Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #30931

    macadam
    (de ~ (m.), geen mv.)

    macadamweg, asfaltweg
    Type wegverharding die populair was in België, maar al een dertigtal jaren niet meer wordt toegepast.

    < Eng. macadam
    genoemd naar de uitvinder, de Britse ingenieur John London McAdam (1756-1836)

    zie ook wegcode

    Volg de macadam tot aan het rood licht en ga daar rechtsaf een kasseibaantje in.

    Hij woont langs de makkadam voor de bakker. (Cricri, 14 febr. 2011)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:48
    8 reactie(s)

    #30932

    kerkwegel
    (de ~ (m.), ~s)

    voet- of fietsweggetje door de velden normaal altijd richting dorpskerk, deze zijn normaal de kortste weg naar de kerk

    uitspraak: kerkeweugel

    ook in West-Vlaanderen

    zie ook wegel; wegcode

    Ik was rapper met de fiets langs die kerkeweugel dan mijn buur met de wagen langs de gewone weg.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:47
    2 reactie(s)

    #30933

    kasseistraat
    (de ~, ~en vr. zelfst. nw.)

    straat belegd met kasseien

    zie ook kasseiweg, kasseibaan; wegcode

    Dikkele - Brouwerijstraat

    Slechtste kasseistraten worden heraangelegd … met kasseien (NB 090115 TITEL)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:47
    0 reactie(s)

    #30934

    wegcode
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming moet af en toe eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Om van punt A naar punt B te geraken, moet hij een beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.

    voertuigen:
    cabriard
    camion
    camionette
    crèmekar
    decapotabel
    geit
    hollandse mercedes
    ministadswagen
    mobilhome
    moto
    motocyclette
    opligger
    otto
    trottinette
    velo
    vlieger
    wagen

    wegen:
    afslag
    autostrade
    baan
    baanvak
    buurtweg
    drievaksbaan
    egelwegel
    fietsostrade
    gemeenteweg
    gracht
    heirbaan
    kasseibaan
    kasseiweg
    kerkwegel
    macadam
    middenvak
    ovalen punt
    ovonde
    rijbaan
    rijvak
    rondpunt
    tarmac
    trage weg
    trottoir
    tunnelkoker
    tweevaksbaan
    vak
    velostrade
    viervaksbaan
    voetpad
    wegel
    wegenis

    varia:
    aan de klap
    accident
    achter de hoek
    achterruitontdooiing
    amortisseur
    auto-accident
    autoconstructeur
    autocontrole
    automatic
    baancafé
    baandancing
    baanhotel
    baanrestaurant
    baanwinkel
    baan, onder de ~
    baarchoc
    bache
    banden leggen
    banden steken
    bedrijfswagen
    betalend parkeren
    bielle
    blokrijden
    bluts
    blutsen
    Bob
    boîte
    bollen
    cabrioleren
    camion, van de ~ gevallen
    chappement
    copiloot
    corijder
    depanneren
    doorvlammen
    dwarsen
    een rijdende doodskist
    embrayage
    embrayeren
    ertegen plakken
    faar
    firmawagen
    frein
    garagepoort
    garagist
    gardeboe
    gat, in iemands ~ zitten
    groene nummerplaat
    handelaarsplaat
    herspuiten
    hol van Pluto
    ijsgang
    janettenbak
    kaartjesknipper
    keuring
    kilometriek
    kreukelpaal
    langs
    loonwagen
    maleur
    maneuver
    middenvakrijder
    mobiliteitsknoop
    monovolume
    motard
    moteur
    naft
    nummerplaat
    occasie
    op den trein, tram, velo
    pinken
    pinker
    pinkers opzetten
    pinklicht
    plak
    platten band
    Porschist
    ressort
    rijmplek
    rood licht
    schouwing
    schouwingsbewijs
    sjieken bak
    slijklap
    smijten, alles dicht ~
    sortie
    soupape
    statie
    stationeren
    treinbegeleider
    uitblutsen
    uitbollen
    verbodsteken
    verkeersaccident
    verkeersbelasting
    verkeerscode
    verkeershinder
    verkeersinbreuk
    verkeerswisselaar
    vervangstuk
    Vespist
    vlammen
    vis platinées
    vitesse
    vitessepook
    volumewagen
    voorbijsteken
    voorruitontdooiing
    waar men gaat langs Vlaamse wegen
    wegbollen
    wegeniswerken
    wegenwerken
    wet betreffende de politie over het wegverkeer
    wisselstuk
    z-plaat

    > andere betekenis van wegcode

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:47
    10 reactie(s)

    #30935

    heirbaan
    (de ~, (v.), ~banen)

    heerbaan, heerstraat, heerweg, een kasseiweg

    Oorsprong: Het is een kasseibaan, aangelegd door de Romeinen met als oorspronkelijk doel van “snelweg” te zijn.
    Ze legden 1000’den kilometers wegen aan naar alle delen en kolonies van het Romeinse Rijk. De banen werden door iedereen gebruikt.
    In tal van Vlaamse steden en dorpen komt men praktisch een heirbaan tegen, ook als straatnaam. Thans overlapt met macadam of asfalt.

