Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
met twee maten (meten)
vnw: met twee maten en twee gewichten werken/meten: handelen afhankelijk van de situatie, met twee maten meten
Fr. avoir deux poids et deux mesures
Europa meet met twee maten, twee gewichten: “We zien dat de economische en militaire samenwerking met Israël gewoon verder gaat, geen vuiltje aan de lucht. Maar de Palestijnse Autoriteit wordt om de haverklap gestraft (…) dat is meten met twee maten en twee gewichten: een straffe houding tegenover het Palestijnse volk en een heel soepele houding tegenover de Israëlische autoriteiten.” (uit: Indymedia)
een nachtmerrie hebben
vnw: van de maar/mare bereden worden: een nachtmerrie hebben
in West-Vlaanderen: mare, van de ~ bereën zijn; zie daar de etymologie
zie ook: mare, van de ~ bereden
Ik heb altijd van die verschrikkelijke nachtmerries, ons moemoe zou gezegd hebben: “Ge zijt van de maar bereden! Dat komt ervan als ge ’s avonds appelsienen eet!”
incident waarbij gasten op een verjaardagsfeest van (toenmalig) vicepremier en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne tegen een lege combi pisten
ook (al) figuurlijk gebruikt
wegens het hoog humoristisch gehalte zeer snel overgenomen in de buitenlandse pers
zie ook pipi, Wetstratees
‘Pipigate toont aan hoe camera’s in het straatbeeld grote privacyrisico’s met zich meebrengen’ (demorgen.be)
Dat is een reuzengrote pipigate, omdat de overheid door die gebrekkige werking de rechtzoekende op een systematische wijze “in de zeik zet”. (jubel.be)
De buren ontdekken pipigate (en lachen zich te pletter) (standaard.be)
Belgische justitieminister diep door het stof na ‘pipigate’ (telegraaf.nl)
Belgian justice minister apologises for ‘Pipigate’ scandal (bbc.com)
En Belgique, le ministre de la justice contraint de s’expliquer sur le « pipigate » (lemonde.fr)
vnw bij maar: in België niet alleen als tegenstellend of beperkend voegwoord:
- als het maar dát is: als dat alles is
google 2023: slechts 1 hit in .NL van een Bruggeling op tripadvisor.nl (zie voorbeelden)
Kamers waren ruim en verzorgd helaas was hier de badkamer ook terug wat op zn kleinst (als het maar dat is uiteraard 😬) leuke troef ruim balkon met tafel en stoeltjes ter beschikking. (monet86 – Brugge, België op tripadvisor.nl)
‘Als het maar dat is’, dacht ik. Bij verdere onderzoeken zag men echter dat er op bepaalde momenten minder hersenactiviteit was (alzheimerliga.be)
Ik kan zingen, ja, maar als het maar dat is, ben je enkel de zanger, plus diegene die met zijn gat zwaait op het podium. (standaard.be)
Allemaal geen pretje maar dan troost ik mezelf : als het maar dat is en: als het daarmee zou opgelost zijn (seniorennet.be)
vnw bij maar: in België niet alleen als tegenstellend of beperkend voegwoord:
- als het maar dát is: als dat alles is
google 2023: slechts 1 hit in .NL van een Bruggeling op tripadvisor.nl (zie voorbeelden)
Kamers waren ruim en verzorgd helaas was hier de badkamer ook terug wat op zn kleinst (als het maar dat is uiteraard 😬) leuke troef ruim balkon met tafel en stoeltjes ter beschikking. (monet86 – Brugge, België op tripadvisor.nl)
‘Als het maar dat is’, dacht ik. Bij verdere onderzoeken zag men echter dat er op bepaalde momenten minder hersenactiviteit was (alzheimerliga.be)
Ik kan zingen, ja, maar als het maar dat is, ben je enkel de zanger, plus diegene die met zijn gat zwaait op het podium. (standaard.be)
Allemaal geen pretje maar dan troost ik mezelf : als het maar dat is en: als het daarmee zou opgelost zijn (seniorennet.be)
Dun snorretje net boven de bovenlip.
