Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
kattenkwaad
Afbeelding zie hier
Voor petzakkerijen zoals bellekentrek krijgt ge een tegenwoordig een boete.
huilen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
zie subiet
< Frans: subit (bruusk, plots)
Dat zal ik sebiet wel doen, nu ga ik eerst …
Ik zal u sebiet eens bellen.
Sebiet begint mijn favoriet programma op den TV.
Uitdrukking : Sebiet of nog ieër (<- eerder).
kan in bepaalde gevallen gezegd worden ipv drinken
zie ook uitzjoeberen, leegzjoeberen, opzjoeberen
spellingvariant joeberen
Hedde gij aan mijn glas gezjoeberd?
De kleine heeft heel zijn fles al uitgezjoeberd.
laesterella.be: Enfin, ik heb hier nog wa Hoegaarden staan in de kast voor als er iemand langs komt, maar bon, ze zitten natuurlijk allemaal liever te joeberen van mijne Cointreau éé.
rechter, vrederechter, (in Nederland) kantonrechter
vnw: rechter
Engels: judge
spr. uit “de zjuusj”
vgl. meneer de juge
Ik heb niks gedaan, meneer de Juge!
Mijn vader had het mooiste beroep dat een gezinshoofd kan hebben, hij was vrederechter. (…) Hij stond in Aarschot bekend als “de juge”. (uit website Brigitte Raskin)
“Ja maar mijnheer de juge, ik heb al op de voorpagina van de gazet gestaan, dat is al erg genoeg.” (knack.be)
drinken
zie ook uitzjoeberen, leegzjoeberen, opzjoeberen
spellingvariant joeberen
Hedde gij aan mijn glas gezjoeberd?
De kleine heeft heel zijn fles al uitgezjoeberd.
laesterella.be: Enfin, ik heb hier nog wa Hoegaarden staan in de kast voor als er iemand langs komt, maar bon, ze zitten natuurlijk allemaal liever te joeberen van mijne Cointreau éé.
vnw: roestvrij
vgl. inox
Meestal is dit opgeborgen in een inoxidabel doosje. (mot.be)
Inoxidabele kaasrasp met antislipvoetjes (2dehands.be)
Die dag heb ik toch nog, met mijn vulpen natuurlijk, een roerende dankbrief geschreven aan tante Fien, en toen ik mijn handteken onder deze , feitelijk mijn eerste officiële grote-mensen-creatie zwierde… brak mijn inoxidabel spierwit penneke zijn linker
pootje… rats af. (oudleerlingdonboscohechtel.be)
kil, fris
prov. Antw.: killig
Ik heb zo’n kelg huis dat ik zelfs in de zomer buiten moet gaan staan om een beetje op te warmen.
domme vent
Er kan gediscussieerd worden of stommekloot (of dommekloot) al dan niet aan elkaar geschreven moet worden. (Zoniet worden het uitdrukkingen)
Se stommekloot, kijkt waar dat ge loopt!
vnw: roestvrij, roestvast
vgl. inox
Meestal is dit opgeborgen in een inoxidabel doosje. (mot.be)
Inoxidabele kaasrasp met antislipvoetjes (2dehands.be)
Die dag heb ik toch nog, met mijn vulpen natuurlijk, een roerende dankbrief geschreven aan tante Fien, en toen ik mijn handteken onder deze , feitelijk mijn eerste officiële grote-mensen-creatie zwierde… brak mijn inoxidabel spierwit penneke zijn linker
pootje… rats af. (oudleerlingdonboscohechtel.be)
het Nederlands zoals in België gebruikt
De betekenis hangt af van de gebruiker/bron:
Van Dale gebruikt het als label om iets als standaardtaal in België te kwalificeren, gaande van ‘niet algemeen’ tot ‘algemeen’. Daarnaast gebruikt Van Dale soms ook de label in België. Het onderscheid tussen deze labels is niet altijd duidelijk en vermoedelijk historisch. Het label gewestelijk kan soms ook op Vlaamse toepassingen wijzen, maar is er geen garantie voor. Vanaf oktober 2015 gebruikt Van Dale het label BE
In Vlaamse taalmilieus (bv. belned.wordpress.com/, Vlaamsetaal.be of onderhavig Vlaams Woordenboek) zal het eerder in de betekenis van Vlaams opgevat worden.
