Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #27621

    zwingel
    (de ~, (m.), ~s)

    1. zwengel, hefboom

    2. gebogen houten balk tussen paard en koets
    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    (Gewestelijk in Vlaams-België) Houten, soms lichtgebogen, horizontale balk tusschen een paard of een span paarden en een wagen of ploeg. De zwingel is met een haak rechtstreeks verbonden aan den wagen of ploeg of aan een anderen balk (trekknuppel) en derhalve beweegbaar; op ieder uiteinde van den zwingel is met een haak weer een beweegbare balk bevestigd waaraan de trekstangen worden ingehaakt.

    3. de stang van een remork om aan een trekhaak vast te maken

    4. pak slaag, rammeling

    zie ook: zwong

    1. In de garage van mijn pa stond nog een waterpomp met een zwingel om met de hand water uit de regenput te pompen.

    De motor van de eerste auto’s moest men in gang draaien met een zwingel.

    2. Een koets met een zwingel aan een paard vastbinden is niet gemakkelijk voor een beginneling. Ge moet zien dat dat zeker niet op uw tenen komt te vallen.

    3. De kop van de zwingel van de remork moet goed vastzitten aan de kop van de trekhaak van de auto, anders hebt ge kans dat de remork een eigen leven gaat leiden.

    4. Gij verdient toch nen zwingel rond uw oren, hè man!
    Moet ge wat zwingel krijgen? Nee, stopt er dan mee.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:51
    0 reactie(s)

    #27622

    zwingel
    (de ~, (m.), ~s)

    1. zwengel, hefboom

    2. gebogen houten balk tussen paard en koets
    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    (Gewest. in Vl.-België) Houten, soms lichtgebogen, horizontale balk tusschen een paard of een span paarden en een wagen of ploeg. De zwingel is met een haak rechtstreeks verbonden aan den wagen of ploeg of aan een anderen balk (trekknuppel) en derhalve beweegbaar; op ieder uiteinde van den zwingel is met een haak weer een beweegbare balk bevestigd waaraan de trekstangen worden ingehaakt.

    3. de stang van een remork om aan een trekhaak vast te maken

    4. pak slaag, rammeling

    zie ook: zwong

    1. In de garage van mijn pa stond nog een waterpomp met een zwingel om met de hand water uit de regenput te pompen.

    De motor van de eerste auto’s moest men in gang draaien met een zwingel.

    2. Een koets met een zwingel aan een paard vastbinden is niet gemakkelijk voor een beginneling. Ge moet zien dat dat zeker niet op uw tenen komt te vallen.

    3. De kop van de zwingel van de remork moet goed vastzitten aan de kop van de trekhaak van de auto, anders hebt ge kans dat de remork een eigen leven gaat leiden.

    4. Gij verdient toch nen zwingel rond uw oren, hè man!
    Moet ge wat zwingel krijgen? Nee, stopt er dan mee.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:51
    0 reactie(s)

    #27623

    klawieteren
    (ww., kwlawieterde, geklawieterd)

    1. klauteren, klefferen
    2. hard werken, zwoegen

    zie ook klauwieren

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: KLAWIETEREN; KLAWIJTEREN (Brab.); daarnaast KLAWIESTEREN, KLAVIJSTEREN
    Alleen in Vlaamsch België. Deels gelijkbet. met KLAUTEREN, deels met KLAUWIEREN. Zie de wdbb. van De Bo (1873), Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet; Loquela (Wdb.) (1907)

    1. Hij klawieterde de berg op zonder moeite.

    2. Hij heeft een hele dag in den hof geklawieterd.

    > andere betekenis van klawieteren

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:46
    0 reactie(s)

    #27624

    klawieteren
    (klawieterde, heeft geklawieterd, zw.ww.)

    opklaren
    zoals alle werkwoorden die het weer beschrijven is het onderwerp altijd “het” (het regent, het sneeuwt, het hagelt, het klawietert)

    ’t Klawietert se, kom, we gaan naar buiten.

    > andere betekenis van klawieteren

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:46
    3 reactie(s)

    #27625

    klawieteren
    (ww., kwlawieterde, geklawieterd)

    1. klauteren, klefferen
    2. hard werken, zwoegen

    zie ook klauwieren

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: KLAWIETEREN; KLAWIJTEREN (Brab.); daarnaast KLAWIESTEREN, KLAVIJSTEREN
    Alleen in Vlaamsch België. Deels gelijkbet. met KLAUTEREN, deels met KLAUWIEREN. Zie de wdbb. van De Bo (1873), Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet; Loquela (Wdb.) (1907)

    1. Hij klawieterde de berg op zonder moeite.

    2. Hij heeft een hele dag in den hof geklawieterd.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:45
    0 reactie(s)

    #27626

    klawieteren
    (ww., kwlawieterde, geklawieterd)

