Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #47551

    veranderingen
    (de ~ (mv.))

    maandstonden, regels, menstruatie

    ook in Prov. Antwerpen, Limburgse Kempen

    WNT: (Euphemisme) Maandstonden; ook in deze betekenis in nederlandse dialecten (ten doornk. koolm. (1879); Mensing (1935)).
    a. In het enkelvoud als collectivum.
    Zij heeft de verandering, Weiland (1810).
    Die verandering hebben, Cornelissen, Bijvoegsel (1938).
    Alle drij weken krijgt ze de verandering, Aldaar.
    Ter Laan (1952).
    ?b. Als plurale tantum.
    Verandering: ’t meervoud betekenis de maandstonden der vrouwen, Goemans (1954).
    — De dagen dat mijn vrouw haar veranderingen had (zoals men dat daar in onze buurt noemde) schortte zij de rokken en hechtte ze zich tussen de benen een band vast, Louis Paul Boon, Menuet (1955).

    Er valt geen land te bezeilen met ons Marie, ze moet zeker haar veranderingen gaan krijgen.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:48
    0 reactie(s)

    #47552

    veranderingen
    (de ~ (mv.))

    maandstonden, regels, menstruatie

    ook in Prov. Antwerpen, Limburgse Kempen

    WNT: (Euphemisme) Maandstonden; ook in deze betekenis in nederlandse dialecten (ten doornk. koolm. (1879); Mensing (1935)).
    a. In het enkelvoud als collectivum.
    Zij heeft de verandering, weil. (1810).
    Die verandering hebben, Cornelissen, Bijvoegsel (1938).
    Alle drij weken krijgt ze de verandering, Aldaar.
    Ter Laan (1952).
    ?b. Als plurale tantum.
    Verandering: ’t meervoud betekenis de maandstonden der vrouwen, Goemans (1954).
    — De dagen dat mijn vrouw haar veranderingen had (zoals men dat daar in onze buurt noemde) schortte zij de rokken en hechtte ze zich tussen de benen een band vast, Louis Paul Boon, Menuet (1955).

    Er valt geen land te bezeilen met ons Marie, ze moet zeker haar veranderingen gaan krijgen.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:47
    0 reactie(s)

    #47553

    proper
    (bn.)

    schoon, net, netjes

    Belgisch-Nederlands volgens het RBBN

    Van Dale 2008: proper
    1 goed verzorgd
    2 schoon
    3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig

    Van Dale 2017 online:
    1 goed ver­zorgd, keu­rig, fraai
    2 BE; spreek­taal goed schoon
    = zin­de­lijk (1), rein
    •er pro­per uit­zien
    •pro­per ge­kleed zijn
    •met pro­pe­re han­den
    •een pro­pe­re zak­doek
    3 BE; spreek­taal on­dub­bel­zin­nig, niet schuin
    •een pro­pe­re mop
    4BE; spreek­taal goed, net­jes, zo­als het hoort
    •iets pro­per re­ge­len, op­los­sen

    vgl. proper en opgekuist

    Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.

    “Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)

    Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben (nagel, geen ~ voor aan zijn gat te krabben), maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)

    Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)

    Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)

    Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen proper onderbroek en proper kousen aan te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 19 Jul 2018 01:46
    3 reactie(s)

    #47554

    veranderingen
    (de ~ (mv.))

    maandstonden, regels, menstruatie

    ook in Prov. Antwerpen, Limburgse Kempen

    WNT: (Euphem.) Maandstonden; ook in deze bet. in nd. dialecten (ten doornk. koolm. (1879); mensing (1935)).
    a. In het enkelv. als coll.
    Zij heeft de verandering, weil. (1810).
    Die verandering hebben, corn., Bijv. (1938).
    Alle drij weken krijgt ze de verandering, Aldaar.
    ter laan (1952).
    ?b. Als plurale tantum.
    Verandering: ’t mv. bet. de maandstonden der vrouwen, goemans (1954).
    — De dagen dat mijn vrouw haar veranderingen had (zoals men dat daar in onze buurt noemde) schortte zij de rokken en hechtte ze zich tussen de benen een band vast, l. p. boon, Menuet (1955).

