Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
buik, maag
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zak: Maag van het menschelijk of dierlijk lichaam; ook: onderlijf waarin zich de maag en andere ingewanden bevinden, buik. Na het begin van de 18de e. bijna uitsl. nog in gewestelijk taalgebruik aangetroffen.
Pijn in ’t zak: buikpijn, koliek; bij paarden en koeien (Vl.-België)
Da peäd hee pijn (in) ‘t zak, (Tuerl. 1886).
’Et pèèrd hee’ pijn int zak, (Cornelissen-Vervliet 1903).
ook in de Antwerpse Kempen
zie ook zak, zijnen ~ vullen
- Waar zijn de katten?
- Ge kent ze toch: zak vol en schuppes! Die zien we voor vanavond niet terug.
halve gare, achterlijke
Middelnederlands woordenboek: dore = dwaas
Woordenboek der Nederlandsche Taal: door
Middelnederlands door, hoogduits Tor. Met klankwisseling van denzelfden stam als dwaas en duizelen; de r is uit s ontstaan.
- Dwaas, zot. In Noord-Nederland geheel verouderd.
In het woordenboek van Cornelissen-Vervliet (1899): DEUR: Zot, gek, nar; Frans: fou, Middelnederlands: dore
zie ook deur, zo zot als een ~
Och, ’t menneke kan er niet aan doen, ’t is maar nen halven dore.
halve gare, achterlijke
Middelnederlands woordenboek: dore = dwaas
Woordenboek der Nederlandsche Taal: door
Middelnederlands door, hoogduits Tor. Met klankwisseling van denzelfden stam als dwaas en duizelen; de r is uit s ontstaan.
- Dwaas, zot. In Noord-Nederland geheel verouderd.
zie ook deur, zo zot als een ~
Och, ’t menneke kan er niet aan doen, ’t is maar nen halven dore.
Een manier om een maatregel te omzeilen op een, min of meer, legale wijze. Hierbij wordt dikwijls gebruik gemaakt van een onvolledigheid of nalatigheid in de tekst van de maatregel of de wet zelf.
meestal: achterpoortje
Van Dale online: 1.(België) onzorgvuldigheid of onvolledigheid in een wet of maatregel die het mogelijk maakt deze te omzeilen (vaak als verkleinwoord)
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Van Dale 2016 online: BE via een achterpoortje
DS2015 standaardtaal
zie: achterpoortjes, de ~ van de wet
De senatrice adopteerde in enkele maanden een kindje via een achterpoortje, zonder de lange procedure te moeten volgen.
standaard.be: Europa wil fiscale achterpoortjes sluiten voor multinationals
iemand gedwongen opsluiten in de gevangenis, het zothuis, de kelder,…
vgl. steken, in de bak ~, wegsteken
Van Dale 2018 online: stoppen, bergen (in beginsel in iets dat om het voorwerp sluit): een meisje in een klooster steken, iem. in een gekkenhuis steken: daarheen brengen, m.n. tegen haar (zijn) zin
google 2018: ‘in de gevangenis steken’: .BE (>300); .NL (>200)
zie andere definities van steken
“Zijt maar braaf of ik zal u eens in de kelder steken!” Dat was vroeger een ‘pedagogische’ uitspraak, maar sinds Dutroux not done niemeer. Die pakte dat te letterlijk.
Zo zot als een achterdeur, die mogen ze ook in Geel steken! (achterdeur, zo zot als een ~)
Pas maar op of de pakkemannen komen u halen om in ’t gevang te steken!
ergens starten met opgeheven hoofd, met egards ontvangen worden
< Frans: entrer par la grande porte
vergelijk: door de grote poort vertrekken
De sportief directeur zag maandag Dennis Van Wijk vertrekken langs een achterdeurtje en woensdag Enzo Scifo binnenkomen langs de grote poort. (voetbalkrant.com)
Het kan altijd zijn dat DD zelf op enkele maanden van de verkiezingen er alsnog mee zou instemmen met een bescheiden plaats op een n-va lijst maar ik zie hem niet langs de grote poort binnenkomen. (forum.politics.be)
ergens starten met opgeheven hoofd, met egards ontvangen worden
< Frans: entrer par la grande porte
vergelijk: door de grote poort vertrekken
De sportief directeur zag maandag Dennis Van Wijk vertrekken langs een achterdeurtje en woensdag Enzo Scifo binnenkomen langs de grote poort. (voetbalkrant.com)
Het kan altijd zijn dat DD zelf op enkele maanden van de verkiezingen er alsnog mee zou instemmen met een bescheiden plaats op een n-va lijst maar ik zie hem niet langs de grote poort binnenkomen. (forum.politics.be)
ergens starten met opgeheven hoofd, met egards ontvangen worden
< Frans: entrer par la grande porte
vergelijk: door de grote poort vertrekken
De sportief directeur zag maandag Dennis Van Wijk vertrekken langs een achterdeurtje en woensdag Enzo Scifo binnenkomen langs de grote poort. (voetbalkrant.com)
Het kan altijd zijn dat DD zelf op enkele maanden van de verkiezingen er alsnog mee zou instemmen met een bescheiden plaats op een n-va lijst maar ik zie hem niet langs de grote poort binnenkomen. (forum.politics.be)
Een manier om een maatregel te omzeilen op een, min of meer, legale wijze. Hierbij wordt dikwijls gebruik gemaakt van een onvolledigheid of nalatigheid in de tekst van de maatregel of de wet zelf.
