Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
groot persoon, ding of dier
zie ook gust, kaljaster, gaillard
Kijk eens wat die visser aan zijn lijn heeft, wat ne kastaar (van ne vis)!
een groot exemplaar, een kanjer, joekel of knoert
vb: een kaljaster van een muggenbeet = een heel grote muggenbeet.
zie ook kastaar, gust, gaillard
Hij heeft daar nogal ne kaljaster van ne karper gevangen!
iets wat buitenmaatse, buitenproportionele, kolossale afmetingen heeft
in gebruik met het voorzetsel ‘van’
uitspraak in Antwerpen: galjaar
< Fr. gaillard, waarschijnlijk van het Gallo-Romaans galia, kracht
zie ook kastaar, gust, kaljaster
Dat trekpaard heeft galjaars van benen. Behaard als ze zijn, geven ze de indruk kolossen te zijn.
rust- en verzorgingstehuis
(wordt niet veel meer gebruikt)
‘De tijden dat senioren in een oud mennekeshuis (sic) gestoken werden in grote zalen is voorbij. Ook rusthuisbewoners zijn gesteld op hun privacy en willen vandaag eenpersoonskamers.’( (Het Nieuwsblad 05/11/2009)
“…de globalisering spreekt engels (sic), en hoe hard je in de vlaanders (sic) nog op je klompen zit te volksdansen: in de 22e eeuw zal de voertaal engels (sic) zijn, maar het vlaams (sic) zal nog wel gesproken worden in oudmennekeshuizen” (De Netels op facebook, 29 juni 2013)
Zo noemt men in de provincie Antwerpen (en misschien ook elders) iemand die afkomstig is uit de provincies “van over ’t water”, uit de Vlaanders dus. Het bijhorend adjectief is eveneens “Vlaanders”. Deze woorden hebben volgens mij geen affectieve bijbetekenis en zijn louter aanduidend.
Mijn nonkel was een Vlaanderaar die tijdens de mobilisatie in het dorp lag en daar mijn tante had leren kennen. Ik verstond nog de helft niet van wat hij zei.
Vlaanders, Vlaanderen
Héla Van Dievel. De spoorwegen zullen in de toekomst wel twee CEO’s vandoen hebben hé. Eene voor de Vlonders en eentje voor de Walen.
Een Vlonder!? Is dat niet een soort aanlegsteiger voor bootjes, bv in de haven van Oostende? Ik zeg maar wat!
Van Dievel Consulting, de redactie.be
namelijk, zeggen, ’t is te ~
In Nederland wordt ‘met name’ overvloedig veel gebruikt (circa in elke zin 5 keer), en betekent altijd ‘in het bijzonder’. In Vlaanderen is ‘met name’ gewoonlijk een nadere specificatie van iets, dus synoniem voor ‘namelijk’.
Hij komt uit een dorpke in de West-Vlaanders, met name Snaaskerke.
Ik zou graag twee verschillende soorten kaas hebben, met name Langres en Grünländer.
benevens, naast
ook in de Vlaanders
Brabant en prov. Antw.: neffe
Dor è nen biënouwer, ginder neeviest da frietkot. Daar is een slager, ginds naast die frituur.
timmerman
West-Vlaanderen: kistenmaker
In Brabantse dialecten is ‘schrijnwerker’ frequenter dan ‘timmerman’ en het omgekeerde geldt in de Vlaanders, ofschoon beide woorden als synoniemen gelden.
Als er een brok uit mijn deurpost valt, moet ik een schrijnwerker contacteren; ik heb met name twee linkerpoten.
- In het algemeen: timmerman.
- Specifiek: kistenmaker (vooral West-Vlaanderen).
In Brabantse dialecten is ‘schrijnwerker’ frequenter dan ‘timmerman’ en het omgekeerde geldt in de Vlaanders, ofschoon beide woorden als synoniemen gelden.
Voor een studie van Magda Devos naar ‘schrijnwerker’ versus ‘timmerman’, zie alhier:
https://fuzzy.arts.kuleuven.be/rewo/Medwvd/wvd12/WVDco122timmerman.htm
Als er een brok uit mijn deurpost valt, moet ik een schrijnwerker contacteren; ik heb met name twee linkerpoten.
de liberalen als politieke partij; ook als meervoud gebruikt: ‘de blauwe(n)’, ‘de blaa’, enz.
De Zuid-Oost-Vlaanders zijn het ‘De Croo-land’: de blauwe zijn politiek goed vertegenwoordigd en leveren veel burgemeesters.
