Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #4971

    strooibriefje
    (het~ onz. mv ~s)

    pamflet, flyer

    ook strooibrief

    vnw: strooibiljet, folder

    Van Dale BE; niet al­ge­meen strooi­bil­jet

    wikiwoordenboek:
    In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “strooibrief” herkend door:
    69 % van de Nederlanders;
    93 % van de Vlamingen.4

    In strooibriefjes werd de bevolking tot waakzaamheid opgeroepen.

    “Strooibriefjes tegen gewelddadige voetbalouders (Titel)
    Twee jeugdploegen moeten flyers uitdelen na agressie tussen een vader en een grootvader van spelers.” (DS 05/05/08)

    Dit gebeurt door het bussen van een strooibrief in volgende straten: Acaciastraat, Wilgenstraat (tot aan rondpunt), Sint-Jozefstraat en Eikstraat. (traxroeselare.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4972

    chrysostomos
    (de~, (m.), ~sen)

    honderd dagen

    Het chrysostomosfeest is gewijd aan Johannes Chrysostomus, de heilige aartsbisschop van Constantinopel, wiens feestdag op 27 januari plaatsvindt. (Wikipedia)
    Oorsprong: werd in de oude Grieks-Latijnse humaniora gevierd op Johannes Chrysostomus’ feestdag. Het was eigenlijk het feest van de retorica, de zesde klas van deze studierichting waarin men traditioneel veel aandacht besteedde aan de retorica redenaarskunst.
    zie ook: honderddagenshow

    Met chrysostomos worden meestal de leerkrachten in het belachelijke getrokken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4973

    elfendertig
    (bw.)

    veel te veel, al heel veel

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Ook van reeds meer bejaarden. Jeugdig van uiterlijk en manieren:
    Ghy blijft altijt even groen. Ghy blijft altijt in de puncten van elf-en-dertigh, SARTORIUS, (van iemand die zich jonger tracht voor te doen dan hij is).

    zie ook: elvendertig

    Ik heb al elfendertig keer gebeld, maar ze pakken niet op.

    demorgen.be: Welkom in de ‘crypto wars’, aflevering elvendertig.

    facebook.com: In plaats van elvendertig keer “De Kampioenen” te herhalen, zouden ze beter dit eens heruitzenden!!

    Elke wandelaar moet ergens beginnen, ook de wandelaars die al elvendertig keer hebben meegedaan. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    5 reactie(s)

    #4974

    ievers
    (bw. van plaats)

    ergens

    vnw: ieverans(t), ievers (bw.): ergens

    < Woordenboek der Nerderlandsche Taal, bij iewers:
    ievers(t) bijw. Middelnederlands iewaers, iewers, naast iewaer, iewer.
    In de niet-dialectische spreek- en schrijftaal althans van Noord-Nederland niet meer in gebruik, maar in de volkstaal ook van Noord-Nederland (in den vorm ievers) nog algemeen verbreid.
    “Is er ievers eene hofstede opengevallen?” Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).

    Van Dale 1995: gewestelijk, niet algemeen

    zie ook ieverans, ieveranst
    antoniem: nievers, nieverans, nowers

    Waar ievers liggen de autosleutels?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    1 reactie(s)

    #4975

    alzeleven
    (bw.)

    altijd

    Ik heb het alzeleven zo gekend.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    2 reactie(s)

    #4976

    aboepertant
    (uitdrukking)

    plotseling, zomaar, onverwacht

    Van Dale:
    à bout portant
    (1865) Frans
    (eigenlijk) met de loop op de borst, van vlakbij, (figuurlijk) op de man af

    Aboepertant mit dien sjtudie ophoute, dat kint toch neet.
    Zomaar met je studie ophouden dat kan toch niet.

    " ‘Afijn, komt me dieje mens op ons af en aboepertant zeet ie: Weg hier, dit is privéterrein. Wisse wij veul’. " (http://bolduque.blogspot.com/2014/01/aboepertant.html)

    Regio Maasland
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    4 reactie(s)

    #4977

    aese

    handschoenen; zie haas

    Doe jouw aese aan want het is koud.

    Regio Maasland
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    1 reactie(s)

    #4978

    fluostift
    (de ~ (m.), -en)

    markeerstift

    ook: fluorstift

    verkort: fluo

    Van Dale : Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    Van Dale 2016 online: BE (algemeen)

    zie ook: fluo~

    West-Vlaanderen: blekstifte

    STABILO BOSS Original1

    Die zin moet ge heel goed onthouden, dus duid ’m maar aan met uwe fluostift.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4979

    blekstifte
    (de ~ (v.), ~n)

    markeerstift, fluostift

    < ‘blekken’ (=fel schitteren, blinken,…) + ‘stift’

    vgl. blekgeel = fluogeel, blekblauw = fluoblauw, etc…

    Die zin is belangrijk, dus zet die maar in blekstifte.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4980

    goetsemoets
    (gezegde)

    In één keer iets opeten of uitdrinken zonder ervan te genieten of zonder welbepaald doel.

    Als je nu goetsemoets je drankje uitdrinkt heb je straks niets meer!!

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4981

    proes
    (de~, (m.), geen mv.)

    appel + perengelei (Luikse siroop)
    enkel in Herenthout

    zie ook: poepsiroop, poepgelei

    Proes op de boterham.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4982

    puit
    (de ~ (m.), ~en)

    peuter, klein kind

    An en Jan komen morgen bij mij eten, en ze gaan hun twee puiten meebrengen!