    Van Dale online: heerbaan (SN)

    zie ook wegcode

    De bekendste heirbaan in de geschiedenis is de Via Belgica.

    Visitatie van de dry heirbanen, heirstraten ofte groote wegen binnen Berlaer, bij gailliard, Keure v. Hazebr. 5, 317 b (Berlaar, 1762) (WNT)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:46
    1 reactie(s)

    #30936

    kasseiweg
    (de ~ (m.), ~en)

    weg gemaakt met kasseien

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook kasseistraat, kasseibaan
    vgl heirbaan

    zie ook wegcode

    Afbeelding zie hier

    Als het regent liggen de kasseiwegen er voor wielertoeristen gevaarlijk bij.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:45
    0 reactie(s)

    #30937

    kasseibaan
    (de~, v., ~banen)

    een kasseiweg

    zie ook kasseistraat; wegcode

    koppenberg in 2017
    kasseibaan

    De Koppenberg is de allerslechtste kasseibaan in de Vlaamse Ardennen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:45
    0 reactie(s)

    #30938

    gracht
    (de ~ (v.) ~en)

    greppel

    zie ook loopgracht; wegcode

    De auto raakte achtereenvolgens een boom en een verkeersbord, en belandde uiteindelijk in de gracht.

    > andere betekenis van gracht

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:44
    0 reactie(s)

    #30939

    gracht
    (de ~ (v.), ~en)

    sloot

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook wegcode

    6 lipca (4)

    “Wacht, ik zal je helpen!”
    " Ja…van de kant in de gracht zeker!".

    Dat is van de oever in de gracht (Ned. van de wal in de sloot) (Van Dale)

    Ouwe koeien uit de gracht halen. (Ned. uit de sloot)

    > andere betekenis van gracht

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:44
    0 reactie(s)

    #30940

    gewestweg
    (zn. m. -en)

    openbare weg die beheerd wordt door een van de drie gewesten

    Van Dale 2015 online: BE

    zie ook wegcode

    De gewestwegen worden aangeduid door een wegnummer voorafgegaan door de letter N.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:44
    0 reactie(s)

    #30941

    gemeenteweg
    (zn. m.; ~en)

    In België worden de gemeentewegen beheerd door een van de 589 gemeenten. (…)In Vlaanderen zijn gemeentewegen vaak lokale wegen, maar dit is niet altijd het geval. Het begrip “lokale weg” verwijst immers naar de functie, terwijl het begrip “gemeenteweg” naar de wegbeheerder verwijst.(…) In Nederland worden gemeentewegen (ook) lokale wegen genoemd.

    zie ook gewestweg; wegcode

    Niet alleen de snelwegen maar ook de provinciale en lokale wegen (het equivalent van onze gewest- en gemeentewegen) hebben met meer files af te rekenen. (vrt.be – Hajo Beeckman over verkeer in NL)

    Het gemeentewegendecreet maakt van een beslissing over een gemeenteweg een volledig gemeentelijke aangelegenheid. (vvsg.be)

    R4 wordt gemeenteweg zonder vrachtwagens – De Standaard

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:44
    0 reactie(s)

    #30942

    fietsostrade
    (de ~, ~s vr. zelfst. nw.)

    fietssnelweg, weg bestemd voor fietsers die zo ingericht is dat het fietsverkeer er over lange afstand veilig en vlot kan verlopen

    ook velostrade

    naar analogie met autostrade

    Van Dale: BE fiets­snel­weg (opgenomen in 2015)

    zie ook fiets-o-strade; wegcode

    Het jaagpad langs het Albertkanaal zal op korte termijn ingericht worden als fietssnelweg. (…) Titel
    Het provinciebestuur heeft zopas de tracéstudie die de ontwikkeling van een veilige fietssnelweg langs het Albertkanaal onderzoekt, afgerond. Bedoeling van de fietsostrade is dat fietsers conflictvrij lange afstanden kunnen afleggen (HNB050613)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:43
    0 reactie(s)

