Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #821

    pijkenzot
    (zn. m.; ~ten)

    vnw: pijken(s) (mv.): schoppen in het kaartspel
    -pijkenzot: schoppenboer

    Pijkenzot blijft in het spel. Als men aan de beurt is, moet men één kaart trekken uit de waaier van de speler die ervoor aan de beurt was. (wvd.ugent.be)

    Productiehuis Pijkenzot houdt op 14 en 28 april audities voor de musical Allemaal Flandrien. (hln.be)

    Wie is hartenvrouw, koekentiene of pijkenzot? … Enkele bekende gezichten op Taptoes kaartspel (standaard.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 12:35)

    👍
    4

    #822

    phare
    (zn. v.; ~n of ~s)

    zie faar

    vnw: koplamp

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 07:16)

    👍
    5

    #823

    tanden, zijn ~ tonen
    (idioom)

    laten zien dat men niet bang is, fier opkomen voor zichzelf
    NL: zijn tanden laten zien

    Oostende toonde haar tanden maar hun tegenstander elimineren zat er alsnog niet in. Met een twee op drie blijft het echter in de hogere regionen. (kw.be)

    En volgens Jean-Marie Dedecker heeft ‘de Vlaamse leeuw zijn tanden getoond’. Bij alle anderen bleef de Vlaamse euforie of het leeuwengebrul ver weg … (Het Nieuwsblad)

    Bouchez is goed op weg om van België terug een unitaire staat te maken, waarin de franstaligen opnieuw goed kunnen profiteren van Vlaanderen, zoals 100 jaar geleden. Ik denk dat Bouchez zich zal mispakken want de Vlaamse Leeuw zal zijn tanden tonen in 2024! (HLN)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (25 Oct 2024 21:53)

    👍
    3

    #824

    petroleumvuur
    (zn. o.; ~vuren)

    kachel of kookvuur op petrol/petroleum; mazoutvuur; petrolvuur

    vnw:
    •petroleumstel
    •oliekachel

    Twee zwaargewonden door ongeval met petroleumvuur (gva.be)

    In de winter kan je aangenaam en zeer zuinig verwarmen met een aan een schouw aangesloten petroleumvuur. Dus geen geur of andere hinder. Natuur en omgeving. (natuurhuisje.be)

    Desnoods haal ik mijn petroleumvuur terug boven. Dat heb ik vorig jaar ook een week gedaan toen mijn tank leeg was en ik geen geld had om die te vullen. (caw.be)

    “Er was geen elektriciteit in en enkel een gedoofd klein petroleumvuur”, zegt Peter. (nieuwsblad.be)

    Het is ten strengste verboden gasflessen, petroleumvuren en/of andere ontplofbare producten te gebruiken in de woning, appartement of aanhorigheden. (tuinwijk.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (25 Oct 2024 18:07)

    👍
    4

    #825

    petrolvuur
    (zn. o.; ~vuren)

    kachel of kookvuur op petrol/petroleum; mazoutvuur; petroleumvuur

    vnw:
    •petroleumstel
    •oliekachel

    Vroeger had ik een mazoetvuur maar dat heb ik buiten gesmeten wegens plaatsgebrek en geen controle,nu heb ik een fonkelnieuw petrolvuur gekocht,goedkoop in verwaming(16euro voor 20liters)met thermostaat en geen reuk meer tegenwoordig,en je gooit het buiten na de winter. (tuinadvies.be)

    “Gedaan met het tijdperk van kaarslicht en petrolvuur”, jubelt de verslaggever in “Contact”. (vliz.be)

    ‘s Avonds gebruiken we het gaspit en petrolvuur voor de bereiding van ons avondeten en afwas;’s morgens is dan het gasstel nog niet ingepakt en koken we water voor de koffie en ’s middags rest ons dan een luttel esbitstelletje met 2 blokjes om 1/2l water aan de kook te brengen. (bloggen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Oct 2024 18:07)

    👍
    5

    #826

    petat

    zie patat (betekenis aardappel)

    vnw

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Oct 2024 12:39)

    👍
    3

    #827

    Tettendans, den ~
    (eigennaam)

    ‘Den Tettendans’ is een twintig jaar oude carnavalshit van carnavalsgroep De Voil Majoretten, hij wordt gebruikt in de nieuwe Vlaamse film van Dimitri Verhulst: ‘Waarom Wettelen’. De Voil Majoretten zijn trots op de passage van hun nummer in de film. Bron: Het Nieuwsblad

