Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11511

    onrustwekkend
    (bn.)

    onrustbarend, zorgwekkend

    vnw

    DS2015 standaardtaal
    Taaladvies.net: Standaardtaal in België
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. onrustwekbarend

    De armoedecijfers blijven onrustwekkend.

    Child Focus houdt zijn eigen bezig met onrustwekkende verdwijningen van kinderen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Jun 2024 07:55
    0 reactie(s)

    #11512

    onrechtstreeks
    (bn., bw.)

    niet rechtstreeks, indirect

    vnw:
    -onrechtstreekse belastingen: indirecte belastingen
    -onrechtstreekse vrije trap (schop): indirecte vrije trap

    Belgisch-Ned. volgens het Referentiebestand Belgisch-Nederlands:
    “Commentaar 2004:
    Bron: Lijst N-DK – de Google-frequentie kan hier voor verwarring zorgen: het gaat hier wel degelijk om een belgicisme: het item wordt ongeveer 13x meer gebruikt op Google.be”

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale 2016 online: BE

    Onrechtstreeks zal de nieuwe maatregel ons wel treffen.

    De scheidsrechter floot en blauw-zwart kreeg een onrechtstreekse vrije trap.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Jun 2024 07:55
    0 reactie(s)

    #11513

    onpaar
    (bn.)

    oneven aantal, niet deelbaar door 2

    vnw

    taaladvies.net: standaardtaal in België

    DS2015 standaardtaal

    zie ook paar

    We zijn met een onpaar aantal, we kunnen geen twee gelijke ploegen maken. Wie speelt er pisser?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Jun 2024 07:52
    1 reactie(s)

    #11514

    kaktivisme
    (z.n. het ~ (o.) ~s)

    (neologisme) activisme dat bestaat uit het letterlijk kakken ergens in of op om er zodoende tegen te te protesteren

    De website jechiedanslaseinele23juin.fr (ik schijt in de Seine op 23 juni) roept de Franse bevolking op om te kakken in de bekende rivier. (VRTNWS)

    Maar volgens Vincent Byloo gaat de geschiedenis van het ‘kaktivisme’ veel verder terug. (Radio 1)

    De website jechiedanslaseinele23juin.fr (ik schijt in de Seine op 23 juni) roept de Franse bevolking op om te kakken in de bekende rivier. Die dag neemt de burgemeester van Parijs een duik om te bewijzen dat het water proper is voor de Olympische Spelen. Volgens de actievoerders gaat té veel geld naar de sportieve hoogmis. (VRTNWS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 14 Jun 2024 21:15
    0 reactie(s)

    #11515

    kaktivisme
    (z.n. het ~ (o.) ~s)

    neologisme, activisme dat bestaat uit het letterlijk kakken ergens in of op om er zodoende tegen te te protesteren

    De website jechiedanslaseinele23juin.fr (ik schijt in de Seine op 23 juni) roept de Franse bevolking op om te kakken in de bekende rivier. (VRTNWS)

    Maar volgens Vincent Byloo gaat de geschiedenis van het ‘kaktivisme’ veel verder terug. Volgende afleveringen afspelen. (Radio 1)

    De website jechiedanslaseinele23juin.fr (ik schijt in de Seine op 23 juni) roept de Franse bevolking op om te kakken in de bekende rivier. Die dag neemt de burgemeester van Parijs een duik om te bewijzen dat het water proper is voor de Olympische Spelen. Volgens de actievoerders gaat té veel geld naar de sportieve hoogmis. (VRTNWS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 13 Jun 2024 20:45
    0 reactie(s)

    #11516

    luistersalon
    (z.n. het ~ (o.) ~s)

    gelegenheid of plek waar informatie gegeven wordt aan het publiek
    SN: informatiebijeenkomst, hearing

    Vooruit-kopstuk Conner Rousseau moest woensdagavond zijn luisteravond in café Ragtime in Ninove vervroegd stopzetten na een incident. (Radio Ninove)

    In dienstencentrum de Wimilingen is er maandelijks een luistersalon voor vrouwen. (Nieuwsblad)

    “De eerste verdieping wordt een stille(re) zone waar je rustig kan lezen, werken en studeren: bijna alle fictie en non-fictieboeken zijn er te vinden, net als kranten en tijdschriften. Ook de muziek- en filmcollectie krijgt hier een plaats en in een latere fase komt er een luistersalon." (HLN)
    .

