Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #48721

    patates frites
    (zn. m., patates fritten)

    frit, friet, frut

    Van Dale 1995:(Belg.-Fr.)

    Van Dale 2018: pa­ta­tes frites
    na 1950, Frans
    in vet ge­bak­ken reep­jes aard­ap­pel

    uitspraak: patatfrit
    Antw: petatfrut

    mv. patatfritten

    Geraakt stilaan in onbruik? Het woord is blijkbaar verdeeld tussen VL en NL: de patat voor NL en de friet voor VL.

    ’t Is lang geleden dat we nog eens patatfritten geten hebben.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 12:31
    0 reactie(s)

    #48722

    patates frites
    (zn. m., patates fritten)

    frit, friet, frut

    Van Dale 1995:(Belg.-Fr.)

    uitspraak: patatfrit
    Antw: petatfrut

    mv. patatfritten

    Geraakt stilaan in onbruik? Het woord is blijkbaar verdeeld tussen VL en NL: de patat voor NL en de friet voor VL.

    ’t Is lang geleden dat we nog eens patatfritten geten hebben.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 12:28
    0 reactie(s)

    #48723

    kangoeroeklas
    (zn. v.; ~sen)

    klas voor hoogbegaafde kinderen

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    irishof.be: De kangoeroeklas is er voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. De leerstof in de klas wordt gemakkelijk verwerkt waardoor deze leerlingen niet leren om een inspanning te leveren en soms interesse en motivatie verliezen. De leerlingen komen een bepaalde periode naar de kangoeroeklas: welke periode staat vermeld op het infobriefje.

    deklinker.be: Beleid hoogbegaafdheid en kangoeroeklas

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 12:26
    0 reactie(s)

    #48724

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    - een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwart pigment, poeder, zwarte crème, zwarte zalf,…
    - zwarte en vuile vlekken, strepen
    - zwartsel (AN)

    < Antwerpen stad: zwartsel

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden
    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af

    Afbeelding zwetselpoeder zie hier

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet, dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Alle dagen kan ik het zwetsel van de keukenvloer opkuisen.

    Stampt niet met uw schoenen tegen die deur want die laten zwetsel achter.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 12:19
    1 reactie(s)

    #48725

    spinnenborstel
    (de ~ (m.), ~s)

    speciale borstel met een lange steel om spinnekoppenetten weg te halen

    WNT: ragebol. Gewestelijk in Zuid-Nederland
    niet in Van Dale

    zie ook spinnebossel, halfmaan, spinborstel, kobbejager

    Pakt de spinnenborstel es want er zit een groot spinnenet in den hoek.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 12:16
    0 reactie(s)

    #48726

    borstel
    (de ~ (m.), ~s)

    bezem

    uitspraak in Brabant & prov. Antw.: böstel
    uitspraak in Oost-Vlaanderen: bustel

    Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) bezem

    zie ook schuurborstel, keerborstel, vaagbustel, spinborstel

    uitdrukking: borstel, er met de grove ~ door gaan
    borstel, nieuwe ~s keren goed

    Het parket van de living ligt vol stof, ik pak even een borstel en kuis het op (opkuisen).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:55
    2 reactie(s)

    #48727

    keren
    (ww. keerde, heeft gekeerd)

    vegen, met een borstel bijeenvegen

    WNT: keren
    1. Eigenlijk, met een persoon als onderwerp. — Vegen (met bezem, borstel of derg. gereedschap); door vegen —, vegende schoonmaken; schoonvegen.
    Keren, Voyez Vegen, Plantijn (1573).

    Van Dale online 2015: keren
    (weinig gebruikt) door vegen reinigen
    synoniem: vegen

    zie ook keerborstel, straatkeerder

    Ge moet nog eens door de kamer keren. Stof en pluizen weghalen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:45
    0 reactie(s)

    #48728

    blaan
    (de ~ (m.), ~s)

    merel

    Ik weet ne blaan zitten met nestjongen. (lokale uitspr.: Ich wiët ne bloën zitte mèt kwag joeng)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:39
    0 reactie(s)

    #48729

    blaan
    (de ~, (v.), blanen)

    blein, bloedblaar

    Ik klopte met den hamer op mijn duim en had een serieuze blaan.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:39
    0 reactie(s)

    #48730

    blaan
    (de ~, (v.), blanen)

    blein, bloedblaar

    Ik klopte met den hamer op mijn duim en had een serieuze blaan.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:39
    0 reactie(s)

    #48731

    kwag
    (bn., ~ger, ~ste)

    slap, week, zacht (aanvoelend).

    WNT: kwak:
    bnw.
    ?Verwant met Kwakken. Week, flauw, en derg.; ook: zwak, slap enz. Thans in sommige streken van Zuid-Nederland gebruikelijk.
    “Die musschen zijn nog kwak” (van jonge vogels gezegd), Schuermans (Limburg, 1865-1870).

    Kwag joeng (nestvogels, bv. van merel – vgl. vlug).

    Ne bloën (blaan) mèt kwag joeng.

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:37
    0 reactie(s)

    #48732

    vlug
    (bn., -ger, -ste (w.g.))

