Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
verkiezingen: Lijststem, het kiezen voor de hele lijst (rood bolletje bovenaan de lijst).
Van Dale 2013 online: in België
vgl. naamstem
Als ge een kopstem uitbrengt zonder naamstemmen dan betekent dat ook dat ge akkoord zijt met de volgorde van de kandidaten op die lijst.
koppig mens, stijfkop
zie ook steenezel
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
DS2015 standaardtaal
Die koppigaard zou nooit toegeven dat hij verkeerd is.
twee woonsten onder één dak
NL: Twee-onder-een-kapwoning
In de sociale wijken ziet ge veel koppelwoningen.
Deze zuidgerichte koppelwoning bestaat uit 2 volle verdiepen en hellend dak. (lappeire.be)
Rond 3 uur vanmorgen werd de brandweer opgeroepen voor een brand in een koppelwoning in de Schorbeekstraat in Aalbeke. (vrt.be)
twee woonsten onder één dak
NL: Twee-onder-een-kapwoning
In de sociale wijken ziet ge veel koppelwoningen.
NL: stel, paar (in romantische zin)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
zie koppel, een ~ zijn, trouwkoppel en
verzamellemma mensen
Koppel kan ook samengesteld worden met diersoorten maar als vaste samenstelling is duivenkoppel toch het meest gangbaar (wellicht omwille van de vermeende trouw van de duiven?)
zie ook andere betekenis van koppel
Ze zijn daar met hun getweeën als koppel naar Temptation Island vertrokken, en als vijanden teruggekeerd.
vnw: in België met een ruimere betekenis dan ‘mannelijk en vrouwelijk exemplaar van dezelfde soort’ ook: een tweetal, een aantal, enkele
zie ook andere betekenis van koppel
Een man heeft zondagnacht een koppel toeristen bedreigd met een mes en hun bezittingen gestolen. (hln.be)
Een koppel wandelaars zijn door verwilderde honden gedood en verscheurd in een landelijke gemeente in Georgia, een zuidelijke staat in de VS. (nieuwsblad.be)
Onderweg moesten we nog een aantal keer gaan schuilen onder een koppel bomen aan de kant van de weg (bemione.be)
Meubelmaker Wannes De Bruycker troont ons mee naar een koppel stoelen – de ene roze, de andere opgeschuurd tot blank hout. (demorgen.be)
rijstrook die automobilisten vrij moeten houden bij calamiteiten zodat de hulpdiensten erlangs kunnen
oo reddingstrook (zie voorbeelden)
vgl. pechstrook, moordstrook
Op wegen met meer dan één rijstrook is het sinds 1 oktober 2020 in België verplicht een reddingsstrook te vormen in geval van file. (Auto Week)
Voor een ambulance die op weg is naar een ongeval met gewonden of geknelde personen telt elke seconde en is de reddingsstrook van belang. (pitane.blue)
Twee jaar na de invoering weet een derde van de Vlaamse autobestuurders nog steeds niet wat een reddingsstrook is. (Tubantia)
Wat is een reddingstrook en hoe moet ik dit toepassen? (politie.be)
in Nederland: vluchtstrook
Van Dale 2016 online: BE
zie ook verzamellemma wegcode
zie ook pechstrookrijder
vgl. reddingsstrook, moordstrook
Als je auto op de pechstrook staat, moet ge bij het uitstappen een fluovestje aan doen zodat je goed zichtbaar bent voor het aanstormende verkeer.
rijstrook die automobilisten vrij moeten houden bij calamiteiten zodat de hulpdiensten erlangs kunnen
vgl. pechstrook, moordstrook
Op wegen met meer dan één rijstrook is het sinds 1 oktober 2020 in België verplicht een reddingsstrook te vormen in geval van file. (Auto Week)
Voor een ambulance die op weg is naar een ongeval met gewonden of geknelde personen telt elke seconde en is de reddingsstrook van belang. (pitane.blue)
Twee jaar na de invoering weet een derde van de Vlaamse autobestuurders nog steeds niet wat een reddingsstrook is. (Tubantia)
lijsttrekker
vnw: lijsttrekker, aanvoerder bij verkiezingen
in NL alleen gebruikelijk in de wielersport (evenals VL)
Van Dale online: BE; politiek lijsttrekker
vrouw: kopvrouw
zie ook andere betekenis van kopman
Niet Herman, maar zoon Alexander De Croo trekt bij de gemeenteraadsverkiezingen de lijst van Open Vld in Brakel. (Open VLD)
Onze kopman Mark Demesmaeker, bewijst verkiezing na verkiezing dat hij de populairste politicus is van Halle. (NVA)
vnw: belangrijkste renner in een wielerploeg
opm: tegenwoordig ook in NL in gebruik, maar zoals vele wielertermen uit VL overgewaaid
zie ook andere betekenis van kopman
Nairo Quintana is kopman voor Arkéa-Samsic in de Vuelta. (wielerkrant.be)
Ewan is uitstekend omringd, lijfwacht Jasper De Buyst neemt zijn kopman op sleeptouw. (sporza.be)
vnw: belangrijkste renner in een wielerploeg
opm: tegenwoordig ook in NL in gebruik, maar zoals vele wielertermen uit VL overgewaaid
Nairo Quintana is kopman voor Arkéa-Samsic in de Vuelta. (wielerkrant.be)
Ewan is uitstekend omringd, lijfwacht Jasper De Buyst neemt zijn kopman op sleeptouw. (sporza.be)
lijsttrekker
vnw: lijsttrekker, aanvoerder bij verkiezingen
in NL alleen gebruikelijk in de wielersport (evenals VL)
Van Dale online: BE; politiek lijsttrekker
vrouw: kopvrouw
Niet Herman, maar zoon Alexander De Croo trekt bij de gemeenteraadsverkiezingen de lijst van Open Vld in Brakel. (Open VLD)
Onze kopman Mark Demesmaeker, bewijst verkiezing na verkiezing dat hij de populairste politicus is van Halle. (NVA)
kopie
vnw: in België soms voor: kopie
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
opm: SN-betekenis van kopij zijn teksten voor de krant
zie ook: examenkopij
forum.politics.be: Je kent heel dat lijvige verslag toch? Kunnen we daar een kopij van krijgen of staat dat ergens op het internet?
