Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
(verouderd in Nederland)
om zeep helpen, in de war sturen, verbruien, verpesten
SN-NL: verbroddelen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, de sfeer verbrodden
DS2015 standaardtaal
We hadden het zo mooi voorbereid. Uitnodigingen verstuurd, menuutjes opgesteld. Ze wil niet meer gevierd worden. Een streep door de rekening. Ze heeft het wel goed verbrod.
taalkundig verbasteren, verfransen, …
Van Dale 1995 (Belg)
uit wikipedia:
Verbeulemansing betekent het taalkundig verpesten of verbasteren van bepaalde woorden of uitdrukkingen door deze te vervangen door woorden van de heersende elite. De term wordt veel gebruikt in relatie met Brussel maar kan ook algemeen gebruikt worden.
Het woord is ontstaan naar aanleiding van het populaire en verfilmde Franstalige toneelstuk Le Mariage de Mademoiselle Beulemans (Nederlands: Het Trouwfeest van Juffrouw Beulemans of Brussels: De Traaifiest van Mademoiselle Beulemans), geschreven door Frantz Fonson en Fernand Wicheler in 1910, dat een portret schetst van de Brusselse Franstalige burgerijbevolking met haar eigen taaltje.
In 1917 gebruikte de schrijfster Virginie Loveling het woord reeds in haar dagboek, waar ze de verbeulemansing van de stad Gent aanklaagt.
zie ook verbeulemansing; Beulemans en Kakebroek
Tegenwoordig hoort ge vaak Ça va? in plaats van Hoe is’t?
- En, ça va? (ça va)
- Jaja. Çavakkes.
Moeten we dat als een verbeulemansing van het Vlaams beschouwen?
‘Verbeulemansing’ is de term die Vlamingen meestal associëren met de verspreiding van een taal ten koste van een andere. Zoals in Brussel gebeurde met het Frans ten koste van het Nederlands.
(http://home.scarlet.be/~camaja/Recensies/wereldtaal.pdf)
- niet goed behandelen, verpesten
- bewerken, hanteren, gebruiken
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
zie heel deel
In alle voorbeelden zou ‘een heel deel’ ook vervangen kunnen worden door ‘een heel pak’
Een heel deel politiekers zijn inderdaad zakkenvullers, maar er zitten er ook goei tussen.
Er zijn al een heel deel soorten planten die beginnen te botten met dat warme winterweer.
Ze speelden zo slecht dat er met den time al een heel deel mensen naar huis gingen.
In zijn nieuwe job gaat hij een heel deel meer verdienen.
Heel die achtergevel gaat eruit en dan gaan ze een heel deel bijbouwen.
ham, hesp
.jpg)
Twee boterhammen, wat boter, een schel heps en een schel kaas.
ham, heps
Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:
Het woord hesp is algemeen Belgisch-Nederlands, in de Belgische dialecten komt het in diverse varianten voor. In Nederland bestaat het slechts in het Utrechts, waar de vorm hips ’hamschijf’ (met s-p-metathese, zie ook: wesp) ook bovendialectisch algemeen in gebruik is.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
West-Vlaanderen en regio Gent: hespe
provincie Antwerpen: heps
zie ook achterhesp, heps, Ardeense hesp, gerookte hesp, boerenhesp
Een schel hesp.
Eerst eet ik een boke met hesp, en dan pak ik nog wel ene met kaas.
boter met look vermengd
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5
NL: knoflookboter, kruidenboter
Hoe maak ik zelf verse lookboter? | Dagelijkse kost – VRT
Wij houden het op verse sap en een mals stukje bouillonvlees met lookboter en stokbrood. (demorgen.be)
Heb je lookboter voor tussen de aardappel in de schil? Dan kan je evengoed ook wat van die boter in een champignonhoedje smeren en roosteren (standaard.be)
In den beginne droegen een heel deel Disney-figuren, voornamelijk die uit het universum van Donald Duck, in Vlaanderen andere namen als in Nederland. Het Vlaams weekblad ‘Mickey Magazine’ wierd in 1950 opgericht (n.b. door een Fransman), de Nederlandse ‘Donald Duck’ begost twee jaar later. In 1959, negen jaar na het ontstaan, wier Mickey Magazine stopgezet en integraal vervangen door de Nederlandse Donald Duck, met alle naamswijzigingen vandien. Mickey Magazine wierd ook voor Franstalig België gedrukt, alwaar het na de stopzetting wiert vervangen door het Frans blad ‘Le Journal de Mickey’, eveneens met een hele resem aan naamswijzigingen tot gevolg.
