Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Van Dale 1995:(Belg.-Fr.)
Van Dale 2018: patates frites
na 1950, Frans
in vet gebakken reepjes aardappel
uitspraak: patatfrit
Antw: petatfrut
mv. patatfritten
Geraakt stilaan in onbruik? Het woord is blijkbaar verdeeld tussen VL en NL: de patat voor NL en de friet voor VL.
’t Is lang geleden dat we nog eens patatfritten geten hebben.
Van Dale 1995:(Belg.-Fr.)
uitspraak: patatfrit
Antw: petatfrut
mv. patatfritten
Geraakt stilaan in onbruik? Het woord is blijkbaar verdeeld tussen VL en NL: de patat voor NL en de friet voor VL.
’t Is lang geleden dat we nog eens patatfritten geten hebben.
klas voor hoogbegaafde kinderen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
irishof.be: De kangoeroeklas is er voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. De leerstof in de klas wordt gemakkelijk verwerkt waardoor deze leerlingen niet leren om een inspanning te leveren en soms interesse en motivatie verliezen. De leerlingen komen een bepaalde periode naar de kangoeroeklas: welke periode staat vermeld op het infobriefje.
deklinker.be: Beleid hoogbegaafdheid en kangoeroeklas
- een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwart pigment, poeder, zwarte crème, zwarte zalf,…
- zwarte en vuile vlekken, strepen
- zwartsel (AN)
< Antwerpen stad: zwartsel
In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden
vgl zwetsel, ginder komt een ~ af
Afbeelding zwetselpoeder zie hier
Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.
De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.
Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.
Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.
Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.
Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet, dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.
Alle dagen kan ik het zwetsel van de keukenvloer opkuisen.
Stampt niet met uw schoenen tegen die deur want die laten zwetsel achter.
speciale borstel met een lange steel om spinnekoppenetten weg te halen
WNT: ragebol. Gewestelijk in Zuid-Nederland
niet in Van Dale
zie ook spinnebossel, halfmaan, spinborstel, kobbejager
Pakt de spinnenborstel es want er zit een groot spinnenet in den hoek.
bezem
uitspraak in Brabant & prov. Antw.: böstel
uitspraak in Oost-Vlaanderen: bustel
Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) bezem
zie ook schuurborstel, keerborstel, vaagbustel, spinborstel
uitdrukking: borstel, er met de grove ~ door gaan
borstel, nieuwe ~s keren goed
Het parket van de living ligt vol stof, ik pak even een borstel en kuis het op (opkuisen).
vegen, met een borstel bijeenvegen
WNT: keren
1. Eigenlijk, met een persoon als onderwerp. — Vegen (met bezem, borstel of derg. gereedschap); door vegen —, vegende schoonmaken; schoonvegen.
Keren, Voyez Vegen, Plantijn (1573).
Van Dale online 2015: keren
(weinig gebruikt) door vegen reinigen
synoniem: vegen
zie ook keerborstel, straatkeerder
Ge moet nog eens door de kamer keren. Stof en pluizen weghalen.
merel
Ik weet ne blaan zitten met nestjongen. (lokale uitspr.: Ich wiët ne bloën zitte mèt kwag joeng)
blein, bloedblaar
Ik klopte met den hamer op mijn duim en had een serieuze blaan.
blein, bloedblaar
Ik klopte met den hamer op mijn duim en had een serieuze blaan.
slap, week, zacht (aanvoelend).
WNT: kwak:
bnw.
?Verwant met Kwakken. Week, flauw, en derg.; ook: zwak, slap enz. Thans in sommige streken van Zuid-Nederland gebruikelijk.
“Die musschen zijn nog kwak” (van jonge vogels gezegd), Schuermans (Limburg, 1865-1870).
Kwag joeng (nestvogels, bv. van merel – vgl. vlug).
Ne bloën (blaan) mèt kwag joeng.
In staat om te vliegen, nestvliedend (van jonge vogels gezegd).