meestal: achterpoortje
Van Dale online: 1.(België) onzorgvuldigheid of onvolledigheid in een wet of maatregel die het mogelijk maakt deze te omzeilen (vaak als verkleinwoord)
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Van Dale 2016 online: BE via een achterpoortje
DS2015 standaardtaal
zie: achterpoortjes, de ~ van de wet, achterdeur
De senatrice adopteerde in enkele maanden een kindje via een achterpoortje, zonder de lange procedure te moeten volgen.
standaard.be: Europa wil fiscale achterpoortjes sluiten voor multinationals
zo gek als een deur
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
< deur verwees oorspronkelijk niet naar een huisdeur, maar naar ‘dore’, een Middelnederlands woord dat dwaas, dom betekende.
In het woordenboek van Cornelissen-Vervliet (1899):
DEUR, znw., m. – Zot, gek, nar, Fr. fou, Mdnl. dore, Hgd. thor. Wordt maar gebruikt in de vergelijking zoo zot als ’en deur, (Ook in Limburg) ? Het volk, dat woord niet meer verstaande, zegt: « zoo zot als ’en deur, » in plaats van « ’nen deur », alsof er spraak ware van eene deur, Fr. porte. Kiliaan Door, stultus.
Provincie Antwerpen: zo zot als een achterdeur
zie ook dore, halve ~
Onze nonkel Karel is zo zot als een deur.
een scheet laten, een wind laten
Van Dale 2014 online: gewestelijk, informeel
Ik weet niet wat hij altijd eet, maar als hij zijn achterdeur openzet, blijft dan maar wijgenwaad uit zijn geburen.
Naar de frituur gaan, frieten gaan eten.
zie ook frietje, een ~ steken
vergelijk steken, een patat ~
Ik weet niet wat jullie gaan doen maar ik ga een frietje steken.
- eten, meeeten
- meestal in de zin van aardappelen eten
- samen iets gaan eten
zie ook steken, een frietje ~
Steekt nen patat mee, kom, ik haal u een talloor.
… lijk in oorlogstijd – en de gegoeden gingen in «De Leeren Eemer» een patat steken., (Felix Timmermans)
- eten, meeeten
- meestal in de zin van aardappelen eten
- samen iets gaan eten
zie ook steken, een frietje ~
Steekt nen patat mee, kom, ik haal u een talloor.
… lijk in oorlogstijd – en de gegoeden gingen in «De Leeren Eemer» een patat steken., (Felix Timmermans)
- opbergen, verbergen, wegleggen
- wederkerig: zich wegsteken, zich verbergen, zijn eigen wegsteken
- verschuilen, wegkruipen
- niet tonen, verhullen van emoties
zie ook steken
Van Dale 1995 en vrt taalnet.be: enkel voor iets in uw zak steken: bv. uw portefeuille wegsteken
Van Dale 2018 online: BE; informeel verbergen, verhullen
• iets niet kunnen wegsteken
• zich wegsteken
woorden.org:
2. Zuid-Nederlands opbergen; verbergen, verstoppen
3. Zuid-Nederlands niet laten blijken, maskeren; zich wegsteken
a) zich verbergen, wegkruipen
b) zich verschuilen, zijn gedachten, opvattingen e.d. verbergen…
Ik zal de koeken maar goed wegsteken want als ons Rita met de klein mannen straks op bezoek komen zijn die er direct mee weg.
Ik vind de sleutels nergens. Waar hebt ge die weggestoken?
