Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
greppel
De auto raakte achtereenvolgens een boom en een verkeersbord, en belandde uiteindelijk in de gracht.
sloot
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
Klik op de afbeelding
.jpg)
“Wacht, ik zal je helpen!”
" Ja…van de kant in de gracht zeker!".
Dat is van de oever in de gracht (Ned. van de wal in de sloot) (Van Dale)
Ouwe koeien uit de gracht halen (Ned. uit de sloot)
gier, mest, aalt
samenstellingen: beerkar, beerton, beerkelder, beervervoer
VD2014 online: gewestelijk
Vroeger haalden de boeren de beer op met een kar. Zo konden ze in het voorjaar beren op het veld.
oorspronkelijk kar waarmee beer vervoerd werd, nu ook gebruikt voor grotere voertuigen bestemd voor het transport van drijfmest
“Bij intensief beervervoer lieten boeren waarvoor het de moeite loonde, wel een kar construeren die alleen voor dit doel werd gebruikt. Het betrof dan een beerkar waarvan de bak of de ton vast op het onderstel was gemonteerd.” (http://www.hetvirtueleland.be/cag/items/show/66214)
Ongeval met beerkar en personenwagen: vrouw gewond uit auto gehaald (TITEL GVA 1504170
gier, mest, aalt
samenstellingen: beerkar, beerton, beerkelder,
VD2014 online: gewestelijk
Vroeger haalden de boeren de beer op met een kar. Zo konden ze in het voorjaar beren op het veld.
roste: vrouw met ros, roodachtig haar
rosten: man " " " "
ook in de Kempen, naast een ~, ne rosse
in Antw.: ne rosse(n), een rosse (meervoud onveranderlijk)
Die roste is met ne rosten getrouwd.
Roste wa mutte koste? ’k zal aa koepe oem achter de beirkaar te loepe! (Kempen)
Roste wat moet ge kosten? Ik zal u kopen om achter de beerkar te lopen!
remise, waar de trams en bussen overnachten, al dan niet overdekt. (bv. Tram-museum Groenenhoek)
→ syn. diepoo
Van Dale 2005:
3.Belgisch-Nederlands, bij de spoorwegen: remise
Klik op de afbeelding
Stelplaats Molenbeek
Dezen tram rijdt nog tot aan Berchem-station en dan naar de stelplaats op de Luchtbal.
aan weerskanten
Van tweirsen van de boerderij stonden 2 grote lindebomen.
een zachte lap van zeemleer, die gebruikt wordt om gladde voorwerpen schoon te maken of droog te maken;
zeem, zeemlap
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
in Antw.: ziemelap
Antw. Kempen: zoemelap, ziemvel, ziemelap
Hageland: vinsterleir
Limburg: leer, vensterleer
Klik op de afbeelding
Oostkust/regio Brugge ook zeemvel
variant: zemenvel, uitspraak: zemevel, ziemevel, …
Gebruik het zeemvel om de ruiten droog te wrijven.
onderjurk
< Fr. la combinaison
Klik op de afbeelding
Mijn grootmoeder droeg altijd ne kommenezon.
Soms werd er al lachend gesproken van “ne komterizon”.
onderjurk
< Fr. la combinaison
Klik op de afbeelding
Mijn grootmoeder droeg altijd ne kommenezon.
Soms werd er al lachend gesproken van “ne komterizon”.
boekweit
Boekweit (Fagopyrum esculentum) is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). Polen en in mindere mate Frankrijk zijn nog belangrijke Europese productielanden van boekweit als voedselgewas.(Wikipedia)
Vroeger werd in de Kempen, vooral in Noord-Limburg, veel boekweit verbouwd.
zie boegese koek en boegesheipke
Klik op de afbeelding
De boegget stejt er echt sjuun bie.
(De boekweit staat er schoon bij.)
zie er schoon bij staan
Letterl. “kruimelvlaai”, gewoonlijk een puddingvlaai met een deksel van “bremelen”, dit zijn gebakken klonters bestaande uit een mengsel van bloem, boter en suiker; elders ook wel knibbelkesvlaai genoemd.
Klik op de afbeelding
In de regio Bilzen bestaat er bremelenvlaai (briëmelevloj) en brommelenvlaai (broëmelevloj). Niet met elkaar te verwarren, want brommelen zijn braambessen.
uitspraak in Antwerpen: klik hier
lieveling, iemand die een streepje voor heeft, iemand die een voorkeursbehandeling krijgt
zie varianten bij keppekindje
Dat is zijne febbekak, die mag van hem altijd wat meer…
een lap stof rond en rond gedraaid- een futsel
een klein lapje wordt gedraaid en met een koordje vast gemaakt zodat een beursje ontstaat.
Dit beursje wordt dan in suikerwater of honing gedompeld en wordt een fopspeen of futte.
Ze stond heel te tijd met haar sjaal te draaien tot het alleen nog een futsel was.
Moeders waren vindingrijk, bij gebrek aan een fopspeen maakten ze er zelf een; een lapje katoen en suikerwater en ze hadden een futte voor hun kleine.
zie rotte patat
Het seizoensgebonden product – de productie loopt van september tot eind maart – bestaat uit luchtig geklopte margarine omhuld met chocolade en bepoederd met bloemsuiker. De sneeuwbal smelt net als sneeuw in de mond, het witte laagje poedersuiker bezorgt de sneeuwbal echter in sommige streken de naam “rotte patatten”. (streekproduct.be)
Sneeuwballen zijn een erkend streekproduct in Oost-Vlaanderen.
Opdoen, opscharrelen, aan de haak slagen (= slaan)
zie een lief opdoen
opscharen is de Antwerpse uitspraak van AN “opscharren”
de klankcombinatie “arren” wordt in het Antwerpse en zeker in de Kempen dikwijls verlengd tot /aarren/ : karen (karren) verwaren (verwarren)
VD95: opscharren
1.(gewestelijk) door scharren of krabben naar boven of tevoorschijn brengen
2. opdoen
vgl. scharen
Miljaar, waar heeft em die slons opgeschaard?
Ik denk da’k ergens een angine heb opgeschaard…
De kiekens stampen met hun poten op de grond, dan kunnen ze gemakkelijk pieten opscharen.
rondtollen, onvaste bewegingen maken
allerlei dingen ondernemen om zijn zin te krijgen
De Jef was zat hij was weer molekes aan ’t maken.
Dieje gast heeft alle soorten molekes gemaakt om zijn gelijk te krijgen, maar het is hem niet gelukt.
rondtollen, onvaste bewegingen maken
allerlei dingen ondernemen om zijn sin te krijgen
De Jef was zat hij was weer molekes aan ’t maken.
Dieje gast heeft alle soorten molekes gemaakt om zijn gelijk te krijgen, maar het is hem niet gelukt.
in het Brabants (dus ook in de provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant en Noord-Brabant NL):
dieje vent, die vraa, da joenk
daane vent, daa vraa, da joenk (1 alternatief van vele)
in het AN:
die vent, die vrouw, dat jong
Bij eliptische gebruik kan het aanwijzende voornaamwoord ook worden voorafgegaan door het bepaald lidwoord en een aanduiding achteraf :
den dieje daa, de die daa, da daa
den daane doe, de die doe, da doe
in het AN
die daar, die daar, dat daar
Dit is ongetwijfeld onvolledig en er zijn zeker stukken van Vlaams Limburg en Oost Vlaanderen waar deze verbuiging gewoon is.
Dieje kerel bevalt me niks, en die madam die hij bijheeft ook niet en dat joenk voorspelt niks goeds.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
