Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
zie moêsen
onhandige mens, knoeier
Neen zeg! Die moeëskloeët moet da nie proberen repareren. Straks hebben nog meer kosten…
terugslag, effect, weerbots, de grote klap (laatste vbzin)
NB: weerslag is AN maar in NL wordt het woord hoofdzakelijk gebruikt in de vaste woordverbinding ‘zijn weerslag hebben op’, verder gebruikt men terugslag i.p.v. weerslag’
De Raad maakt een eigen analyse van de concrete ruimtelijke weerslag van de illegale handeling(en). (hogeraad.be)
Maud Vanhauwaert en Geert van Istendael over utopieën, het stedelijke en de weerslag van het leven op poëzie tijdens de VSB-special van Poëzie Rendez-Vous … (paukeslag.be)
Annick voelt dat het helpt dat ze 5 jaar tijd heeft gehad om zich voor te bereiden, maar voelt dat de weerslag nog moet komen. “Nu staat alles in functie van zorgen en alle balletjes omhoog houden. Eens de storm gaat liggen, wordt het ongetwijfeld moeilijker.” (VRTNWS)
zijn beslissing ongedaan maken, zich bedenken, teruggaan
NL: op zijn schreden terugkeren
vnw: op zijn schreden terugkeren, teruggaan, rechtsomkeer maken, iets op een andere manier proberen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Pijlen wijzen je de weg; op je stappen terugkeren mag niet, zaalwachters sturen je de goede kant uit. (vrt.be)
De directie moest op haar stappen terugkeren na blijvende druk van de redactie. (demorgen.be)
Ondertussen was ook vader Francky, die onderweg was naar zijn huis in Knesselare, verwittigd en op zijn stappen teruggekeerd.(standaard.be)
In EXIT ABOVE keert Anne Teresa De Keersmaeker op haar stappen terug: naar de wortels van dans, de wortels van de Westerse popmuziek. (rosas.be)
De Vlaamse regering keert dus op haar stappen terug en houdt rekening met een brede rondvraag in de bouwwereld (vlaamsbouwmeester.be)
Geschiedenisgeruchten zouden beweren dat Napoleon de hoerekotens in elke stad liet nummeren. Vooral om een overzicht te houden. Gewone herbergen hadden meestal een naam, bv. “De Volksvriend” of iets dergelijks. Hoerekoten hadden geen naam. De overlevering beweert ook dat cabaret douze het meest geliefd werd door Napoleon zélf.
vgl. kabberdoeske
“Au cabaret douze, carrossier”!
Een ‘kaberdoesjke’ is een Antwerpse verbastering van het franse Cabaret douze, zijnde een huis van vertier. (tint.be)
Achter-en boven de bruidszaak bevonden zich de privévertrekken ingericht zoals een cabaret-douze van Toulouse-Lautrec, een bonbonnière met veel peluche. (museum-aarschot.be)
Van deze oude Franse benaming is het woord c(k)abberdoeske afgeleid, van cabaret douze of cabaret douce. (mkok.be)
oud én/of vriendelijk vrouwtje, moedertje, grootmoedertje
Waarschijnlijk afgeleid van het Franse “Mère”
Want er bestaat ook een oud peke, Waarschijnlijk afgeleid van het Franse “Père”
Daar kwam een oud meke aangesukkeld.
Dat is een braaf meke hoor!
