Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
appelboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar, notelaar, vijgelaar
Appelaar in bloei
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een zonnige standplaats tot halfschaduw is goed voor de appelaar.
De appelaar laat zich momenteel van zijn mooiste zijde zien, als de appelen zo groot worden als de bloesems, belooft het een mooie oogst te worden.
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beet
binnenrode
cornichon
cresson
eierplant
erpel
fraize, jerbees
kriek
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
papekul
patatten
peche
pee
pijpajuin
pompelmoes
porei
raketsla
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
stekelbes
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel
okkernoten
vuistnoot
kruidnoot, muskaatnoot
kalissenhout
Onderdelen:
appelkits
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kastanjelaar,kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, fruitpap, fruitsap, fruitsla, gelei, groentepap, patates frites, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp
Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vette
Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller
Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel
Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, mispel, zo plat als een ~, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten
Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel
zie ook Vlaamse volgorden
vnw: kastanjeboom
vgl. notelaar, appelaar, perelaar
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Met een omtrek van 8 meter en 42 centimeter, een hoogte van zo’n 34 meter en een kruinomtrek die geschat wordt op 45 meter is de tamme kastanjelaar van Blaasveld (Willebroek) een van de diksten van het land. (hln.be)
In april interpelleerde Groen op de gemeenteraad over de geplande kap van de 29 kastanjelaars. (groenranst.be)
In Antwerpen gaan vandaag de 54 kastanjelaren van de Charlottalei tegen de grond omdat de straat heraangelegd wordt. (demorgen.be)
notenboom, ook het hout van de notenboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.
Rondom de notelaren op het gazon bevinden zich het woonhuis, de twee schuren en een cichorei-ast (standaard.be)
De notelaars, ze nijgen. Vol zilver en vol goud;. Ze zwichten en ze zwijgen. Ze worden stilaan oud. (De notelaars – René de Clercq)
notenboom, ook het hout van de notenboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.
Rondom de notelaren op het gazon bevinden zich het woonhuis, de twee schuren en een cichorei-ast (standaard.be)
De notelaars, ze nijgen. Vol zilver en vol goud;. Ze zwichten en ze zwijgen. Ze worden stilaan oud. (De notelaars – René de Clercq)
vnw: kastanjeboom
vgl. notelaar, appelaar, perelaar
Met een omtrek van 8 meter en 42 centimeter, een hoogte van zo’n 34 meter en een kruinomtrek die geschat wordt op 45 meter is de tamme kastanjelaar van Blaasveld (Willebroek) een van de diksten van het land. (hln.be)
In april interpelleerde Groen op de gemeenteraad over de geplande kap van de 29 kastanjelaars. (groenranst.be)
In Antwerpen gaan vandaag de 54 kastanjelaren van de Charlottalei tegen de grond omdat de straat heraangelegd wordt. (demorgen.be)
groot persoon, ding of dier
vnw:
•belhamel, deugniet
•forsgebouwde kerel
Kijk eens wat die visser aan zijn lijn heeft, wat ne kastaar (van ne vis)!
Met een ring in de neus werd het dier in bedwang gehouden en met twee drie man, met knuppels, werd hij geleid, eerst door de put, sommigen wilden niet voort, dan werd er een zak over hun kop geworpen en al trekken en stoten en met een dikke kastaar van een vloek ging het dan toch, of was het die slag op zijn billen die hem vooruitdreef ? (de-cooman.be)
“azuu ne kastaar van een buil’ op zijn huufd! (sosseteit.gent)
een vrouw die de kassa in een winkel bedient
Van Dale 2017 online: BE
VRT-Taalnet: standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
NL: caissière
zie ook kassier, kassierster Deborah
Omdat er te weinig kassiersters waren, stond de rij aan de kassa tot halverwege de winkel.
Haar voorzitter, Conner Rousseau, dropte woensdagavond een bommetje in zowat alle Vlaamse media. (…) ‘Ik krijg aan Deborah de kassierster niet uitgelegd dat de winsten alleen naar de aandeelhouders gaan, en niet naar haar’, klonk het met een boutade. (standaard.be)
komt uit het Frans maar in zuidwestvlaanderen nog steeds gebruikt i.p.v. kookpot
zie ook kastrol, pot
schrijfvariant: castrol; kasserol (zie voorbeelden)
Zet de casserole maar op het fornuis.
Doe de mosselen in een kasserol. Voeg de laurier en de zwarte peper toe. Doe het citroensap op de mosselen. Voeg de witte wijn en de olijfolie toe. (virgenextra.be)
Recept is simpel: twee handenvol bloemen zonder steel die ge afspoelt en in een castrol gooit met 750 ml water in. (blauwwit.be)
komt uit het Frans maar in zuidwestvlaanderen nog steeds gebruikt i.p.v. kookpot
zie ook kastrol, pot
schrijfvariant: castrol; kasserol (zie voorbeelden)
Zet de casserole maar op het fornuis.
Doe de mosselen in een kasserol. Voeg de laurier en de zwarte peper toe. Doe het citroensap op de mosselen. Voeg de witte wijn en de olijfolie toe. (virgenextra.be)
Recept is simpel: twee handenvol bloemen zonder steel die ge afspoelt en in een castrol gooit met 750 ml water in. (blauwwit.be)
komt uit het Frans maar in zuidwestvlaanderen nog steeds gebruikt i.p.v. kookpot
zie ook kastrol, pot
schrijfvariant: castrol; kasserol (zie voorbeelden)
Zet de casserole maar op het fornuis.
Doe de mosselen in een kasserol. Voeg de laurier en de zwarte peper toe. Doe het citroensap op de mosselen. Voeg de witte wijn en de olijfolie toe. (virgenextra.be)
deur- of raamlijsten
ook algemeen: de (hoten) omlijsting, het kader
vnw: raamlijst, raamwerk
synoniem chambrang;
ook in de Antwerpse Kempen
Tijdens de grote kuis (kuis, grote ~) worden de kassementen ook eens afgewassen.
