Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #38911

    manneken pis
    (persoonsnaam)

    manneken pis is een standbeeldje in het centrum van Brussel en stelt een 58 cm groot plassend ventje voor.

    In 1388 stond er op de hoek van de Stoof- en de Eikstraat al een fontein waarvan een stenen beeldje deel uitmaakte dat Julianekensborre of Petit Julien werd genoemd. Het beeldje zelf is niet bewaard gebleven, evenmin een afbeelding ervan, maar vanaf 1452 verschijnt de naam Manneken Pis in de archieven. (wikipedia)

    Klik op de afbeelding
    Bruxelles Manneken Pis

    Zie ook Jeanneke Pis

    Volgend weekend gaan we een dagske Brusselen en het bezoek aan Manneken Pis mag daarbij niet ontbreken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Nov 2018 21:56
    0 reactie(s)

    #38912

    cliquetsysteem
    (het ~, -en)

    belastingssysteem waardoor de taks op diesel automatisch verlaagd wordt als deze boven een prijs stijgt

    zie ook kantelcliquet

    cliquet (tourniquet) {1898} < frans cliquette “klapper”, van cliqueter “kletteren, klikken”, van cliquer (vgl. clique). (Van Dale Etymologisch woordenboek)

    Toen het cliquetsysteem nog maar pas in werking was getreden, heeft het bij forse prijsstijgingen van diesel in november 2007 niet gewerkt, omdat er geen regering was om deze te activeren.

    Stijgende dieselprijzen: sp.a wil cliquetsysteem afschaffen – HLN.be

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Nov 2018 20:25
    0 reactie(s)

    #38913

    halfmaan
    (de ~ (vr.), -en)

    AN ragebol, raagbol,
    half ronde borstel aan een lange steel om spinrag weg te nemen

    Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands

    zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel, halvemaan

    Klik op de afbeelding
    Ragebol, halfmaan

    Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.

    2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
    A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:36
    4 reactie(s)

    #38914

    ip uwen tid zin

    menstrueren

    De studentin kwam een pijnstiller vragen omdat ze ip haarne tid was gekomen.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:34
    1 reactie(s)

    #38915

    garing
    (de ~ (v.), -en)

    het garen, de gaarheid.
    voldoende toebereid om gegeten te kunnen worden

    < Oudnederlands garo (gaar)

    De garing van de vis is ietske te ver want de vis is droog en taai.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:33
    5 reactie(s)

    #38916

    morzel
    (de ~ (m.), ~s)

    Van Dale 2016 online: BE deel, krui­mel, brok
    zeer veel uitspraakvarianten
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: morzel: znw., thans in Zuid-Nederland nog in gebruik, en aldaar m.; Kiliaan (1588) heeft ”morsele, mica, frustulum”.
    - In den zin van kruimel opgegeven bij Cornelissen-Vervliet, ook oneigenlijk. De Germaansche stam murs- naast mursk-: vergelijk mors komt ook voor in hoogduits mörser, in middelhoogduits zermürsen enz.
    “Geeft de mörzels aan de kiekens”, Cornelissen-Vervliet 1899

    zie ook muizel

    Zelfs een morzel grond wordt niet zomaar weggegeven.

    “Nooit zal men ons een morzel gronds ontwringen,
    Zoolang één Belg, ’t zij Waal of Vlaming leeft.(bis)”
    (tekst van de Brabançonne)

    demorgen.be: Volgens Van Ranst wordt het steeds duidelijker dat “sommige grootbanken zich gedragen als criminele organisaties en sommige allerrijksten geen morzel solidariteit tonen”.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:29
    0 reactie(s)

    #38917

    meuzzel
    (de ~ (m.), ~s)

    morzel, kruimel
    bnw: meuzzelig

    zie ook: meuzzelen, meuteling, kruimeling

    ook in de Kempen

    < morzel; bij Kiliaan (1588) morsele, korreltje
    Cornelissen (1899): “Geeft de mörzels aan de kiekens.”

    In zijn onderlijfke zaten weer meuzzels, die kruimels zijn van veel te oud brood te eten.

    Regio Hageland
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:28
    1 reactie(s)

    #38918

    meuzzel
    (de ~ (m.), ~s)

    morzel, kruimel
    bnw: meuzzelig

    zie ook: meuzzelen, meuteling, kruimeling

    ook in de Kempen

    < morzel; bij Kiliaan (1588) morsele, korreltje
    Cornelissen (1899): “Geeft de mörzels aan de kiekens.”

    In zijn onderlijfke zaten weer meuzzels, die kruimels zijn van veel te oud brood te eten.

    Regio Hageland
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:27
    1 reactie(s)

    #38919

    Messenvechter
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    spotnaam voor (onder andere) de bewoners van de gemeente Stekene

    “Als je aan een Stekenaar vraagt naar de spotnaam is er maar een antwoord en dat is “Messenvechter” op zijn plat Stekens “Messevechter” Heb mij vader altijd horen vertellen (1914 geboren+) hoe hij als Kemzekenaar, nu deelgemeente van Stekene, de messenvechters moest ontlopen om te komen vrijen in Stekene (met mijn moeder+) "(http://www.henkdeconinck.be/spotnamen/stekene1.htm)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 18:26
    0 reactie(s)

    #38920

    schouwveger
    (de ~ (m.), ~s)

    schoorsteenveger
    variant schouwvager

    Als ge de schouw van bovenaf wilt laten kuisen, komt de schouwveger met een hoogtewerker. Ge zult verschieten hoeveel roet er naar beneden komt.