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 10 Jun 2024 11:25
    0 reactie(s)

    #11517

    bommawekkertje, een ~ zetten
    (politieke term)

    (neologisme) uitspraak gemunt door van Tom van Grieken (VB) om een vaste termijn te stellen waarna Vlaanderen uit België stapt
    (zie derde voorbeeldzin)

    Dit was de campage: het bommawekkertje van Van Grieken, bijltjesdag bij Groen en een deal onder kandidaat-premiers. (DS)

    Tom Van Grieken over zijn plan voor een onafhankelijk Vlaanderen: “Ik heb dat wekkertje misschien wat te simplistisch voorgesteld”. (HLN)

    Het was een opvallende passage in ‘Het conclaaf’ op VTM, een paar weken geleden: de uitleg van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken over zijn pad naar Vlaamse onafhankelijkheid. Hij zou eerst een soevereiniteitsverklaring doen, of in zijn woorden: een “bommawekkertje” zetten dat 5 jaar lang “tik tik tik” zou doen en dan zou hij Vlaanderen eenzijdig afscheuren. N-VA-voorzitter Bart De Wever pakte Van Grieken daarover toen fors aan. (Youtube)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 08 Jun 2024 20:12
    0 reactie(s)

    #11518

    bommawekkertje, een ~ zetten
    (term in de politiek )

    (neologisme) politieke uitspraak gemunt door van Tom van Grieken (VB) om een vaste termijn mee aan te geven waarmee Vlaanderen uit België stapt

    Dit was de campage: het bommawekkertje van Van Grieken, bijltjesdag bij Groen en een deal onder kandidaat-premiers. (DS)

    Tom Van Grieken over zijn plan voor een onafhankelijk Vlaanderen: “Ik heb dat wekkertje misschien wat te simplistisch voorgesteld”. (HLN)

    Het was een opvallende passage in ‘Het conclaaf’ op VTM, een paar weken geleden: de uitleg van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken over zijn pad naar Vlaamse onafhankelijkheid. Hij zou eerst een soevereiniteitsverklaring doen, of in zijn woorden: een “bommawekkertje” zetten dat 5 jaar lang “tik tik tik” zou doen en dan zou hij Vlaanderen eenzijdig afscheuren. N-VA-voorzitter Bart De Wever pakte Van Grieken daarover toen fors aan. (Youtube)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 07 Jun 2024 17:20
    0 reactie(s)

    #11519

    Jos en Maria
    (begrip)

    eigennaam die staat voor de (succesvolle) middenstand en vaak gebruikt wordt in politieke zin als het over belastingen gaat (zie voorbeeldzinnen)

    Jos en Maria hard hebben gewerkt dat wordt belast. Wij willen niet in de zakken van de gewone middenklasse zitten. (Knack)

    Vaak ging het in het debat over Jos en Maria. Wie zijn dat concreet? De middenklasse? De working poor? ( Knack)

    Een vermogensbelasting begint bij Marc Coucke en eindigt bij het spaargeld van Jos en Maria”, zei Open VLD-voorzitter Tom Ongena. (GVA)

    Eerst en vooral moeten Jos en Maria beslissen of zij hun kleinkinderen een vermogen willen nalaten als zij er niet meer zijn. (Leo Stevens)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 05 Jun 2024 12:06
    0 reactie(s)

    #11520

    boitten

    Alternatieve schrijfwijze van boiten.

    “Wa gaan we sebiet doen?”
    - “Eerst een happeke eten, en daarna boitten met de poulékes in de Prof!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door DrMichiel op 04 Jun 2024 15:58
    0 reactie(s)

    #11521

    boiten

    Uitgaan. Pintjes drinken en plezier maken.

    Van het Franse ‘sortir en boîte’ (uitgaan in een club)

    “Wa gaan we doen sebiet?”
    - “Eerst een happeke eten, en daarna boiten met de boys in de Klimax!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door DrMichiel op 04 Jun 2024 15:56
    0 reactie(s)

    #11522

    boiten

    Uitgaan. Pintjes drinken en plezier maken.

    “Wa gaan we doen sebiet?”
    - “Eerst een happeke eten, en daarna boiten met de boys in de Klimax!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door DrMichiel op 04 Jun 2024 15:53
    0 reactie(s)

    #11523

    boiten

    Pintjes drinken en plezier maken.

    “Wa gaan we doen sebiet?”
    - “Eerst een happeke eten, en daarna boiten met de boys in de Klimax!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door DrMichiel op 04 Jun 2024 15:50
    0 reactie(s)

    #11524

    mediaanprijs
    (z.n. de ~ (m.) ~zen)

    AN: gemiddelde prijs (zie eerste voorbeeldzin)

    De mediaanprijs van een huis bleef wel stijgen. Dat is de middelste prijs als je de huizenprijzen van laag naar hoog rangschikt." (VRT)

    Als we kijken naar de mediaanprijs per m2 in centrum Brugge kleurt deze rood, wat neerkomt op een prijs tussen €2.200 en €2.400 euro prijs per vierkante meter. (Zimmo)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 04 Jun 2024 09:18
    0 reactie(s)

    #11525

    omwille van
    (vz.)

    om, voor; door, wegens, ten gevolge van, vanwege

    vnw: in België ook: wegens, om reden van

    taal.vrt.be: “omwille van” drukt in het Nederlands een doel uit, geen reden; het is synoniem met “ten behoeve van, ter wille van”

    Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal
    standaardtaal in België status onduidelijk

    Die schilder is vooral gekend omwille van zijn abstracte werk.