WNT: vlug
Betekenis waarin nog duidelijk het verband met vliegen gevoeld wordt.
–1. In staat om te vliegen.
a. Eigenlijk, van jonge vogels: reeds kunnende vliegen, in staat het nest te verlaten. Thans nog slechts in beperkt gebruik.
‘Vlèg joeng’ zijn nestvlieders, bv. van een merel. Vgl. kwag.
In staat om te vliegen, nestvliedend (van jonge vogels gezegd).
WNT: vlug
Betekenis waarin nog duidelijk het verband met vliegen gevoeld wordt.
–1. In staat om te vliegen.
?a. Eigenlijk, van jonge vogels: reeds kunnende vliegen, in staat het nest te verlaten. Thans nog slechts in beperkt gebruik.
‘Vlèg joeng’ zijn nestvlieders, bv. van een merel. Vgl. kwag.
achterland
Duits Hinterland
De hinterlandontsluiting van de Vlaamse zeehavens.
De haven van Antwerpen: een transithaven tussen maritiem voorland en continentaal hinterland.
Economische analyse van het hinterlandvervoer van en naar de haven van Zeebrugge.
achterland
Duits Hinterland
De hinterlandontsluiting van de Vlaamse zeehavens.
De haven van Antwerpen: een transithaven tussen maritiem voorland en continentaal hinterland.
Economische analyse van het hinterlandvervoer van en naar de haven van Zeebrugge.
middel, manier om een doel te bereiken
springplank
Een interimjob kan een wipplank zijn naar vast werk.
Hij heeft altijd het idee gehad een politicus als vriend te hebben omdat dat een wipplank kan zijn naar een job als ambtenaar.
wip, speeltuig waarop twee personen afwisselend op en neer wippen
Klik op de afbeelding
Op de wipplank
Mama en papa gingen mee op de wipplank zitten.
het is een uitzichtloze strijd; een telkens terugkerend probleem (waarvan men de oorzaak niet kent)
Iedere morgen ligt hier afval voor de deur. ’t Is dulmakerswerk.
merknaam van kuisproducten
Ça-va-seul (CVS) was een Belgisch familiebedrijf uit Duiksmuide. De oprichter maakte een kuismiddel van zoet en olie om de kookplaten van de stoven te kuisen. Omdat het zo gemakkelijk ging, werd de naam Ça-va-seul (dat gaat vanzelf) als merknaam gelanceerd. Eind jaren 80 werd de fabriek definitief gesloten. De productie verdween naar het buitenland en de gebouwen werd afgebroken. Enkel de verkoopsafdeling is nog in België gevestigd.
De meest gekende producten zijn: koperpoets, kachelpoets, schoenblink, boenwas, paraffine
Eind jaren 80 zou het merk Ça-va-seul deel uitmaken van het Belgisch erfgoed.
Ik gebruik nog altijd ça-va-seul schoenblink en koperpoets.
(overheid in België) wanneer een bevoegdheid gedeeld wordt door de federale overheid, de gewesten en de gemeenschappen;
(bij uitbreiding) een dienst of organisatie die gedeeld wordt door de federale overheid van België, de gewesten en de gemeenschappen;
niet in Van Dale, standaardtaal in België
zie ook interfederaliseren
“Sinds de hervorming naar een interfederaal centrum, wordt de raad van bestuur als volgt samengesteld (met telkens een gelijk aantal mannen en vrouwen): 10 leden aangeduid door de federale Kamer van Volksvertegenwoordigers (5 Nederlandstaligen en 5 Franstaligen); 10 leden aangeduid door de gemeenschappen en gewesten…”(Wikipedia over Interfederaal Gelijkekansencentrum)
“De wet heeft een autonoom Interfederaal Korps opgericht dat in samenwerking met de regeringen van de deelentiteiten beheerd wordt.” ( Federale Overheidsdienst
Budget en Beheerscontrole 241013)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
