Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
stiefzoon
zie ook verzamellemma mensen
“Bij het lezen merkten we op dat haar pluszoon, die ze omschrijft als een stille, wat teruggetrokken jongen die opgaat in zijn judo, een enorme aantrekkingskracht …” (Heidi De Pauw, Geen paniek!: Waarom we onze kinderen met een gerust hart kunnen loslaten ((2018))
De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.
algemeen:
bibi
boeleke
bruggepensioneerde
gast
jonk
jagger
jonggepensioneerde
jonkheid
jonkman
kadee
kapoen
kinderken
kinneke
koppel
madam
manneke
mee
meiske
pateeke
pagadder
patotter
pee
vent
vrouwmens
wijf
familie:
bomma
bompa
doopmeter
dooppeter
echteling
echtgescheiden
kozijn
lief
madam
meme
nonkel
nonkel pater
pepe
plusdochter
plusmama
pluspapa
pluszoon
schoonbroer
tant
tante nonneke
vent
wijf
zuster
-
De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.
Samenstellingen:
apenkot
ballenkot
bezemkot
buskotje
druppelkot
duivenkot
fietsenkot
fritkot
hoerenkot
hondenkot
jeneverkot
kattenkot
kiekenkot
koffiekot
platen kot
rokerskot
stemkotje
studentenkot
telefoonkot
tuinkot
waskot
wc-kot
zottekot
Studentenjargon:
kotstudent
kotbaas, kotmadam
kotbaasbedrijf
kotencomplex
kotreglement
kotleven
koteten en daarmee ook kotkilo’s
kotlabel
kotbelasting/kottaks
boerenkot
Uitdrukkingen:
kot, het ~ afbreken
dansen, mijn kot staat te ~
kot houden
kot, iemand uit zijn ~ lokken
kot, uit z’n ~ komen
kot, op ~ gaan, vervolgens kot, op ~ zitten
kot, het ~ vrij hebben / kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
kot, het ~ in brand steken
kot, het ~ is te klein
kot, eerst een ~ en dan een varken
Regionaal beperktere uitdrukkingen:
kot, iemand naar zijn ~ rijden
kot, er zijn ~ in hebben
kot, daar hebt ge het ~
sterven op het kot
kotje, in een ~ zitten
> andere betekenissen van koterij
De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.
Samenstellingen:
ballenkot
bezemkot
buskotje
duivenkot
fietsenkot
fritkot
hondenkot
kattenkot
kiekenkot
koffiekot
rokerskot
studentenkot
telefoonkot
tuinkot
waskot
wc-kot
Studentenjargon:
kotstudent
kotbaas, kotmadam
kotbaasbedrijf
kotencomplex
kotreglement
kotleven
koteten en daarmee ook kotkilo’s
kotlabel
kotbelasting/kottaks
Uitdrukkingen:
kot, het ~ afbreken
dansen, mijn kot staat te ~
kot houden
kot, iemand uit zijn ~ lokken
kot, uit z’n ~ komen
kot, op ~ gaan, vervolgens kot, op ~ zitten
kot, het ~ vrij hebben / kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
kot, het ~ in brand steken
kot, het ~ is te klein
kot, eerst een ~ en dan een varken
Regionaal beperktere uitdrukkingen:
kot, iemand naar zijn ~ rijden
kot, er zijn ~ in hebben
kot, daar hebt ge het ~
sterven op het kot
kotje, in een ~ zitten
> andere betekenissen van koterij
Ge moet de dingen in de juiste volgorde doen. Ge moogt niet te hard van stapel lopen.
- Voor dat ge die moto koopt zou ik maar zorgen dat ik werk had. Eerst een kot en dan een varken.
- Mijn verloofde wou eerst een eigen woning vooraleer aan kinderen te beginnen. “Eerst een kot en dan een varken,”zei ze.
doen wat men wil, zonder toezicht van ouders, partner, baas, enz.
vrij spel hebben
letterlijk: het huis voor zich alleen hebben
- Zit de Paul nu weeral op café?
- Das zeker, die heeft het kot vrij: zijn vrouw is met haar vriendinnen op citytrip.
De dieven hadden het kot vrij want het huis was afgelegen en de bewoners waren op verlof.
verbonden zijn (vooral in politieke context)
< Fr. être scotché : a.h.w. met Scotch plakband aan elkaar plakken
‘We zijn scotché.’ Geen twijfel mogelijk, Groen en Ecolo stappen ofwel samen ofwel niet in een regering.(standaard.be)
Maar tot frustratie van de PS blijft CD&V zijn wagentje aan N-VA vasthaken. “Ze zijn scotché aan N-VA, zoals ze dat dan op zijn Frans zeggen.”. (vrt.be)
Die twee zijn scotché, zoals de Franstaligen het zo mooi verwoorden, verwijzend naar het plakbandmerk. (seniorennet.be)
In een klap raakt het cdH af van het imago dat ze scotché zijn – zijn lot heeft vastgebonden – aan de PS. (tijd.be)
verbonden zijn (vooral in politieke context)
> Fr. aan elkaar plakken met Scotch plakband
‘We zijn scotché.’ Geen twijfel mogelijk, Groen en Ecolo stappen ofwel samen ofwel niet in een regering.(standaard.be)
Maar tot frustratie van de PS blijft CD&V zijn wagentje aan N-VA vasthaken. “Ze zijn scotché aan N-VA, zoals ze dat dan op zijn Frans zeggen.”. (vrt.be)
Die twee zijn scotché, zoals de Franstaligen het zo mooi verwoorden, verwijzend naar het plakbandmerk. (seniorennet.be)
In een klap raakt het cdH af van het imago dat ze scotché zijn – zijn lot heeft vastgebonden – aan de PS. (tijd.be)
wc-hok, afgesloten toilet
Edmond en Guus zijn een wc-kot binnengevlucht (mensbrugghe.be)
Hij hield ze in appelsienkisten die hij met verroeste nagels tegen de balken had gespijkerd boven het wc-kot in de hof. (gva.be)
wasplaats
plaats in huis waar de was wordt gedaan
Gooi uw vuil kleren maar in ’t waskot.
