Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
- koppeling, bv. van een auto;
- wordt ook gebruikt voor de koppelingspedaal
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
< Frans embrayage
werkwoord: embrayeren
- Lap, mijn embrayage kapot, dat gaat mij weer een noot kosten!
- “Het lijkt erop dat ik door mijn embrayage ga trappen. Er is nog weinig weerstand in de pedaal.” (www.trregister.be 050913)
de omgeving
< Frans environs (les ~)
Waar is het sportpaleis?
Awel, hier in den averon.
Is er ier een fritkot in den averon?
letterlijk: handvat (Regio kust) (zie handhaaf)
in uitdrukking: handigheid
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
Het ligt aan de antoave, of je al dan niet de kapotte fiets kan herstellen.
handvat, handgreep, steel
ook: antoave, handhave, anteef
Hageland: handteef
Kempen: antaaf
vergelijk Duits: Handhabe = handvat, steel
De handhaven van de kortwagen zijn helemaal versleten.
helemaal niks weten, niet op de hoogte gebracht van bepaalde feiten
W-VL: van tut(ten) noch van blazen weten
“Garry Hagger stiekem getrouwd in Las Vegas. (Titel)
Hun familie wist van toeten of blazen.” (hbvl.be 5 jul. 2000)
Hij had me helemaal niet ingelicht; ik wist van toeten of blazen.
West-Vlaanderen: De flieken (flik) zagen dierikt da tie van tutten nog van bloazen wiste.
Ze wist noch van tut noch van blaze toen ze trouwde, niemand had heer voorgelicht.
helemaal niks weten, niet op de hoogte zijn van bepaalde feiten
W-VL: van tut(ten) noch van blazen weten
“Garry Hagger stiekem getrouwd in Las Vegas. (Titel)
Hun familie wist van toeten of blazen.” (hbvl.be 5 jul. 2000)
Hij had me helemaal niet ingelicht; ik wist van toeten of blazen.
West-Vlaanderen: De flieken (flik) zagen dierikt da tie van tutten nog van bloazen wiste.
Ze wist noch van tut noch van blaze toen ze trouwde, niemand had heer voorgelicht.
hagelslag, muizenstrontjes
Van Dale 2016 chocoladekorrel: 1 korreltje chocolade als broodbeleg
Wie wil er chocoladekorrels op zijn crème-glace?
slikken, door- of inslikken
(heel letterlijk)
Van Dale 2018: zwelgen
< 1201–1250 ~ Duits schwelgen, verwantschappen buiten het Germaans zijn onzeker
1.door mond en keel naar binnen werken, t.w. wanneer dit met moeite gepaard gaat
iets naar binnen zwelgen
Keelkanker kan ertoe leiden dat patiënten geen voedsel meer kunnen zwelgen.
(Booms) ’’k’an bekan nimiej zwilgen me die stoem anzjin!’
(Ik kan bijna niet meer slikken met die stomme keelontsteking!"
kleine slok
zie ook zwilgske
Van Dale 2018: zwelg
niet algemeen
2. zwelgen
slok, teug
in één zwelg was het glas leeg
Pak maar een zwelgstje, anders verslikt ge je.
kleine slok
zie ook zwilgske
VMNW: Swelghen: Middelnederlands swelgen. Grote hap, slok.
Oudste attestatie: West-Vlaanderen, 1287
Pak maar een zwelgstje, anders verslikt ge je.
zwilgske = slokje
zwillegen = slokjes nemen
zie ook: zwelgstje
Mijn vader en grootvader (geboren 1888) gebruikten dit en waren afkomstig van St-Amands (Oost Vlaanderen).
WNT: Zwilgen: Middelnederlands swelgen:
De vorm zwilgen is nog gewestelijk in gebruik in het Land van Waas en in Belgisch-Brabant (Joos (1900-1904) en Pauwels, Aarschot (1958)). In semantisch opzicht is het woord deels synoniem met het neutralere slikken en met pejoratieve woorden als brassen, schrokken, slokken, slempen, zuipen.
Je zal wel dorst hebben, pak maar een “zwilgske” water.
kleine slok
zie ook zwilgske
VMNW: Swelghen: Middelnedelands swelgen. Grote hap, slok.
Oudste attestatie: West-Vlaanderen, 1287
Pak maar een zwelgstje, anders verslikt ge je.
kleine slok
zie ook zwilgske
VMNW: Swelghen: Middelnedelands swelgen. Grote hap, slok.