    Er valt geen land te bezeilen met ons Marie, ze moet zeker haar veranderingen gaan krijgen.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:42
    0 reactie(s)

    #47555

    vlak, op ~ van
    (uitdr.)

    op het gebied van, op het domein van

    Taaltelefoon.be: Op het vlak van komt vaker voor in België dan in Nederland; op het gebied van is in het hele taalgebied gangbaar.
    Het weglaten van het lidwoord in deze vaste verbindingen is kenmerkend voor gesproken taal, maar komt ook vrij veel voor in geschreven taal. In verzorgde schrijftaal zijn de combinaties zonder het niet voor iedereen aanvaardbaar.

    vgl: wereldvlak, op ~, handelsvlak, op ~

    Ibiza is een waar paradijs op vlak van nachtleven, maar wat weinig mensen weten: ook op vlak van natuur. (twijfelachtig) (taaltelefoon.be)

    De Belgische ziekenhuizen scoren vrij slecht op het vlak van resistente ziekenhuisinfecties. (taaltelefoon.be)

    Zo maak je een milieuvriendelijkere keuze op vlak van vis en vlees. (hln.be)

    Op vlak van wiskunde is hij een grote krak.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 19 Jul 2018 01:37
    0 reactie(s)

    #47556

    vlak, op ~ van
    (uitdr.)

    op het gebied van, op het domein van

    Taaltelefoon.be: Op het vlak van komt vaker voor in België dan in Nederland; op het gebied van is in het hele taalgebied gangbaar.
    Het weglaten van het lidwoord in deze vaste verbindingen is kenmerkend voor gesproken taal, maar komt ook vrij veel voor in geschreven taal. In verzorgde schrijftaal zijn de combinaties zonder het niet voor iedereen aanvaardbaar.

    vgl: wereldvlak, op ~, handelsvlak, op ~

    Ibiza is een waar paradijs op vlak van nachtleven, maar wat weinig mensen weten: ook op vlak van natuur. (twijfelachtig) (taaltelefoon.be)

    De Belgische ziekenhuizen scoren vrij slecht op het vlak van resistente ziekenhuisinfecties. (taaltelefoon.be)

    Zo maak je een milieuvriendelijkere keuze op vlak van vis en vlees. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 19 Jul 2018 01:37
    0 reactie(s)

    #47557

    regels
    (de ~ (mv.))

    menstruatie, ongesteld
    synoniem van maandstonden, veranderingen

    < Frans règles

    Ik heb mijn regels.

    Met het innemen van de pil kunnen de regels nu ‘geregeld’ worden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:33
    0 reactie(s)

    #47558

    brol
    (de ~ (m.), geen mv.)

    miserie, problemen

    zie andere betekenis van brol

    Zie wat ge doet of ge haalt daardoor brol op uwe nek.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:32
    0 reactie(s)

    #47559

    brol
    (de ~ (m.), geen mv.)

    - oude rommel, prullen
    - nutteloze informatie
    - een allegaartje van iets

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie andere betekenis van brol

    Jan met de pet vertelde tijdens zijn verklaring niks dan brol want zijn versie van het verhaal is helemaal verzonnen.

    BMW, da’s Brol Met Wielen – hoor je soms wel eens zeggen door mensen die hem niet kunnen betalen.

    Weg met diëm brol!

    demorgen.be: In plaats van ‘brol’ en ‘wegwerpkleding’ te willen, klinkt het, moeten we slimmer shoppen, met een betere ecologische ingesteldheid en met meer begrip voor de maatschappij en de economie.

    Koning Filip laat peperdure werken uitvoeren. Want voor een koninklijk paleis, waar hoogwaardigheidsbekleders van over de hele wereld worden ontvangen, kan je moeilijk met goedkope brol werken. (HLN.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:31
    1 reactie(s)

    #47560

    brol
    (de ~ (m.), geen meerv.)

    regels, vodden, met de ~ zitten, prutsen

    zie andere betekenis van brol

    Tis were van da, ze zit met den brol.

    demorgen.be: “Ik kan het niet anders zeggen dan dat ik mijn brol had.” Vrouwen zijn tijdens die periode van de maand heel emotioneel.

    Regio Brugge
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:31
    0 reactie(s)

    #47561

    brol
    (de ~ (m.), geen mv.)

    miserie, problemen

    zie andere betekenis van brol

    Zie wat ge doet of ge haalt daardoor brol op uwe nek.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:30
    0 reactie(s)

    #47562

    brol
    (de ~ (m.), geen meerv.)

    regels, vodden, met de ~ zitten, prutsen

    zie andere betekenis van brol

    Tis were van da, ze zit met den brol.

    demorgen.be: “Ik kan het niet anders zeggen dan dat ik mijn brol had.” Vrouwen zijn tijdens die periode van de maand heel emotioneel.

    Regio Brugge
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:30
    0 reactie(s)

    #47563

    brol
    (de ~ (m.), geen mv.)

    - oude rommel, prullen
    - nutteloze informatie
    - een allegaartje van iets

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie andere betekenis van brol

    Jan met de pet vertelde tijdens zijn verklaring niks dan brol want zijn versie van het verhaal is helemaal verzonnen.

