Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
slaapgelegenheid
Bv. Een (eenvoudig) bed voor de nacht voor een persoon. Of eventueel een luchtmatras of zetel. Voornamelijk onder jongeren.
Als je ergens naar toe gaat en je hebt een bed nodig voor de nacht: “Hebde gij slapinge?”
Je nodigt een aantal mensen uit voor een feestje en je zegt erbij: “Ik heb slapinge.”
Vader Pééj had een peerd in z’n buik en ‘dat makt’, zouden ze te Bambeke zeggen, dat hij hem daar vastmiek als karton, aan zovele te weke, kost en slapinge. (dekroniekenvandewesthoek.be)
.. per autocar gedaan worden voor 200 fr., kost en slapingen inbegrepen.(De Poperinghenaar 18 juni 1933)
Die leurders hadden slapinge bij de boeren in ’t strooi. (http://heemkundesintkruis.brugseverenigingen.be/)
d’r zijn kamers en gangen met trappen en treden
d’r is slapinge boven en keukens beneden
(Willem Vermandere – De ark)
slaapgelegenheid
Bv. Een (eenvoudig) bed voor de nacht voor een persoon. Of eventueel een luchtmatras of zetel. Voornamelijk onder jongeren.
Als je ergens naar toe gaat en je hebt een bed nodig voor de nacht: “Hebde gij slapinge?”
Je nodigt een aantal mensen uit voor een feestje en je zegt erbij: “Ik heb slapinge.”
Vader Pééj had een peerd in z’n buik en ‘dat makt’, zouden ze te Bambeke zeggen, dat hij hem daar vastmiek als karton, aan zovele te weke, kost en slapinge. (dekroniekenvandewesthoek.be)
Die leurders hadden slapinge bij de boeren in ’t strooi. (http://heemkundesintkruis.brugseverenigingen.be/)
d’r zijn kamers en gangen met trappen en treden
d’r is slapinge boven en keukens beneden
(Willem Vermandere – De ark)
Een (eenvoudig) bed voor de nacht voor een persoon.
Of eventueel een luchtmatras of zetel.
Voornamelijk onder jongeren.
Als je ergens naar toe gaat en je hebt een bed nodig voor de nacht: “Hebde gij slapinge?”
Je nodigt een aantal mensen uit voor een feestje en je zegt erbij: “Ik heb slapinge.”
hoorn, hoorntje
regio Hamme
< andere definitie van toeter
Het kind eet een toeter met kadijs.
Wij ontvangen u graag op de binnenkoer van het Museum van Folklore in Breivelde (Grotenberge) voor een “crèmeke op een toeter”. (davidsfonds-zottegem.be)
Fishstick met puree; IJsje op een toeter; 2 drankbonnetjes inbegrepen in het menu (feestzaalbreughel.be)
vnw: ijsje
zie crème
Wij ontvangen u graag op de binnenkoer van het Museum van Folklore in Breivelde (Grotenberge) voor een “crèmeke op een toeter”. (davidsfonds-zottegem.be)
Met de vlo een crèmeke lekken in Averbode – Home | Facebook
In de namiddag toveren we het restaurant om tot tearoom, smullen van huisgemaakt gebak, ambachtelijke pannenkoeken en wafels of een crèmeke op ons terras. (sacréessoeurs.be)
Bij ijs denken wij meteen aan de romig crèmekes zoals we ze vroeger op de zeedijk aten. (dagelijksekost.een.be)
vnw: ijsje
zie crème
Wij ontvangen u graag op de binnenkoer van het Museum van Folklore in Breivelde (Grotenberge) voor een “crèmeke op een toeter”. (davidsfonds-zottegem.be)
Met de vlo een crèmeke lekken in Averbode – Home | Facebook
In de namiddag toveren we het restaurant om tot tearoom, smullen van huisgemaakt gebak, ambachtelijke pannenkoeken en wafels of een crèmeke op ons terras. (sacréessoeurs.be)
Bij ijs denken wij meteen aan de romig crèmekes zoals we ze vroeger op de zeedijk aten. (dagelijksekost.een.be)
slagroom, crème Chantilly, crème fouettée (crèm fattee)
vnw: crème: •roomijs
-crèmeke, ijsje
-crème fraîche, slagroom
Ne warme chocomelk met crème fraiche.
