Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
lus
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij lus:
Middelnederlands litse, letse; de vorm met t is lang in schrijftaal in gebruik gebleven (list, luts) en gewestelijk nog wel bekend (gronings lits, zuid-limburgs litsj, brabants lits, west-vlaams lets(e)); evenzoo fries luts.
< Uit Oudfrans lice.
Van Dale 1995: gewestelijk
zie ook verzamellemma kledij
> andere definitie van lits
Wilt ge de lits van mijn jas eens maken? Ik kan hem niet meer deftig aan de kapstok hangen.
een variatie van curieuzeneus, een nieuwsgierig (curieus) iemand
vnw: curieuze neuze mosterdpot: nieuwsgierig iemand
Typisch Vlaams: curieuze neuze mosterdpot: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3
Jij bent een curieuzeneuzemosterdpot, jij hoort niet in mijn handtas te neuzen…..
“Bij het binnenrijden van het koninklijk domein had De Wever heel opzichtig een wit blad met de tekst ‘curieuzeneuzemosterdpot’ op zijn schoot liggen.” (De Standaard 1.2.2011)
Met Curieuzeneuzemosterdpot zet de gemeente Duffel op zondag 2 oktober de lokale natuur en duurzame initiatieven feestelijk in de kijker. (nieuwsblad.be)
Dat blijft geheim, curieuze neuze mosterdpot! (dl.be)
Stel bijvoorbeeld dat Jonas een curieuze neuze mosterdpot was en keek naar de klassieke muntjes voor hij ze aan Joren en Brian gaf. (ugent.be)
knuffelen, liefkozen
zie ook: fledderen, fletsen, feesten, flodderaar, floddergat
vnw: vleien, flikfooien
“De kat komt bij mij flodderen en is echt weg van mij (terwijl het anders een heel schuwe kat is).” (awel.be)
As Rik zn klynzoon oort dan let’m alles valle oem me da kint wa te gaon flodderen!
(Als Rik zijn kleinzoon hoort, dan laat hij alles vallen om met dat kind te gaan flodderen!)
> andere betekenis van flodderen
naargelang
zie ook navenant
Het is novenant langs welke kant ge de berg beklimt.
Sommige mensen moeten zich kleden novenant wie ze zijn.
schroevendraaier
uitspraakvariant: toernevies
zie ook tournavis, terlevies, turnavies
< Frans tournevis
Ge moet die vijs niet met nen hamer vast proberen te zetten, maar met een toernavies.
Neem eens de toernevies uit mijn werkkoffer.
Me een tournevies krijgt ge da wel losgedraaid!
schroevendraaier
< Frans tournevis
zie ook toernavies; tournavis
Wie doet er zijn lief nu een turnavies kado (kado doen). (Antw.be)
Welke turnavies hebt ge nodig, die platte – of die kruisturnavies?
Een electrische boorturnavies? Daar werk ik niet mee.
schroevendraaier
znwb: In de gemeenz. spreekt vrij alg. voor: schroevedraaier.
zie ook turnavies
“Ze hebben me verteld dat hij werd bewerkt met een “tournevis” en dat hij werd afgeslacht als een varken.” (vrt.be)
De eerste stak doodleuk een sigaretje op en ging dan het tuig met een ‘tournevis’ te lijf. (demorgen.be)
‘(…) bij de ene kun je dat met een tournevis bijdraaien, en bij de andere niet.’ (standaard.be)
“Hij kent met moeite het verschil tussen een tournevis en een hamer.” (knack.be)
Bij ons thuis hebben ze ook een ceremonie gevoerd bij onze waterpomp, die grondwater boven haalt, bij de generator, en daar hebben ze tegelijk de spades, harken, hamers en tournevisen ook bijgeplaatst. (bloggen.be)
schroevendraaier
uitspraakvariant: toernevies
zie ook tournevis, terlevies, turnavies
< Frans tournevis
Ge moet die vijs niet met nen hamer vast proberen te zetten, maar met een toernavies.
Neem eens de toernevies uit mijn werkkoffer.
Me een tournevies krijgt ge da wel losgedraaid!
een traktatie van een persoon voor heel de groep of voor heel het café
vnw: tournee generale: rondje voor de hele zaak
zie ook tournee, opdoen, er enen ~
ook kortweg “tournée”
De openbare verkoop is gesloten. Dan is het traditie dat de notaris een tournée générale geeft.