hok, schuurtje, keet
maar ook (kleine) ruimte of plaats met een specifieke functie (zie samenstellingen onder)
Van Dale 2015: kot: Belgisch-Nederlands, spreektaal berghok, schuurtje
Klik op de afbeelding
.JPG)
zie ook ballenkot, bezemkot, fietskot, hoerenkot,hondenkot, koffiekot, rokerskot, studentenkot, waskot, zwijnenkot
zie platen kot
Mijn tuingerief staat in het kot.
> andere betekenissen van kot
bezemhok, kot voor borstels en ander kuisgerief
Had jij seks met een collega in het bezemkot? Zit je meer op Facebook of Twitter dan je werk verricht? (facebook)
Het bezemkot annex afvalruimte dus. (Vrolijke,vrolijke vrienden – Dimitri Verbelen)
Normaal moesten we dat elke keer gaan zeggen, dan sloten ze hem op in het bezemkot zolang het duurde, maar ze waren toen al heel het … (9maand.be)
bezemhok
Had jij seks met een collega in het bezemkot? Zit je meer op Facebook of Twitter dan je werk verricht? (facebook)
Het bezemkot annex afvalruimte dus. (Vrolijke,vrolijke vrienden – Dimitri Verbelen)
Normaal moesten we dat elke keer gaan zeggen, dan sloten ze hem op in het bezemkot zolang het duurde, maar ze waren toen al heel het … (9maand.be)
hok, schuurtje, keet
maar ook (kleine) ruimte of plaats met een specifieke functie (zie samenstellingen onder)
Van Dale 2015: kot: Belgisch-Nederlands, spreektaal berghok, schuurtje
Klik op de afbeelding
zie ook ballenkot, bezemkot, fietskot,hondenkot, koffiekot, rokerskot, studentenkot, waskot
zie platen kot
Mijn tuingerief staat in het kot.
> andere betekenissen van kot
hok, schuurtje, keet
maar ook (kleine) ruimte of plaats met een specifieke functie (zie samenstellingen onder)
Van Dale 2015: kot: Belgisch-Nederlands, spreektaal berghok, schuurtje
Klik op de afbeelding
zie ook ballenkot, fietskot,hondenkot, koffiekot, rokerskot, studentenkot, waskot
zie platen kot
Mijn tuingerief staat in het kot.
> andere betekenissen van kot
“Geneeskunde voor het Volk, afgekort GVHV, is een Belgische vereniging van geneeskundigen die gratis geneeskunde aanbiedt. Het is een initiatief van de PVDA dat van start ging op 4 januari 1971. De vereniging werd opgericht vanuit een marxistische ideologie en staat open voor iedereen. Geneeskunde voor het Volk bestaat uit elf groepspraktijken in heel België, met 53 dokters, 50 medewerkers en 72 vrijwilligers.” (Wikipedia)
Welkom bij de digitale wachtkamer van Geneeskunde voor het Volk Zelzate. Kies hier uw dokter. U kan na het aanmelden nog steeds van dokter wisselen … (digitalewachtkamer.be)
Na een conflict van 40 jaar hebben De Orde van Artsen en Geneeskunde voor het Volk (GVHV) de strijdbijl begraven. (standaard.be)
Van Duppen startte in 1981 de groepspraktijk Geneeskunde voor het Volk in Deurne, waarbij artsen slechts een basistarief vragen. (gva.be)
hondenhok
Het betreft een deur waarvan dus de opening reeds is gemaakt en die uitgeeft enerzijds op onze tuin en anderzijds in het hondenkot. (casius.be)
Mijn kleinkinderen hebben een hondje gekocht voor mijn verjaardag en nu moet ik nog rap een hondenkot ineenslagen. (vlaamswoordenboek.be – ineenslagen)
kattenhok
Ze slaapt veel en mijne toffe vent had daarstraks het kattenkot opengelaten (kattensite.be)
Het kwam uit wat we hier nogal oneerbiedig het kattenkot noemen: de studio van onze feliene huisgenoten, zeg maar. (wel-en-weetjes.blogspot.be)
hondenhok
Het betreft een deur waarvan dus de opening reeds is gemaakt en die uitgeeft enerzijds op onze tuin en anderzijds in het hondenkot. (casius.be)
Mijn kleinkinderen hebben een hondje gekocht voor mijn verjaardag en nu moet ik nog rap een hondenkot ineenslagen. (vlaamswoordenboek.be – ineenslagen)
hok, kleine ruimte voor opslag, schuurtje, keet
zie platen kot
Van Dale 2015: kot: Belgisch-Nederlands, spreektaal berghok, schuurtje
Klik op de afbeelding
zie ook koffiekot, rokerskot, ballenkot, fietskot, hondenkot
Mijn tuingerief staat in het kot.
> andere betekenissen van kot
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
