Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #39611

    huppeling
    (de ~ (m.?), ~en)

    een breed kussen voor op het bed

    < hoofdpeuling < hoofdpeluw; zie ook reacties

    Anrwerpse Kempen: heupeling, peul

    Mijn grootmoeder sliep graag hoog, eerst een huppeling in het bed en daarop een kopkussen.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:34
    2 reactie(s)

    #39612

    huppeling
    (de ~ (m.?), ~en)

    een breed kussen voor op het bed

    < hoofdpeuling < hoofdpeluw; zie ook reacties

    Anrwerpse Kempen: heupeling, peul]

    Mijn grootmoeder sliep graag hoog, eerst een huppeling in het bed en daarop een kopkussen.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:34
    2 reactie(s)

    #39613

    kozijn
    (de ~ (m.), ~en/s)

    persoonsnaam voor een zoon van een nonkel of tante

    In Vlaanderen is een ‘neef’ een kind van een broer of zuster

    < Frans: cousin

    Van Dale 2018: ko­zijn
    1599 < Frans cou­sin
    BE; spreek­taal neef, kind van ie­mands oom of tan­te

    prov. Antw. ook kozze

    > andere betekenis van kozijn

    Mijn kozijn lijkt gelijk twee druppels water op mijn nonkel.

    Natuurlijk ken ik hem, hij is ne kozijn van mij. Hij is de zoon van mijn tante Louise.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 07 Dec 2018 00:28
    0 reactie(s)

    #39614

    zikkelen
    (ww. zikkelde, gezikkeld)

    de zikkel hanteren, de handeling en beweging met de zikkel uitvoeren

    niet in VD 2018

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Afleiding Zikkelen. 1°. Afsnijden met een sikkel.
    “Mijn moeder is van de morgen al vroeg weg zikkelen voor onze koeie” Verz. Gezelle (Hoogstraten, voor 1899).
    Gers zikkelen, Corn.-Vervl. (1903).

    Nadat hij de gazon heeft afgereden, zal hij de kanten nog moeten zikkelen voor de afwerking.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:28
    0 reactie(s)

    #39615

    kozijn
    (het ~ (o.), -s)

    vensterbank

    Brugse uitspraak: /ko ’zien/

    Van Dale 2018: ko­zijn
    1384–1407 < Noord-Frans cassin = Oud­frans chassin (vgl. chas­sis)
    2. in niet-tech­ni­sche zin elk van de vier de­len van een ko­zijn
    a. in ’t bij­zon­der on­der­dor­pel van een ven­ster­raam
    b. van­daar ven­ster­bank

    zie ook: kassiene, veisterkassien, vensterkassijn

    > andere betekenis van kozijn

    Zet je op het kozijn, dan kan je boven de mensen uitkijken naar de processie.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 07 Dec 2018 00:28
    0 reactie(s)

    #39616

    zikkel
    (de ~, (m.), ~s)

    uitspraakvariant voor sikkel

    ww. zikkelen

    Sickle33

    zie ook: zichel, ziekel
    vgl pik

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: zikkel
    — ziggel — Bijvorm van sikkel. Behalve in vlaamse en zeeuwse dialecten verouderd.
    “Zulks (zekere inbreuk op auteursrechten) noemen myne geeerde vrienden den zikkel onbetamelyk in eens anders oogst te slaan” V. Effen, (1732).

    De randen van onze gazon doen we nog altijd af met een zikkel.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:27
    5 reactie(s)

    #39617

    kozijn
    (het ~ (o.), -s)

    vensterbank

    Brugse uitspraak: /ko ’zien/

    Van Dale 2018: ko­zijn
    1384–1407 < Noord-Frans cassin = Oud­frans chassin (vgl. chas­sis)
    2. in niet-tech­ni­sche zin elk van de vier de­len van een ko­zijn
    a. in ’t bij­zon­der on­der­dor­pel van een ven­ster­raam
    b. van­daar ven­ster­bank

    >andere betekenis van kozijn

    zie ook: kassiene, veisterkassien, vensterkassijn

    Zet je op het kozijn, dan kan je boven de mensen uitkijken naar de processie.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 07 Dec 2018 00:26
    0 reactie(s)

    #39618

    pik
    (de ~, (v.), ~en)

    gerief om graan te maaien met een blad zoals een zeis (zaasie), maar met een korte steel

    NL “zicht”.
    zie ook: pikhaak.
    vgl zikkel

    Klik op de afbeelding
    Oogstdag Zicht haren

    Ik heb de hele godsjeugdige dag koren afgedaan met de pik en nu doet mijn rug zeer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:22
    0 reactie(s)

    #39619

    pik
    (de ~, (v.), ~en)

    gerief om graan te maaien met een blad zoals een zeis (zaasie), maar met een korte steel;

    NL “zicht”.
    zie ook: pikhaak.
    vgl zikkel

    Klik op de afbeelding
    Oogstdag Zicht haren

    Ik heb de hele godsjeugdige dag koren afgedaan met de pik en nu doet mijn rug zeer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:22
    0 reactie(s)

    #39620

    pik
    (de ~, (v.), ~en)

    gerief om graan te maaien met een blad zoals een zeis (zaasie), maar met eenl korte steel;

    NL “zicht”.
    zie ook: pikhaak.
    vgl zikkel

    Klik op de afbeelding
    Oogstdag Zicht haren

    Ik heb de hele godsjeugdige dag koren afgedaan met de pik en nu doet mijn rug zeer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:21
    0 reactie(s)

    #39621

    pik
    (de ~, (v.), ~en)

    gerief dat dient om graan te maaien met een blad als dat van een zeis (zaasie), maar met eenl korte steel;

    NL “zicht”.
    zie ook: pikhaak.
    vgl zikkel

    Klik op de afbeelding
    Oogstdag Zicht haren

    Ik heb de hele godsjeugdige dag koren afgedaan met de pik en nu doet mijn rug zeer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:20
    0 reactie(s)

    #39622

    pikken
    (pikte, gepikt zw.ww.)

    graan afmaaien met een pik en een pikhaak.

    ook in de Kempen

    In de goeie oude tijd moesten de boeren het graan pikken. Tegenwoordig gebeurt dit allemaal met moderne machines, een voorbeeld zie pikdorser.

