Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6491

    grappigaard
    (zn., m.; ~s)

    iemand die grappig is, grapjas

    zie ook onnozelaar

    … en Frank Capra, de onvolprezen grappigaard van de Amerikaanse slapstick. (standaard.be)

    Maar het gros van de deelnemers komt dus uit eigen land en het aanbod is erg breed: van grappigaard Kamagurka (Kama zingt!) en de Dill …(demorgen.be)

    Ass kicker? Hahaha, gij grappigaard. (wzl.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 18:24
    0 reactie(s)

    #6492

    onnozelaar

    dom iemand, sufferd, sukkel, sul, dwaas, oen (ietwat zachter dan ‘idioot’ in semantiek)

    (Booms) ‘Gy sen onnozelaar, wi zet na een papfles oep 90 grâde, moe di kleine ’t ziekenhuis in ofwa??’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 18:23
    1 reactie(s)

    #6493

    novenant
    (voegw., voorz.)

    naargelang, naarmate

    zie ook navenant

    Het is novenant langs welke kant ge de berg beklimt.

    Sommige mensen moeten zich kleden novenant wie ze zijn.

    Regio Hageland
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 18:22
    0 reactie(s)

    #6494

    palatie
    (de ~ (v.), -s)

    1. versiersel zoals o.a. slingers, e.d., versiering, decoratie
    2. opsmuk, versiering (in de Kempen)
    3. toetakeling (in de Kempen)

    uitspraak: /pa ’loa s.e/

    zie ook paleren

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Palatie, wat dient om te paleeren
    ”Met den règen is de palatie nat gewörren en bedörven”, Cornelissen-Vervliet (1899)

    1. Een week na datum blijft die palatie nog hangen. ’t Wordt tijd dat we ze wegdoen (= verwijderen, weghalen).

    In december ziet ge heel veel kerstpalatie in de straten en in de winkels.

    2. In de jaren 80, als we uitgingen, was het mode om veel palatie van juwelen rond uwe nek te hangen.

    3. Amai, een schoon palatie dat ge gekregen hebt op uw gezicht: een blauw sjiek en een farm schavak op uw kaak.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 18:00
    1 reactie(s)

    #6495

    orgelist
    (zn. m.; ~en)

    organist, orgelspeler

    vnw

    znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7

    De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)

    Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)

    Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:59
    0 reactie(s)

    #6496

    werkmakker
    (de ~ (m.), ~s)

    ambtgenoot, collega

    Ben deze morgen naar de begrafenis geweest van mijn vriend en werkmakker Jef.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:51
    0 reactie(s)

    #6497

    vots
    (de ~ mv ~e)

    scheet, veest (Ripuarisch Limburg)

    Trèk es aan miene vinger zaag miene nonk en hae leet eine helle vots.
    Trek eens aan mijn vinger zei mijn oom en hij liet een harde scheet.

    Regio Voerstreek
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:50
    1 reactie(s)

    #6498

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    reet

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    vnw: •reet
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:49
    7 reactie(s)

    #6499

    appelkits
    (de ~ , -en)

    klokhuis

    Apple stark v

    We hadden vlaaien gemaakt en de appelkitsen in de wei gegooid voor de ganzen, maar het waren de honden die met een groot deel ervan gingen lopen.

    Provincie Limburg
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:48
    3 reactie(s)

    #6500

    wijsvrouw
    (de ~ (v.), ~en)

    vroedvrouw, baker, kraamvrouw

    Uitspr.: nadruk op eerste lettergreep (stoottonig, met ontronding: waajsvroo)

    Vrigger wos ‘t de gewènte dat de waajsvroo bij kènder wo ze op de wêrd braach den hélligennaom Ghislenus of Ghislain(e) mètgoêf, petraun tiëge de steipkes. (vroeger was het gebruikelijk dat de vroedvrouw aan kinderen die zij hielp geboren worden de toenaam ’Ghislenus’ of "Ghislain(e)’ meegaf, patroonheilige tegen de stuipkes, om het kind voor deze ziekte te behoeden)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:47
    0 reactie(s)

    #6501

    organigram

    In Nederland is organogram gebruikelijker

    zie organogram

    .

