Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
vnw: agenda, lijst van te bespreken punten
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5
vrttaal.net: ‘Dagorde’ verwijst naar de volgorde waarin elke dag bepaalde dingen gedaan moeten worden. (…) Niet gebruiken voor: agenda.
De dagorde voor de gemeenteraad, RMW en AGB van maandag 4 oktober zijn bepaald en gepubliceerd in de raadpleegomgeving. (tessenderlo.be)
datum en dagorde politieraad – Gemeente Houthalen
Bij de uitnodiging voor de algemene vergadering die de syndicus je stuurt zit de dagorde van de vergadering. (investr.be)
Als het niet op de dagorde staat kan er niet gestemd worden voor de aanduiding van een CDR. (quimmo.be)
vnw: agenda, lijst van te bespreken punten
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5
De dagorde voor de gemeenteraad, RMW en AGB van maandag 4 oktober zijn bepaald en gepubliceerd in de raadpleegomgeving. (tessenderlo.be)
datum en dagorde politieraad – Gemeente Houthalen
Bij de uitnodiging voor de algemene vergadering die de syndicus je stuurt zit de dagorde van de vergadering. (investr.be)
Als het niet op de dagorde staat kan er niet gestemd worden voor de aanduiding van een CDR. (quimmo.be)
almanak of publicatie die per dag de gebeurtenissen beschrijft; tegenwoordig ook onder digitale vorm
vnw: evenementenkalender, agenda
Van Dale 2016 online: BE verouderd
wzcsint-henricus.be: Dagklapper Augustus 2015
tvavv.be: Welkom op de dagklapper. Hier kun je elke dag onze belevenissen lezen. Klik op de dag die je wil bekijken
volkskunde-limburg.be: Dagklapper van Mathieu Driessen. Heiligen, bedevaarten en weerspreuken in Limburg.
NL: krantenwijk
vgl. melktoer
Alle dagen staat ze achter de toog en haar man Frank Rochtus (50) doet de gazettentoer. (gva.be)
Moeder stond in de winkel en vader had zijn gazettentoer. Als ik ouder werd deed ik ook mee. (mechelenblogt.be)
Dokwerkerstaal voor huiden.
= “fijne hemden”
Nen boet mè faanèmdes.
Een schip met huiden.
vnw: krantenwijk
vgl. dagbladhandelaar
Elke morgen uw krant aan huis bezorgd ? Kijk op het plan hieronder voor de dagbladronde. Ligt uw huis in een gekleurde straat, dan bezorgen we krant aan … (depuydtkrantenwinkel.be)
Ook postbode Bert De Moor begint tijdens de Lokerse Feestenweek om 4 uur aan zijn dagbladronde. (nieuwsblad.be)
PressBox is onze software voor het beheer van uw dagbladronde. Met dit pakket maakt u snel uw rekeningen voor uw klanten en kunt u de betalingen opvolgen. (http://vdesoftware.be/)
Dit artikeltje wordt gebruikt om een aantal bronnen op te lijsten voor Vlaamse taal. Er wordt geen waardeoordeel over de kwaliteit van de bronnen gegeven. Wel is het aan te raden om altijd kritisch te blijven en verschillende bronnen te vergelijken.
Interessant: Om te controleren of een woord/uitdrukking misschien van BE naar NL overgewaaid is, kan men NL publicaties doorzoeken met www.delpher.nl.
Google: om op google de BE en NL voorkomens te vergelijken (en te tellen): woord/uitdrukking tussen dubbele aanhalingstekens (" ") plaatsen en daarachter site:.BE of site:.NL vermelden.
