Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
loven, complimenteren
Van Dale 2015 online: BE
zn: het bestoefen = de bestoefing
West-Vlaanderen: beboffen
Men kan bestoeft worden, iemand anders bestoefen en zichzelf bestoefen…dat is minder.
weljongniethetero.be: Het was geweldig, onbeschrijflijk, geniaal af en zo meer (bestoefing van mijn mede kampleiding mag zeker).
een gefronste rand aan bv. sjaal, kledingstuk
Cf. Engels: frill.
< Blijkbaar ontstaan uit Prul
Van Dale 2013 online: frul: prul, lintje of strikje Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Topje met frullekes
Ik bemerkte in de lentecollectie heel wat frullekes aan t-shirts, topjes.
“Heur kleed hing vol lintjes en frullekens”, Cornelissen-Vervliet (1899)
“Eene vrouwmuts met frullen die neêrhangen over den nek”, De Bo (1873).
fig.: een slechte versie van het origineel
NL-SN: aftreksel
ook flauw afkooksel
De rest is een afkooksel van het concept dat ze oorspronkelijk hadden, beaamt Gillian. (ja.be )
Vanilla Sky is een afkooksel van de Spaanse film Abre los Ojos. (hln.be)
Ik heb het boek gelezen een 40 jaar geleden de verfilming is een slecht afkooksel van het boek (bol.com)
De syndicale nederigheid en hun zwakke weerwerk is nog maar een flauw afkooksel vergeleken met de tijd toen “alles nog goed ging”. (hrmblogs.com)
precies hetzelfde, soortgelijk, eender
Het grappige is dat dit identiek hetzelfde is wat er gezegd werd ten tijde van de release. Dit is maar een flauw afkooksel. (forum)
“Dat fenomeen bij jongeren is identiek hetzelfde als wanneer rellen tussen hooligans en de politie escaleren. (VRTNWS)
identiek hetzelfde, precies hetzelfde
ook krak hetzelfste, zie dezelfste
schrijf- en uitspraakvariant van SN-NL ‘krek hetzelfde’
zie krak met uitspraak a zoals in dat
‘Ik zeg krak hetzelfde als Churchill, hé’ (standaard.be)
Op school halen we de ziel uit de job van de leerkracht als iedereen krak hetzelfde moet doen onder het mom van de verticale samenhang. (Een school op mensenmaat – Marc Mathyssen)
Als je de programmas bekijkt van die richting en dierenartsassistente dan merk je meteen dat het bijna krak hetzelfde is. (9lives.be )
En met exact bedoel ik exact, precies krak hetzelfde. (zosimpelist.wordpress.com)
juist, exact (met nadruk)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Krek: in Zuid-Nederland ook krak
andere betekenis van krak
Hij dacht toen krak hetzelfde als ik.
uitblinker, iemand die heel goed is in iets
crack: Van Dale 2013 online: uitblinker op enig gebied van sport
crack: 10x meer googlehits in Vlaanderen (>27.000) dan in Nederland (>2400)
< Frans crack < Eng. crack, deverbatief van to crack up: ophemelen
andere betekenis van krak
Hebde gij da zelf gerepareerd? Ge zij ne krak!
De Canvascrack, die goeie quiz, op welke post is dat nu weer?
juist, exact (met nadruk)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Krek: in Zuid-Nederland ook krak
Hij dacht toen krak hetzelfde als ik.
erg, verschrikkelijk, wreed
zie indelijks
Woordenboek der Nederlandse Taal: Als bijwoord van graad: in zeer hooge mate. Vergelijk het gebruik van erg, vreeselijk enz. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
“Eendelijk donker. Eendelijk schoon. Die boom is eendelijk dik”, De Bo (1873).
Het is indeliks voor die mensen, hun huis staat in lichterlaaie.
muggenziften, mierenneuken, vitten
< Frans: chicaner
in Nederland: sikkeneuren
Hij is weeral heel den dag aan ’t chicaneren over zijn patatten.
de rand van een hoed of pet
zie ook kobbe (van de hoed)
Vanonder de voye van zijn hoed keek hij zijn leerlingen streng aan.
er naar raden
iets op goed geluk af doen
niet genoeg zijn best doen
nonchalant zijn of handelen
Vroeger werd de klak bij wijze van orakel gebruikt.
In onze streke, als men uitgaat om een peerd te koopen, men smijt zijn klakke omhooge, en alwaar de vooie wijst als zij gevallen is, aldaar moet men gaan om eenen goeden koop te doen. (uit: Rond den Heerd bij De Bo (c. 1866)). (Woordenboek der Nederlandsche taal)
SN: er met de pet naar gooien
vgl. ook: klak, er met uw ~ hene slaan
nieuwsblad.be: Strijbos gooit er met zijn klak naar, werd wel eens gezegd. De meest talentrijke rijder van het peloton maar hij geeft te snel op.
seniorennet.be: Hij gooit er met zijn klak naar (raden naar)
De laatste tijd interesseert hem het doen en laten in zijn café niet echt ni meer precies want hij is er met zijn klak aan ’t henne smijten.