slagroom, crème Chantilly, crème fouettée (crèm fattee)
zie crème
Ne warme chocomelk met crème fraiche.
ijs, roomijs
vnw: roomijs
- crèmeke, ijsje
- crème fraîche, slagroom
vgl. crèmekar
Juist een crème gegeten van bij onze koen een straciatelle en een bolletje vanille en het was super lekker (facebook)
> andere betekenis van crème
niets zitten te doen, zitten wachten op werk
google2022: “met de vingers zitten draaien”: .NL (6 hits waarvan 4 met zekerheid uit VL)
Dat wil echter niet zeggen dat uitbaters Joeri Devolder en Nancy Demeester ondertussen met de vingers zitten te draaien. (hln.be)
Waarom kan dat dan niet voor het leger ambtenaren die vaak ook nog eens met de vingers zitten te draaien? (seniorennet.be)
De partijen PS, Ecolo, Défi, Groen, en One Brussels – SP.A hebben de hele middag met de vingers zitten draaien omdat de onderhandelaars van Open VLD afwezig bleven. (vrt.be)
Toch hebben de sociale partners niet anderhalf jaar met de vingers zitten draaien. (tijd.be)
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: première, eerste voorstelling van een muziek- of toneelstuk
DS2015 geen standaardtaal
zie ook wereldcreatie
Na de creatie in het Lessingtheater in Berlijn werkte hij het stuk nog eens om tot Sladek, der Schwarze … (standaard.be)
Sinds de creatie op 8 januari 2010 kende deze voorstelling, gebaseerd op Euripides’ Bacchanten, een zeer succesvolle tournee in Vlaanderen en Nederland.(kaaitheater.be)
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: première
DS2015 geen standaardtaal
zie ook wereldcreatie
Na de creatie in het Lessingtheater in Berlijn werkte hij het stuk nog eens om tot Sladek, der Schwarze … (standaard.be)
Sinds de creatie op 8 januari 2010 kende deze voorstelling, gebaseerd op Euripides’ Bacchanten, een zeer succesvolle tournee in Vlaanderen en Nederland.(kaaitheater.be)
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: première
DS2015 geen standaardtaal
Na de creatie in het Lessingtheater in Berlijn werkte hij het stuk nog eens om tot Sladek, der Schwarze … (standaard.be)
Sinds de creatie op 8 januari 2010 kende deze voorstelling, gebaseerd op Euripides’ Bacchanten, een zeer succesvolle tournee in Vlaanderen en Nederland.(kaaitheater.be)
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
wereldwijd de eerste uitvoering ooit van een stuk
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: wereldpremière
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
vrttaal.net: Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands zijn: eerste opvoering, eerste uitvoering, eerste vertolking, wereldpremière
vgl. creatie
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
Naast deze unieke wereldcreatie prijkt de baanbrekende Sinfonia van Luciano Berio op de affiche. (antwerpsymphonyorchestra.be)
Wanneer we terugblikken op de manier waarop de wereldcreatie Wit in Wit van componist George De Deckers bij de luisteraar mocht doorsijpelen, krijgt het werk nog zoveel meer diepte. (cultuurpakt.be)