En dan azo een oud meke derbij, “ge ziet dat de jeugd nog nie volledig om zeep is é” (beyondgaming.be)
Na de kava-ceremonie volgt een meke, een zang- en dansspektakel waarmee oude legenden geëvoceerd worden. (knack.be)
Moest mijn Meke dat toch eens weten, Dat ik met Lizatje verkeer. Zeker wierd ik buiten gesmeten. Geen pardon kreeg ik dan niet meer. (wreed-en-plezant.be)
varkensstal, varkenshok
ook fig. een vuile, niet onderhouden plaats
zie ook verzamellemma koterij
Een deel van de abdissenwoning was omgevormd tot een kippenhok, de rest van het pand diende als varkenskot. (standaard.be)
Als je over de E17 door Kruishoutem raast, dan blijft je enkel de stank van de varkenskoten bij (demorgen.be)
Iemand die niet betaalt en er een varkenskot van maakt ? (hln.be)
We hebben ons ooit moeten omkleden in een varkenskot, tussen de kolen en de patatten. (humo.be)
konijnenhok
ook fig. voor een krappe behuizing
zie ook verzamellemma koterij
In het gelige licht zagen wij een enorm konijnenkot, niet één groot kot om preciezer te zijn, maar op elkaar gestapelde houten bierbakken die met ijzergaas waren bespannen. (vrt.be)
Die ‘verappartementisering’ is niet alleen een lelijk woord, alle associaties zijn ook negatief: het zijn ‘konijnenkoten’. (demorgen.be)
“Wij kunnen toch niet in een konijnenkot kruipen. Het is schandalig hoe wij behandeld worden.” (standaard.be)
Zodra de beestjes in ons konijnenkot zaten, was het hoofdzaak te zorgen dat ze genoeg te eten hadden en dik en vet werden. (oudheidkundigekring.be)
aparte ruimte kot in een kelder
zie ook verzamellemma koterij
We wonen ondertussen drie jaar in ons huis, maar op het kelderkot ligt nog steeds een deur om de hal af te schermen. (Het Nieuwsblad)
Een kelderkot inderdaad, met een niet al te beste akoestiek, maar wél de juiste sfeer voor haar post-wave-cold-pop-acid-romantiek! (Lumious Dash)
In de kleine donkere kelderkoten werden mensen opgesloten, verhoord, afgeranseld en gefolterd. De verschrikking zou pas in september 1944 stoppen toen Brussel werd bevrijd. (VRTNWS)
verplichten tot, opeisen, vorderen
NB: Iemand opvorderen en iemand vorderen zijn standaardtaal in België in de betekenis ‘verplichten een taak uit te voeren, (bij een staking) dwingen te werken’. (Taaladvies)
Antwerps gouverneur Cathy Berx moest werknemers opvorderen om de twee fabrieken op een veilige manier te laten stilleggen. (made-in.be)
De politie kan een huisarts opvorderen om een bloedproef af te nemen. Doet hij dat niet, dan riskeert de huisarts een sanctie. (Domus Medica)
De Duitsers hadden van bij het begin van de bezetting hun oog laten vallen op het comfortabele nieuwbakken gebouw op nummer 453 en lieten het opvorderen door de Sipo-SD. (VRTNWS)
een artikel uit een reglement, statuut of de standregels van een vereniging
Vlaamsgezindheid was bij de oprichting de meest concrete standregel, naast de meer klassieke serviceclubregels: sociaal dienstbetoon, cultuur en een internationale dimensie. (encyclopedievlaamsebeweging.be)
Met uitzondering van de Proost waren zij allen verplicht, om minstens 9 maanden per jaar binnen Hoegaarden te resideren. Maar deze standregel werd zeer slecht nageleefd, want doorgaans verbleven er amper 2 à 3 Kanunnikken vast in de Parochie, al de anderen stelden “Kapelanen” aan, om in hun plaats de missen te celebreren en het koorofficie te zingen. (hoegaardserfgoed.be)
Voortaan gold als standregel dat de Kring alleen bij eenparigheid van stemmen kon ontbonden worden. (vliz.be)
Deze laatste had een strenge standregel, namelijk; “verboden te dansen, in openbare instellingen en aangelegenheden” . (bloggen.be)
statuten
ook: standregelen (zie voorbeelden)
vnw: standregelen, standregels (mv.): statuten, reglement
znwb: Vooral in ’t mv., voor: statuten (van een vereniging, een vennootschap enz.); soms bep.: reglement (van een sportvereniging enz.).
gwnt: standregels: (Zuidn.) purisme voor statuten
Typisch Vlaams: standregelen: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2. Ook: ‘standregels’. Wordt beschouwd als een purisme.
tandregelen Turn- en wapenmaatschapij St. Jozefskring “Blauwput” (erfgoedplus.be)
Op 2 december 1926 werd de samenwerkende maatschappij ‘De Ware Vrienden‘ opgericht (1), waarvan artikel 4 van de standregelen stipuleerde: ‘De maatschappij heeft voor doel het inrichten van feesten, toneelavonden, bals, concerten, muziekfeesten en alle andere soorten van vermakelijkheden.’ (hdbr.be)
Door zijn aanvraag om als Gildebroeder te worden aangenomen, verbindt de kandidaat zich te tegenwoordige standregels te eerbiedigenen na te leven. (sinthuybrechtsgilde.be)
Van doordrijven gesproken, deze ploeg wist van aanpakken. En de standregels kwamen er, na rijp beraad, in de schoot van het jonge bestuur. (vermeirebvba.be)
Alles begon op 3 maart 1946 in Het Handelshuis op het Koolskampse Dorpsplein. “Die dag werden de standregels van de muziekmaatschappij Sint-Cecilia opgemaakt en ondertekend”, weet voorzitter Jan D’Haene. (hln.be)
standgeld voor een markt, kermis, …
vnw: staangeld, marktgeld
znwb: Geld dat voor het staan op de markt, op de kermis enz. moet worden betaald: staangeld, marktgeld.
