Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
en iets meer
vnw: in België ook: iets meer dan
-honderd frank en oneffen: honderd (en) zoveel frank, iets meer dan honderd frank
De intrede van Christus in Brussel : in het jaar 2000 en oneffen ongeveer (aarschot.bibliotheek.be)
“Zoveel als in de gazetten staat. Een burgemeester van een stad als Leuven verdient netto 4.900 euro en oneffen.” (demorgen.be)
Ne vent van 2 meter en oneffen centimeters. Ik sta met hem op een fotootje. (blogspot.be)
360 euro’s en oneffen… Dat word ne zure. (bimmerandmore.be)
en iets meer
vnw: in België ook: iets meer dan
-honderd frank en oneffen: honderd (en) zoveel frank, iets meer dan honderd frank
De intrede van Christus in Brussel : in het jaar 2000 en oneffen ongeveer (aarschot.bibliotheek.be)
“Zoveel als in de gazetten staat. Een burgemeester van een stad als Leuven verdient netto 4.900 euro en oneffen.” (demorgen.be)
Ne vent van 2 meter en oneffen centimeters. Ik sta met hem op een fotootje. (blogspot.be)
360 euro’s en oneffen… Dat word ne zure. (bimmerandmore.be)
magistraat die een misdrijf onderzoekt: het is de taak van de onderzoeksrechter om zowel bewijzen tegen (à charge), als voor (à décharge) een verdachte te verzamelen.
Van Dale 1995: (Belg.): rechter van instructie
NL: rechter van instructie
Van Dale illustreert hier nog eens dat het eigenlijk een Hollands boekske is: Belg. (Vlaamse) woorden worden niet verklaard (nochtans verklarend woordenboek), maar enkel vertaald naar het Hollands. En dat is niet eerlijk… (zei Calimero)
Hoorde vanmorgen op de radio (9/12/10) dat er stemmen opgaan om de procedures van het gerechterlijk onderzoek te vereenvoudigen. Zo zou de onderzoeksrechter afgeschaft worden. Weer een bedreigd beroep.
De onderzoeksrechter gaf opdracht tot een huiszoeking bij de verdachte. Maar meer dan een paar vuil onderbroeken vonden ze niet.
magistraat die een misdrijf onderzoekt: het is de taak van de onderzoeksrechter om zowel bewijzen tegen (à charge), als voor (à décharge) een verdachte te verzamelen.
Van Dale 1995: (Belg.)
NL: rechter van instructie
Van Dale illustreert hier nog eens dat het eigenlijk een Hollands boekske is: Belg. (Vlaamse) woorden worden niet verklaard (nochtans verklarend woordenboek), maar enkel vertaald naar het Hollands. En dat is niet eerlijk… (zei Calimero)
Hoorde vanmorgen op de radio (9/12/10) dat er stemmen opgaan om de procedures van het gerechterlijk onderzoek te vereenvoudigen. Zo zou de onderzoeksrechter afgeschaft worden. Weer een bedreigd beroep.
De onderzoeksrechter gaf opdracht tot een huiszoeking bij de verdachte. Maar meer dan een paar vuil onderbroeken vonden ze niet.
Er worden 3 netten onderscheiden die onderwijs organiseren:
- gemeenschapsonderwijs: vroeger het rijksonderwijs
- het gesubsidieerd officieel onderwijs: gemeente- en provinciaalonderwijs
- het gesubsidieerd vrij onderwijs of kortweg het vrij onderwijs
ook schoolnet
Van Dale 2013 online: in België
vgl. ook onderwijskoepel
DeMorgen.be: ‘Bovendien is het onduidelijk of de acht miljoen euro aan Vlaamse subsidies die de stad en de onderwijsnetten dit jaar al hebben voorgeschoten, in het toegezegde bedrag voor 2014 is inbegrepen.’
Scholen die niet door een overheid zijn opgericht, behoren tot het vrij onderwijs. Sommige scholen van het vrij onderwijs zijn niet aangesloten bij een onderwijskoepel.
zie onderwijs, gesubsidieerd vrij ~
Katholieke scholen behoren tot het vrij onderwijs.