    Omwille van het slechte weer kan de barbecue niet doorgaan.

    VIER vervangt laatavondfilm omwille van ‘ongepaste inhoud’”
    (Titel HLN 21.11.15)
    Omwille van de smeer likt de kat de kandeleer

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marc Van de Vijver op 02 Jun 2024 11:44
    2 reactie(s)

    #11526

    tsjevenstreek
    (zn. v.; ~streken)

    heimelijke streek die aan de tsjeven wordt toegeschreven; tsjeventruc

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    Iedereen wacht op de ‘tsjevenstreek’: wat doet federaal kingmaker CD&V? (demorgen.be)

    De tsjevenstreek van RSC Anderlecht kan in deze eeuw niet meer overtroffen worden. (hln.be)

    Wel wist Mahdi punten te scoren door Van Grieken ‘tsjevenstreken’ aan te smeren (standaard.be)

    Zo kennen we de oud-schepen van de haven: nooit verlegen om een tsjevenstreek meer of minder. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2024 11:25
    0 reactie(s)

    #11527

    tjeventruc
    (zn. m.; ~s of ~truken of ~trukken)

    politiek manouvre dat als typisch voor de CD&V, of de tsjeven (tsjeef) beschouwd wordt en wat erop neerkomt dubbel spel te spelen (‘enerzijds-anderijds’); tsjevenstreek

    ook tsjeventruc

    In hun tjeventrucs ligt zelfs verlangen naar een verrottingsstrategie. (Camps in De Morgen)

    Ik belde direct naar het nummer dat van Rompuy mij gegeven had, en een Waalse aardappelboer op rust en met een hond Trikkie nam op. ?Yves??, probeerde ik voorzichtig, want de zware Luikse tongval waarmee hij opnam voorspelde geen goeds. Van Rompuy had mij een verkeerd nummer doorgegeven. Een typische tsjeventruc. (bloggen.be)

    Wie dat niet doet of wie dat weigert, doe mee aan tsjeventrucs. (oost-vlaanderen.be)

    De schuld uitspreiden over àlle politiekers is een tjeventruc. (nageltjes.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2024 11:20
    0 reactie(s)

    #11528

    Da Joenk
    (vaste woordgroep)

    bijnaam voor Guy Verhofstadt.

    volgens Wikipedia zou de bijnaam uitgevonden zijn door Jef Houthuys van de katholieke vakbond

    zie ook Belgische bijnamen

    De zesde regering van Wilfried Martens is erover gevallen. Annemie Neyts wordt erdoor tot tranen toe bewogen. Jean-Luc Dehaene moet ervoor het hoofd buigen. Zelfs Karel De Gucht is ervoor gezwicht. Ik heb het over Da Joenk, aka Guy Verhofstadt. (De Zondag / 24 januari 2014)

    Maandag begint ex-premier Guy Verhofstadt (71) aan zijn laatste werkweek als Europees Parlementslid. Tijd voor een gesprek met ‘da joenk’ over leven en werk. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2024 07:46
    2 reactie(s)

    #11529

    onophoudend
    (bw.)

    SN-NL: onophoudelijk

    vnw: onophoudelijk, voortdurend, onafgebroken

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter Declerck – 1981): Onophoudelijk, aanhoudend, onafgebroken, voortdurend, gedurig

    “We werken onophoudend – op een pro-actieve manier en in verschillende stappen – voor een terugkeer van de ontvoerden. Het is een complex proces, dat tijd vraagt, en ook nog tijd zal vergen. We zullen elke kans die zich voordoet grijpen.” (vrt.be)

    Er volgde een onophoudend protest van de bevolking en van de verschillende oppositiegroepen. (standaard.be)

    Fabrikanten zoeken onophoudend naar manieren om de klassieke condensatieketel nog zuiniger te laten werken of om energievriendelijker te koelen. (demorgen.be)

    Op de treurbuis worden we onophoudend gewaarschuwd voor deze killer, de sniper van de virale en bacteriële oorlog. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2024 07:30
    0 reactie(s)

    #11530

    onophoudend
    (bw.)

    SN-NL: onophoudelijk

    vnw: onophoudelijk, voortdurend, onafgebroken

    Typisch-Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter Declerck – 1981): Onophoudelijk, aanhoudend, onafgebroken, voortdurend, gedurig

    “We werken onophoudend – op een pro-actieve manier en in verschillende stappen – voor een terugkeer van de ontvoerden. Het is een complex proces, dat tijd vraagt, en ook nog tijd zal vergen. We zullen elke kans die zich voordoet grijpen.” (vrt.be)

    Er volgde een onophoudend protest van de bevolking en van de verschillende oppositiegroepen. (standaard.be)

    Fabrikanten zoeken onophoudend naar manieren om de klassieke condensatieketel nog zuiniger te laten werken of om energievriendelijker te koelen. (demorgen.be)

    Op de treurbuis worden we onophoudend gewaarschuwd voor deze killer, de sniper van de virale en bacteriële oorlog. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Jun 2024 07:29
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.