    Regio Hageland
    Bewerking door Marcus op 07 Dec 2018 00:17
    0 reactie(s)

    #39623

    hijs
    (de hijs, hijzen man. zelfst. nw.)

    hengsel van een emmer

    uitspraak /haas/ of /aas/

    vergelijk SP asa “hengsel” < Latijn ansa

    Den hijs brak en den emmer viel in de put.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 06 Dec 2018 23:55
    0 reactie(s)

    #39624

    hijs
    (de hijs, hijzen man. zelfst. nw.)

    hengsel van een emmer

    vergelijk SP asa “hengsel” < Latijn ansa

    Den hijs brak en den emmer viel in de put.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 06 Dec 2018 23:54
    0 reactie(s)

    #39625

    hijs
    (de hijs, hijzen man. zelfst. nw.)

    hengsel van een emmer

    vergelijk SP asa “hengse” < Latijn ansa

    Den hijs brak en den emmer viel in de put.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 06 Dec 2018 23:53
    0 reactie(s)

    #39626

    jawadde
    (tussenwerpsel)

    versterkende uitroep van verrassing, verwondering, verzuchting, …. te vertalen met woorden als ‘zowaar’, ‘verdorie’, ‘het is me wat’ en dergelijke.

    Wordt soms ook afgekort naar ‘Jade’ ..

    zie ook amai, haha, joh, hallo kroket, ook ne goeiemorgen, hallokes,
    zie ook watte, wadde, datte, dadde

    Er zaten jawadde drie vliegen in mijn soep!

    - En toen zaten er ineens zes hollanders in onze tent!
    - Jawadde!
    - Jade … da’s straf …

    Jawadde man, dat was heet vandaag, en morgen nog heter!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 06 Dec 2018 23:07
    5 reactie(s)

    #39627

    zatte zever
    (vaste woordverbinding)

    zattemanspraat, zie ook zatte kul
    onzin, zever

    PS… nu kunnen we wel niet meer roddelen! … weg koffie en thee … de Leffe terug aansluiten en terug beginnen met de zatte zever dan! (https://forum.mountainbike.be/viewtopic.php?p=278762)

    “Er was veel geloop tussen de Bemdhal en de cafés in het centrum, er was veel zatte zever op straat, er werd in brievenbussen geplast, er werd geregeld vandalisme in de omgeving vastgesteld,… " (https://www.arendonk.be/f)

    8 dec. 2006 – Eén, 11 uur. “’t Zal wat zijn: twee zeveraars bij elkaar. Want dat is alles wat ze kunnen; zatte zever verkopen.” (politics.be)

    “nog wat meer regeringen, commissies, staatssecretarissen, politiezones en nog wat van die zatte zever in het leven roepen en wedden het zal nog complexer worden. (reactie in HLN 070518)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 06 Dec 2018 22:34
    0 reactie(s)

    #39628

    zatte zever
    (vaste woordverbinding)

    zattemanspraat, zie ook zatte kul
    onzin, zever

    PS… nu kunnen we wel niet meer roddelen! … weg koffie en thee … de Leffe terug aansluiten en terug beginnen met de zatte zever dan! (https://forum.mountainbike.be/viewtopic.php?p=278762)

    “Er was veel geloop tussen de Bemdhal en de cafés in het centrum, er was veel zatte zever op straat, er werd in brievenbussen geplast, er werd geregeld vandalisme in de omgeving vastgesteld,… " (https://www.arendonk.be/f)

    8 dec. 2006 – Eén, 11 uur. “’t Zal wat zijn: twee zeveraars bij elkaar. Want dat is alles wat ze kunnen; zatte zever verkopen.” (politics.be)

    “nog wat meer regeringen, commissies, staatssecretarissen, politiezones en nog wat van die zatte zever in het leven roepen en wedden het zal nog complexer worden. (reactie in HLN 070518)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 06 Dec 2018 22:34
    0 reactie(s)

    #39629

    Marrakesh of Marracrash
    (actuele uitdrukking)

    uitdrukking die verkort de spagaat van de Belgische regering weergeeft over het al of niet ondertekenen van ‘het akkoord van Marrakech’

    Neemt de premier het vliegtuig naar Marrakech of wordt het de wagen naar de koning om het ontslag van zijn regering aan te bieden – Marrakech of Marracrash? (Radiocommentaar, hedenmorgen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 06 Dec 2018 22:30
    0 reactie(s)

    #39630

    Brussel, van ~ op klein patatten springen
    (uitdrukking)

    van de hak op de tak, onverwachte wendingen geven aan een gesprek

    in het Brabants sprekend gedeelte van Vlaanderen, niet gebruikt in West-Vlaanderen

    “Met jou is echt geen discussie te voeren daar je steeds van de hak op de tak en van Brussel op klein patatten springt.”(https://forum.politics.be/showthread.php?p=7820934)

    “Een veelprater die niet veel te zeggen heeft, kreeg bij de moeder van Hans de volgende quotering: Die springt ook van Brussel op klein patatten.” (https://books.google.be/books?isbn=9400404441)

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door fansy op 06 Dec 2018 22:24
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.