    Zwarte Piet een Afrikaan? Nee, nooit geweest! Toch niet in het goede oude Brabant. Ik weet het zeker, ik heb een specialist geraadpleegd: Felix Timmermans. Een kleine honderd jaar geleden heeft de grote Lierenaar Piet ten tonele gevoerd als een Schouwvager. Met een a.(Gaston Durnez in Doorbraak 281118)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 17:55
    0 reactie(s)

    #38921

    spelen, met mijn voeten ~, tot vermaak van mijn hielen
    (uitdr.)

    op de vraag “Wat gaan we doen ?” antwoorden met een nietszeggende uitdrukking

    Wat gaat ge doen ? Spelen met mijn voeten, tot vermaak van mijn hielen.

    Regio Waasland
    Bewerking door renel op 28 Nov 2018 16:53
    0 reactie(s)

    #38922

    Messenvechter
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    spotnaam voor de bewoners van de gemeente Stekene

    “Als je aan een Stekenaar vraagt naar de spotnaam is er maar een antwoord en dat is “Messenvechter” op zijn plat Stekens “Messevechter” Heb mij vader altijd horen vertellen (1914 geboren+) hoe hij als Kemzekenaar, nu deelgemeente van Stekene, de messenvechters moest ontlopen om te komen vrijen in Stekene (met mijn moeder+) "(http://www.henkdeconinck.be/spotnamen/stekene1.htm)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 15:46
    0 reactie(s)

    #38923

    Messenvechter
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    spotnaam voor de bewoners van onder andere de gemeentes Stekene en Tremelo

    “Als je aan een Stekenaar vraagt naar de spotnaam is er maar een antwoord en dat is “Messenvechter” op zijn plat Stekens “Messevechter” Heb mij vader altijd horen vertellen (1914 geboren+) hoe hij als Kemzekenaar, nu deelgemeente van Stekene, de messenvechters moest ontlopen om te komen vrijen in Stekene (met mijn moeder+) "(http://www.henkdeconinck.be/spotnamen/stekene1.htm)

    “Voor het gemeentehuis staat een standbeeld van de hand van Flor Hermans dat de Messenvechters symboliseert.” (https://www.tremelo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 15:44
    0 reactie(s)

    #38924

    pinken
    (ww. pinkte, gepinkt)

    1. richtingaanwijzers gebruiken, het knipperen van de pinklichten
    zie: pinker

    2. knipperen van een lamp; het aan- en uitgaan
    zie ook pinken: knipogen
    zie ook plinken
    vgl. Duits blinken (richtingaanwijzer aanzetten)

    Clip: zie hier

    1. Voor ge links of rechts wil draaien, moet ge eerst pinken.

    2. Pinken Lamp
    Af en toe heb ik last van een lamp (eigenlijk alle lampen in het huis) die met onregelmatige tussenpauzes pinkt wanneer één van mijn buren met een zwaar apparaat werkt. (forum)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Nov 2018 14:53
    2 reactie(s)

    #38925

    clignoteur
    (de ~ (m.), -s)

    richtingaanwijzer, pinker

    < Belgisch-Frans: clignoteur, Frans: clignotant, feu clignotant

    Set avd 210 hd

    Dáár se! Clignoteur naar rechts en dan links afdraaien!

    Sommige auto’s uit de jaren 60 hadden uitklapbare clignoteurs.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Nov 2018 14:50
    7 reactie(s)

    #38926

    poerloere
    (bijv. naamw.)

    scheel
    dronken (vooral gezegd van vrouwen)

    In West-Vlaanderen voor scheel, ook voor dronken (inzonderheid van vrouwen gezegd), en vervolgens als znw. voor: een borrel, jenever (de bo 1873; de laatste bet. ook vermeld in een aant. v. gezelle).
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: poereloere

    zie ook andere betekenis van poerloere als zelfst. nw.

    Hij kijkt poerloere.
    Zij drinkt zich dikwijls poerloere.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 13:46
    0 reactie(s)

    #38927

    poerloere
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    borreltje jenever
    er bestaan zeer veel uitspraak- en vormvarianten

    zie ook andere betekenis van poerloere als bijv. nw.

    “Men zei ook een poereloertje opzetten voor ‘zich bedrinken’. Volgens een Gents woordenboek uit 1950 was deze borrelnaam toen verouderd. De vorm poerloertje werd echter nog in 1984 opgenomen in een studie over de levende Vlaamse volkstaal. "(https://www.ensie.nl/ewoud-sanders/poerloertje)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 13:46
    0 reactie(s)

    #38928

    poerloere
    (bijv. naamw.)

    scheel
    dronken (vooral gezegd van vrouwen)

    In West-Vlaanderen voor scheel, ook voor dronken (inzonderheid van vrouwen gezegd), en vervolgens als znw. voor: een borrel, jenever (de bo 1873; de laatste bet. ook vermeld in een aant. v. gezelle).
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: poereloere

    Hij kijkt poerloere.
    Zij drinkt zich dikwijls poerloere.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 13:37
    0 reactie(s)

    #38929

    poepeloere
    (bn.)

    te veel gedronken, bezopen
    zie ook: deirm, pottendarm, zjaak, pottoe, petrol zijn, poepzat

    als bijw. poepeloere zat
    zie ook poerloere

    De Karel was op de trouwfeest poepeloere zat.

    Poepeloere was em, niet te doen!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 13:28
    2 reactie(s)

    #38930

    gekort, wat is dat nu ~
    (uitdr. )

    wat maakt dat nu uit? welk voordeel heeft dat? wat heb je daar nou aan?

    uitspraak in Antwerpen: klik op het luidsprekertje om het woord te beluisteren

    ook korten, niet ~
    gekort zijn

    Wat is da na gekört da ge u een ongeluk loopt achter dien tram. Hij is toch weg.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 28 Nov 2018 13:23
    5 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.