie
vnw: vak, beroep, baan
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
Van Dale 2016: België, spreektaal
vrttaal.net: verouderd Belgisch-Nederlands
vgl. stielman; stielkennis; stielbederver; twaalf stielen, dertien ongelukken; stiel, er zijn ~ van maken
ook in samenstellingen: bakkersstiel, beestenstiel, boerenstiel, hondenstiel, metsersstiel; schildersstiel, schrijversstiel
Dat is mijne stiel niet zo, auto’s repareren.
Christophe Lambrecht leerde de stiel aan zijn jonge collega’s: “Alles was wat ik geleerd heb was met Christophe aan mijn zijde” (hln.be)
Partijvoorzitters houden laatste verkiezingsdebat: “Politiek is een harde stiel en er vallen al eens klappen”. (demorgen.be)
Toiletdame zijn is een harde stiel | Byloo | Radio 1
Teksten nalezen is ook een stiel.(Tim Pauwels – vrt.be)
drijvende kracht, leider (sport en politiek)
vnw: sterk element, stabiele factor, drijvende kracht
DS2015: standaardtaal
Van Dale 2016 online: BE
ook sterktehouder
Zonder zijn sterkhouder gaat de club deze keer niet winnen.
Met de nieuwe sterkhouder doet de partij het fors beter in de peilingen.
radio2: ‘Hij krijgt het gezelschap van showbizzwatcher en mediatrainer Jo De Poorter en van onze charmante sterktehouder van het eerste uur Sabine De Vos’
dfib.net: ‘Met sterke merken als Devos-Lemmens, Imperial, Royco en nog veel meer, is Campbell’s een sterktehouder in de food-sector.’
inmaken, wecken, opleggen
vnw: groenten/fruit steriliseren: wecken
Van Dale BE; mbt. levensmiddelen conserveren door ze van de lucht af te sluiten in glazen potten en vervolgens te koken
zie ook steriliseerbokaal, steriliseerketel, steriliseerpot
Dan mogen we de potten gesteriliseerde tomaten en boontjes niet vergeten en de talloze potten confituur.(blog seniorennet/ bas en belle/28./08./09)
inmaakpot
vnw: weckfles, weckglas
Van Dale online: (Belgisch-Nederlands) inmaakpot
synoniem: (Nederlands) weckglas, weckpot
zie ook bokaal, steriliseerbokaal, steriliseerketel, steriliseren, opleggen
“Blijf roeren tot alle schuim weg is en doe de aardbeienconfituur in (voorgekookte) steriliseerpotten.” (piethuysentruyt.be)
1 verzinkput (Van Dale 2018 online: BE)
2 klein putteke fungerend als kolk met stankafsluiter
vnw: zinkput
1 De sterfput is vol, hij moet dringend worden leeggemaakt.
2 Het sterfputteke stinkt, het zal zeker gaan onweren.
het hoog in zijn bol hebben
vnw: het hoog in zijn ster hebben: het hoog in de bol hebben
Typisch Vlaams: het hoog in je ster hebben: het hoog in de bol hebben; Geen Algemeen Nederlands
Nu maar hopen dat die Mr. Haslberger het niet ook zo hoog in zijn ster krijgt als de ‘Alleininhaber’ P. M. (forum.modelspoormagazine.be)
Ik vind dat Simonne t wel hoog in haar ster heeft gekregen sinds ze ‘baas’ is bij de taxi’s. (thuisforum.be)
Heb je wel eens meegemaakt wat mensen sterrenkapsones noemen: sterren die het hoog in hun ster hebben? (e-tcetera.be)
grote ideëen of plannen hebben, pretentieus zijn, verwaand zijn, hoovaardig zijn
SN/NL: bol, het hoog in zijn ~ hebben
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
Antw.: het hoog in zijn peer hebben
prov. Antw.: het hoog in zijn ster hebben
Limburg (Maasland): ’t hoeag in ziene kop hubbe
andere varianten bij: hoog, het ~ in hebben
zie ook het hoog in zijn ster hebben
Als kind wilde hij al president worden en het land veranderen, hij had het hoog in zijne kop.
mateloos, met alle macht, door dik en dun (een beetje met oogkleppen op)
vnw: tegen de sterren op, zonder maat te houden, overmatig
DS2015 standaardtaalDie gast is aan het liegen tegen de sterren op!
Ze zal hem blijven verdedigen, tegen de sterren op!
steno en dactylo (ook als vak)
(verouderd)
vnw: stenotypen, stenotypie
znwb: Stenotypen, stenotypie (als vak).
zie ook dactylo en steno
Mevr. Viviane LINSINGH, Leraar Stenodactylografie-Tekstverwerking (etaamb.openjustice.be)
Bevat leerplannen over de vakken Biologie, Fysica, Wetenschappen, Dactylografie, Stenografie en Stenodactylografie. (abs.lias.be)
Er werden opleidingen in talen, boekhouden en stenodactylografie gegeven en cursussen ter voorbereiding op de examencommissie. (amvb.be)
(verouderd) schoolvak waarbij men dactylografie en stenografie onderwees
zie ook dactylo; stenodactylografie
syntrawest.be: Dactylo en steno hebben plaats geruimd voor office toepassingen en social media.
grenslandscholen.be: Ze startte haar carrière in het onderwijs als lerares dactylo en steno en zwaaide af als lerares informatica en economie.
werkloosheidsuitkering, dopgeld, dop
vnw: (bnl.) werkloosheidsuitkering
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
ook soms kortweg: stempel
zie ook stempelen; stempelcontrole
- Mijn stempelgeld is dees maand naar omhoog gegaan.
- Da van mij ook. Das teken dat ze content zijn van ons ;)
Hij heeft zelf ontslag genomen dus hij kan gene stempel krijgen of niks.
bloemlezing De Standaard:
Gesjoemel met stempelgeld (Maarkedal) – De Standaard
Maffia handelt in stempelgeld (Brussel) – De Standaard
Bouwpromotor die stempelgeld opstreek komt vrij (Gent) – De Standaard
Kleine premie bovenop stempelgeld (Westerlo) – De Standaard
De voorbije tien jaar verloren daardoor zo’n 183.000 mensen hun stempelgeld. (standard.be)
enz.
werkloos zijn (vroeger moesten uitkeringsgerechtigde werklozen dagelijks op stempelcontrole waarbij ze een stempel op een kaart kregen)
vnw: (bnl.) als werkloze een kaart laten afstempelen om financiële steun te krijgen
zie ook stempel, stempelgeld, stempelkaart, dop, stempelaar
Online stempelen met de elektronische stempelkaart (abvv.be)
Onze vroegere buurman ook, ik weet nu niet of hij stempelt of een leefloon heeft, hij heeft in ieder geval de laatste 2 jaar niet gewerkt. (kattensite.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.