Scholen van het officieel onderwijs zijn georganiseerd door of in opdracht van de overheid: de Vlaamse overheid, de provincies, of de steden en gemeenten. (onderwijs.vlaanderen.be)
zie ook onderwijs, gesubsidieerd officieel ~
Mensen die hun kinderen naar het officieel onderwijs stuurden werden door de katholieke opinie sterk gestigmatiseerd. (sampol.be)
Zij zonden hun kinderen naar het officieel onderwijs en hun loge-affiniteiten waren bekend. (chambredood.be)
het buitengewoon onderwijs, onderwijs voor kinderen met leermoeilijkheden of leerachterstand
opmerking: In Nederland is het bijzonder onderwijs hetgeen in Vlaanderen het vrij onderwijs is.
klasse.be: Van zo gauw we merken dat ons zoontje zich niet meer gelukkig voelt, zullen we zeker niet aarzelen om over te stappen naar bijzonder onderwijs.
vnw: achterwege blijven
Groot woordenboek der Nederlandse taal (1950): (Zuidn.) onderwege{n) blijven: achterwege blijven, niet uitgevoerd worden : dat werk zal weer onderwege blijven.
verouder(en)d?
Ruskin en Morris – zóó zegde nog Van de Velde – waren baanbrekers, maar bleven onderwege, omdat zij nog te veel beroep deden op het hart en te weinig op het verstand. (Vlaamsche Arbeid. Jaargang 8 – 1913)
Men wachtte het Koninklijk besluit…. bet bleef te lang onderwege (De Toekomst – 1893)
Onderwege gebleven op den berg van kunde, roem en fortuin. (demorgen.be)
politiek: interpellatie (o.a. bevraging van ministers)
zie bevragen
Een flink deel van de voormiddag was gewijd aan het energiebeleid en de ondervraging van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). (standaard.be)
Aanhangers van de regering in het parlement wisten het verzoek voor de ondervraging van de premier te blokkeren (nieuwsblad.be)
Tot deze vaststelling komt Veerle Heeren na ondervraging van Minister van Welzijn Jo Vandeurzen. (politics.be)
het ontplooien van macht oftewel het massaal inzetten van politie of militairen om macht te laten zien en/of uit te oefenen
NL: machtsvertoon (o.)
Enorme machtsontplooiing in Wit-Rusland voor Russische militaire oefening vlak bij grens met Oekraïne. (NBL)
Massale machtsontplooiing van politiewagens en legereenheden bij de zoekactie naar de voortvluchtige en gewapende militair Jurgen Conings. (pal.be)
Een machtsontplooiing." Zo noemt minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) de actie vandaag. Ruim honderd agenten hebben op de parking in de Noorderlaan, vlak bij de Antwerpse haven, vrachtwagens gecontroleerd. De controle gebeurde samen met een rits andere diensten, onder meer Dienst Vreemdelingenzaken, de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) en de Europese Arbeidsautoriteit ELA. (VRTNWS)
politiek: interpellatie (o.a. bevraging van minsiters)
zie bevragen
Een flink deel van de voormiddag was gewijd aan het energiebeleid en de ondervraging van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). (standaard.be)
Aanhangers van de regering in het parlement wisten het verzoek voor de ondervraging van de premier te blokkeren (nieuwsblad.be)
Tot deze vaststelling komt Veerle Heeren na ondervraging van Minister van Welzijn Jo Vandeurzen. (politics.be)
politiek: interpellatie (o.a. bevraging van minsiters)
zie bevragen
Een flink deel van de voormiddag was gewijd aan het energiebeleid en de ondervraging van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). (standaard.be)Aanhangers van de regering in het parlement wisten het verzoek voor de ondervraging van de premier te blokkeren (nieuwsblad.be)
Tot deze vaststelling komt Veerle Heeren na ondervraging van Minister van Welzijn Jo Vandeurzen. (politics.be)
interpellatie (o.a. bevraging van minsiters)
zie bevragen
Een bevraging van de minister van Binnenlandse Zaken bij incidenten betreffende politiegeweld behoort tot mijn prioriteiten, zo blijkt ook uit eerdere vragen. (senate.be)
Gisteren nog berichten wij u over de bevraging van minister Borsus van 27 januari 2016 in de Commissie voor de Volksgezondheid (publius.be)
Na een bevraging van de minister van Justitie, de heer Stefan De Clerck, over de aanpak van schijnhuwelijken en schijnsamenwoonsten, blijkt … (dekamer.be)
overhoring
vnw: in België ook: overhoring, proefwerk
Van Dale 2017 online: BE, verouderd
zie ook ondervragen
Een ondervraging op school begint gewoonlijk met: “Neem een half blaadje papier…”
Als het ondervraging van wiskunde is, is de Joeri gewoonlijk ziek. Moet er een tekeningeske bij?
