Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
- vonk
- brandende deeltjes die wegspringen door ontploffing of een bewerking
VRT Taalnet: Van Dale beschouwt genster als standaardtaal in België, maar ook in België is het gewone woord vonk.
Van Dale 2017 online: BE vonk
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij GEINSTER
Modern lemma: genster, ook ginster en geister. Thans verouderd, maar voorheen algemeen in gebruik, vooral in Vlaanderen en Brabant. Kiliaan: ”Gheynster, Ghenster, scintilla, favilla.” Middelnederlands gheinstere.
zie ook genster, de ~s springen eraf
De gensters vlogen uit den open haard.
Bij het metaalslijpen of lassen springen ongetwijfeld gensters in het rond.
geslachtsgemeenschap hebben
Woordenboek der Nederlandsche Taal: (Bedr. en onz.) Beslapen; copuleeren; in bedr. gebruik ook: verkrachten; vervolgens ook in het algemeen: ongeoorloofde sexueele handelingen verrichten. Gewestelijk in Vlaams-België.
- Vossen, … vogelen en voorts in ’t algemeen: onkuischheid bedrijven, Schuermans (1865-1870).
- Vossen. … Beslapen, verkrachten, Tuerlinckx. (1886).
- Vossen. Bij ’t gemeen voor ’t Latijn coire, futuere, Cornelissen-Vervliet (1903).
Van Dale online: gewestelijk, informeel: vrijen, onkuisheid bedrijven
Dat jong koppel doet niets dan vossen.
platte koek die tegelijk met het brood in de oven wordt gebakken en die warm wordt gegeten
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Ovenkoek, ronde platte koek van tarwemeel, tegelijk met het brood in den oven gebakken; reeds bij Kiliaan (1599)
Lekker een ovenkoek als morgenmaal.
in Nederland: speculaas (doch anders van smaak)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Belgisch-Nederlands is de nevenvorm (van speculaas) speculoos wijdverbreid. Deze gaat terug op een Brabantse uitspraak van speculaas en heeft zich ook uitgebreid tot het Belgisch-Frans als spéculoos of spéculaus. (M. Philippa e.a.)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Van Dale 2018 online:
- bij speculoos: de Waalse en Vlaamse uitspraak van speculaas
BE speculaas (2)
- bij speculaas (2): in BE harde, droge, platte koek waarin gebrande suiker verwerkt is
= speculoos
vergelijk speculatie
“Speculaas en onze speculoos zijn twee verschillende koekjes. Wij maken bij Lotus Bakeries helemaal geen speculaas. Speculaas is iets typisch Nederlands en is gemaakt op basis van het specifieke speculaaskruid. De smaak van onze koekjes krijgen we net door een speciaal bakproces waarbij de suiker in het koekje karameliseert en dit heet dus Speculoos.” (lotusbakeries.be)
Ik lust graag speculoos bij mijn boterhammen.
poetsen, schoonmaken, proper maken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: (Belgisch-Nederlands) ‘schoonmaken, reinigen, poetsen’. Afleiding van het bn. kuis in de betekenis ‘zuiver, rein, net’. Van kuisen is weer het zn. kuis ‘schoonmaak, poetsbeurt’ afgeleid, zoals in de groote kuisch ‘de grote schoonmaak’
(M. Philippa e.a.)
Van Dale online 2018: kuisen
BE; spreektaal schoonmaken, reinigen
het huis kuisen
vis kuisen
meer specifieke kuisactiviteiten zijn:
- schoenen poetsen, zie kuisen, schoenen ~
- auto wassen, zie kuisen, auto ~
- tanden poetsen, zie kuisen, tanden ~
- ruiten lappen, zie kuisen, ruiten ~
andere dingen die specifiek gekuist worden: vis, groenten, …
zie ook afkuisen, opkuisen, uitkuisen, wegkuisen, kuisgerief, grote kuis
Kuist uw kamer ne keer op, manneke! Gij woont precies in ne varkensstal.
Ik heb honger. Zal ik de groentjes voor de soep beginnen kuisen?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
