Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3281

    isomoschuim

    piepschuim, polystyreen, frigoliet

    zie isomo

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:59
    0 reactie(s)

    #3282

    kant
    (de ~ (m.), kent, kentsje)

    boterham

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    etymologiebank:
    Nhd. Kanten ‘homp brood, kapje’ gaat terug op de verouderde mnl. betekenis ‘stuk brood’, via Nederlandse kolonisten in Oost-Duitsland (12e eeuw)

    Middelnederlandsch Woordenboek: Cant
    Stuk, brok, homp, bete. Kiliaan kant broots, j. hompe, frustum praecidaneum; gall. chanteau; angl. cantell.
    Schuermans : kant is een boterham;
    ook in samenstellingen: kezekant, koolkant, spijzekant en kantzak, bedelzak, alsmede de uitdrukking ‘om kanten gaan’, bedelen

    wnt: Kant
    Mnl. Cant, wrs van het oudfrans: cant, can; nieuwfrans: champ
    dat van Keltischen oorsprong is (?)

    zie ook: botram, boke, stute

    Wao hébs dich èn z’n botrammedaus zitten haajn? Ne sjroêpkant, ne keiskant en nen derm sesies!
    (Wat heb jij in je boterhammendoos zitten vandaag? Een boterham met stroop, ene met kaas, en een eindje worst.)

    Ich niks as ne botterkant.
    (Ik enkel een met boter besmeerde snede broods.)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:59
    1 reactie(s)

    #3283

    aese

    zie haas

    Handschoen

    Doe jouw aese aan want het is koud.

    Regio Maasland
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:58
    1 reactie(s)

    #3284

    aese

    zie haas

    Doe jouw aese aan want het is koud.

    Regio Maasland
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:57
    1 reactie(s)

    #3285

    peird
    (het ~, ~en)

    paard

    uitspraak met zware e

    etymologie zie peerd

    Antwerpen: peird, perdje
    Hageland: peid
    Herentals: pjeid, pjedje
    Leuven: pjeid
    Lier: peird, perdje
    Scheldeland: pojeid

    Wij hebben met ons huifkar en ons peird een toertje gemaakt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:57
    0 reactie(s)

    #3286

    helegans
    (bw.)

    helemaal, totaal

    uitspraak: hieëlegans(t)
    uitspraak in het West-Vlaams klik op het pijltje

    zie ook gielegar

    Ik heb de radio op de grond laten vallen, nu is ’m hieëlegans kapot.

    Zijde gij nu helegans? (Zijt ge helemaal zot geworden?)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:56
    3 reactie(s)

    #3287

    gans
    (bn., bw.)

    helemaal, totaal

    vnw

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks de bloemlezing onder)

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3; In Algemeen Nederlands wordt ‘gans’ in de betekenis ‘geheel’ voornamelijk nog gebruikt in uitdrukkingen als ‘van ganser harte’ en ‘de godganse dag’.

    zie ook: helegans, godgansige

    “Nee, gans is geen standaardtaal in de betekenis ‘heel, geheel, volledig’.” (taaladvies.net)

    “Gans is geen standaardtaal in de betekenis ‘compleet, (ge)heel, helemaal, totaal, volledig’. Gans wordt in die betekenis vooral in de spreektaal in België nog gebruikt.” (taaltelefoon.be)

    Als ge gans uw bord leeg eet, krijgt ge straks nog ne lekstok.

    Ik heb van gans de nacht geen oog dicht gedaan.
    Maasland: Ich hub de ganse nach gein oug toe gedoan.

    Ik weet van gans die affaire niets.

    Hij zit gans de tijd achter zijn pc.

    Het is gans anders gegaan dan we hadden gepland: in plaats van op tijd onze volgende trein terug te hebben, raakten we gans bezopen en belandden we gans alleen in het station, lang nadat de laatste trein was vertrokken.

    ‘De tael is gansch het Volk’ (P. van Duyse)

    Bloemlezing De Standaard:
    Wilfried en Guido Van Baelen van de befaamde Galaxy-studio’s in Mol inviteerden deze week de vakpers uit gans de wereld om kennis te …(standaard.be)
    Daar lieten de 12.000 in Olympia gans de tweede helft geen twijfel over bestaan. (standaard.be)
    Leden van de federale politie en Europese interventie diensten houden gans de week een grote oefening in de haven van de badstad. (standaard.be)
    Daaruit ontstaat een brede waaier aan kwaliteitsinitiatieven en verbeteracties doorheen gans het ziekenhuis.(standaard.be)
    enz.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:55
    11 reactie(s)

    #3288

    alzeleven
    (bw.)

    altijd, eeuwig, immer

    Ik heb het alzeleven zo gekend.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:54
    2 reactie(s)

    #3289

    kikvors
    (de ~ (m.), ~en)

    kikker

    Van Dale 2005: kikker

    zie ook veus, vors
    vgl vorsenslidder, kikkerdril, veusseslidder

    Noto Emoji KitKat 1f438

    De kikvors sprong uit het water op de oever dicht tegen mijn voeten. Waarschijnlijk om te kijken of ik zijn prinses was, maar hij was rapper vroem het water in, dan hij eruit kwam.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:51
    0 reactie(s)

    #3290

    oorpiek

    tik voor de oren met vingers

    goed opletten of ge krijgt een oorpiek

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:48
    3 reactie(s)

    #3291

    proes
    (de~, (m.), geen mv.)

    proes

    enkel in Herenthout

    zie ook: poepgelei

    Proes op de boterham.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:47
    0 reactie(s)

    #3292

    poepgelei
    (de ~ (m.), ~en)

    Appel + perenstroop, Luikse siroop

    zie ook: proes

    Klik op de afbeelding
    Daggi 031

    Mijn moeder eet elke morgen poepgelei op haar boterham.