Men kan zich moeilijk losmaken van de traditionele, reproductiegerichte en schriftelijke ondervraging van de leerstof. (kuleuven.be)
Na een pauze volgt dan een schriftelijke ondervraging van de oefeningen horend bij de onderdelen “Macroscopische Elektricteit” en “Netwerkanalyse”. (vub.ac.be)
enquete, zich informeren bij een bepaalde doelgoep
ook: het zich bevragen (zichzelf vragen stellen)
Van Dale 1995 (in België) enquete
vrt taalnet: bevraging (enquête) is standaardtaal in België. In Nederland komt het nauwelijks voor.
maar: Het werkwoord bevragen (ondervragen bij een enquête) is in het hele taalgebied gebruikelijk
vgl. ondervraging
zie ook marktbevraging, sectorbevraging, ledenbevraging, zelfbevraging, burgerbevraging
Het voorstel kwam tot stand na een uitvoerige bevraging van de omwonenden.
Muziekpedagogie aan het Lemmensinstituut: Een doorgedreven terugkoppeling tussen ervaringsgerichte praxis en theoretische reflectie verzekert dat de student dat doet vanuit een permanente bevraging van zijn eigen muzikaal en muziekpedagogisch handelen.
Na een diepgaande bevraging van zijn geweten kwam hij tot inkeer.
enquete, bevraging
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2
Bij de ondervraging van de bevolking kwam naar boven dat 30,3% van de bevolking dit aanbod graag uitgebreid zou zien. (ba.be)
Uit de ondervraging van de consumenten blijkt dat de helft bereid is iets meer te betalen voor milieuvriendelijke en duurzame producten (vilt.be)
geslacht zie voorbeeldzinnen
de oorsprong: “touche” duidt namelijk op vrouwelijk geslacht, en dat doen ook de voorbeelden op de West-Vlaamse wikipedia, tenminste wat betekenis 3 betreft
De betekenissen:
http://vandale.nl/opzoeken?pattern=toets&lang=nn
<toets (de; m; meervoud: toetsen)
1onderzoek naar kennis, bruikbaarheid, vorderingen enz.
2beproeving; proef: de toets (van de kritiek) kunnen doorstaan in orde zijn
3(van een klavier, orgel, pc, schrijfmachine, telefoon, tv enz.) smal, beweegbaar knopje enz. waarop de vingers drukken bij het bedienen enz.
4(schilderkunst) penseelstreek
http://vls.wikipedia.org/w/index.php?title=Specioal%3AZoeken&profile=default&search=toetse&fulltext=Search
Oe je e knoop of e toetse induwt, bloas je lucht noar e specifieke tonge hoogst waarschijnlijk vrouwelijk
Mi pedaaln moe je lucht in e boge bloazn en oej toun e toetse induwt, wordt diene lucht nor e toungsje gebrocht, die toun begunt te trilln … hoogst waarschijnlijk vrouwelijk
m./v.
toets > test, proef
1. het gebeuren:
Die toets van geschiedenis was keimaf.
Ik heb veel punten gehaald op die toets van engels.
Hij heeft de toets kunnen doorstaan
2. het document:
De lerares heeft dien toets van aardrijkskunde nog niet verbeterd.
We hebben dien toets van economie nog niet terug gekregen.
Wie heeft dien toets geschreven van dat werk?
v.
1. schilderkunst / culinaire
Die laatste toets van groene kleur maakt het schilderij nog schoner.
Die toets olijfolie maakt het gerecht compleet af.
2. knop
Die toets op het klavier van mijn pc blijft hangen.
3. onderzoek naar kennis
W.S. Gosset ontwikkelde de t-toets. Die t-toets is 1 van de meest gebruikte toetsen in de statistiek.
een attest dat de arts opstelt waarin hij verklaart dat de betrokkene al dan niet voldoet aan de normen zoals die zijn opgenomen in de wetgeving over het rijbewijs.
NL: rijbewijskeuring
Werknemers die alleen met een (bedrijfs)wagen rijden, hebben noch een veiligheidsfunctie, noch nood aan een medische schifting. (securex.be)
Er is een verschil tussen een medische schifting voor de rijbewijzen A, B en G (hier groep 1 genoemd) en de rijbewijzen C en D (hier groep 2 genoemd). (balen.be)
De kosten voor de medische schifting zijn in principe ten laste van de houder van het rijbewijs. Voor beroepschauffeurs worden in de praktijk afspraken tussen werkgever en werknemer gemaakt. (forum)
verbod om een voertuig te besturen
NL: rijontzegging
De politie betrapte hem met bijna 2 promille alcohol in het bloed achter het stuur, terwijl hij al een lopend rijverbod had. (VRTNWS)
Jaar rijverbod voor vrachtwagenbestuurder die onder invloed reed tijdens lopend rijverbod. (HLN)
Twee jaar cel en levenslang rijverbod voor hardleerse dokwerker die met auto vol lege bierblikjes om pizza ging. (GVA)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