zie ook Suske en Wiske
| Engelse naam | Mickey Magazine | Donald Duck |
|---|---|---|
| Huey, Dewey & Louie | Loekie, Victor & Joost | Kwik, Kwek & Kwak |
| Daisy Duck | Daisy Duck | Katrien Duck |
| Uncle Scrooge | Oom Jeremias | Oom Dagobert |
| Gladstone Gander | Jonathan de Geluksvogel | Guus Geluk |
| Grandma Duck | Grootje Duck | Oma Duck |
| Gus Goose | Elooi | Gijs Gans |
| Jaq & Gus | Jak & Gus | Tom & Pieter |
| Chip & Dale | Chip & Dale | Knabbel & Babbel |
| Gyro Gearloose | Gyro Gyroskoop | Willie Wortel |
| Goofy | Dingo | Goofy |
| Gilbert Goof | Gilbert | Kareltje |
| Peg-Leg Pete, Pistol Pete, Black Pete | Zwarte Pier | Boris Boef |
| Zeke Wolf, Br’er Wolf | Seke Wolf | Midas Wolf |
| Br’er Fox | Broeder Vos | Rein Vos |
| Br’er Bear | Broeder Beer | Bruin Beer |
| Br’er Rabbit | Johan Konijn | Broer Konijn |
| Thumper | Kaduin | Stampertje |
| Hiawatha | Jawatha | Hiawatha |
| Sunflower | Zonnebloem | Zilverslang |
| Bucky Bug | Bucky | Tokkie Tor |
| Bo | Ko | Bo |
| Jiminy Cricket | Jimmy Cricket | Japie Krekel |
| Dumbo | Dumbo | Dombo |
| Tramp | Zwerver | Vagebond |
| Scamp | Rakkie | Rakker |
Enkele bronnen:
https://fredericbaylot.wordpress.com/2016/08/18/mickey-magazine-1957/ (uitgebreide uitleg over de Franstalige versie, de info is mutatis mutandis toepasbaar op de Vlaamse uitgave)
https://web.archive.org/web/20160216072916/http://www.mtmclub.org/mickey-magazine
https://nl.wikipedia.org/wiki/Mickey_Magazine
wel
op vragende toon, met sterk stijgende klemtoon: hoe?
ook: ewel
Van Dale online:
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) welnu, wel, nu
ook versterking door herhaling: “awel awel awel”
vergelijk awel merci; awel ja; awel nee
Awel dat had ik nu nooit gedacht, zie.
Awel? Verstaat gij dat nu niet?
(Hoe? Begrijp je het niet?)
Awel, awel, awel, wat is dat hier allemaal?
zeer achterlijk
Je moet niet komen lullen over hoe gebruik van het openbaar vervoer dat moet opvangen, al zeker niet omdat ons openbaar vervoer gatachterlijk is en eigenlijk alleen maar wordt afgebouwd voor mensen die niet in grote stadskernen wonen. (https://nl.express.live/2017/12/10/belgie-staat-stil/)
een kiekenei
zie ook gatbol
Gebakken of gekookt, een gatkogel smaakt altijd.
aartsmoeilijk
zie ook archi-
‘En eens je in de hoek zit waar de klappen vallen, dan is het archimoeilijk om daaruit nog weg te geraken.’ (nieuwsblad.be)
Het is archimoeilijk om altijd recht in de leer te zijn. (standaard.be)
Anderzijds: erin slagen om zo’n archimoeilijke puzzel juist te leggen, voelt enorm bevredigend. (invader.be)
vnw: aartslelijk
zie archi-
Volgens velen was het een brutalistisch en ‘archilelijk’ huis (rietveldprojects.be)
Wat ik mooi vind, vind jij misschien archilelijk (facebook)
Ben blij dat ik de enige niet ben die de plant archilelijk vind, voor een keer dat ik er eentje kado krijg, verdorie toch!!! (tuinadvies.be)
vnw: aartslelijk
zie archi-
Volgens velen was het een brutalistisch en ‘archilelijk’ huis (rietveldprojects.be)
Wat ik mooi vind, vind jij misschien archilelijk (facebook)
Ben blij dat ik de enige niet ben die de plant archilelijk vind, voor een keer dat ik er eentje kado krijg, verdorie toch!!! (tuinadvies.be)
aartsmoeilijk
zie ook archi-
‘En eens je in de hoek zit waar de klappen vallen, dan is het archimoeilijk om daaruit nog weg te geraken.’ (nieuwsblad.be)
Het is archimoeilijk om altijd recht in de leer te zijn. (standaard.be)
Anderzijds: erin slagen om zo’n archimoeilijke puzzel juist te leggen, voelt enorm bevredigend. (invader.be)
aartslelijk
zie ook gatlelijk
Ik kan er niet aan doen maar ik vind dat echt een beerlelijke vent.
heel lelijk
zie ook gatlelijk
Ik kan er niet aan doen maar ik vind dat echt een beerlelijke vent.
aartslelijk
zie ook gatlelijk
Ik kan er niet aan doen maar ik vind dat echt een beerlelijke vent.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