Schrijnwerkers van keskeschiet hebben in de living een kassement geplaatst maar de deur past er niet in. De schuld schuiven ze op een scheve muur maar bij het nameten zijn de muren recht maar het houtwerk is scheef gezaagd.
deur- of raamlijsten
vnw: raamlijst, raamwerk
synoniem chambrang;
ook in de Antwerpse Kempen
Tijdens de grote kuis (kuis, grote ~) worden de kassementen ook eens afgewassen.
Schrijnwerkers van keskeschiet hebben in de living een kassement geplaatst maar de deur past er niet in. De schuld schuiven ze op een scheve muur maar bij het nameten zijn de muren recht maar het houtwerk is scheef gezaagd.
weg gemaakt met kasseien
vnw: straatweg
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
zie ook kasseistraat, kasseibaan
vgl heirbaan
zie ook wegcode
Afbeelding zie hier
Als het regent liggen de kasseiwegen er voor wielertoeristen gevaarlijk bij.
vnw: straatsteen
Van Dale 2016 online: BE
gva.be: “Hij sloeg me tweemaal met een kasseisteen”
leuvenactueel.be: Vandaal gooit kasseisteen door ruit
standaard.be: Hij kwam toen met een zware kasseisteen een café in Sint-Niklaas binnengestapt om de klanten te intimideren.
straatsteen van natuursteen (meestal porfier), kinderkopke
Algemeen Nederlands Woordenboek: kassei
((vooral) in België)
dikke, min of meer vierkante straatsteen met een afgeronde bovenkant
vnw:
•kei als straatsteen, soort kinderhoofdje, kinderkopje
•straatweg met keien
Van Dale: kassei
1300 ‘straatweg, straatsteen’ < Picardisch cauchee (Frans chaussée)
DS2015 kasseien: straatstenen: standaardtaal
zie ook kasseiweg, kasseibaan, kasseistraat, kasseiwegel, kasseidreef, kasseilegger, kasseikapper, kasseisteen
Mijn armen doen zeer van te veel op kasseien te fietsen.
Als ge met dees regenweer de kasseis gaat doen, past op dat ge met uwe velo er ni van onderuit schuift.
iemand die gespecialiseerd is in het bestraten met kasseien; kasseier
vnw: stratenmaker
Van Dale 2016 online: BE
ook kasseienlegger (zie voorbeelden)
hln.be: Stiel van kasseilegger sterft uit
standbeelden.be: Het beeld, van een voorovergebogen kasseilegger aan het werk, zal vele inwoners van het kasseidorp doen terug denken aan het einde van de jaren 90, toen de huidige kasseistroken (kasseistrook) aangelegd werden.
kasseienvansieleghem.be: Eernegem heeft een reputatie opgedaan als het dorp van de kasseileggers. Op het kasseileggersplein staat Mutse, de kasseilegger op een sokkel in de vorm van een kassei. Vandaar dat wij ons dorp alle eer aandoen en ons kasseileggersbedrijf, zoals vroeger, verder zetten van vader op zoon.
De kasseienlegger verzekerde me dat indien de voegen tussen de kasseien worden ingegoten met een waterdicht voegsel (steinfuge, flowpoint of iets anders) de stabilisé zeer weinig water te verwerken gaat krijgen. (bouwinfo.be)
Dat de kasseienlegger op een moment zou zeggen dat het genoeg geweest is met gratis kasseien vervangen, stond in de sterren geschreven (nieuwsblad.be)
Een spotnaam voor een inwoner van de gemeente Vosselaar. Deze naam hebben zij gekregen doordat zij nogal vechtersbazen waren, die bijna steeds een mes op zak droegen. Vooral op de kermissen werd dit duidelijk.
zie Belgische bijnamen van inwoners
In discotheek Desire wilt ge geen ambras maken, das grondgebied van de Messentrekkers
Ik ben geboren in vosselaar dus een echte messentrekker ( vosselaarse ) (facebook)
alfabetische lijst van bijnamen voor inwoners van Belgische gemeenten, steden, dorpen
locofaulisme: een schimp- of scheldnaam voor de inwoners van een bepaalde plaats of streek.
zie ook Belgische sportploegen, Belgische bijnamen van plaatsen, Belgische bijnamen
Ajuin, Ajuinenvreter (Aalstenaar)
Ambrasmaker (Wijnegemnaar)
Carolo, Karolinger (inwoner van Charleroi: carolorégien of Carolos)
Dikke nek, Likkebaard, Vinstermik, Ossenkop (Hasselaar)
Gapers, Anzegem, Hapert, Kemmel, Lembeke en Maaseik
Kasseistamper inwoner van Aarschot
Kiekefretter (Brusselaar)
Klokkenverver, Peesteker (Herentalsenaar)
Konijnenfretter (Dilbekenaar)
Kopvleesfretter (inwoner van Dendermonde)
Kwaartjeslimmes en stoepluipers(inwoners van Bree)
Maneblusser (Mechelaar)
Messentrekker (Vosselarenaar)
Messenvechter (Tremelonaar)
Pieterman, Koeienschieter (Leuvenaar)
Pjeirefretter (Vilvoordenaar)
Schapenkop (Lierenaar)
Sinjoor (Antwerpenaar)
Slijkschepper, Slijktrapper (inwoner van Berchem)
Stroppendrager, Strop (Gentenaar)
Wortelkrabber, Kaffeegieter, Stekskesman, Voddenmarchand (Ninovieter)
Witvoet (Aalstenaar)
Zot (Bruggeling)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