    BMW, da’s Brol Met Wielen – hoor je soms wel eens zeggen door mensen die hem niet kunnen betalen.

    Weg met diëm brol!

    demorgen.be: In plaats van ‘brol’ en ‘wegwerpkleding’ te willen, klinkt het, moeten we slimmer shoppen, met een betere ecologische ingesteldheid en met meer begrip voor de maatschappij en de economie.

    Koning Filip laat peperdure werken uitvoeren. Want voor een koninklijk paleis, waar hoogwaardigheidsbekleders van over de hele wereld worden ontvangen, kan je moeilijk met goedkope brol werken. (HLN.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:30
    1 reactie(s)

    #47564

    handelsvlak, op ~
    (uitdr.)

    op het vlak van handel, op het commerciële vlak

    NL: op handelsgebied

    “Ik denk dat wij veel vijanden hebben”, antwoordde hij. “Ik denk dat de Europese Unie een vijand is door wat ze ons aandoen op handelsvlak.” (VRT)

    Trump haalt uit naar EU: “Vreselijk wat ze ons aandoen. Op handelsvlak zijn ze even erg als China” (hln.be)

    … is het duidelijkste bewijs tot nu toe dat het Witte Huis niet zal rusten voor het een belangrijke overwinning op handelsvlak beet heeft. (tijd.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 19 Jul 2018 01:16
    1 reactie(s)

    #47565

    handelsvlak, op ~
    (uitdr.)

    op het vlak van handel, op het commerciële vlak

    NL: op handelsgebied

    “Ik denk dat wij veel vijanden hebben”, antwoordde hij. “Ik denk dat de Europese Unie een vijand is door wat ze ons aandoen op handelsvlak.” (VRT)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 19 Jul 2018 01:13
    1 reactie(s)

    #47566

    proper
    (bn.)

    schoon, net, netjes

    Belg.-Ned. volgens het RBBN

    Van Dale 2008: proper
    1 goed verzorgd
    2 schoon
    3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig

    Van Dale 2017 online:
    1 goed ver­zorgd, keu­rig, fraai
    2 BE; spreek­taal goed schoon
    = zin­de­lijk (1), rein
    •er pro­per uit­zien
    •pro­per ge­kleed zijn
    •met pro­pe­re han­den
    •een pro­pe­re zak­doek
    3 BE; spreek­taal on­dub­bel­zin­nig, niet schuin
    •een pro­pe­re mop
    4BE; spreek­taal goed, net­jes, zo­als het hoort
    •iets pro­per re­ge­len, op­los­sen

    vgl. proper en opgekuist

    Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.

    “Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)

    Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben, maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)

    Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)

    Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)

    Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen propere onderbroek en proper kousen aan te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:10
    3 reactie(s)

    #47567

    palulle
    (de ~ (v.), ~n)

    een lap stof, poetsdoek

    zie andere betekenis van palulle

    Met zo’n vuile palulle kunt ge dat niet proper maken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:06
    0 reactie(s)

    #47568

    palulle
    (zn. v. -n)

    pannenkoek

    < herkomst: "In de zuidelijke helft van West-Vlaanderen komt de benaming palul voor. De Bo geeft “pannekoek, heetekoek” als tweede betekenis bij palul, na “afhangende gescheurde lap, sluns, flarde, flenter” als eerste betekenis. Beide betekenissen van palul zijn terug te voeren op het werkwoord lullen, wat ‘slap zijn’ betekent volgens het West-Vlaams etymologisch woordenboek, en waaraan een expressief voorvoegsel pa- is toegevoegd. (uit Een woordenboeket voor Magda Devos (2008))

    zie andere betekenis van palulle

    Geen betere palullen als die van zelfgemaakt beslag.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:06
    2 reactie(s)

    #47569

    palulle
    (de ~ (v.), ~n)

    vrouwelijk van palul (in de betekenis van nietsnut)

    zie andere betekenis van palulle

    Met zo’n palulle kunt ge niks aanvangen.

    Regio Groene Gordel
    Bewerking door de Bon op 19 Jul 2018 01:05
    0 reactie(s)

    #47570

    cervela
    (de ~ (m.), ~'s)

    gerookte worst gevuld met varkenvlees en kruiden

    < Frans cervelas < Ital. cervellato

    Van Dale 2018: cer­ve­la
    < Frans cervelat
    BE; in­for­meel cer­ve­laat­worst

    Mag ik een gebakken cervela met mosterd?

    “Ik heb eens vraagje ivm toxoplasmose, deze avond frietjes met ne koude cervela geten, had er toch zo goesting in hé!” (9maand.be/forum 20 nov. 2010)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Jul 2018 21:11
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.