Als de Jean op bezoek komt, steekt den hond zijn eigen elkeskeer achter de zetel weg. Hij heeft er een heilige schrik van.
Als dokter steekt hij zijn eigen weg achter de zogenaamde zwijgplicht, maar hij weet volgens mij goed genoeg hoe de vork in de steel zit.
Ik heb haar gisteren gezien en alhoewel ze zei dat het wel ging kon ze haar verdriet toch niet wegsteken. Het is dan ook allemaal nog niet zo lang gebeurd, hé.
Die druggebruiker hier in ’t straat, hebben ze onlangs weggestoken in Geel of waar dan ook.
- opbergen, verbergen, wegleggen
- wederkerig: zich wegsteken, zich verbergen, zijn eigen wegsteken
- verschuilen, wegkruipen
- niet tonen, verhullen van emoties
zie ook steken
Van Dale 1995 en vrt taalnet.be: enkel voor iets in uw zak steken: bv. uw portefeuille wegsteken
Van Dale 2018 online: BE; informeel verbergen, verhullen
• iets niet kunnen wegsteken
• zich wegsteken
woorden.org:
2. Zuid-Nederlands opbergen; verbergen, verstoppen
3. Zuid-Nederlands niet laten blijken, maskeren; zich wegsteken a) zich verbergen, wegkruipen
b) zich verschuilen, zijn gedachten, opvattingen e.d. verbergen…
Ik zal de koeken maar goed wegsteken want als ons Rita met de klein mannen straks op bezoek komen zijn die er direct mee weg.
Ik vind de sleutels nergens. Waar hebt ge die weggestoken?
Als de Jean op bezoek komt, steekt den hond zijn eigen elkeskeer achter de zetel weg. Hij heeft er een heilige schrik van.
Als dokter steekt hij zijn eigen weg achter de zogenaamde zwijgplicht, maar hij weet volgens mij goed genoeg hoe de vork in de steel zit.
Ik heb haar gisteren gezien en alhoewel ze zei dat het wel ging kon ze haar verdriet toch niet wegsteken. Het is dan ook allemaal nog niet zo lang gebeurd, hé.
Die druggebruiker hier in ’t straat, hebben ze onlangs weggestoken in Geel of waar dan ook.
iemand gedwongen opsluiten in de gevangenis, het zothuis, de kelder,…
vgl. steken, in de bak ~, wegsteken
Van Dale 2018 online: stoppen, bergen (in beginsel in iets dat om het voorwerp sluit: een meisje in een klooster steken, iem. in een gekkenhuis steken: daarheen brengen, m.n. tegen haar (zijn) zin
google 2018: ‘in de gevangenis steken’: .BE (>300); .NL (>200)
zie andere definities van steken
“Zijt maar braaf of ik zal u eens in de kelder steken!” Dat was vroeger een ‘pedagogische’ uitspraak, maar sinds Dutroux not done niemeer. Die pakte dat te letterlijk.
Zo zot als een achterdeur, die mogen ze ook in Geel steken! (achterdeur, zo zot als een ~)
Pas maar op of de pakkemannen komen u halen om in ’t gevang te steken!
- proppen
- wordt gezegd als men eigenlijk genoeg heeft gegeten en het eten op het bord uit beleefdheid niet wil laten liggen
zie andere definities van steken
Goh, ’k moen al steken wi zeg. Die taarte vult.
stoppen, leggen
Typisch Vlaams – Permentier & Schutz: “Zo hebben ze ook geleerd dat de Vlaming allerlei dingen ergens in steekt, terwijl de Nederlander ze erin stopt of legt.”
zie andere definities van steken
Een euro in de spaarpot steken.
Steekt die kousen eens in de schuif.
iemand gedwongen opsluiten in de gevangenis, het zothuis, de kelder,…
vgl. steken, in de bak ~, wegsteken
Van Dale 2018 online: stoppen, bergen (in beginsel in iets dat om het voorwerp sluit: een meisje in een klooster steken, iem. in een gekkenhuis steken: daarheen brengen, m.n. tegen haar (zijn) zin
google 2018: ‘in de gevangenis steken’: .BE (>300); .NL (>200)
“Zijt maar braaf of ik zal u eens in de kelder steken!” Dat was vroeger een ‘pedagogische’ uitspraak, maar sinds Dutroux not done niemeer. Die pakte dat te letterlijk.
Zo zot als een achterdeur, die mogen ze ook in Geel steken! (achterdeur, zo zot als een ~)
Pas maar op of de pakkemannen komen u halen om in ’t gevang te steken!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