    “… het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood. De term “poepgelei” wordt vooral in de Antwerpse Kempen gebruikt." (deredactie.be)

    Volgens zoon Frans is het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:47
    4 reactie(s)

    #3293

    proes
    (de~, (m.), geen mv.)

    appel + perengelei (Luikse siroop)
    enkel in Herenthout

    zie ook: poepgelei

    Proes op de boterham.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Kippie op 05 May 2025 10:46
    0 reactie(s)

    #3294

    Seaking
    (begrip)

    voormalige militaire reddingshelikopter van de kustwacht

    opm: Ondertussen is er een nieuwe reddingshelikopter NH90 in gebruik genomen, maar ook die wordt in het dagelijks taalgebruik ook wel eens, volgens kenners ten onrechte, Seaking genoemd.

    “De brandweer van Nieuwpoort is samen met de Seaking en de scheepvaartpolitie massaal uitgerukt voor het vermiste meisje”, zegt brandweeradjudant Luc David (vrt.be)

    Na een bezinningsmoment volgt een bloemenhulde en zal Defensie onder meer met de Seaking over de plaats van de ramp vliegen. (demorgen.be)

    Een Seaking landde gisteravond met drie zwaarverbrande jonge Volendammers op de helihaven van het Universitair Ziekenhuis in Gent. (standaard.be)

    Staaldraad van Bekaert, ‘Ons Kookboek’ van de Boerinnenbond, een Seaking-helikopter, een handgetekend truitje van Nicolas Lombaerts van het ter ziele gegane KV Oostende, een stukje Flandria uit Zedelgem, een judogordel van wielrenner Yves Lampaert of bokshandschoenen van Delfine Persoon: bezoekers ontdekken in de Wunderkammer en in de vitrinekasten doorheen het Provinciaal Hof voorwerpen die het leven, wonen, werken en ‘zijn’ van de West-Vlaming illustreren. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 May 2025 09:34
    0 reactie(s)

    #3295

    kunsten
    (de (v), altijd meervoud)

    acrobatie of stunts

    Ze waren in het circus kunsten aan het doen.

    Hij wou met zijn zatte botten weer kunsten uithalen maar ze konden hem gelukkig op tijd tegenhouden. Dat scheelt weeral een trip naar de spoed waarschijnlijk.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door FixerBot op 04 May 2025 22:59
    3 reactie(s)

    #3296

    studie
    (zn. v.; ~s)

    studiezaal

    vnw: studiezaal

    opm: studie als het studeren in de studiezaal is SN

    Je kind heeft zijn / haar bril gisteren vergeten in de studie (arts.kuleuven.be)

    Is er iets vervelenders dan uren in de studie zitten? (standaard.be)

    Op aanvraag kunnen kinderen uit het 1ste leerjaar, die maar na 17.30 uur worden afgehaald, ook naar de studie gaan. (vbs-bijenkorf.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 04 May 2025 22:59
    0 reactie(s)

    #3297

    schiessigaard
    (ne ~, (m), -en)

    schiessig persoon

    iemand die altijd onrustig of gejaagd is of tewerk gaat

    Da’s toch ne schiessigaard, ja! Ik krijg er zenuwen van.

    Regio Waasland
    Bewerking door FixerBot op 04 May 2025 22:58
    0 reactie(s)

    #3298

    achterjaar
    (znw. het ~, -jaren)

    najaar, herfst
    zie ook bamis

    jaarlijks maak ik in ‘t achterjaar ook een likeur met sleepruimen (vlaamshobbybrouwforum.be)

    Wat ezelsbruggetjes om te onthouden dat de klok in de nacht van zaterdag op zondag om 03.00 uur toch écht een uur teruggaat: In het voorjaar gaat de klok een uur vooruit. In het najaar (het achterjaar) gaat de klok een uur achteruit. (hln.be)

    Elk jaar kweekten Irma en Gustaaf een varkentje dat in het achterjaar werd geslacht, meestal de zondag van Oostende-kermis (eerste zondag van oktober). (archief.oostende.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 04 May 2025 22:58
    0 reactie(s)

    #3299

    staal
    (bijwoord)

    plots, ineens

    Hij paarde staal omvaar.
    (paarde→ van paren)

    Hij viel plots achterover.

    Regio Waasland
    Bewerking door FixerBot op 04 May 2025 22:58
    2 reactie(s)

    #3300

    inoxidabel
    (bn.)

    vnw: roestvrij

    vgl. inox

    Meestal is dit opgeborgen in een inoxidabel doosje. (mot.be)

    Inoxidabele kaasrasp met antislipvoetjes (2dehands.be)

    Die dag heb ik toch nog, met mijn vulpen natuurlijk, een roerende dankbrief geschreven aan tante Fien, en toen ik mijn handteken onder deze , feitelijk mijn eerste officiële grote-mensen-creatie zwierde… brak mijn inoxidabel spierwit penneke zijn linker
    pootje… rats af. (oudleerlingdonboscohechtel.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 04 May 2025 22:58
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.