    1. klauteren, klefferen
    2. hard werken, zwoegen

    zie ook klauwieren

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: KLAWIETEREN; KLAWIJTEREN (Brab.); daarnaast KLAWIESTEREN, KLAVIJSTEREN
    Alleen in Vlaamsch België. Deels gelijkbet. met KLAUTEREN, deels met KLAUWIEREN. Zie de wdbb. van De Bo (1873), Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet; Loquela (Wdb.) (1907)

    1. Hij klawieterde de berg op zonder moeite.
    De klimop tegen de muur is al farm hoog geklawieterd.

    2. Hij heeft een hele dag in den hof geklawieterd.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:40
    0 reactie(s)

    #27627

    palaberen
    (ww., palaberde, gepalaberd)

    palaveren

    zie ook palaver, gepalaber, gepalaver, palaber

    “Terwijl achter de schermen de partijbonzen aan het palaberen gaan hoe ze de souvereine dwazen opnieuw en beter zullen scheren,” (De West-Vlaming 28 Mei 1932) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:38
    1 reactie(s)

    #27628

    noselijk

    Het tegenovergestelde, nl.onnozel, wordt wel nog algemeen gebruikt. De originele betekenis: onschadelijk, onschuldig, onwetend

    de dag van de onnozele kinderen op 28 december

    > andere betekenis van noselijk

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:37
    0 reactie(s)

    #27629

    noselijk
    (bn)

    meelijwekkend, triestig, zielig, pathetisch

    uitspraak: nujeselek
    zie ook nösselijk, nuselijk

    Verouderd in Nederland.

    < Middelnederlands noselijc < noozen < Latijn nocere, schaden (Woordenboek der Nederlandsche Taal)

    ’t Was een nujeselek menneke zoals em daar stond, met afgezakte kousen en ne snotneus.

    “’t Was nooselijk om te zien” Cornelissen-Vervliet (1899)

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:36
    0 reactie(s)

    #27630

    fak
    (de ~, (m.), ~ken)

    luiaard

    zie ook lege fakke

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: 3. Lui, vadsig persoon.
    Een fak van een vrouwmensch, De Bo (1873).

    Wat een lege fak! Da’s een grote luiaard, daar zit niks in!

    > andere betekenis van fak

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:35
    3 reactie(s)

    #27631

    botvinken
    (ww., botvinkte, gebotvinkt)

    konkelfoezen, iets in het geheim bekokstoven

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Botvinken, omtrent iets in ’t geheim overeenkomen, iet bekonkelen (gebotvinkt werk, doorgestoken werk, zie Tuerlinckx)

    Als het bijna 1 april was, dan hadden mijn 2 kinderen altijd wel wat te botvinken.

    “Wat zijt gelle aan botvinken, mag ik het weeral niet weten?”

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:34
    0 reactie(s)

    #27632

    fak
    (bn.)

    tof, cool, fantastisch

    in vaste uitdrukking: dat is kei~, jong!

    Was in de jaren 60 algemeen verspreid in de jongerentaal. Voorvoegsels zoals keifak, bestonden nog niet, dat is in de jaren 70 opgekomen.

    Dat is fak!

    Mijn trui is fakker dan die van u!

    Een cross-stuur op zo ne Rekord, dat was fak man. (time4mx.be 20 jan. 2010)

    > andere betekenis van fak

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:09
    1 reactie(s)

    #27633

    fak
    (bn.)

    tof, cool, fantastisch

    in vaste uitdrukking: dat is kei~, jong!

    Was in de jaren 60 algemeen verspreid in de jongerentaal. Voorvoegsels zoals keifak, bestonden nog niet, dat is in de jaren 70 opgekomen.

    Dat is fak!

    Mijn trui is fakker dan die van u!

    Een cross-stuur op zo ne Rekord, dat was fak man. (betime4mx.be 20 jan. 2010)

    > andere betekenis van fak

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:08
    1 reactie(s)

    #27634

    fak
    (de ~, (m.), ~ken)

    luiaard

    zie ook lege fakke

    WNT: 3. Lui, vadsig persoon.
    Een fak van een vrouwmensch, De Bo (1873).

    Wat een lege fak! Da’s een grote luiaard, daar zit niks in!

    > andere betekenis van fak

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 17:01
    3 reactie(s)

    #27635

    fak
    (bn.)

    tof, cool, fantastisch

    in vaste uitdrukking: dat is kei~, jong!

    Was in de jaren 60 algemeen verspreid in de jongerentaal. Voorvoegsels zoals keifak, bestonden nog niet, dat is in de jaren 70 opgekomen.

    Dat is fak!

    Mijn trui is fakker dan die van U!

    > andere betekenis van fak

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 16:57
    1 reactie(s)

    #27636

    fak
    (de ~, (m.), ~ken)

    luiaard

    zie ook lege fakke

    Wat een lege fak! Da’s een grote luiaard, daar zit niks in!

