Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
schotel, couvert
hoofdplat, koude pla
eind-t wordt niet uitgesproken
< Frans: plat
zie andere definities van plat
Het restaurant draait goed. Tijdens de middagservice heeft de keuken 160 plats doorgegeven.
Als hoofdplat had ik hinde met puree en gebakken witloof met gestoofde appel en veenbessen gegeten.
oorsprong:
Suikerbonen worden in sommige streken na de doop uit een tweede luier gehaald en nadien rondgedeeld, vanwaar de benaming “kinnekeskak”
zie synoniemen bij doopsuiker
Het bezoek kreeg in het moederhuis een mooi doosje kinnekeskak.
vleier
zie ook smouten
Ga weg smouter! ’k En geef niet!
(Ga weg vleier! Ik geef niets!)
ijskristallen op takken, gras
NL: rijp
Het heeft gerijmd vannacht, kijk de spinnewebben zijn zwaar van de rijm.
“Het hagelde, ’t sneeuwde, het miek er zo koud,
de rijm lag op de daken.
Sint Jozef tegen Maria sprak:
’Och here, wat zullen wij maken?”
(traditioneel kerstlied)
het aanvriezen van dauw
zie ook: rijm
NL: rijpen
De takken zien wit, het heeft gerijmd vannacht.
Voorzichtig op de baan deze nacht, het heeft gerijmd.
hobby, passie, interesse
→ Fr. dada “stokpaardje”
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, informeel
DS2015 geen standaardtaal
DS2018 BE; informeel
Ik hou van kunstschilderen, dat is echt mijn dada.
Haar dada is koken voor familiefeesten.
geen
enkel verwijzend naar een mannelijk zn., eventueel uitgesproken met de verbindings-n
Van Dale 2013 online: oude verbogen vorm van geen.
“Gene kattenpis,” zei Jan Becaus. Hij kreeg ervoor op zijn dak. Die ‘kattenpis’ kon er nog wel mee door want dat staat in Van Dale, maar die ‘gene’ was er over!
Dat is gene zever zenne!
Ene is gene, zei de Jean en hij bestelde nog een pint.
Er is er in heel Vlaanderen gene(n) ene die nooit gene zegt.
stortbak, spoelbak van de wc
uitspraak: /sjazbak/
< Frans: chasse d’eau
zie ook: chassen, doorchassen, chasse
Afbeelding vintage chassebak zie hier
Als ge aan het koordje van de wc trekt, stroomt het water uit de chassebak in de pot.
vleier
zie ook smouten
Ga weg smouter! ’k En geef niet!
(Ga weg vleier! Ik geef niets!)
vleien
zie ook:
zeem aan zijn baard strijken,
siroop aan de baard smeren
zie ook smouter
Mijn oudste zoon kan zo goed smouten, als hij iets nodig heeft.
iets waarvan men de aard of de echte naam niet kent
geslachtsdelen
Hij had zo’n “spellement” in de auto waarmee dat je kan zien of ze de snelheid aan ’t controleren zijn.
Met al die brutte spellekes kreeg hij per ongeluk een knie in zijn spellement.
Het was opzettelijk vals gejank en allemaal stonden ze als idioten met hun armen in aanbidding omhoog, net als Seminis met zijn bloot spellement in de muur van het Steen. (Hubert Lampo in De man die van nergens kwam)
borreltje jenever
er bestaan zeer veel uitspraak- en vormvarianten
zie ook andere betekenis van poerloere als bijv.nw.