> Het lijstje mag natuurlijk aangevuld worden
gedrukte bronnen: DS2015; TV2015
https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Belgisch-Nederlands (klik bij “Deze woorden moeten nog bekeken worden” onderaan op ‘Uitklappen’)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Belgisch-Nederlandse_woorden
http://www.vlaamsetaal.be/artikel/24/algemene-vlaamse-woorden
http://www.vandale.be/opzoeken#.U24m-fl_uPw
opm: Voor Vlaamse woorden gebruikt VD o.a. de labels in België; België; Belgisch-Nederlands; gewestelijk (soms); BE …
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verschillen_tussen_het_Nederlands_in_Belgi%C3%AB,_Nederland_en_Suriname
Discussie over Belgisch-Nederlands, Vlaams, …
http://nl.taal.narkive.com/hALTRbBy/algemeen-belgische-woorden
lijst met typisch Vlaamse wielertermen van Michel Wuyts:
https://www.standaard.be/cnt/dmf20120628_186
Vlaamse studententaal (uitgebereid, interessant en gedocumenteerd):
http://club.studiant.be/plutonica/studententaal.html (link ligt plat, nov 2019)
Over verschillen VL en N-NL door de taaltelefoon:
https://www.taaltelefoon.be/standaardtaal-verschillen-tussen-belgi%C3%AB-en-nederland
De Standaard is ook bedreven in zeg-niet-zus-maar-zeg-wel-zo. Voorwaar een inspiratiebron voor het VL:
http://www.standaard.be/extra/static/pdf/taal2010/bijlage3.pdf
Een dialectloket:
https://www.dialectloket.be/
Vlaamse keukentermen:
http://blogs.seniorennet.be/keukenverhalen/archief.php?startdatum=1121637600&stopdatum=1122242400
VRT Taalnet:
https://vrttaal.net/
Het Nederlandse Genootschap Onze Taal beantwoordt op zijn bladen honderden taalvragen. Daarnaast biedt de website een uitgebreide verzameling koppelingen naar andere taalbladen op het internet.
https://onzetaal.nl/
Geïntegreerde TaalBank:
http://gtb.inl.nl/
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren:
http://www.dbnl.org/
Taalunie:
https://taaladvies.net/
Taaltelefoon:
https://taaltelefoon.be/
Algemene Nederlandse Spraakkunst:
http://ans.ruhosting.nl/e-ans/
Het Meldpunt Taal verzamelt alles wat u over taal te melden hebt: nieuwe woorden, opmerkelijke uitspraken, kromme zinnen, ergernissen. www.meldpunttaal.org
Het doel van de etymologiebank is alle belangrijke etymologische publicaties van het Nederlands op één centraal punt en van de recentste publicaties tot de oudste te catalogiseren. Zo kan men de herkomst van Nederlandse woorden opzoeken op de website:
etymologiebank.nl
Vlaams-Brabant en Antwerps (ook Kempens):
http://www.dbnl.org/arch/ooms010vlaa01_01/pag/ooms010vlaa01_01.pdf
spreekwoorden en uitdrukkingen:
https://www.woorden.org/spreekwoord.php
Vlaamse politieke begrippen en Wetstratees:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Politieke_terminologie_in_Belgi%C3%AB
Interessante literatuur over de taalverbeteringen van de vrt taaladviseur Ruud Hendrickx:
http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/786/736/RUG01-001786736_2012_0001_AC.pdf
Lijst met zogezegde belgicismen:
http://lists.sf.own-it.nl/pipermail/opentaal/2006-August/000182.html (link ligt plat, nov 2019)
‘Typisch Vlaams’ Ludo Permentier – Rik Schutz uitgegeven bij het Davidsfonds
http://www.davidsfonds.be/folder/files/TypischVlaams-promo.pdf
INL: formatiewoordenboekje met enkele typisch VL termen over politieke regeringsvorming
https://ivdnt.org/actueel/gelegenheidswoordenboekjes/formatiewoordenboekje
lijst Belgisch-Nederlands:
http://www.gentvertaalt.be/taaldatabank/links/taalvandaal-cached.html
+ bepeizingen:
http://users.telenet.be/taalvandaal/
West-Vlaamse woorden:
https://vls.wikipedia.org/wiki/Typische_West-Vlamsche_woordn
Verhalen over het Nederlands in België:
https://taalverhalen.be/
Deze lijst van Vlaams moet zeker kritisch bekeken worden want het is niet allemaal VL:
http://www.encyclo.nl/lokaal/11289&page=0
Een vertaalwoordenboek Vlaams naar Nederlands:
https://wablief.eu/
Opzoeksite van UGent voor dialecten:
https://e-wvd.be/lid/wvd/f?p=131:1::::::
Collegenet – Woordenlijst Nederlands-Vlaams’:
http://www.encyclo.nl/lokaal/11289
Oost-Vlaamse Wikipedia:
https://incubatorplus.fandom.com/wiki/Wp/ovls
Een reeks “Schrijft Knack Belgisch?” (Siegfried Theissen):
www.dbnl.org/tekst/nee003200401_01/_nee003200401_010076.php
(google voor andere afleveringen); zie ook DB & Co
Zeer veel informatie over de Vlaamse dialecten, dialectwoorden, -uitdrukkingen, e.d.m.:
http://blog.seniorennet.be/waasland_dialect/
https://www.gidsvoorhetzuiden.nl/wat-betekent-101/ (Vlaams door de ogen (oren) van ingeweken NL)
https://www.fiets.nl/forum/viewtopic.php?f=24&t=2354&sid=29c319a9ef572cfe01b769c784ba1630 (een rubriek Mooiste Belgische wielerterm)
https://www.taalvoutjes.nl/de-verschillen-tussen-vlaams-en-nederlands (een alfabetische lijst van een aantal verschillen)
https://voorbeginners.info/belgie/vlaams-f-j.htm (Vlaams voor beginners (NL))
Vlaams-Nederlands woordenboek van ambetanterik tot zwanzer uit 2004 van Peter Bakema:
https://www.dbnl.org/tekst/bake012vlaa01_01/index.php
Glossarium van veel gebruikte Vlaamse woorden:
http://www.verhoevenmarc.be/PDF/VL-NL.pdf
https://wablief.eu/index.php/info: een Vlaams-Nederlands woordenboek door Zeeuws-Vlaamse auteurs.