Het standrecht op de markten wordt berekend per ingenomen standplaats, ongeacht de aangeboden koopwaar, per strekkende meter of gedeelte ervan, gemeten aan de verkoopzijde van het kraam (brugge.be)
Moet de verkoop van garnaal en vis aan de Trap onderworpen worden aan een standrecht ? (vliz.be)
“Daarenboven stellen wij voor om het standrecht voor het houden van een stand op het Druivenfestival voor één jaar op te heffen voor middenstanders, verenigingen en inwoners.” (nieuwsblad.be)
van tevoren bedacht, ~ uitgekiend, niet spontaan
De door de wol geverfde politicus had het scenario op voorhand uitgetekend en als bewijs in haar kluis bewaard. (dwmorgen.be)
Van deze voetenzak heb ik niets op voorhand uitgetekend of opgezocht. Het rolde gewoon van de naald, samen met het creatieve brein. (keikopjes.be)
De kunstwerken worden nooit op voorhand uitgetekend maar worden gevoelsmatig opgebouwd, hierdoor behoudt Marc Roos de vrijheid tijdens het creatieproces. (marcroos.be)
Ook volgens de Amerikaanse minister van Financiën Scott Bessent verloopt alles net zoals het op voorhand uitgetekend werd. “Dit was zijn strategie, al de hele tijd”, aldus Bessent. (VRTNWS)
zich verbeteren, professionaliseren, zich opwerken tot
zie ook: vervolmakingscursus
Deze opleiding biedt je de mogelijkheid om je te vervolmaken op het gebied van professionele en academische deskundigheid. (KU Leuven)
Opleidingen voor zwemlesgevers. Deze opleiding is voor zwemlesgevers die zich willen vervolmaken en iedereen die wil starten met zwemles geven. (zelzate.be)
Tegelijkertijd gaat hij zich vervolmaken in orkestdirectie bij Bruno Maderna in Salzburg en bij Pierre Boulez in Zwitserland. (Concours Reine Elisabeth)
Op 20 januari 1943 vloog piloot Jean de Selys Longchamps met zijn jachtvliegtuig richting België. De officier van het Belgische leger was bij het begin van de Tweede Wereldoorlog gevlucht naar Engeland en had zich vervolmaakt tot piloot bij de Royal Air Force. Eerst bestookte hij volgens opdracht treinen en spoorwegen tussen Kortrijk en Gent. (VRTNWS)
proefles door een leerkracht in opleiding gegeven
vnw: proefles die iemand moet geven om zijn onderwijsvaardigheden te bewijzen
“Als kunstleerkracht in wording is het wel lastig om stagelessen te geven aan leerlingen die 2 tot zelfs 10 keer ouder zijn dan ikzelf” (vrt.be)
“Dertien uur stageles heb ik gegeven”, vertelt Els, "enkel in het ASO. Daarna werd ik bekwaam geacht om voor het even welke klas te gaan staan. (demorgen.be)
Per Groeistage: 4 lessen observeren & 15 stagelessen van 50’ geven + voorbereiding en verwerking (tudhelp.uantwerpen.be)
frullen, aandacht (knuffels en/of strelingen) opzoeken.
Veelal gebruikt ivm kinderen of huisdieren.
ne flok/ne flokker : mens/dier die/dat komt frullen.
Die hond komt constant met zijn kop tegen je aan duwen. Die zou de hele dag komen flokken als je hem laat doen.
Flauwvallen.
Als die ook nog maar een spatje bloed ziet, draait die de luis uit.
Je moet wel iets eten, straks draai je nog de luis uit.
Reeds iets of niets gegeten hebben.
Eet die reep hier al op, dan heb je toch al iets in je lijf.
Ik heb nog niets in mijn lijf, straks val ik nog flauw.
Hij is vertrokken zonder iets in zijn lijf, hij zou onderweg wel ergens wat te eten kopen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