    > andere betekenis van fak

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 16:57
    3 reactie(s)

    #27637

    link
    (en andere weetjes)

    1. Link die niet werkt door het afkappingsteken (apostrof) met een rechte staart in het trefwoord

    Oplossing:
    stap 1: een afkappingsteken met krul in de staart kopiëren: ’
    stap 2: artikeltje met recht afkappingsteken openen door op bewerk te klikken.
    stap 3: het recht afkappingsteken in de titel van het lemma deleten
    stap 4: het ander gekopieerde afkappingsteken plakken (paste) op de plaats van het verwijderd afkappingsteken.
    stap 5: op bewerk klikken
    stap 6: naproberen of het linkt

    Voorbeelden met beide afkappingstekens:
    Slecht: zak, in `t ~ zetten
    Goed: zak, in ’t ~ zetten

    2. EXTERNE LINK.
    Een link plaatsen die de lezer kan openen door erop te klikken, dus zonder copy/paste. Bijvoorbeeld:

    http://www.standaard.be/cnt/561cvprp/

    Klik op bewerk om het artikeltje te ‘openen’ en de formule te zien.

    3. INTERNE LINK van een hoofdletterwoord. Bijvoorbeeld:

    VVSG

    Klik op bewerk om de formule te zien.

    4. TREFWOORD MET HOOFDLETTER.

    Door een bug in het programma kan het gebeuren dat een woord dat begint met een hoofdletter niet in de alfabetische lijst komt. Soms verschijnt het, soms niet.

    Om dit op te lossen is er een simpel trucje, bv. Trefwoord:
    - klik op bewerk om het artikeltje te ‘openen’. Verander Trefwoord in trefwoord en klik op bewerk voor de verwerking. Nu staat er trefwoord.
    - klik opnieuw op bewerk en verander trefwoord in Trefwoord en klik op bewerk.
    Nu zou Trefwoord moeten verschijnen in de alfabetische lijst.

    Het lijkt ingewikkelder dan het is. Zie eventueel de oudere versies bij Red Dragons.

    ;

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door de Bon op 18 Mar 2020 16:54
    5 reactie(s)

    #27638

    link
    (en andere weetjes)

    1. Link die niet werkt door het afkappingsteken (apostrof) met een rechte staart in het trefwoord

    Oplossing:
    stap 1: een afkappingsteken met krul in de staart kopiëren: ’
    stap 2: artikeltje met recht afkappingsteken openen door op bewerk te klikken.
    stap 3: het recht afkappingsteken in de titel van het lemma deleten
    stap 4: het ander gekopieerde afkappingsteken plakken (paste) op de plaats van het verwijderd afkappingsteken.
    stap 5: op bewerk klikken
    stap 6: naproberen of het linkt

    Voorbeelden met beide afkappingstekens:
    Slecht: zak, in `t ~ zetten
    Goed: zak, in ’t ~ zetten

    2. EXTERNE LINK.
    Een link plaatsen die de lezer kan openen door erop te klikken, dus zonder copy/paste. Bijvoorbeeld:

    http://www.standaard.be/cnt/561cvprp/

    Klik op bewerk om het artikeltje te ‘openen’ en de formule te zien.

    3. INTERNE LINK van een hoofdletterwoord. Bijvoorbeeld:

    VVSG

    Klik op bewerk om de formule te zien.

    4. TREFWOORD MET HOOFDLETTER.

    Door een bug in het programma kan het gebeuren dat een woord dat begint met een hoofdletter niet in de alfabetische lijst komt. Soms verschijnt het, soms niet.

    Om dit op te lossen is er een simpel trucje, bv. Trefwoord:
    - klik op bewerk om het artikeltje te ‘openen’. Verander Trefwoord in trefwoord en klik op bewerk voor de verwerking. Nu staat er trefwoord.
    - klik opnieuw op bewerk en verander trefwoord in Trefwoord en klik op bewerk.
    Nu zou Trefwoord moeten verschijnen in de alfabetische lijst.

    Het lijkt ingewikkelder dan het is. Zie eventueel de oudere versies bij Red Dragons.

    5. VERBORGEN LINK WEERGEVEN
    Bij een foto die niet in het VW kan en/of mag gepubliceerd worden maar naarwaar enkel kan verwezen worden.
    vb. Sparadrap op rol:
    Afbeelding zie hier

    ;

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:11
    5 reactie(s)

    #27639

    olijvelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    olijfboom

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Maar er zat nog leven in de mytische olijvelaar, de gekrenkte stronk vormde opnieuw scheuten. (radio1.be)

    Olijven en hun olie zijn een bijna-monopolie van de Europese Unie. Of beter: de wereld van de Middellandse Zee, want we mogen Tunesië niet vergeten en ook Marokko, Turkije en Syrië niet. In dat laatste land ligt mogelijk de oorsprong van de olijvelaar. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:08
    0 reactie(s)

    #27640

    zesser
    (zn. )

    kist met zes stuks van een bepaalde groente erin

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Het spijt me, savooien heb ik niet meer in zessers, enkel nog in achters.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:05
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.