chu-brugmann.be: Aanvraagformulier voor het bekomen van een kopij van het medisch dossier of resultaten door de patiënt zelf.
vastgoedservice.be: Gedeeltelijke kopij van het kadastraal perceelplan. GEEL 3 AFD. Ìb/206473-003.
(bij prijsaanduiding) voor, tegen, à, NL à raison van
< Frans: à
vnw: kopen aan een prijs: kopen voor een bepaalde prijs
taaladvies.net: standaardtaal in België, status onduidelijk
Van Dale: Belgisch-Nederlands, niet algemeen: bij prijsaanduiding; voor, tegen
DS2015 geen standaardtaal
We hebben die grond gekocht aan 60 euro per vierkante meter.
Belgacom heeft immers de 12,4 miljoen aandelen die het in 2003 van ADSB heeft gekocht aan 26,25 euro per stuk, vernietigd. (standaard.be)
Fake je desinteresse en je kan het wellicht kopen aan de minimale verkoopprijs.(standaard.be)
een kindje krijgen
vnw: een kind(je) kopen: een kind(je) krijgen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Woordenboek der Nederlandsche Taal: koopen: Een kind (enz.) koopen
- Een stamhouder spookte hun steeds door den kop: Een jongetje wilden ze koopen, (W. van Reymerswael, Haagse Satyren (1929))
Van Dale 2012 online: een kindje kopen: Belgisch-Nederlands, spreektaal, kindertaal
DS2015 geen standaardtaal
vgl. kinneke kopen
- Ja, Jefke, de onbevlekte ontvangenis, hoe zal ik dat uitleggen… dat is Maria en Jozef die het kinneke Jezus kochten zonder dat Jozef in de portemonnee van Maria moest zitten…
- Was kinneke Jezus dan gratis?
- Euh… ja… zoiets… en ga nu maar verder met de lego spelen, ik moet de gazet nog lezen…
Binnen een paar maanden koopt myn dochter haar 1ste kindje.
In het stuk wordt een piratenmeisje bijvoorbeeld verliefd op een olifant en gaat ze bij de kruidenier een kindje kopen. (standaard.be)
bevallen
zie ook andere betekenis van kopen: een kind(je) kopen: een kind(je) krijgen
vergelijk kinneke kopen, kopen, een kindje ~
ook gebruikelijk in:
- Antwerpse Kempen
- Waasland
- Vlaamse kust
Niet gebruikelijk in Antwerpen en in Limburg
Ze koopt zij heel gemakkelijk. Na een uur was het gepasseerd. De kleine weegt 3 kilo!
- Wanneer moet ze kopen?
- Dat zal in het vroege voorjaar zijn. (Antwerpse Kempen)
> andere betekenis van kopen
bevallen
vnw: een kind(je) kopen: een kind(je) krijgen
vergelijk kinneke kopen, kopen, een kindje ~
ook gebruikelijk in:
- Antwerpse Kempen
- Waasland
- Vlaamse kust
Niet gebruikelijk in Antwerpen en in Limburg
Ze koopt zij heel gemakkelijk. Na een uur was het gepasseerd. De kleine weegt 3 kilo!
- Wanneer moet ze kopen?
- Dat zal in het vroege voorjaar zijn. (Antwerpse Kempen)
> andere betekenis van kopen
(kaartterm) met een troefkaart een slag proberen te halen
vnw: troeven in het kaartspel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: koopen: Ten zuiden van de groote rivieren: troeven.
- ”Ik wil niet koopen” zeide Clara ”dan heeft vader Torfs ook een’ slag. Daar, RuitenNegen!” Conscience (ed. 1867).
- Hooger koopen, met eene hooger kaart koopen, Teirlinck.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Waarom kocht gij die slag nu niet, gij hebt toch nog een troef?
> andere betekenis van kopen
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