Hij had e wijvetreiterke onder zijne neus.
chocolade bonbon
Algemeen Nederlands Woordenboek: praline
((vooral) in België)
lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
< Belgisch-Frans, praline
zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline
De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!
“Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)
neologisme: praline met de smaken van Limburgse Vlaai
Vanuit het atelier van het Hasseltse Chocoladehuis Boon is de Limburgse vlaaipraline aan een veroveringstocht begonnen. (demorgen.be)
De vlaaipraline is een opmerkelijke nieuwe creatie van chocoladehuis Boon, eentje die ook de jury van Gault&Millau is opgevallen. (vrt.be)
Wat er nog te ontdekken valt, is de ‘vlaaipraline’. De wereldprimeur op Antwerpen Proeft, uitgevonden door Inge van Boon Chocoladehuis in Hasselt. (radio2.be)
De vlaaipralines zijn er in 4 smaken: rijstevlaai, kersenvlaai, rabarbervlaai en uiteraard ook smurfenvlaai. (tasted4you.be)
neologisme: plaats waar men een oude of kapotte fiets kan achterlaten zodat die gerecycleerd kan worden
De stad Gent gaat nog meer ‘fietswrakvakken’ voorzien waar mensen een kapotte fiets kunnen achterlaten zodat die hergebruikt kan worden. Het bestaand proefproject op 8 locaties, vooral in de buurt van hogere onderwijsinstelling, wordt verlengd. (vrt.be)
Het fietswrakvak op campus Schoonmeersen bevindt zich onder de bomen op de fietsenparking achter gebouw B. (hogent.be)
We krijgen een fietswrakvak (zeg dat maar eens drie maal achter elkaar) !! (facebook)
overlast, geluidshinder veroorzaakt door wagens die met luide knalpotten (uitlaten) door Vlaamse steden rijden
Bewoners van de wijken rond het Gentse stadscentrum blijven klagen over ‘knalpotterreur’: wagens die met brullende motoren door de woonwijken scheuren. (De Standaard)
De politie van Geraardsbergen gaat harder optreden tegen knalpotterreur. Dat zijn chauffeurs die overlast veroorzaken met hun snelle en luide auto’s. (TV Oost)
Knalpotterreur is een opgestoken vinger naar de medemens en naar het klimaat in het bijzonder (demorgen.be)
één- of meerdaagse schooluitstap met verblijf op een kasteel. Dikwijls in het meervoud gebruikt.
zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sportklas, sneeuwklas, kasteelklas, stadsklas
Bosklassen worden vaak omgetoverd tot middeleeuwse kasteelklassen. Bij jeugdwerkcursussen is het al even populair, omdat er heel wat werkruimtes beschikbaar zijn. (chirohuizen.be)
Zij gaan op kasteelklassen en krijgen een gevarieerd en ervaringsgericht programma waarbij de lesthema’s rond Middeleeuwen én water centraal staan! (lagereschoolduffel.be)
Dit lied kan je zingen als je op kasteelklas gaat. Meld aan of registreer om dit leermiddel volledig te bekijken. (klascement.net)
één- of meerdaagse schooluitstap in een stad. Dikwijls in het meervoud gebruikt.
zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sportklas, sneeuwklas, kasteelklas
Kortrijkse kinderen laten zich niet afschrikken: ‘Stadsklas in Brussel is verrijking’ (bruzz.be)
draaiboek ontwikkeling stadsklassen | Vlaanderen.be
Voor leerlingen van de lagere school is op Instituut Heilige Familie in Sint-Niklaas een nieuw soort stadsklassen voorgesteld. Het initiatief bestaat al in Gent waar kinderen uit de lagere school kunnen kennis maken met interessante locaties in de stadskern. (nieuwsblad.be)
één- of meerdaagse schooluitstap in een stad. Dikwijls in het meervoud gebruikt.
zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sportklas, sneeuwklas
Kortrijkse kinderen laten zich niet afschrikken: ‘Stadsklas in Brussel is verrijking’ (bruzz.be)
draaiboek ontwikkeling stadsklassen | Vlaanderen.be
Voor leerlingen van de lagere school is op Instituut Heilige Familie in Sint-Niklaas een nieuw soort stadsklassen voorgesteld. Het initiatief bestaat al in Gent waar kinderen uit de lagere school kunnen kennis maken met interessante locaties in de stadskern. (nieuwsblad.be)
één- of meerdaagse schooluitstap in een stad. Dikwijls in het meervoud gebruikt.
vgl. sneeuwklas
Kortrijkse kinderen laten zich niet afschrikken: ‘Stadsklas in Brussel is verrijking’ (bruzz.be)
draaiboek ontwikkeling stadsklassen | Vlaanderen.be
Voor leerlingen van de lagere school is op Instituut Heilige Familie in Sint-Niklaas een nieuw soort stadsklassen voorgesteld. Het initiatief bestaat al in Gent waar kinderen uit de lagere school kunnen kennis maken met interessante locaties in de stadskern. (nieuwsblad.be)
één- of meerdaagse schooluitstap waarbij sport en spel centraal staan. Dikwijls in het meervoud gebruikt.
zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sneeuwklas, stadsklas
Scholen kunnen intekenen voor een week sportklassen in Sportcampus Lange Munte. Op het programma staan enerzijds sportinitiaties gegeven door het lesgeversteam Sport Kortrijk en anderzijds de gewone cognitieve vakken gegeven door hun eigen klastitularis. (kortrijk.be)
Wij gingen 2 dagen op sportklassen. Wat een plezier! Tijdens sportklassen kregen wij sportlessen afgewisseld door bewegend leren. (sintelooischool.be)
De scholieren en begeleiders die vorige week ziek werden op sportklassen in Blankenberge raakten wellicht besmet met het norovirus. (vrt.be)
Op sportklas met derde graad (hln.be)
één- of meerdaagse schooluitstap waarbij sport en spel centraal staan. Dikwijls in het meervoud gebruikt.
zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sneeuwklas
Scholen kunnen intekenen voor een week sportklassen in Sportcampus Lange Munte. Op het programma staan enerzijds sportinitiaties gegeven door het lesgeversteam Sport Kortrijk en anderzijds de gewone cognitieve vakken gegeven door hun eigen klastitularis. (kortrijk.be)
Wij gingen 2 dagen op sportklassen. Wat een plezier! Tijdens sportklassen kregen wij sportlessen afgewisseld door bewegend leren. (sintelooischool.be)
De scholieren en begeleiders die vorige week ziek werden op sportklassen in Blankenberge raakten wellicht besmet met het norovirus. (vrt.be)
Op sportklas met derde graad (hln.be)
Met de school op vakantie naar de bergen om te leren skiën (en voor de gezonde lucht natuurlijk).
Meestal in de meervoudsvorm gebruikt.
Van Dale 2017 online: BE
zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sportklas
Hij ging mee naar de sneeuwklassen en heeft zijn pikkel gebroken.
vnw: in België niet alleen als tegenstellend of beperkend voegwoord: het is maar dat ik nog niet gegeten heb: het is alleen zo dat ik nog niet gegeten heb
Het is maar dat de grootsheid van de een altijd de ellende van de ander veronderstelt. (standaard.be)
maanden, enkelvoudvorm “maand” wordt gebruikt om meervoud “maanden” aan te geven
vnw: twee/drie/een paar maand: twee/drie/een paar maanden
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook keer, keren
Hij heeft drie maand opzeg.
Twee eeuwen, drie jaar, vijf maand, zes dagen, drie uur, twintig minuten en twaalf seconden geleden is hij gestorven. Wie? Altijd iemand anders ;)
bloemlezing De Standaard:
Café Bleu moet twee maand dicht wegens geluidsoverlast (standaard.be)
Dancing Extreme drie maand gesloten op maandagavond.(standaard.be)
‘Mirakelmama’ mag vier maand na aanslag Las Vegas ziekenhuis verlaten. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
