Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
’t is erg
zie ook entwat
’t is toch entwadde met die overstroming daar
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
abces
afgang
albumine
angine
angine de poitrine
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite, appendicitis
attak
bassen
bleinen
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
dikoor
draaien
draaiing
een zuur maag
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
hyperkinetisch
jeugdbrand
kerkhofblommen
kettingziekte
kiekeborst
kiekhoest
klem
klierkoorts
knikkebolziekte
krab
kuskesziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
ondervlogen
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rematis
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
speen
stekkebenen
surinfectie
tic nerveux
vallende ziekte
valling
vriesblaar
vuil ziekte
wateroog
weeroog
zona
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
aberniks
achillespees
afhangers
billen
dikke teen
haar
het hert
kaaken
karuur
kas
knoesels
kop
maaltanden
middenvinger
poep
staartbeen
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
uitdrukkingen:
aan de ribben (blijven) plakken, kleven
adem, op zijn ~ trappen
afbijten, iemand de kop afbijten
afgaan, plat ~
hals, aan de ~ laten komen
maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
maag, voor zijn of haar ~ leven
maag, zijn ~ laten keren
gezondheidsverlening:
adviserend geneesheer
ambulancier
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
gipsplaaster
Het Vlaamse Kruis
honderd
hoorcentrum
hoortest
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
keelwisser
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
neuswisser
nko-arts
O.K.
omnipracticus
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
podoloog
professor
recupereren
senologie
sparadrap
spoed
spoedarts
spoeddienst
spoedpersoneel
sportkinesist
suppo
tandplaaster
tantist
tensoplast
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
windel
witte schort
witte sector
zorgen
zorgkundige
zothuis
documenten:
derdebetaler
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
remgeld
sis-kaart
ziekenbrief
uitdrukkingen:
aangemaakt zijn met
allergisch aan, allergisch tegen zijn
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
wacht, van ~ zijn
ziek vallen
ziek vieren
varia:
aangeladen
aerosollen
amandelen trekken
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
griepcommissaris
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
maaggevoel
maagriem
maandstonden
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
regels
Riziv
sanitair
systeem
uitnemen
voos
werkonbekwaam
wetsdokter
wetsgeneesheer
witte frak
x-ray
X-stralen
ziekenbond
ziekenkas
-
reuma, reumatiek
herkomst: mogelijk een verbastering van het Fr. rhumatisme
Antw.: rematis, rumatis
Brugs: rematiek
Kempen: rammatiek
[r?matis]
zie ook verzamellemma geneeskunde
Dat oud vrouwtje haar handen stonden scheef van de rematis.
venten, colportage (NL), deur aan deur verkoop, leurhandel
Wordt in wikipedia als toelichting bij colportage gegeven:
In Vlaanderen komt dit min of meer overeen met leuren (waarvoor een leurkaart (leurderskaart) bij de overheid moet worden aangevraagd
Woordenboek der Nederlandsche Taal: leuren ww. ‘venten’
> Vnnl. leuren, loren ‘bedriegen’ in lortsen en leuren ‘lenen en bedriegen’ (1548),
- loren ende soren ‘bedriegen’ (1588; Kil.),
- loren ‘onbeduidende waar te koop aanbieden’ (1599; Kil.),
- leuren ‘venten’ in langhs de wegen … te gaen leuren ende veylen of te verkoopen (1659).
> Afleiding van vnnl. leure, lore ‘waardeloos voorwerp, onbeduidende waar’: lor.
De betekenis ‘bedriegen’ verouderde al in het Vroegnieuwnederlands; sindsdien heeft het woord uitsluitend de huidige betekenis.
zie ook leuren, met zich laten ~
Ze komen hier regelmatig aan de deur leuren met potten en pannen en heel de santeboetiek, maar het is uiteindelijk duurder dan dat ge het in de winkel koopt.
zich laten doen
vnw: zich voor de gek laten houden
zie ook leuren
Ik vind me te oud om met me te laten leuren in het testcircuit. (knack.be)
Gelukkig hadden we beslist om vandaag niet zo hard met ons te laten leuren, waardoor er flink geschrapt werd in het door ons vooropgestelde programma. (brothersinraw.com)
Nu wil je kwaliteit van leven, je moet niet met je eigen laten “leuren”, kom voor je eigen op. (VL bijdrage op knieartroseonline.nl)
ik had graag zelf het huis behouden voor de zelfde prijs als ze van de kopers krijgt en ze wil het niet aan mij verkopen dus ik laat ook niet met mij leuren … (livios.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