    > zie andere betekenis van peut

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    3 reactie(s)

    #4983

    astridje
    (het ~, ~s)

    de naam ‘astridje’ voor dit gebakje zou voortkomen van de naam van onze vroegere koningin

    Het is een rond pateeke op basis van meringue en slagroom, chocoladeschilfers rondom en een roomtoefje met een stukje fruit er bovenop.

    Merveilleux

    “Mijn man is afkomstig uit Duffel en daar noemen ze het een Astridje, genoemd naar onze vroegere Koningin Astrid. Maar de Franse naam klinkt chiquer, een merveilleux. Twee meringues met daartussen luchtig opgeklopte slagroom, gerold in geschaafde chocolade en bovenop een marasquino kers.” (uit een blog)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    7 reactie(s)

    #4984

    nijnagel
    (de ~ (m.), -s)

    dwangnagel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal
    Modern lemma: nijnagel
    znw. m.
    Hetzelfde wat nu gewoonlijk stroopnagel heet: een plaats waar de huid langs den nagel is ingescheurd. Aangezien dit ongemak in het Fr. envie heet, zal nijnagel zijn ontstaan uit nijdnagel. Ww is nijden en betekent omklinken, fr. river, en nijdnagel is fr. rivet. Plant. (1573) geeft de vormen nijdtnagel en nijdtvleesch, Kiliaan (1599) geeft nijdnaghel, vel, vleesch, nijpvel en nijnnaghel. Die vormen zijn in latere woordenboeken overgenomen; nijnagel is thans nog in Z.-N. bekend (zie b.v. Corn.-Vervl.).
    Andere namen zijn dwang, scheur, taainagel.
    “Ik heb eenen nijnagel willen afbijten, en mijn vinger bloedt er van”. (1893).
    © 2007 INL. Artikel gepubliceerd in 1911.

    Ik heb ook veel last van nijnagel. Dat zijn vervelende stukjes die onstaan waar de nagel te voorschijn komt. Eraan trekken doet behoorlijk pijn.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    3 reactie(s)

    #4985

    pimpampoentje
    (het ~, ~s)

    onzelieveheersbeestje

    Lady bugs20170820 103639

    Der zat een pimpampoentje op mijn hand.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4986

    frigoliet
    (de ~ (m.), geen mv.)

    piepschuim, polystyreen, isomo

    herkomst: merknaam Frigolith

    zie ook verzamellemma verwaterde merknamen

    Klik op de afbeelding
    Frigolit 2008

    De dvd-speler zit veilig verpakt in frigoliet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    #4987

    helegans
    (bw.)

    helemaal

    uitspraak: hieëlegans(t)
    uitspraak in het West-Vlaams klik op het pijltje

    zie ook gielegar

    Ik heb de radio op de grond laten vallen, nu is ’m hieëlegans kapot.

    Zijde gij nu helegans? (Zijt ge helemaal zot geworden?)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    3 reactie(s)

    #4988

    poepgelei
    (de ~ (m.), ~en)

    Appel + perenstroop, Luikse siroop

    zie ook: poepsiroop, proes

    Klik op de afbeelding
    Daggi 031

    Mijn moeder eet elke morgen poepgelei op haar boterham.

    “… het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood. De term “poepgelei” wordt vooral in de Antwerpse Kempen gebruikt." (deredactie.be)

    Volgens zoon Frans is het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    4 reactie(s)

    #4989

    kant
    (de ~ (m.), kent, kentsje)

    (verouderd) boterham

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    etymologiebank:
    Nhd. Kanten ‘homp brood, kapje’ gaat terug op de verouderde mnl. betekenis ‘stuk brood’, via Nederlandse kolonisten in Oost-Duitsland (12e eeuw)

    Middelnederlandsch Woordenboek: Cant
    Stuk, brok, homp, bete. Kiliaan kant broots, j. hompe, frustum praecidaneum; gall. chanteau; angl. cantell.
    Schuermans : kant is een boterham;
    ook in samenstellingen: kezekant, koolkant, spijzekant en kantzak, bedelzak, alsmede de uitdrukking ‘om kanten gaan’, bedelen

    wnt: Kant
    Mnl. Cant, wrs van het oudfrans: cant, can; nieuwfrans: champ
    dat van Keltischen oorsprong is (?)

    zie ook: botram, boke, stute

    Wao hébs dich èn z’n botrammedaus zitten haajn? Ne sjroêpkant, ne keiskant en nen derm sesies!
    (Wat heb jij in je boterhammendoos zitten vandaag? Een boterham met stroop, ene met kaas, en een eindje worst.)

    Ich niks as ne botterkant.
    (Ik enkel een met boter besmeerde snede broods.)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    1 reactie(s)

    #4990

    peird
    (het ~, ~en)

    uitspraakvarianten van “paard”

    uitspraak met zware e

    etymologie zie peerd

    Antwerpen: peird, perdje
    Hageland: peid
    Herentals: pjeid, pjedje
    Leuven: pjeid
    Lier: peird, perdje
    Scheldeland: pojeid

    Wij hebben met ons huifkar en ons peird een toertje gemaakt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 14:53
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.