Elk parket beschikt over een dienst slachtofferonthaal. De medewerkers van deze dienst zijn justitieassistenten. Zij zorgen er voor dat slachtoffers van misdrijven en hun verwanten binnen het parket en de rechtbank de nodige aandacht krijgen. De justitieassistenten van de dienst slachtofferonthaal helpen met andere woorden de rechten van slachtoffers te realiseren.
zie ook slachtofferbejegening
Het slachtoffer of diens verwanten kunnen spontaan een beroep doen op de dienst slachtofferonthaal. De dienst is gratis.
Ruwweg is slachtofferbejegening de vlaamse variant van de nederlandse ‘slachtofferhulp’. Een systeem dat in beide landen bestaat als opvang van, en hulp aan, slachtoffers van misdrijven of verkeersongelukken. Er zijn verschilllen in opvang (en doorverwijzing naar) professionele hulpverleners, schadebehandelaars enz.
De verschillen tussen de twee landen lopen teveel door elkaar – ook in de landen zelf – om hier alles in één keer voldoende uit te leggen. Googelen dus!
ook kent Vlaanders nog het typische woord: slachtofferonthaal.
zie ook slachtofferbejegenaar
Politiële slachtofferbejegening (België)
De politieambtenaar verleent bijstand aan slachtoffers waarin bijzondere aandacht uitgaat naar de opvang, praktische bijstand, informatieverstrekking, het opstellen van proces-verbaal en de verwijzing.
Opvang
Deze opvang wordt gekenmerkt door luisterbereidheid. Dit impliceert een actief luisteren, een begrijpende houding en een geduldige houding :
er mogen geen te lange wachttijden zijn;
respectvol omgaan met slachtoffers en aangepast taalgebruik;
het slachtoffer niet op een afstandelijke of routinematige wijze behandelen;
de feiten niet minimaliseren;
vermijden dat het slachtoffer van de ene verbalisant wordt doorgestuurd naar de andere;
vermijden dat er een schuldgevoel opgewekt wordt bij het slachtoffer.
Slachtofferhulp Nederland wordt steeds vaker ingeschakeld bij rampen en grootschalige ongelukken. Voorbeelden zijn de schietpartij in Alphen aan den Rijn, het vliegtuigongeluk in Tripoli en de aanslag tijdens Koninginnedag in Apeldoorn. Deze gebeurtenissen hebben grote maatschappelijke impact; er zijn veel slachtoffers, nabestaanden en/of getuigen.
Ruwweg is slachtofferbejegening de vlaamse variant van de nederlandse ‘slachtofferhulp’. Een systeem dat in beide landen bestaat als opvang van, en hulp aan, slachtoffers van misdrijven of verkeersongelukken. Er zijn verschilllen in opvang (en doorverwijzing naar) professionele hulpverleners, schadebehandelaars enz.
De verschillen tussen de twee landen lopen teveel door elkaar – ook in de landen zelf – om hier alles in één keer voldoende uit te leggen. Googelen dus!
ook kent Vlaanders nog het typische woord: slachtofferonthaal’.
zie ook slachtofferbejegenaar
Politiële slachtofferbejegening (België)
De politieambtenaar verleent bijstand aan slachtoffers waarin bijzondere aandacht uitgaat naar de opvang, praktische bijstand, informatieverstrekking, het opstellen van proces-verbaal en de verwijzing.
Opvang
Deze opvang wordt gekenmerkt door luisterbereidheid. Dit impliceert een actief luisteren, een begrijpende houding en een geduldige houding :
er mogen geen te lange wachttijden zijn;
respectvol omgaan met slachtoffers en aangepast taalgebruik;
het slachtoffer niet op een afstandelijke of routinematige wijze behandelen;
de feiten niet minimaliseren;
vermijden dat het slachtoffer van de ene verbalisant wordt doorgestuurd naar de andere;
vermijden dat er een schuldgevoel opgewekt wordt bij het slachtoffer.
Slachtofferhulp Nederland wordt steeds vaker ingeschakeld bij rampen en grootschalige ongelukken. Voorbeelden zijn de schietpartij in Alphen aan den Rijn, het vliegtuigongeluk in Tripoli en de aanslag tijdens Koninginnedag in Apeldoorn. Deze gebeurtenissen hebben grote maatschappelijke impact; er zijn veel slachtoffers, nabestaanden en/of getuigen.
het gebruik van het bepaald lidwoord “de” voor een mannelijke en vrouwelijke persoonsnaam – eigennaam
Ik heb de Jacobs (Tuur Jacobs), de “Jokke” (zijn roepnaam), op de bus gezien.