Oudste attestatie: West-Vlaanderen, 1287
pak maar een zwelgstje, anders verslikt ge je
zwilgske = slokje
zwillegen = slokjes nemen
zie ook: zwelgstje
Mijn vader en grootvader (geboren 1888) gebruikten dit en waren afkomstig van St-Amands (Oost Vlaanderen).
WNT: Zwilgen: Middelnederlans swelgen:
De vorm zwilgen is nog gewestelijk in gebruik in het Land van Waas en in Belgisch-Brabant (Joos (1900-1904) en Pauwels, Aarschot (1958)). In semantisch opzicht is het woord deels synoniem met het neutralere slikken en met pejoratieve woorden als brassen, schrokken, slokken, slempen, zuipen.
Je zal wel dorst hebben, pak maar een “zwilgske” water.
zwilgske = slokje
zwillegen = slokjes nemen
zie ook: zwelgstje
Mijn vader en grootvader (geboren 1888) gebruikten dit en waren afkomstig van St-Amands (Oost Vlaanderen).
WNT: Zwilgen: Middelnederlans swelgen:
De vorm zwilgen is nog gewestelijk in gebruik in het Land van Waas en in Belgisch-Brabant (Joos (1900-1904) en Pauwels, Aarschot 1958). In semantisch opzicht is het woord deels synoniem met het neutralere slikken en met pejoratieve woorden als brassen, schrokken, slokken, slempen, zuipen.
Je zal wel dorst hebben, pak maar een “zwilgske” water.
witte correctorvloeistof
merknaam die veralgemeend is (vgl. bic, gillette)
Geraakt wel meer in onbruik omwille van andere correctortechnieken: radeerstift, …
Domme-blondjes-mop: Hoe kunt ge zien dat er een dom blondje achter de computer heeft gezeten? … Als het scherm vol tippex hangt.
Als ik van u was zou ik de t van ‘ik raadt’ maar met tippex uitvegen. (Let op het mooie werkwoord uitvegen)
witte correctorvloeistof
merknaam die veralgemeend is (vgl. bic, gillette)
Geraakt wel meer in onbruik omwille van andere correctortechnieken: radeerstift, …
Domme-blondjes-mop: Hoe kunt ge zien dat er een dom blondje achter de computer heeft gezeten? … Als het scherm vol tippex hangt.
Als ik van u was zou ik de t van ‘ik raadt’ maar met tippex uitvegen. (Let op het mooie werkwoord uitvegen)
borstel om zich in te zepen bij het scheren
SN: scheerkwast
Ik scheer mijn eigen nog met de gillette en om goed in te zepen moet ge de scheerborstel eerst in heet water soppen…
Een echt goeie scheerborstel is gemaakt van dashaar.
een notitieboekje, spiraalschriftje genoemd naar het (Belgische) merk Atoma; vergelijk bic, gillette, …
In de Belgische politiek zijn atomaschriftjes synoniem voor geheime afspraken, voorakkoorden, eventueel gesjoemel
Klik op de afbeelding
Leo Delcroix was destijds zo lomp om alle details van het milieuboxenschandaal in een atomaschriftje bij te houden.
“Atomaschriftjes en politiek samen vertoeven altijd in een louche sfeer. Zo is dat in het verleden in ieder geval altijd geweest, met Delcroix, de Agusta-affaire, confidentiële afspraken rond politieke benoemingen, noem maar op. Communautaire afspraken horen niet thuis in atomaschriftjes in kluizen, maar moeten in een regeerakkoord staan.” (Barbara Pas)
Naar een vergadering neem ik altijd een atomaschriftje mee. Dan zit ik daar tussen die jonge gasten met hun laptops.
‘Ik noteerde in mijn Atoma-schriftje dat het simultaan uitvoeren van twee handelingen – in dit geval zelfs drie, met name glimlachen, hand uitsteken en stappen – nog niet op punt stond, en dat is een understatement.’ (Van Dievel Consulting over Koning Filips)
stroomverdeler van de motor van een auto
Ben Crabbe in Blokken 11/11/10: “En wat was er dan kapot aan den auto? Den delco, zeggen de mensen dan, en geen kat die weet wat dat is.”
Volgens wikipedia genoemd naar gelijknamige producent Delco. Dan hoort dit woord thuis in de rij van gilletteke, bic, tippex, kodak…
Als ge met nat weer moeilijk kunt starten, moet ge den delco misschien eens nazien.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
