Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
In het Vlaams zijn, net als in het Nederlands, veel merknamen verwaterd geworden, t.t.z. de merknamen worden door de gebruikers als soortnaam gebruikt en niet meer vanzelfsprekend als merknaam beschouwd. Veel van deze verwaterde merknamen komen ook voor in het Nederlands, maar er bestaan er ook redelijk wat die alleen in het Vlaams, niet in het Nederlands voorkomen.
DISCLAIMER: Het Vlaams woordenboek registreert typische woorden en taalgebruik zoals die in Vlaanderen gangbaar zijn. Als een merknaam als verwaterde merknaam in de Vlaamse taal gebruikt wordt, zal het Vlaams woordenboek dit taalgebruik als lemma opnemen. Dit houdt uitdrukkelijk geen miskenning in van de rechten van de merknaamhouder. Als het Vlaams woordenboek op de hoogte is van een verwaterde merknaam zal dit expliciet vermeld worden met de uitdrukking ‘x is een verwaterde merknaam van X®’ en zal dit lemma in onderstaande lijst opgenomen worden. Een verwaterde merknaam waarvan het Vlaams woordenboek niet op de hoogte is, zal per kerende op eenvoudig verzoek van de merknaamhouder als verwaterde merknaam behandeld worden.
Hier geven we een overzicht van deze ‘Vlaamse’ verwaterde merknamen:
baxter: baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®
baxtervoeding: baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®
bic: bic is een verwaterde merknaam van Bic®
(wordt vooral in historisch Brabant gebruikt, en ondervindt daar de laatste jaren stevige competitie van de stylo – de Brabantse expansie, wete wel!)
brik: brik is een verwaterde merknaam van Tetra Brik®
bulex: bulex is een verwaterde merknaam van Bulex®
cécémel: cécémel is een verwaterde merknaam van Cécémel®
cent wafel: Cent Wafer® is een verwaterde merknaam van Mondelez International®
chiclet: chiclet is een verwaterde merknaam van Chiclets®
clark: clark is een verwaterde merknaam van Clark®
claxon
Colson-bandje
cracot
damarreke (niet algemeen)
delco
frigoliet
frisco (de Nederlandse ‘ijsco’ is óók een verwaterde merknaam)
gillette
gyproc, gyprocplaat: Gyproc® is een merknaam van Saint-Gobain Construction Products
isomo (de Nederlandse ‘tempex’ is óók een verwaterde merknaam)
kodak
kwakkerspap (niet algemeen)
k-way
landroover
looza (niet algemeen)
millecroquettes
orangina
oxo (verouder(en)d)
pamper (ook wel in NL bekend)
passe-vite
tarmac
tensoplast
thermos
tippex
velcro
velpon
velux
white spirit
zipblokske
zwanworstje
Er bestaan ook vermerkte waternamen:
bolleke (algemeen gebruikte term voor een (bolvormig) glas De Koninck-bier, die in 2019 de officiële merknaam geworden is)
Daarnaast zijn sommige merknamen zodanig sterk verwaterd dat ze zelfs vertaald zijn:
rotswol – NL/EN: rockwool
Daarnaast komen er natuurlijk in het Nederlands ook tal van verwaterde merknamen voor die in het Vlaams helemaal niet verwaterd of zelfs helemaal niet gekend zijn. We geven enkele voorbeelden:
berichtjes sturen/sms’en – NL: appen (merknaam van WhatsApp; uitspraak: eppen)
bruiswater – NL: spa rood (merknaam van Spa-water)
cuttermes – NL: stanleymes (merknaam van Stanley Works-messen; uitspraak: stenleymes)
engelse sleutel – NL: bahco (merknaam van Bahco-gerief)
microgolf – NL: magnetron (merknaam van Philips-microgolfovens)
orangeade – NL: ranja (merknaam van Ranja-limonade)
theelichtje – NL: waxine(lichtje) (merknaam van Verkade-theelichtjes)
-
een gelaagd koekje met laagjes chocolade tussen dunne, geruite, knapperige wafers
ook: cent wafer
Cent Wafer® is een verwaterde merknaam van Mondelez International® (zie verwaterde merknamen)
Cent Wafers bestaan uit vijf lagen wafers, wat dunner is dan een wafel, en een chocoladevulling. Ze werden voor het eerst gemaakt bij Parein in Antwerpen in 1923 en danken hun naam aan hun prijs. Een cent wafer betaalde je destijds namelijk 1 cent. De Cent Wafers zijn verwant aan de Britse Penny Wafers, die dan weer 1 penny kostten. (nieuwsblad.be)
De knapen kwamen dan ook met zeer mooie producten terug zoals: koffiebonen, speculaas, cent wafels, een cake en droge worsten. (ksaahoyvinkt.be)
HET GELUID IS MOMENTEEL € 11.700,- WAARD. Dit zijn de foute antwoorden die al gegeven zijn op de radio: (…) bijten in een cent wafer (qmusic.be)
Nog snel een cent wafers, want ik had honger, en opla, daar gingen we: het Jan de Lichte pad op (reisgoesting.be)
lang geleden, uit de oude doos, ouderwets (pejoratief), zoals vroeger
ook: de jaren stillekens
Die foto is van de jaren stillekes toen hij nog een snor had en maar 65 kilo woog.
Die leeft nog in de jaren stillekes zonder pc of gsm.
Het is een soort van rekeningrijden, waarvoor er volgens visionaire politici bij ons geen draagvlak is, en bestaat al sinds de jaren stillekens in het zuiden van Europa. (demorgen.be)
- matig, niet druk;
- niet al te best
ook: stilletjes, stillekens
Van Dale 2014 online: stilletjes: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vgl. jaren stillekes
- En hoe is’t op ’t werk?
- Stillekes, ’t is crisis he.
- Hoe is het met de gezondheid, Paul?
- Stillekes…
vnw: uit de mode raken, verouderen
vgl. demodè
Het huis is gedemodeerd maar zou na een opkuis perfect in orde zijn. (nieuwsblad.be)
De haagzoom is gedemodeerd en het asfaltpad dat rondom het grasplein loopt, is versleten. (hln.be)
De meubels zijn tijdloos van design en demoderen niet door de soberheid van het metaal en de immateriële kant van het glas. (wauw.be)
Kleren die nooit demoderen passen helemaal binnen de ‘minder maar beter-filosofie’. (kw.be)
De voorbije twee jaar hadden we telkens Stanislas Gokelaere “Tijdloze kwaliteit demodeert niet” in april al een testcase aan zee. (luxuryleads.com)
Het demodeert nooit en straalt een zekere klasse uit. Heel mooi als juweeltje bij je trouwjurk! (neleblanckaert.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
