Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
kunststof
vnw: in België vaak voor: plastic
uitspraak: plastiek
In Nederland: plastic; uitspraak: plèstik (zie ook Vlaamse uitspraak)
taaldatabank: “Een plastiek is een beeldhouwwerk. De kunststof heet plastic.”
zie ook plastieken
Zeg niet zomaar plastiek tegen Tupperware; het is een totaal ander soort kunststof.
Bij I.V.I.O. kan u op de recyclageparken terecht met harde plastiek. Door deze gescheiden inzameling kan de harde plastiek afzonderlijk worden gerecycleerd.
(www.ivio.be › afvalpreventie › sorteerwijzer
iemand die altijd op de een of andere manier zijn plan weet te trekken of het in zijn voordeel weet te regelen
ook pejoratief bedoeld: iemand die altijd wel op een of andere manier aan zijn verplichtingen onderuit weet te komen.
(zie voor de tweede betekenis: karottentrekker, carottier)
vnw:
•iemand die zich weet te redden, overlever
•profiteur
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
vnw: iemand die zich weet te redden, overlever
znwb: Pers. die zich in alle omstandigheden weet te redden; soms bep.: pers. die rustig zijn eigen gang gaat, die op een handige manier alles in zijn voordeel zoekt te regelen enz.: opportunist; – ook in pejor. zin: pers. die langzaam of traag werkt: lijntrekker, dagdief.
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2016 online: BE algemeen
DS2015 standaardtaal
vgl. plantrekkerij
Rijden er geen bussen meer na 11 uur ’s avonds? Och, ’t is ne plantrekker, hij zal wel op de een of andere manier thuisgeraken.
De Jean is ne plantrekker eerste klas: als em een gaatje ziet is em de pist in.
plantaardappel; pootaardappel
znwb: plantpatat m. en v., -ten.
zie ook patat
Wij gebruiken die doorgeschoten patatten wel hoor, als plantpatatten. (bouwinfo.be)
Een boer mag plantpatatten kopen en die op zijn grond planten. Bij de oogst mag hij de patatten die hij zelf en zijn gezin kan op opeten “gratis” hebben (seniorennet.be)
De familie Willems uit de Zavel schonk “plantpatatten” en K&K All 4 You stelt gratis een frietwagen ter beschikking. Zelf groenten kweken. (nieuwsblad.be)
er is nog veel werk voor het doel bereikt is
vnw: werk aan de winkel
“De combinatie werk op de plank is standaardtaal in België. Werk aan de winkel is standaardtaal in het hele taalgebied. De betekenis is ‘er is nog veel werk te doen’.” (Team Taaladvies)
uitdrukkingen: er is/ligt nog veel werk op de plank, heel wat werk …
zie ook brood, veel ~ op de plank
“Er ligt inderdaad heel wat werk op de plank bij de Great Old: van de jeugdwerking over de A-ploeg en de trainer tot het stadion.” (gva.be 5 mei 2017) (The Great Old)
“Macron heeft werk op de plank” ( titel standaard.be 8 mei 2017)
“Internationale Vrouwendag lang niet voorbijgestreefd. Er is nog werk op de plank” (karinjiroflee.be)
aardappel
ook: petat
vnw: aardappel
In Nederland betekent dit friet, maar deze betekenis wordt in België niet gebruikt.
< Ontleend aan Spaans patata, dat ontstaan is uit een vermenging van batata ‘zoete aardappel’ en papa ‘witte aardappel’, een leenwoord uit het Quechua, de Indiaanse taal van het rijk der Inca’s in de Andes. Spaans batata is ontleend aan een der Indiaanse talen van het Caraïbisch gebied, wrsch. het Taino, een Arawakse taal die gesproken werd op de Bahama-eilanden, de grote Antillen (waaronder Cuba en Hispaniola) en een aantal van de kleine Antillen. (M. Philippa)
synoniemen: erappel, erpel, iërappel, jalper, patatter, petatjes, petet, taat
variant in Antwerpen: pataat, petat en petaat
samenstellingen: patattenstoemp, patattenboer, plantpatat enz.
uitdrukkingen met patat:
patat, zo zat als een ~,
patatten afgieten,
soep, tussen de ~ en de patatten,
patatten, het zout op de ~ niet verdienen,
in de patatten rijden,
boeren, de domste ~ hebben de dikste patatten,
patatten, nog niet aan de nieuwe ~ zijn,
viva bomma, patatten met saucissen
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Droge patatten zonder saus smaken niet.
“Rooi kool met petatten!” (knack.be)
> andere betekenis van patat
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