Vergelijk ook DS2015
Van Dale: voorbeeld bij ‘Nederlands’:
‘Belgisch-Nederlands, Nederlands-Nederlands, Surinaams-Nederlands
het Nederlands zoals dat in resp. België, Nederland, Suriname gesproken wordt’
niet te verwarren met het Vlaams, noch met het Zuid-Nederlands
De uitdrukking ‘al te voortvarend’ (voortvarend, al te ~) is volgens Van Dale algemeen Belgisch-Nederlands.
Noemen voor heten wordt door velen als een taalfout beschouwd terwijl het voor mij Belgisch-Nederlands is om de eenvoudige reden dat het (ondertussen) in heel Vlaanderen (alle media, registers, milieus, …) gebruikt en/of begrepen wordt. Hoe noemt zoiets? Taalverloedering of taalverrijking? Taalvooruitgang voor mij.
Intussen gebruiken ook andere bronnen dit label ‘Belgisch-Nederlands’, zoals o.a. het ANW, VRT Taalnet, encyclo.nl, mijn woordenboek.nl,…
vuilnisbak, prullenbak
Er zijn nog een paar samenstellingen met vuil- in plaats van vuilnis- bvb. vuilkar, vuilblik/vuilblek, vuilzak
Van Dale: BE; niet algemeen
DS2015 niet algemeen
Gooi dat papiertje maar in de vuilbak.
Uw bootlegs kunnen de vuilbak in – De Standaard
Het nieuwe rekruteren: gooi je cv maar in de vuilbak – De Standaard
Geen slimme vuilbak (Grobbendonk) – De Standaard
Kunst in de vuilbak – De Standaard
“Mijn kakje hoort in een vuilbakje”: Bekkevoort zet stoepborden in tegen hondenpoep (vrt.be)
vuilnisbak, prullenbak
Er zijn nog een paar samenstellingen met vuil- in plaats van vuilnis- bvb. vuilkar, vuilblik/vuilblek, vuilzak
Van Dale: BE; niet algemeen
DS2015 niet algemeen
Gooi dat papiertje maar in de vuilbak.
Uw bootlegs kunnen de vuilbak in – De Standaard
Het nieuwe rekruteren: gooi je cv maar in de vuilbak – De Standaard
Geen slimme vuilbak (Grobbendonk) – De Standaard
Kunst in de vuilbak – De Standaard
“Mijn kakje hoort in een vuilbakje”: Bekkevoort zet stoepborden in tegen hondenpoep (vrt.be)
emmer, ketel
Van Dale: aker
(archaïsch) koperen putemmer
< middeleeuws Latijn aquarius (lampetkan)
ook in Antwerpse Kempen
Geef mij ne keer dien aker, ton ga’k hem mee petatten vullen.
emmer, aker
< Oudfrans seille < Latijn sitella
Woordenboek der Nederlandsche Taal: SEUL, SEULE
In Vlaanderen: Emmer, inzonderheid houten emmer.
Seule, suyle, Fland. Occident, j. eemer, (Kiliaan)
- Van aen den Yper-stroom tot waer de vlammen waeren, De seultjes vlogen al van hand tot hand, Vaelande (1805) geciteerd door De Bo.
- Hij deed het zand in eene seule, De Bo (1873).
Pak eens een seule woater, da ’k het plankier kan kuisen.
Geft mie neke die seule, dak ze kan ielen. (Westhoek)
zie: poepgelei
ook poepspijs
Klik op de afbeelding
Een boterham met poepsiroop.
“Luikse siroop roept wrange herinneringen op aan mijn legertijd. Elke morgen poepsiroop!” (forum.politics.be 3 jan. 2016)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