    Carnavalshit ‘Den Tettendans’ duikt op in nieuwe Vlaamse film: “We dromen al van een Oscar voor beste filmmuziek”. (Seniorennet)

    Af en toe houden ze halt, bijvoorbeeld voor een ‘tettendans’ op een lesbisch trouwfeest met frikandellenbuffet. (VRT)

    Sommige scènes blijven ook qua beleving bij – zoals de tettendans! Deze verrassende odyssee oogt bekoorlijk maar de regie kent zijn zwaktes. (kutfilm.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (23 Oct 2024 11:50)

    👍
    5

    #828

    personeelsomkadering
    (zn. v.; ~en)

    vnw: personeelssterkte, personeelsbezetting

    zie ook effectief; personeelseffectief; personeelskader

    De personeelsomkadering van het secundair onderwijs moet vanzelfsprekend maximaal transparant en doelgericht worden ingezet. (vrt.be)

    Ondanks de sterk toegenomen zorgvraag moet de sector het nog steeds doen met dezelfde personeelsomkadering als tien jaar geleden (demorgen.be)

    Los van het feit dat personeelsomkadering niet zonder werkingsmiddelen kan, waren er ook andere argumenten voor extra werkingsmiddelen. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 Oct 2024 12:36)

    👍
    4

    #829

    dijkbreuk
    (overdrachtelijke term)

    plotselinge verandering van een (politiek) inzicht dat voordien niet geaccepteerd werd of geen betekenis had

    in Nederland is dijkdoorbraak of doorbraak gebruikelijk

    Het cordon sanitaire is gebroken, maar van een dijkbreuk is geen sprake.” Dat zegt voormalig Groen-voorzitter Jos Geysels. (GVA)

    De dijkbreuk in Ranst is een belangrijk politiek symbool, maar wel eentje dat het Vlaams Belang nog zuur kan opbreken. (Nieuwsblad)

    De verkiezing van AfD-politicus Robert Sesselman tot districtleider van de kleine Duitse regio Sonneberg zorgt voor een politieke dijkbreuk. (AM)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 17:21)

    👍
    4

    #830

    accordeonrijden
    (inf.)

    in een file afwisselend trager en sneller rijden
    SN-NL: start-stopverkeer

    google 2024: .NL slechts enkele hits alle mbt BE

    vgl. accordeonfile

    zie ook verzamellemma wegcode

    Verder is het accordeonrijden op de E40 van Brussel naar Gent. In de omgekeerde richting is het dan weer meer dan een uur filerijden vanaf … (bruzz.be)

    Het zogenaamde accordeonrijden of start-stopverkeer is als de duivel voor je verbruik. Dat weten we al langer. (jij.be)

    Op de E313 van Antwerpen naar Hasselt is het 20 minuten accordeonrijden tussen Geel west en Lummen – voorbij de aansluiting met de E314 zijn 2 rijstroken versperd door een boom op de weg. (vrt.be)

    Byloo deed alsof zijn neus bloedde, gaf wat verkeersinformatie (‘accordeonrijden tussen Aalst en Brussel’) en draaide ’Don’t get me wrong (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Oct 2024 12:25)

    👍
    7

    #831

    personeelskader
    (zn. o.; ~s)

    vnw: personeelssterkte, personeelsbezetting

    ook: personeelseffectief; personeelsomkadering

    vgl. ook kader

    In de alarmcentrale van Antwerpen dreigt het personeel met een staking omdat de helft van het personeelskader niet ingevuld geraakt (vrt.be)

    Als het personeelskader helemaal is ingevuld, werken er op de nationale luchthaven 533 politiemannen en -vrouwen. (demorgen.be)

    Al jarenlang voert de federale regering besparingen door, zowel op de werkingsbudgetten als op het personeelskader. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Oct 2024 12:32)

    👍
    9

    #832

    bouche bée
    (uitdr.)

    lett.: met open mond; met verbazing

    Dat Hirsts tentoonstelling Pfeijffer bouche bée achterliet, mag niet verbazen. (standaard.be)

