Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
inhouden, het aftrekken of niet uitbetalen van een bepaald bedrag.
standaardtaal in België
zie taaladvies.net
zie ook : afhouding; niet afhouden
Ik moest aan haar 20€ betalen en zij aan mij 5€. Ik heb die 5€ afgehouden van mijn rekening.
De bdht-klinkerregel is een eenvoudige grammaticale regel met verregaande gevolgen in de Zuidnederlandse dialecten, die bepaalt of er na lidwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en voornaamwoorden een -n moet komen.
De regel gaat als volgt:
Als het woord dat volgt op het lidwoord, bijvoeglijk naamwoord of voornaamwoord mannelijk is en begint met een b, d, h, t of een klinker, wordt er een -n ingevoegd, bv.
→ ne + grote + auto → ne groten auto
=> ‘auto’ is mannelijk, dus moet ‘grote’ mannelijk zijn, en wordt er een -n aan toegevoegd; omdat ‘groten’ niet met een b, d, h, t of klinker begint, wordt er geen -n aan ‘ne’ toegevoegd
→ ne + oude + auto → nen ouden auto
=> ‘auto’ is mannelijk, dus moet ‘oude’ mannelijk zijn, en wordt er een -n aan toegevoegd; omdat ‘ouden’ met een klinker begint, wordt er ook nog een -n aan ‘ne’ toegevoegd
De regel is voorts ook van toepassing op samenstellingen bestaande uit twee zelfstandige naamwoorden: als het tweede deel van de samenstelling mannelijk is en begint met een b, d, h, t of klinker, wordt er een -n ingevoegd, bv.
→ pot + dèrm = pottendarm
→ pan + koek = pannekoek
Dit is dan ook de reden waarom de spellingsregels betreffende de ‘tussen-n’ in het Nederlands voor elke Vlaming nonsensicaal aanvoelen: ze zijn nonsensicaal.
In sommige dialecten was de regel vroeger nog iets uitgebreider, en ging er ook een -n vooraf aan woorden die met een l of een r begosten, maar dit fenomeen is nu (zo goed als) uitgestorven.
In het Limburgs wordt de regel niet toegepast op woorden die met een b beginnen, en is het dus niet ‘nen bakker’ maar ‘ne bakker’.
Daarnaast wordt de bdht-klinkerregel ook in de omgekeerde richting toegepast bij onzijdige woorden. Dit wil zeggen: waar de bdht-klinkerregel bij mannelijke woorden gaat om een toevoeging van een ‘n’, gaat het bij onzijdige woorden om een verwijdering van die ‘n’. De lidwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en voornaamwoorden die bij een onzijdig woord horen worden van hun eind-n ontdaan indien dat onzijdig woord niet met een b, d, h, t of klinker begint, bv.
→ een + klein + kind = e klei kind
=> ‘kind’ is onzijdig, dus moet ‘klein’ onzijdig zijn, en wordt de ‘n’ afgeknipt; omdat ‘klein’ niet met een b, d, h, t of klinker begint, wordt de -n van ‘een’ afgeknipt
→ da + schoon + huis = da schoon huis
=> ‘huis’ is onzijdig, dus moet ‘schoon’ onzijdig zijn, maar ‘huis’ begint met een h, dus blijft de -n van ‘schoon’ behouden
vgl. de ‘Eifeler regel’ in het Luxemburgs en aangrenzende dialecten
zie ook: de uitleg over accusativisme bij nen; tussen-n in combinatie met man. znw.
-
paardenmolen of: draaimolen, carrousel, mallemolen, …
Kempen: pjeiremeule
Antwerpen: peirdemeulen
Kinderen zitten graag op de peerdemolen, dan kunnen ze de flosj trekken en mogen dan nog ene ronde verniet.
Die mens was peerdemeule. (zot, nie goe just)
SN/NL: Berliner bol, Berlijnse bol
Berliner bol of Boule de Berlin (vooral in Vlaanderen gangbaar) zijn ronde lekkernijen die van gefrituurd gistdeeg gemaakt zijn en met confituur en/of banketbakkersroom worden gevuld. (Wikipedia)
zie ook: boule de l’yser; Boules de Berlin! Lekkere verse bollen!
Ik heb last van mijn maag want ik voel mij zo mottig. Ik denk dat die vettige boule de Berlin mij is miskomen.
verkoopsslogan die men op het strand in de zomer om de haverklap hoort, wordt gescandeerd door jobstudenten die op hun kop een enorme doos boules de Berlin rondzeulen om te verkopen aan hongerige strandgangers
zie ook oud ijzer (koper, lood en zink)
Praatnamiddag over de eetcultuur aan de zee. Zag je vroeger Berlijnse bollen op het strand van Middelkerke? At je wel eens een frisco op het strand of smulde je liever van een ijsje op de dijk? Dronk je ook warm geworden limonade met een boterham? (middelkerke.be)
Boules de Berlin, boules de Berlin! Die woorden weerklinken ‘s zomers wel eens aan de Belgische kust waar strandverkopers rondlopen met een dozijn Berlijnse bollen op hun schouder. (dagelijksekost.een.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