    In staat om te vliegen, nestvliedend (van jonge vogels gezegd).

    WNT: vlug
    Betekenis waarin nog duidelijk het verband met vliegen gevoeld wordt.
    –1. In staat om te vliegen.
    a. Eigenlijk, van jonge vogels: reeds kunnende vliegen, in staat het nest te verlaten. Thans nog slechts in beperkt gebruik.

    ‘Vlèg joeng’ zijn nestvlieders, bv. van een merel. Vgl. kwag.

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:31
    1 reactie(s)

    #48733

    vlug
    (bn., -ger, -ste (w.g.))

    In staat om te vliegen, nestvliedend (van jonge vogels gezegd).

    WNT: vlug
    Betekenis waarin nog duidelijk het verband met vliegen gevoeld wordt.
    –1. In staat om te vliegen.
    ?a. Eigenlijk, van jonge vogels: reeds kunnende vliegen, in staat het nest te verlaten. Thans nog slechts in beperkt gebruik.

    ‘Vlèg joeng’ zijn nestvlieders, bv. van een merel. Vgl. kwag.

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:30
    1 reactie(s)

    #48734

    hinterland
    (het ~, g. mv.)

    achterland

    Duits Hinterland

    De hinterlandontsluiting van de Vlaamse zeehavens.

    De haven van Antwerpen: een transithaven tussen maritiem voorland en continentaal hinterland.

    Economische analyse van het hinterlandvervoer van en naar de haven van Zeebrugge.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:25
    0 reactie(s)

    #48735

    hinterland
    (het ~, g. mv.)

    achterland

    Duits Hinterland

    De hinterlandontsluiting van de Vlaamse zeehavens.
    De haven van Antwerpen: een transithaven tussen maritiem voorland en continentaal hinterland.
    Economische analyse van het hinterlandvervoer van en naar de haven van Zeebrugge.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:24
    0 reactie(s)

    #48736

    wipplank
    (de ~ (v.), ~en)

    middel, manier om een doel te bereiken
    springplank

    Een interimjob kan een wipplank zijn naar vast werk.

    Hij heeft altijd het idee gehad een politicus als vriend te hebben omdat dat een wipplank kan zijn naar een job als ambtenaar.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:22
    0 reactie(s)

    #48737

    wipplank
    (de ~ (v.), ~en)

    wip, speeltuig waarop twee personen afwisselend op en neer wippen

    Klik op de afbeelding
    US Navy 110803-N-NY820-383 Hospital Corpsman 3rd Class Jennifer Nuehring, from Elgin, Ill., plays with a child at the Escuela Fray Casiano de Madri
    Op de wipplank

    Mama en papa gingen mee op de wipplank zitten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 11:21
    10 reactie(s)

    #48738

    dulmakerswerk, 't is ~
    (gezegde)

    het is een uitzichtloze strijd; een telkens terugkerend probleem (waarvan men de oorzaak niet kent)

    Iedere morgen ligt hier afval voor de deur. ’t Is dulmakerswerk.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 10:55
    0 reactie(s)

    #48739

    ça-va-seul
    (begrip)

    merknaam van kuisproducten

    Ça-va-seul (CVS) was een Belgisch familiebedrijf uit Duiksmuide. De oprichter maakte een kuismiddel van zoet en olie om de kookplaten van de stoven te kuisen. Omdat het zo gemakkelijk ging, werd de naam Ça-va-seul (dat gaat vanzelf) als merknaam gelanceerd. Eind jaren 80 werd de fabriek definitief gesloten. De productie verdween naar het buitenland en de gebouwen werd afgebroken. Enkel de verkoopsafdeling is nog in België gevestigd.

    De meest gekende producten zijn: koperpoets, kachelpoets, schoenblink, boenwas, paraffine

    Ca Va Seul koperpoets flesje, foto 4

    Eind jaren 80 zou het merk Ça-va-seul deel uitmaken van het Belgisch erfgoed.

    Ik gebruik nog altijd ça-va-seul schoenblink en koperpoets.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 10:31
    0 reactie(s)

    #48740

    interfederaal
    (bijv.nw.)

    (overheid in België) wanneer een bevoegdheid gedeeld wordt door de federale overheid, de gewesten en de gemeenschappen;
    (bij uitbreiding) een dienst of organisatie die gedeeld wordt door de federale overheid van België, de gewesten en de gemeenschappen;

    niet in Van Dale, standaardtaal in België
    zie ook interfederaliseren

    “Sinds de hervorming naar een interfederaal centrum, wordt de raad van bestuur als volgt samengesteld (met telkens een gelijk aantal mannen en vrouwen): 10 leden aangeduid door de federale Kamer van Volksvertegenwoordigers (5 Nederlandstaligen en 5 Franstaligen); 10 leden aangeduid door de gemeenschappen en gewesten…”(Wikipedia over Interfederaal Gelijkekansencentrum)

    “De wet heeft een autonoom Interfederaal Korps opgericht dat in samenwerking met de regeringen van de deelentiteiten beheerd wordt.” ( Federale Overheidsdienst
    Budget en Beheerscontrole 241013)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Jul 2018 10:19
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.