    #30943

    egelwegel
    (zn; m.; ~s)

    neologisme: een kleine opening in de afrastering waardoor de egel van de ene hof naar de andere kan

    slechts 5 goegels in .NL meestal m.b.t. .BE

    zie ook wegel; wegcode

    In de deelnemende gemeenten krijgt iedereen die een egelwegel maakt een egelwegelbordje.(gemeentevoordetoekomst.be)

    Pimp je tuin egelvriendelijk op: maak met de kids bordjes met ‘egelwegel’ (rlm.be)

    Dan helpt een egelteam jullie op weg en krijgen jullie het bordje egelwegel om boven de doorgang te hangen. (koksijde.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:42
    0 reactie(s)

    #30944

    drievaksweg
    (de ~ (m), -wegen)

    zie drievaksbaan

    zie ook wegcode

    vb. aldaar

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:42
    1 reactie(s)

    #30945

    drievaksbaan
    (de ~ (v), -banen)

    weg met drie rijstroken naast elkaar; (ook) zgn. dodenweg, waarvan het middenvak als inhaalstrook dienst doet

    ook drievaksweg

    zie ook wegcode

    Hoogstade krijgt een omleidingsweg en tot net voor Veurne wordt de weg een drievaksbaan met ventwegen.

    Maar goed dat ze die drievaksbanen hebben afgeschaft, dat waren echte dodenwegen!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:42
    0 reactie(s)

    #30946

    buurtweg
    (de ~ (m.), ~en)

    lokale weg

    Buurtwegen zijn wegen (gemeentewegen, voetwegen, kerkwegels en veldwegen) die opgenomen zijn in de atlas der buurtwegen van 1841. Elke buurtweg heeft een nummer.
    Indien een eigendom bezwaard is met een buurtweg geldt een publiekrechtelijke erfdienstbaarheid van overgang. Dit betekent dat deze weg altijd toegankelijk moet zijn voor het publiek. De stad staat in voor het onderhoud van de buurtwegen. (bron: dendermonde.be)

    DS2015 standaardtaal

    zie ook wegcode

    Klik op de afbeelding
    Buurtwegen - Oostkerke Diksmuide
    Fragment uit de Atlas der Buurtwegen

    • Veel passage is er hier niet, dit is maar een buurtweg.
    • Dit tracé is ook al te zien in de Atlas der Buurtwegen
    • Toen in 1841 de ‘Wet op de buurtwegen’ van kracht werd, wilde de wetgever ondubbelzinnig aanduiden welke kleine wegen een openbaar karakter hadden. Wie eigenaar was van die wegjes maakte daarbij niet uit. Al deze buurtwegen werden opgetekend in de Atlas der buurtwegen. De Atlas maakt een onderscheid in buurtwegen en voetwegen (sentiers). Voetwegen zijn smalle wegen, soms maar 1 meter breed en de bedding behoort gewoonlijk toe aan de aangelanden. (vlaamsbrabant.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:41
    3 reactie(s)

    #30947

    van
    (voorz.)

    in: zoals zich vergissen van tijd, plaats, persoon…

    zie vergissen, zich van iets of iemand ~

    -

    > andere betekenis van van

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Feb 2020 15:41
    1 reactie(s)

    #30948

    van
    (voorz.)

    sinds

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet alg.

    vgl. ook van sinds, van over; van dat; van als

    Ik ben al van eergisteren terug van de reis.

    Hij is van vorige week, geloof ik, begonnen op zijn nieuw werk.

    > andere betekenis van van

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Feb 2020 15:41
    0 reactie(s)

    #30949

    baanvak
    (het ~, ~ken)

    rijstrook

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. vak, rijvak

    zie ook wegcode

    Met al die gaten in het rechter baanvak is het niet eens zo verwonderlijk dat er zoveel kwieten in het middenste baanvak blijft ‘plakken’.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 24 Feb 2020 15:40
    0 reactie(s)

    #30950

    van
    (voorzetsels)

    door

    In Vlaanderen wordt heel dikwijls het handelend voorwerp voorafgegaan door “van” in plaats van “door”; dit gebruik lijkt wel af te nemen onder invloed van het AN

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    Hij werd van de directeur gestraft.

    zie tram, afgereden van de ~,
    van de maar bereden zijn,
    gas, van de ~ gepakt

    > andere betekenis van van

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Feb 2020 15:40
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.