Santé, Santé, Santé
Geef ons nog ’n tournee
Voor mij en nonkel Miele
En voor gans ’t café
Romain de Coninck In ’t Stamcafé (1955)
rondje drank die door iemand gegeven wordt in een café
Ook : tournée générale
< (Fr.) tournée
vnw: rondje
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vgl. ronde
Telkens er iemand jarig is, wordt van hem verwacht dat hij een tournee geeft.
iamand die vaak of lang aan de bar/toog zit, kroegloper
toogplakker
vnw: persoon die veel in een café zit, kroegloper
Als de Jef van Marie gedaan heeft met werken gaat hij recht naar de kroeg. Ik hoor Marie nog altijd zeggen dat ze nooit zou trouwen met nen tooghanger.
De man ging tijdens een feestje te keer en beet een stuk uit een oor van een tooghanger in Grimstad. (hln.be)
toog in een café
NL: tapkast van een café
‘De studio van ’De slimste mens’ verschilt amper van een Aalsterse cafétoog’: welkom bij ‘de meest diverse jury ter wereld’. (demorgen.be)
Een podium is geen cafétoog, Alex. (standaard.be)
“Je bestuurt geen land zoals je aan de cafétoog praat” (knack.be)
1) bar, tapkast
2) toonbank;koeltoog Van Dale 2018 online: BE
vnw:
•toonbank
•tap(kast), bar
zie ook den toog doen
zie ook samenstellingen cafétoog; toogbaas, tooghanger, toogspringer, toogfilosoof, toogmat…
1) Niet te lang aan den toog blijven plakken, he, mannekes!
2) Uw flyers worden verdeeld op plaatsen het best passend bij uw evenement. We bespreken samen welke plaatsen we aandoen. Dit kan zijn op de toog bij de bakker, aan de kassa bij de buurtwinkel, op de sigarettenbak op café,… (promobom.be)
1) bar, tapkast
2) toonbank;koeltoog Van Dale 2018 online: BE
vnw:
•toonbank
•tap(kast), bar
zie ook den toog doen
zie ook samenstellingen toogbaas, tooghanger, toogspringer, toogfilosoof, toogmat…
1) Niet te lang aan den toog blijven plakken, he, mannekes!
2) Uw flyers worden verdeeld op plaatsen het best passend bij uw evenement. We bespreken samen welke plaatsen we aandoen. Dit kan zijn op de toog bij de bakker, aan de kassa bij de buurtwinkel, op de sigarettenbak op café,… (promobom.be)
in opspraak komen
znwb: over de tong rijden: op de tong rijden
Van Dale 2005: op of over de tong rijden: bepraat worden, het onderwerp zijn van lasterlijke praatjes
Als ge vijftig jaar geleden bijeen woonde zonder getrouwd te zijn reed ge nogal over de tong.
het goed kunnen uitleggen, niet op zijn mond gevallen zijn
vnw: niet op zijn tong gevallen zijn: niet op zijn mondje gevallen zijn
“Misschien was Petruske op zijn hoofd, maar niet op zijn tong gevallen.” (Stan Lauryssens, Selfie: memoires van een sympathieke schurk (2015))
“Zeker als hij dan ook nog eens niet op zijn tong gevallen is. Want het kunnen uitleggen aan de mede-eigenaars, dat is absoluut ook niet zonder belang ! (quimmo.be)
(uitspraak met scherpe i)
vervaardigd uit plastiek;
zie ook plastieken
e plastikke zakske (een plastic tasje)
het toekennen van meer bevoegdheden aan de deelstaten
“Uit de resultaten, die vandaag worden toegelicht in De Standaard, blijkt dat de vertegenwoordigers van alle partijen in 2011 gemiddeld kozen voor een scenario van defederalisering: meer bevoegdheden voor de deelstaten dus.” (De Morgen 25/01/2016)
rookvergitiging (in NL wordt rookintoxicatie meer in medische of technische zin gebruikt)
Zeven bewoners werden met een lichte rookintoxicatie overgebracht naar het ziekenhuis. De brand was relatief snel geblust. (VRTNWS)
Een persoon, een 14-jarige jongeman, had heel wat rook ingeademd en werd met rookintoxicatie naar het ziekenhuis gebracht. (GVA)
De bewoonster kon op tijd ontsnappen, maar liep wel lichte rookintoxicatie op. Het huis is onbewoonbaar. (Haspengouws Nieuws)
gereedschap met steel en een wisser van rubber of kunststof dat gebruikt wordt om water van een vloer weg te trekken.
De aftrekker kan ook worden gebruikt met een opneemvod rond de wisser om een vloer te dweilen.
AN: trekker of vloertrekker
vrttaal.net: standaardtaal in België
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
zie ook aftrekken
Om de vloer te kuisen heb ik een dweil, een emmer water, allesreiniger en een aftrekker nodig.
Volgens vakbondsman Hans Lemmens (ACOD) is hij enkele dagen terug nog een medegedetineerde te lijf gegaan met een aftrekker.(standaard.be)
> andere betekenis van aftrekker
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