https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/414/542/RUG01-001414542_2010_0001_AC.pdf (interessante masterproef van Charlotte Louwagie over Het ‘Woordenboek voor correct taalgebruik’ van Siegfried Theissen en Peter Debrabandere: extensief corpusonderzoek, i.e. toetsing aan het reële taalgebruik in noord en zuid)
NL: krantenwijk
Alle dagen staat ze achter de toog en haar man Frank Rochtus (50) doet de gazettentoer. (gva.be)
Moeder stond in de winkel en vader had zijn gazettentoer. Als ik ouder werd deed ik ook mee. (mechelenblogt.be)
dagbladronde, (dagelijkse) ronde die de gazettenman (of vrouw) doet
ook: gazettentoer
NL: krantenwijk
Mijn ouders hebben ook nog een gazettenronde gehad, hier in Heirnis plus in Macharius en het Scheldeoord. (participatie.stad.gent)
Mijn nonkel Marcel maakte, voor hij aan zijn gazettenronde begon om 4 u ’s nachts, altijd een stop aan het kapelletje om er een kruisje te maken. (kerknet.be)
De man had Katrien eens onderweg van zijn gazettenronde aangesproken en sindsdien liep ze elke week met de Flaire, Knack, Humo en Goed Gevoel onder haar arm … (writehistory.be)
krant, dagblad
< Van Dale
(1824) < Frans gazette <Italiaans gazzetta (een munt, de prijs van een krantje)·
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) krant
DS2015 geen standaardtaal
vgl. gazettenman, gazettenronde, gazettenwinkel
Tijdens mijn ontbijt lees ik de gazet.
> andere betekenis van gazet
diegene die de gazetten aan huis bestelt, alg.: gazettenverkoper
vgl. gazettenronde
blogspot.be: Maar eigenlijk plaats ik die foto hier omdat hij me doet denken aan Antoine Berckmans, alias ‘Toinke de gazetteman’.
hln.be: “Een gouden regel is alvast om zo lang mogelijk actief te blijven”, vertrouwt Marie van Julie van Armand van de ‘gazetteman’ van ’t Park in Heverlee ons toe.
gazetvanturnhout.be: En dan kwam de gazetteman met zo een koperen toeter door de straat gefietst om zijn krantjes te verkopen?
Het goddelijke monster – Tom Lanoye: Madeleine meldt zonder toon dat ze van de gazettenman een Belgische krant hebben meegekregen.
De gazettenman op zijn brommerke gooit elke donderdag het reklaam en de streekkrant in onze gangpad.