    Na de aanslagen van 22 maart in Brussel en Zaventem, na àlle aanslagen, zie je mensen geschokt en bouche bée samentroepen op de plaats des onheils, om een bloem neer te leggen, een kaars te branden. (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 Oct 2024 13:00)

    👍
    7

    #833

    personeelseffectief
    (zn. o.; ~effectieven)

    vnw: personeelssterkte, personeelsbezetting

    vgl. effectief

    zie ook personeelskader; personeelsomkadering

    En dit heeft telkens een enorme impact op het personeelseffectief. In dit kader kan strategische personeelsplanning gezien worden als een onmisbare strategische activiteit. (dehora.be)

    Vergeleken met de volledige privésector blijkt het personeelseffectief van de verzekeringsondernemingen steeds ouder te worden. (assuralia.be)

    Het personeelseffectief voor 2002 bedraagt 2.637. Ten opzichte van 2001 met 2.614 effectieven is dit een lichte stijging van 23 eenheden. (vrt.be)

    Tijdens sociaal overleg bij Brussels Airport hebben directie en vakbonden nieuwe vorderingen gemaakt in de gesprekken over het personeelseffectief. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Oct 2024 12:37)

    👍
    4

    #834

    ofwatte

    zie ofwadde

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Oct 2024 10:59)

    👍
    4

    #835

    ofwadde
    (tussenwerpsel)

    of wat? of zo? of zoiets

    variant ofwatte (zie voorbeelden)

    - drukt een verbazing, een verontwaardiging uit
    - dient vaak als stoplap in een conversatie

    ook: ofwa

    “Gaan we ’t in ’t West-Vlaams doen ofwadde?” Kris Martin (47) groeide op in het Kortrijkse (kw.be)

    “Wij moeten dat rieken ofwadde?” (redactie24.be)

    Ik reageerde idd onbeleefd terwijl dit niet m’n gewoonte is, maar wanneer iem. mij andwoord met ‘…gaat uwen email niet OFWADDE..’ dan vind ik dit ook niet het meest beleefde antwoord. (forum.mountainbike.be)

    “Ei. Oerde maai nie ofwatte.’ Sint-Jansvliet, hart van Antwerpen. Een man coacht, druk gesticulerend met de ene hand, Duvelflesje in de andere, … (demorgen.be)

    Een verkrachting filmen, das dan onder het mom van een documentaire ofwatte. (hln.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Oct 2024 10:59)

    👍
    4

    #836

    fruitperser
    (zn. m.; ~s)

    fruitpers

    opm: fruitperser kan ook verwijzen naar de persoon of het bedrijf dat fruit perst

    zie ook perser

    In de keuken misten we een fruitperser, gewone koffietassen of mokken en goeie messen die snijden. (vakantie-met-de-hond;be)

    tot onze verwondering hoorden we de fruitperser aanslaan! à la minute geperst sinaasappelsap, waar krijg je dit nog? (selfcity.be)

    Groot assortiment fruitpersers vind je bij Supra Bazar! (superbazar.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Oct 2024 09:58)

    👍
    4

    #837

    perser
    (zn. m.; ~s)

    pers

    vnw: (vruchten)pers

    vgl. fruitperser

    Het gemeentebestuur wil nog meer de gezonde toer op. ’Wij promoten het fruitgebruik. Je kan het zo eten of persen in een perser of blender. (nieuwsblad.be)

    Aparte perser voor appelsienen en dergelijke die ook bovenop de juicer past. (2dehands.be)

    De versnipperde miscanthus komt via een gleuf (centraal achteraan) in een kleine perser (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Oct 2024 09:53)

    👍
    4

    #838

    perekwatie

    zie perequatie

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (18 Oct 2024 13:17)

    👍
    3

    #839

    peper geven
    (uitdr.)

    stimuleren, forceren

    vnw: met bruut geweld iets doen, overijverig zijn

    Kamagurka wil Brugge ‘een beetje peper’ geven (nieuwsblad.be)

    Dat zinnetje heeft mij de peper gegeven die ik nodig had om toch de stap te zetten en het zonder Woestijnvis te proberen. (nieuwsblad.be)

    Blijkbaar had het mooie weer ook wat peper gegeven en had ik sneller gelopen dan anders. (start-to-run.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Oct 2024 09:47)

    👍
    3

    #840

    pensjager

    zie pensejager

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Oct 2024 08:56)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.