We gaan op monumententocht met den Erik en zijn lief in de Vlaanders.
De Maria en de Mil waren vandaag op bezoek geweest. Dat was lang geleden. Ze hadden de Snoepi en de Mirza bij, hun 2 maltezerkes.
zie Limburg, Vlaanders, de ~, Walen, de ~
Het gebruik van het bepaald lidwoord ‘de’ voor een eigennaam is kenmerkend voor Antwerpen, West-Vlaanderen …
Ook voor persoonsnamen van mannen en vrouwen in Antw.: de
We gaan op fietstocht met de Joris en zijn lief in de Limburg.
onnozel gezever, beuzelpraat, idiote, onzinnige praat, geklets
WNT:
Redupliceerend-ablautend gevormd bij Praat. Onbeduidend, dwaas of zinloos gepraat. Dus het verdubbelt praat met een ombuiging. In ZNederl.
Horoscopen in tijdschriften. Heel wat mensen lezen die prietpraat en geloven er nog in ook.
New York Prietpraat is een vrijwillige, apolitieke en areligieuze organisatie voor en door Vlaamse en Belgische expats “jong van hart” in de stad. De missie van Prietpraat is om Vlamingen en Belgen op een gezellige manier samen te brengen. In het bijzonder Vlamingen en Belgen die graag eens bijkletsen aan de toog met hun streekgenoten en daarbij hun Vlaams/Belgisch netwerk in New York actief willen uitbreiden. (flandershouse.org)
‘Politieke prietpraat’, zo noemt Herman Deweerdt de beweringen van Paul De Grauwe over de invloed van de staatshervorming op de economische prestaties van Vlaanderen. (doorbraak.be)
De Wevers prietpraat over ambtelijke schrapping. (dewereldmorgen.be)
Het woord is in Nederland bekend geworden door de rubriek ‘prietpraat’ in het tijdschrift Margriet, waarbij het ging om grappige uitdrukkingen van kinderen.
onnozel gezever, beuzelpraat, idiote, onzinnige praat, geklets
WNT:
Redupliceerend-ablautend gevormd bij Praat. Onbeduidend, dwaas of zinloos gepraat. Dus het verdubbelt praat met een ombuiging. In ZNederl.
Horoscopen in tijdschriften. Heel wat mensen lezen die prietpraat en geloven er nog in ook.
New York Prietpraat is een vrijwillige, apolitieke en areligieuze organisatie voor en door Vlaamse en Belgische expats “jong van hart” in de stad. De missie van Prietpraat is om Vlamingen en Belgen op een gezellige manier samen te brengen. In het bijzonder Vlamingen en Belgen die graag eens bijkletsen aan de toog met hun streekgenoten en daarbij hun Vlaams/Belgisch netwerk in New York actief willen uitbreiden. (flandershouse.org)
‘Politieke prietpraat’, zo noemt Herman Deweerdt de beweringen van Paul De Grauwe over de invloed van de staatshervorming op de economische prestaties van Vlaanderen. (doorbraak.be)
De Wevers prietpraat over ambtelijke schrapping. (dewereldmorgen.be)
Het woord is in Nederland bekend geworden door de rubriek ‘prietpraat’ in het tijdschrift Margriet, waarbij het ging om grappige uitdrukkingen van kinderen.
zot worden van iets of iemand
zie ook horens krijgen van, krijgen, er iet van ~, horendol, ergens ~ van worden, hoorndul, orendul
VD2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Die muggenbeet jeukt verschrikkelijk, ik word daar onnozel van.
Ik word er gelijk onnozel van als ik de gsm niet kan opnemen en ze mij 15 keer na mekaar bellen en geen enkel berichtje inspreken waarvoor ze mij zo dringend nodig hebben.
Kenny, een manneke van 5 jaar, is een druk kind en kan geen 5 minuten stilzitten. Zijn moeder wordt daar onnozel van.
zot worden van iets of iemand
zie ook horens krijgen van, krijgen, er iet van ~, horendol, ergens ~ van worden, hoorndol, orendul
VD2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Die muggenbeet jeukt verschrikkelijk, ik word daar onnozel van.
Ik word er gelijk onnozel van als ik de gsm niet kan opnemen en ze mij 15 keer na mekaar bellen en geen enkel berichtje inspreken waarvoor ze mij zo dringend nodig hebben.
Kenny, een manneke van 5 jaar, is een druk kind en kan geen 5 minuten stilzitten. Zijn moeder wordt daar onnozel van.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