dagbladronde, (dagelijkse) ronde die de gazettenman (of vrouw) doet
NL: krantenwijk
Mijn ouders hebben ook nog een gazettenronde gehad, hier in Heirnis plus in Macharius en het Scheldeoord. (participatie.stad.gent)
Mijn nonkel Marcel maakte, voor hij aan zijn gazettenronde begon om 4 u ’s nachts, altijd een stop aan het kapelletje om er een kruisje te maken. (kerknet.be)
De man had Katrien eens onderweg van zijn gazettenronde aangesproken en sindsdien liep ze elke week met de Flaire, Knack, Humo en Goed Gevoel onder haar arm … (writehistory.be)
vnw: krantwenwijk
vgl. dagbladhandelaar
Elke morgen uw krant aan huis bezorgd ? Kijk op het plan hieronder voor de dagbladronde. Ligt uw huis in een gekleurde straat, dan bezorgen we krant aan … (depuydtkrantenwinkel.be)
Ook postbode Bert De Moor begint tijdens de Lokerse Feestenweek om 4 uur aan zijn dagbladronde. (nieuwsblad.be)
PressBox is onze software voor het beheer van uw dagbladronde. Met dit pakket maakt u snel uw rekeningen voor uw klanten en kunt u de betalingen opvolgen. (http://vdesoftware.be/)
zelfstandige die een dagbladhandel uitbaat, persverkoper
Van Dale 2016 online: BE
Typisch Vlaams: 7 leeuwen
Klik op de afbeelding
vgl. dagbladronde
Dat magazine is enkel te koop bij uw dagbladhandelaar.
“De sector ‘dagbladhandelaars’ zit zeer complex in elkaar in die zin dat ze sterk gedifferentieerde producten aanbieden.” (uit een eindwerk van een studentin aan de EHSAL Hogeschool)
ellendeling, prutser
> bekendste Brussels scheldwoord
uitspraak /skiejeven arsjiték/
Oorspronkelijk was het een scheldwoord voor Joseph Poelaert, architect van het justitiepaleis te Brussel, gehaat door de Marolliens die omwille van de bouwwerken hun huizen moesten verlaten. ( zie S. de Vriendt “Taal in stad en land. Brussel”)"Niet te verwonderen dat een scheldnaam als “schieve, rotte, vuile architect” in de Marollen ontstond. (Wikipedia sub “Marollen”) Volgens anderen was het een volksetymologische vervorming van “chief architect”, term die gebruikt werd door Engels personeel op de bouwwerf. Tegenwoordig synoniem voor “incompetent iemand”.
“F?unctionaliteit was duidelijk niet de hoofdbekommernis van skieven architèk Joseph Poelaert, en naarmate de tijd vordert, doet zich dat almaar sterker voelen. Het gebouw is niet aangepast aan de hedendaagse noden, waardoor verschillende gerechtelijke instanties er al zijn weggetrokken en de overblijvers worden geconfronteerd met ernstige beveiligings- en comfortproblemen.” (Brusselnieuws.be)
“U zet uw kinderen tenslotte ook niet op een vliegtuig waarvan de piloot niet kan vliegen en laat uw huis niet bouwen door een scheve architect.” (http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2008/0305)
Zo zijn er tientallen voorbeelden van constructies die in oorsprong valabel en eeuwigdurend leken maar neergezet blijken door een scheve architect. (Mark Coenen op demorgen.be)
in zijn goede dag zijn (dag, in zijn goede of slechte ~ zijn), in vorm zijn
ook: in zijn dagje zijn
Pieterjan Kemland was in zijn dag, en overtroefde zijn directe tegenstander keer op keer. (users.telenet.be)
Katrijn moet het opnemen tegen Sara en die is in haar dag, na een sterke 200m en even sterke kwartfinale grijpt ze nu haar kans tegen haar … (cyclingsite.be)
Dani Alves is in zijn dagje. De Braziliaanse back verovert de bal en schenkt na een ren Alexis Sanchez, die even daarvoor ook een zwaar … (demorgen.be)
goed- of slechtgezind zijn
ook: in zijne goeie of in zijne slechte zijn, waarbij dag wordt weggelaten
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
vgl. dag, in zijn ~ zijn
Hij is in zijne goede dag vandaag. Wat complimentjes dat hij al gegeven heeft. Of anders heeft hij iets nodig…
Wat is zij in hare slechte dag vandaag. Ze heeft maar amper 1 vriendelijk woord gezegd.
Onze baas is in zijne goeie; het nieuw contract met die grootste afnemer zal binnen zijn.
goed- of slechtgezind zijn
ook: in zijne goeie of in zijne slechte zijn, waarbij dag wordt weggelaten
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
Hij is in zijne goede dag vandaag. Wat complimentjes dat hij al gegeven heeft. Of anders heeft hij iets nodig…
Wat is zij in hare slechte dag vandaag. Ze heeft maar amper 1 vriendelijk woord gezegd.
Onze baas is in zijne goeie; het nieuw contract met die grootste afnemer zal binnen zijn.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