(gerecht) plaats waar een gerechtszaak doorgaat buiten het eigenlijke gerechtsgebouw
< Frans “onder de boom” gaat waarschijnlijk terug op oude tijden toen recht gesproken werd door rondreizende rechters; dikwijls gebeurde dat in de schaduw van een oude boom
Om de gemoederen te bedaren werd meestal overeengekomen dat in de ‘getroffen gemeenten’ nog wel recht zal worden gesproken sous l’arbre: de vrederechter zal er een (halve) dag per week zitting houden in het gemeentehuis. (DS 05.01.15)
“EDINGEN behoudt dan toch zittingen ‘sous l’arbre’ van het vredegerecht
…
Sinds Louis IX houden zittingen ‘sous l’arbre’ in dat de vrederechters en hun griffiers vanuit hun officiële zetels naar locaties zoals gemeentehuizen en andere openbare gebouwen in hun rechtsgebied afzakken ten einde het nauw contact met de burgers te vrijwaren.” (editiepajot.com 5 mei 2017)
(gerecht) plaats waar een gerechtszaak doorgaat buiten het eigenlijke gerechtsgebouw
< Frans “onder de boom” gaat waarschijnlijk terug op oude tijden toen recht gesproken werd door rondreizende rechters; dikwijls gebeurde dat in de schaduw van een oude boom
Om de gemoederen te bedaren werd meestal overeengekomen dat in de ‘getroffen gemeenten’ nog wel recht zal worden gesproken sous l’arbre: de vrederechter zal er een (halve) dag per week zitting houden in het gemeentehuis. (DS 05.01.15)
“EDINGEN behoudt dan toch zittingen ‘sous l’arbre’ van het vredegerecht
…
Sinds Louis IX houden zittingen ‘sous l’arbre’ in dat de vrederechters en hun griffiers vanuit hun officiële zetels naar locaties zoals gemeentehuizen en andere openbare gebouwen in hun rechtsgebied afzakken ten einde het nauw contact met de burgers te vrijwaren.”
(gerecht) plaats waar een gerechtszaak doorgaat buiten het eigenlijke gerechtsgebouw
< Frans “onder de boom” gaat waarschijnlijk terug op oude tijden toen recht gesproken werd door rondreizende rechters; dikwijls gebeurde dat in de schaduw van een oude boom
Om de gemoederen te bedaren werd meestal overeengekomen dat in de ‘getroffen gemeenten’ nog wel recht zal worden gesproken sous l’arbre: de vrederechter zal er een (halve) dag per week zitting houden in het gemeentehuis. (DS 05.01.15)
Sinds Louis IX houden zittingen ‘sous l’arbre’ in dat de vrederechters en hun griffiers vanuit hun officiële zetels naar locaties zoals gemeentehuizen en andere openbare gebouwen in hun rechtsgebied afzakken ten einde het nauw contact met de burgers te vrijwaren.
voorzitter van een vredegerecht
NL: kantonrechter
zie ook sous l’ arbre
< Frans juge de paix
De vrederechter heeft de ruzie tussen onze buren kunnen oplossen. Ze moeten nu samen een nieuwe haag tussen hun percelen plaatsen.
Een vrederechter die een nabij gesprek heeft met de desbetreffende partijen, met verzoening als doel. Dit gebeurt in een zittingszaal waar je zo naar binnen kijkt, en een balie waar je direct terecht kunt.
synoniem: vrederechter
< Frans: juge de proximité
vergelijk nabijheidspolitie
In België is die eenvoudige rechtspraak er al. Elke, pakweg 65.000 inwoners, heeft een vrederechter – ook wel „nabijheidsrechter” genoemd. (nrc.nl)
Partijen kunnen gratis een traject beginnen, één gesprek in het kantoor van de nabijheidsrechter volstaat meestal.
Vrederechter Chris Huysmans is een vrouwelijke nabijheidsrechter in het Limburgse Beringen.
Een vrederechter die een nabij gesprek heeft met de desbetreffende partijen, met verzoening als doel. Dit gebeurt in een zittingszaal waar je zo naar binnen kijkt, en een balie waar je direct terecht kunt.
< Frans: juge de proximité
vergelijk nabijheidspolitie
In België is die eenvoudige rechtspraak er al. Elke, pakweg 65.000 inwoners, heeft een vrederechter – ook wel „nabijheidsrechter” genoemd. (nrc.nl)
Partijen kunnen gratis een traject beginnen, één gesprek in het kantoor van de nabijheidsrechter volstaat meestal.
Vrederechter Chris Huysmans is een vrouwelijke nabijheidsrechter in het Limburgse Beringen.
De hoofdzaak is een band tussen politie en bevolking te scheppen. Dit houdt in dat de politie sociaal goed geïntegreerd is en in de eerste plaats beantwoordt aan de behoeften van de bevolking en er mee samenwerkt.
< Frans: police de proximité
Van Dale 2018 online: BE politie die dicht bij de burger staat, met politiebureaus in elke buurt en patrouilles in de straat
vergelijk nabijheidsrechter
Video zie hier
De nabijheidspolitie is één van de hoekstenen van de basispolitiezorg binnen de politiezone, waarbij de wijkinspecteurs ‘het’ aanspreekpunt bij uitstek zijn voor onze plaatselijke bevolking. (lokalepolitie.be)
De commissie wil een versterking van de nabijheidspolitie en van de diversiteit binnen het korps.
aanstalten maken
geen sprake van, geen aanzet toe = geen apprense van
een verbastering van het Franse ‘apparence’: schijn. Apprense maken : de schijn geven van, de indruk geven van. En verder kom je dan bij ‘aanstalten maken’.
APPARENTIE
Woordsoort: znw.(v.)
Modern lemma: apparentie
— APPRENTIE —, mv. apparentiën en -s. Uit frans apparence. In Noord-Nederland in de algemene taal verouderd.
5 . Aanwijzing omtrent de aanwezigheid van iets. Nog thans in het Zuiden in de verbinding geen apparentie van —, geen spoor van —.
6 . In het Antwerpsch in de verbinding apprentie(s) maken, aanstalten maken. (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Van Dale 2018: apprensie
1899, verkort uit apprehensie
niet algemeen waarschijnlijkheid, schijn
• daar is geen apprensie van
gewoonlijk als sterke tegenspraak van iets, dat verwacht wordt
Hij maakte geen apprense om te vertrekken.
Tom trouwen met Sara? Daar is geen apprengse van!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