“Men zei ook een poereloertje opzetten voor ‘zich bedrinken’. Volgens een Gents woordenboek uit 1950 was deze borrelnaam toen verouderd. De vorm poerloertje werd echter nog in 1984 opgenomen in een studie over de levende Vlaamse volkstaal. "(https://www.ensie.nl/ewoud-sanders/poerloertje)
(neologisme) iemand die wederrechtelijk een parkeerplaats aan een laadpaal langdurig in beslag neemt
Vandaag treffen we op de website van de VRT een nieuwe samenstelling met laadpaal aan: laadpaalmol. De laadpaalmol is volgens de VRT namelijk een nog groter kwaad dan de laadpaalklever: Ze gebruiken de plaatsen met laadpalen als permanente parkeerplaats die ze zich gewoon toe-eigenen." (https://www.taalbank.nl/2018/11/29/laadpaalmol/)
de ‘geheime’ dienst die instaat voor het inwinnen van informatie over de ‘veiligheid van de staat’, veiligheidsdienst van de staat, inlichtingendienst van de staat
VD2013 online: in België
(met hoofdletter omdat het een benaming is van de dienst)
De staatsveiligheid is de laatste tijd in opspraak gekomen met enkele netelige dossiers over het al dan niet volgen van politiekers.
Medewerkers Staatsveiligheid reageren op uitspraken Tobback: “Dit helpt niet om de veiligheid in België te verhogen” (demorgen.be)
De Staatsveiligheid telt momenteel 627 voltijdse werknemers. Tussen 2016 en begin dit jaar zijn er 140 nieuwe medewerkers aangeworven. In 2017 spendeerde de Staatsveiligheid 48,665 miljoen euro, het jaar erna was dat 63,441 miljoen euro. Er werd onder meer geïnvesteerd in ICT, laat de Staatsveiligheid weten. (vrt.be)
tomaat gevuld met garnalen,
zie ook crevette
Van den avond ete me tomat crevet.
Vervolgens zijn wij een beetje verder gaan eten. Hij koos voor tomaat crevette. Rare kerel, Hij vond dat een goei grap: creveren en den dag daarna tomate crevette eten. (Clement Peerens in De Morgen)
meestal in een fiscale of juridische context
niet in VD online 2018
“De verzekeringsmaatschappij zal dan het niet verbruikte premiegedeelte terugbetalen onder aftrek van de recuperatie van de fiscale penalisatie indien het een fiscaal vrijstelbare schuldsaldoverzekering betreft. Die penalisatie bedraagt grofweg 33 %!”(https://juridischforum.be/viewtopic.php?t=19053)
“Vandaag hebben er naar aanleiding van deze penalisatie een 30-tal manifestanten voor de poort van de administratie van de stad Brussel geprotesteerd. Ze eisen de annulatie van deze administratieve boete,…” (https://www.comac-studenten.be/)
meestal in een fiscale of juridische context
niet in VD online 2018
“De verzekeringsmaatschappij zal dan het niet verbruikte premiegedeelte terugbetalen onder aftrek van de recuperatie van de fiscale penalisatie indien het een fiscaal vrijstelbare schuldsaldoverzekering betreft. Die penalisatie bedraagt grofweg 33 %!”(https://juridischforum.be/viewtopic.php?t=19053)
“Vandaag hebben er naar aanleiding van deze penalisatie een 30-tal manifestanten voor de poort van de administratie van de stad Brussel geprotesteerd. Ze eisen de annulatie van deze administratieve boete,…” (https://www.comac-studenten.be/)
(algemeen) het penaliseren of beboeten
(fiscaal) boete
niet in VD online 2018
“De verzekeringsmaatschappij zal dan het niet verbruikte premiegedeelte terugbetalen onder aftrek van de recuperatie van de fiscale penalisatie indien het een fiscaal vrijstelbare schuldsaldoverzekering betreft. Die penalisatie bedraagt grofweg 33 %!”(https://juridischforum.be/viewtopic.php?t=19053)
het depenaliseren
zie ook penalisatie
actuamedica.be: De Italiaanse senator van de Lega Nord Francesco Tirelli, die zelf professor geneeskunde is, bestempelde de depenalisatie van euthanasie als gevaarlijk.
wolterskluwer.be: De rechtbank oordeelt dat is voldaan aan de voorwaarden voor de depenalisatie van het misdrijf.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.