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door pippe op 10 Jun 2025 17:46
    0 reactie(s)

    #6502

    novenant
    (voegw., voorz.)

    naargelang

    zie ook navenant

    Het is novenant langs welke kant ge de berg beklimt.

    Sommige mensen moeten zich kleden novenant wie ze zijn.

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:52
    0 reactie(s)

    #6503

    joeng
    (mv van joenk)

    kinderen, tieners

    ook aanspreking: zie jong, jom, … (SN-NL: jongen)

    zie ook joenk, jong

    Als die joeng aan ’t spelen zijn is ’t hier altijd veel laweit.

    Ja joeng, ’t is ’t een en ’t ander tegenwoordig hé.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:51
    0 reactie(s)

    #6504

    onnozelaar

    dom iemand (ietwat zachter dan ‘idioot’ in semantiek)

    (Booms) ‘Gy sen onnozelaar, wi zet na een papfles oep 90 grâde, moe di kleine ’t ziekenhuis in ofwa??’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:51
    1 reactie(s)

    #6505

    orgelist
    (zn. m.; ~en)

    orgelspeler

    vnw

    znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7

    De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)

    Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)

    Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:50
    0 reactie(s)

    #6506

    werkmakker
    (de ~ (m.), ~s)

    collega

    Ben deze morgen naar de begrafenis geweest van mijn vriend en werkmakker Jef.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:49
    0 reactie(s)

    #6507

    lameren
    (ww., lameerde, gelameerd)

    een uitgebreid gesprek voeren, de tijd verbabbelen, kletsen

    vnw: babbelen, kletsen, ouwehoeren

    etymologie: zie lameer

    Twee vrouwen bijeen: die kunnen nogal een stukske lameren hoor.

    Ge staat er al een 1/2 uur te lameren met uw collega en uw werk blijft liggen. Probeer u te concentreren en doe voort met uw taak.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:48
    0 reactie(s)

    #6508

    lameren
    (ww., lameerde, gelameerd)

    kletsen, kwaadspreken, meestal onder vrouwen

    Van Dale: gewestelijk < Frans: (1599) la mère, vergelijk faire la commère (babbelen)

    zie ook lameer

    Ze staan daar uren te lameren, in plaats van hun trottoir te kuisen

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:47
    2 reactie(s)

    #6509

    ydelen
    (ww. ydelde, geydeld)

    leegmaken

    Vroegmiddelnederlands Woordenboek: idelen
    Varianten: ydelen, hidelen
    Oudste attestatie: Limburg 1240
    Modern lemma: ijdelen (ydelen, hidelen),
    Middelnederlands idelen; nederlands -ijdelen (in verijdelen)
    < Ledigen, ledig maken. Kiliaan ijdelen, meer bepaald ook: tenietdoen; weerleggen; uitputten.
    Plantijn: “den pot ijdelen"
    - Die vanghenissen te zuyveren ende ydelen van de quaetdoenders, aangehaald bij V. Hasselt op Kiliaan

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Thans in Noord-Nederland geheel verouderd.
    — Ledig maken, ledigen (leegen); in Zuid-Nederland (in de volkstaal altijd in den samengetrokken vorm) daarvoor het gewone woord.

    zie ook ielen

    Als iemand b.v een emmer water heeft uitgegoten, dan heeft hij hem geydeld.

    Regio Westhoek
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:46
    1 reactie(s)

    #6510

    zeevarkske
    (het ~, ~s)

    cavia

    zie ook zeerat, steense rat
    vgl. Duits: ‘Meerschwein’

    Caviaklein

    Op de kermis stond vroeger een kraam waar ge kont inzetten op “zeevarkskes” (zeivêrkskes), t.t.z. op de nummer van het hokske waarin het beeske zou verdwijnen als het uit zijn kooike werd gelaten.

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 10 Jun 2025 16:45
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.