15 Sept 2017 — Concerto voor orgel en orkest (opdracht BOZAR, wereldcreatie).
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: wereldpremière
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
vrttaal.net: Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands zijn: eerste opvoering, eerste uitvoering, eerste vertolking, wereldpremière
vgl. creatie
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
Naast deze unieke wereldcreatie prijkt de baanbrekende Sinfonia van Luciano Berio op de affiche. (antwerpsymphonyorchestra.be)
Wanneer we terugblikken op de manier waarop de wereldcreatie Wit in Wit van componist George De Deckers bij de luisteraar mocht doorsijpelen, krijgt het werk nog zoveel meer diepte. (cultuurpakt.be)
15 Sept 2017 — Concerto voor orgel en orkest (opdracht BOZAR, wereldcreatie).
première
DS2015 geen standaardtaal
Na de creatie in het Lessingtheater in Berlijn werkte hij het stuk nog eens om tot Sladek, der Schwarze … (standaard.be)
Sinds de creatie op 8 januari 2010 kende deze voorstelling, gebaseerd op Euripides’ Bacchanten, een zeer succesvolle tournee in Vlaanderen en Nederland.(kaaitheater.be)
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
cravat, cravate, plastron, (strop)das
bron: vnw
Naar een flik of iemand die met een kravat om zijn nek zegt wat je wel en niet mag doen had ik nooit geluisterd. ( (demorgen.be)
En het is ook zo dat enkele jaren geleden, toen wij nog naar school gingen – of wat langer geleden –, onze leerkrachten, de docenten, allemaal een kostuum en een kravat droegen. (vlaamsparlement.be)
Burgemeester D’Haese komt in tuin tot broodnodige rust: “Soms rij ik het gras af terwijl ik mijn kravat nog draag”. (nieuwsblad.be)
‘Mijn kravat zit niet goed zeker?’, zei hij grappend tegen de fotografen (hbvl.be)
De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.
kledij:
aanschieter
aanstekers
baai
bain de soleil
badkostuum
blokken
boi
botten
bottinen
bovenlijfke
bretellen
broeksriem
centuur
combiné
cravat
debardeur
duffelcoat
foelaar
frak
frennen
frulleke
fuck-me-botjes
gaine
gilet
golf
gordel
hemd
hoge col
kap
kaptrui
kaspoesjeir
kepie
klak
kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
kloef
kloon
knop
kostuum
kousen
kousenbroek
kravat
k-way
lits
maillot
manchetknop
mantel
marcelleke
molière
nestels
neuke
onderhemd
onderlijfke
onderpull
onderzip
overal
palto
pantoffels
pelse frak
pitteleir
plastron
pots
pression
pull
regenscherm
rijkoord
sacoche
salopette
short
sjerp
skibot
sleffers
sletsen
sloefen
sous-pull
swieter
tailleur
tallon
tenue
tiret
vellen frak
vest
veston
voorschoot
vriezebroek
zip
zot
werkwoorden:
aanduffelen
aanspelen, aanstoten, aantakelen, aantoortelen
afbiezen, afboorden
fronsen
opplooien, plooien
sletsen
tailleren
varia:
afgeborsteld
avondkledij
buil
col
coupe regentes
droogkast
droogkuis
gele hesjes
hiel
kapstok
lap
mottenbol
neep
okselvijver
pince
smink
solden
spullenhulp
tent
wasmachien
uitdrukkingen:
aangesanderd zijn
aangetakeld van de kapel
aanhebben, iets ~ van iemand
aap met ne pyjama
broek, aan zijn ~ houden
broek, de ~ dragen
ene frak en twee schoenen
frak, amaai mijne ~
Jean met de klak
kiekens, de ~ zitten door den draad
klak, amai mijn ~
klak, er met de ~ naar gooien
kleedje, in een nieuw ~ steken
klonen, de ~ van iets aanhebben
kroon, de ~ ontbloten
met de klak rondgaan
nestel, zijnen ~ afdraaien
sloef, op zijn ~en afkomen
uit een doosje komen
voorschoot, een ~ groot
> andere betekenis van kledij
das, stropdas, cravate, cravat, kravat
herkomst: van het Frans plastron, inzetstuk op de voorkant van een mannenhemd.
zie ook verzamellemma kledij
Ik draag bijna nooit een kostuum en al zeker geen plastron.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.